TRKE YAZIM KURALLARI BYK HARFLERN KULLANIMI n Cmleler

TÜRKÇE YAZIM KURALLARI

BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI n Cümleler , dizeler n Yarın sınavımız var. n Öğretmen bize : “Zil az önce çaldı. ” dedi. n Akşam iniyor yine şehirlere, Hüzne boyandı gökyüzü. n Hitaplar n Canım Anneciğim, Sevgili Nesrin n Sayın Bakanım, Değerli Arkadaşlar

BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI n Özel Adlar n İnsan, hayvan adları n Reşat Nuri Güntekin, Muallim Naci, Karabaş n Kitap, dergi, gazete adları n Çalıkuşu, Yaban, Zirve, Final, Hürriyet, Zaman n Millet, dil, din, mezhep adları n Türkler, İngilizce, İslamiyet, Hıristiyanlık n Devlet, gezegen, yıldız adları n Türkiye Cumhuriyeti, Mars, Venüs, Halley

BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI n Özel Adlar n n n n İl, ilçe, köy adları İstanbul, Yalova, Ayvalık, Gönen , Sultaniye Köyü Mahalle, cadde, sokak adları Cevizlik Mahallesi, Erguvan Caddesi, Eylül Sokağı Dağ, deniz, göl, ırmak, ova adları Ağrı Dağı, Akdeniz, Ege Denizi, Van Gölü, Tuz Gölü, Sakarya Irmağı, Konya Ovası Kurum, kuruluş adları Türk Dil Kurumu, Marmara Üniversitesi, Kızılay

BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI n Unvanlar, saygı sözcükleri, takma adlar n Avukat Hasan Bey, Doktor Emel Hanım n Kasap Niyazi, Bakkal Ahmet Amca n Osman Çavuş, Selver Hemşire n Hayriye Teyze, İlhan Amca, Fahriye Abla UYARI Akrabalık ilişkilerinde sıfatlar küçük harfle başlar. Yarın Ayşe teyzeme gideceğim. Onur, Kemal dayısını çok severdi.

BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI n Gün, ay adları bir tarihe bağlıysa büyük harfle başlar n 27 Eylül 1974 Perşembe n Mayıs 2004 n 30 Kasım Pazar n Her eylül buralara gelirim. n Önümüzdeki nisanın ilk cuması buluşacağız.

BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI n Yön adları başta olursa büyük, sonda olursa küçük harfle başlar. n n Kuzey Afrika’nın kuzeyi Batı Karadeniz’in batısı Güneydoğu Anadolu’nun güneydoğusu Kuzeybatı Amerika’nın kuzeybatısı

SAYILARIN YAZIMI n Sayılar, ticari işlemler dışında ayrı yazılır. Sayılara getirilen ekler ünsüz uyumuna uyar ve kesmeyle ayrılır. Büyük sayıların yazımında sıfırlı kısımlar yazıyla gösterilebilir. n Daha on yedi yaşındayım. n Dün üç yüz elli altı soru çözdüm. n Sınava bir milyon yedi yüz altmış bin öğrenci girdi. n 1974’te, 3’ten, 17’nci, 23’üncü, 11. 55’te, 12’ye n 5 milyon, 8 milyar, 20 trilyon UYARI: Çek, senet, fatura, dekont vb. ticari evraklarda sayılar bitişik yazılır. altmışbeşmilyon, sekizyüzseksenaltıbin

KISALTMALARIN YAZIMI n Kısaltmalara getirilen ekler okunuşa göre getirilir ve kesmeyle ayrılır. Harfler arasında nokta kullanılmaz. DOĞRU n TRT’nin n İDO’nun n İTÜ’nün n MEB’in n ABD’nin TRT’den İDO’dan İTÜ’den MEB’den ABD’den TRT’ye İDO’ya İTÜ’ye MEB’e ABD’ye YANLIŞ TRT’nun İDO’nin İTÜ’nden MEB’na ABD’nde

EKEYLEMİN YAZIMI n Ekeylem sözcüklere bitişik de ayrı da yazılabilir. n hastaymış n gelecekti n yorgundu n bakıyormuş n giderse n eylülse n soğuk değildi n bilmiyor değildi hasta imiş gelecek idi yorgun idi bakıyor imiş gider ise eylül ise soğuk değil idi bilmiyor değil idi

“DE, DA”NIN YAZIMI n n Bağlaç olan “de, da” her zaman ayrı yazılır ve “te, ta” şekli yoktur. Hal eki olan “-de, -da” her zaman bitişik yazılır ve “-te, -ta” şekli vardır. n n n n Yarın bize sen de gelirsin. Duy da inanma. Sorular hiç de zor değildi. Demek ayrılmak da varmış kaderde. Bu akşam bizim evde kalır, ders çalışırız. Dün okulda sınavımız vardı. Akşamüstü sokakta bir gürültü oldu. Seni girişte bekliyor olacağım.

“Kİ”NİN YAZIMI n n Bağlaç olan “ki” her zaman ayrı yazılır. Sıfat yapım eki ve ilgi zamiri olan “-ki” bitişik yazılır. n n n n Duydum ki unutmuşsun, gözlerimin rengini. Eylül ki en sevdiğim aydır benim. Akşamki maça sınıfça gideceğiz. Bahçedeki güllere gözü gibi bakıyordu. Dünkü sınav çok kolaydı. Bugünkü toplantı erken bitti. Benim kitabım evde kalmış, seninki burada mı? Bakırköy’ün sahili Kadıköy’ünkinden daha güzel.

“MI, Mİ”NİN YAZIMI n Kendinden önceki sözcüğe her zaman ayrı yazılır; fakat kendinden sonra gelen eklere bitişik yazılır. n n n n Akşam bize uğrayacak mısın? Dün beni arayan sen miydin, kardeşin miydi? Buraları daha önce görmüş müydünüz? Yaz geldi mi yaylalara çıkardık. Birden hepimize bağırmaya başlamasın mı! Günü gününe çalıştınız mı sınavı kazanırsınız. Çocuğun uzun mu uzun saçları vardı. Mevsim yaz mı, güz mü anlayamadım.

İKİLEMELERİN YAZIMI n İkilemeler ayrı yazılır. n başa n yüze n iç içe n yarım yamalak n sere serpe n güle n art arda n boy bos n karman çorman el ele yana peşe doğru dürüst düşe kalka ite kaka ara sıra az buz saçma sapan

PEKİŞTİRMELERİN YAZIMI n Pekiştirilmiş sözcükler bitişik yazılır. n masmavi n sapsarı n yemyeşil n ıpıssız n dümdüz n sımsıkı yapayalnız sapasağlam çepeçevre güpegündüz düpedüz tıpatıp sırılsıklam çırılçıplak karmakarışık darmadağınık darmaduman paramparça

BİLEŞİK EYLEMLERİN YAZIMI n Yardımcı eylemle oluşturulurken ses olayına uğrayan eylemler, kurallı bileşik eylemler, anlamca kaynaşmış bazı eylemler bitişik yazılır. n kayboln hissetn zehroln affetn sabreyle- gelebilçıkıverdüşeyazbakakalsüregel- başvurvazgeçvarsayöngörelver-

HER n herkes n herhangi n herhalde her şey her biri her an her gün her yer her yan her ne kadar

HİÇ n hiçbir hiç kimse hiç yoktan hiç mi hiç değilse

BİR birtakım (blg. sft. ) n birebir (etkili) n birdenbire n birbirine n birdirbir n biraz n birçok n birkaç n bir takım (sayı sf. ) bire bir (görüşme) bir gün bir şey bir an bir arada bir kısım bir tek