Trkiyede Salk nsan Kaynaklarnn Mevcut Durumu Dr Salih

Türkiye’de Sağlık İnsan Kaynaklarının Mevcut Durumu Dr. Salih Mollahaliloğlu Türkiye Sağlık Kurumu Başkanı 12/3/2020 1

12/3/2020 2

12/3/2020 3

12/3/2020 4

SAİK Düzeyi Türkiye’de SAİK düzeyi, DSÖ Avrupa Bölgesi ve AB ülkeleriyle kıyaslandığında belirgin olarak düşüktür. Seçilen SAİK kategorileri için 10. 000 nüfus başına SAİK çalışanı sayısı Doktor Hemşire Ebe Eczacı Diş Hekimi Türkiye 14, 9* 12, 2 5, 9 3, 4 3, 3 WHO-EURO 33, 8 67, 9 4, 4 5, 1 AB 31, 5 74, 2 3, 6 7, 2 6, 2 Karşılaştırma Grubu Kaynaklar: Dünya Sağlık Örgütü 2006, T. C. Sağlık Bakanlığı, 2007 * Uzman hekimler, pratisyen hekimler ve asistan hekimleri içermektedir. 12/3/2020 5

SAİK ile ilgili Konular; - Yoğunluk, - Coğrafik Dağılım, - Personelin üretkenliği, - Klinik hizmetlerin kalitesi, - Yarı zamanlı çalışma, - Mesleki tatmin, - Gelecekteki sorunlar; - Göç, - Yaşlanma, cinsiyet ve iş-hayat dengesi 12/3/2020 6

SAİK Düzeyi Çoğunluğu özel sektörde istihdam edilen eczacı ve diş hekimleri hariç, SAİK’in temel istihdam alanı, SB kurumlarıdır. Türkiye’deki sağlık iş gücünün istihdam alanlarına dağılım yüzdesi, 2007 Personelin Unvanı Hekim Uzman Pratisyen Asistan Diş hekimi Eczacı Sağlık memuru Hemşire Ebe SB 56, 6 45. 5 82. 3 41. 4 27. 6 4. 7 76. 0 71. 2 92. 6 Diğer Kamu Üniversiteler Özel Sektör TOPLAM 5, 6 20, 3 17, 6 100 5. 4 20. 6 28. 4 100 7. 7 0. 4 9. 6 100 2. 1 56. 5 0. 0 100 4. 4 3. 1 64. 9 100 4. 1 0. 6 90. 5 100 5. 7 3. 2 15. 1 100 3. 3 11. 6 14. 0 100 0. 2 0. 8 6. 4 Kaynak: SB Personel Genel Müdürlüğü aktif çalışan personel çalışması, 2007. *SB Strateji Geliştirme Başkanlığı, 2005. 12/3/2020 7

Yıllara Göre Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Yeni Kayıt Yaptıran Öğrenci Sayısı Kaynak: ÖSYM Yıllıkları 8

Öğretim Üyesi Başına Düşen Tıp Öğrenci Sayısının Uluslararası Karşılaştırması ÜLKE TIP NÜFUSU FAKÜLTESİ (milyon) SAYISI ÖĞRETİM ÜYESi SAYISI ÖĞRENCİ SAYISI ÖĞRETİM ÜYESİ BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI ALMANYA 82. 6 36 3. 550 79. 866 22, 5 İSPANYA 41. 9 28 2. 500 36. 049 14, 4 İTALYA 58 39 12. 583 148. 157 11, 8 FRANSA 60 44 5. 847 62. 921 10, 8 TÜRKİYE 70. 5 52 9. 238 33. 107 3, 6 Kaynak: Dışişleri Bakanlığı, 2007 9

Yıllara Göre Doktor, Hemşire-Ebe Mezuniyet Sayısı Öğretim Yılı Tıp Fakültesi Hemşirelik Ebelik 2000 -2001 4925 2142 575 2001 -2002 4755 2590 537 2002 -2003 4380 3000 838 2003 -2004 4487 3285 979 2004 -2005 4494 3648 1101 2005 -2006 4532 3781 1169 2006 -2007 4737 3997 1160 Kaynak: ÖSYM, 2007 12/3/2020 10

SAİK Coğrafi Dağılımı Coğrafi dağılım dengesizlikleri azaltılmış bir şekilde 2007 yılında da sürmektedir. 12/3/2020 Kaynak: SB Personel Genel Müdürlüğü aktif çalışan personel çalışması, Aralık 2007. 11

SAİK Coğrafi Dağılımı 12/3/2020 Kaynak: SB Personel Genel Müdürlüğü, Aktif Çalışan Personel Çalışması, Aralık 2007 12

SAİK Üretkenliği • Yıllara Göre Kişi Başına Hastane ve Toplam Başvuru Sayısı Yıllar Kişibaşı Hastane Başvuru Sayısı Kişibaşı Toplam Başvuru Sayısı 2002 2003 2004 2005 2006 2007 1. 8 2. 1 2. 6 3. 0 3. 4 2. 6 2. 8 3. 2 4. 1 4. 6 5. 4 Kaynak : Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü İstatistikleri, 2002 -2008 Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü İstatistikleri, 2002 -2008 12/3/2020 13

SAİK Üretkenliği Kaynak: SB Yataklı tedavi kurumları istatistik yıllıkları 2002 - 2007, SB Personel Genel Müdürlüğü, aktif çalışan personel çalışması, Aralık 2007. 12/3/2020 14

SAİK Üretkenliği 12/3/2020 15

SAİK Klinik Hizmetlerin Kalitesi • Uluslararası kuruluşlar farklı göstergeler kullanılmaktadır. • Bağışıklama 2002 - % 78 iken 2007 % 96 çıkmış, • Bulaşıcı hastalıkların kontrolü, • Bulaşıcı olmayan hastalıkların yönetimi, • Hastaneler için bazı göstergeler (ameliyat sayısı, yatan hasta oranı, kaba ölüm hızı, yatak devir aralığı vb) 12/3/2020 16

SAİK Yarı Zamanlı Çalışma Durumu • SB. ’da yarı zamanlı çalışan uzman hekim oranı giderek azalmaktadır. Kaynak: Sağlık 2006, SB Strateji Geliştirme Başkanlığı, 2006; SB Personel Genel Müdürlüğü aktif çalışan personel çalışması, Aralık 2007, Aralık 2008 12/3/2020 17

SAİK Finansmanı Türkiye’de SAİK finansmanının tahsis verimsizliğine ilişkin somut kanıtlar bulunmamaktadır. DSÖ’ün 43 ülkede yaptığı çalışmada, toplam sağlık harcamaları içinde tüm sağlık personeline ayrılan pay % 49, 4 bulunmuştur. 2007 verilerine göre Türkiye’de ise SB toplam giderleri içinde sağlık işgücü giderleri % 45’dir. Kaynak: SB 2005 ve 2006 Mali Yılı gerçekleşen harcamalar ve SB Tek Düzen Muhasebe Sistemi 2007 Verileri’nden elde edilmiştir. 12/3/2020 18

SAİK İş- Gelir Doyumu Yıllara Göre Performans-Gelir Durumundaki Değişim Kaynak: OECD, Turkey Health Sector Review Report, 2008 12/3/2020 19

Sağlık Hizmeti Kullanıcı Memnuniyeti Sağlık Hizmetlerinden Genel Memnuniyet (%) 70 60 50 40 30 . . . 20 10 0 2003 2004 2005 2006 2007 Kaynak: TUIK Yaşam Memnuniyet Araştırması, 2003 -2007 12/3/2020 20

SAİK Çalışmaları • Bakanlığımız bir dizi faaliyeti SDP kapsamında ilgili paydaşlarla işbirliği içerisinde yürütmektedir. • SB & YÖK Sağlık İnsangücü Durum Raporu • Sağlıkta İnsan Kaynaklarına ilişkin verilerin derlenmesi, analizi ( Harvard & DSÖ & Yerel Paydaşlar), saha araştırmaları • Örgün eğitim ve mezuniyet sonrası eğitimlerin geliştirilmesi, • SAİK 2023 Stratejik Planının hazırlanması, • Özel sektörün planlı yatırım yapması vb. • www. saglik. gov. tr ; www. tusak. saglik. gov. tr 12/3/2020 21

SAİK Çalışmaları 2023 Sağlık İnsan Gücü Stratejik Planı (Taslak) • Sağlık hizmeti ihtiyaçlarının nasıl gelişeceği ve bundan hareketle, • Sağlık sektörünün ve hizmet sunan sağlık personelinin nasıl bir değişim göstermek durumunda kalacağı konusunda uzun soluklu bir bakış sağlamaktır. 12/3/2020 22

SAİK Çalışmaları • Baskın doğum ve ölüm paternleri ----> • Kamuya karşı özel sektöre verilen ağırlık - • Kamu sağlık harcamalarındaki büyüme - • Özel sektör sağlık harcamalarındaki büyüme - • Personel harcamalarına karşı personel dışı harcamalara verilen ağırlık ---> • Koruyucu hizmetlere karşı tedavi edici hizmetlere verilen ağırlık - • Birinci basamak hizmetler karşı üst basamak hizmetlere verilen ağırlık -- • Kentsel nüfusa karşı kırsal nüfusa verilen ağırlık ---> • Üst, orta ve destek düzey personele verilen ağırlık ---> 12/3/2020 23

Özet • Sağlıkta İnsangücü Planlaması tüm ülkeler için önemli bir konudur. • Eldeki mevcut insangücünün verimli kullanılması kaçınılmazdır. • Sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, erişimin kolaylaşması, kişilerin ekonomik gelirlerinin artması vb. gibi yerel etkenler ile göç, denklik, daha iyi yaşam koşulları sunumu gibi uluslararası etkenler nedeniyle insangücü ihtiyacını daha fazla hisettirmeye başlamıştır. • Makro planlama yanında kurumsal mikro planlama ve yönetimi de güçlendirmek gerekmektedir. • Yeni meslek dallarının tespiti, ileri uzmanlıklara ihtiyaçlar artarken çözümlere de yeni yaklaşımlar önem kazanmaktadır. • Bu çalışmaların başarısı için SB & YÖK & DPT & MEB & BPGM & MB yakın işbirliği gerekmektedir. 12/3/2020 24

TEŞEKKÜRLER 12/3/2020 25

Dünya’nın en iyi üniversiteleri • Şangay Üniversitesi tarafından yapılan Academic Ranking of World Universities 2008 çalışmasına göre: • Dünya’nın en iyi 100 üniversitesi arasında Almanya’dan 6 üniversite varken, Türkiye’den hiç üniversite yoktur. • Yine aynı çalışmaya göre Dünya’nın en iyi 500 üniversitesi arasında Almanya’dan 40 üniversite varken, bu listede Türkiye’den sadece İstanbul Üniversitesi (402 -503 arası) vardır. 12/3/2020 26