TRKE Dilek Kipleri KPLER 1 TRKE Dilek Kipleri

TÜRKÇE / Dilek Kipleri KİPLER 1

TÜRKÇE / Dilek Kipleri KİPLER A) HABER (BİLDİRME) KİPLERİ B) DİLEK (TASARLAMA) KİPLERİ 2

TÜRKÇE / Dilek Kipleri B) DİLEK (TASARLAMA) KİPLERİ Fiile istek, şart, emir, dilek veya gereklilik anlamları katan kiplerdir. Belirgin bir zaman anlamı taşımazlar. Örnekler Haydi biraz çalışalım. (istek) Düzenli çalışsan işin garantiydi. (şart) Koridorlarda koşmayın. (emir) Keşke sen de bizimle gelsen. (dilek) Düzenli beslenmelisin. (gereklilik) 3

TÜRKÇE / Dilek Kipleri B) DİLEK (TASARLAMA) KİPLERİ Dilek kipleri 4’e ayrılır. 1) Gereklilik Kipi 2) Dilek - Şart Kipi 3) İstek Kipi 4) Emir Kipi 4

TÜRKÇE / Dilek Kipleri 1) Gereklilik Kipi • Fiilin yapılması, olması gerektiğini anlatan kiplerdir. • Fiil kök veya gövdelerine -meli / -malı eki getirilerek yapılır. Örnekler Düzenli çalışmalısın. Dersi dikkatli dinlemelisin. 5

TÜRKÇE / Dilek Kipleri Sor- fiilini gereklilik kipinde altı farklı kişiye göre çekimleyelim. Fiil Sor- Kişi Çekimi Ben (I. Tekil) Sormalıyım Sen (II. Tekil) Sormalısın O Sormalı Kişi eki -ım -sın Biz (I. Çoğul) Sormalıyız Siz (II. Çoğul) Sormalısınız -sınız Onlar (III. Çoğul) Sormalılar -lar (III. Tekil) 6

TÜRKÇE / Dilek Kiplerİ 2) Dilek-Şart Kipi • Bu kipte fiil bir dilek veya şart bildirir. • Fiil kök veya gövdelerine -se/-sa eki getirilerek yapılır. Örnekler Dayımlara yarın gitsek. (dilek) Çalışsan başaracaksın. (şart) 7

TÜRKÇE / Dilek Kipleri Gör- fiilini dilek-şart kipinde altı farklı kişiye göre çekimleyelim. Fiil Gör- Kişi Çekimi Ben (I. Tekil) Görsem Sen (II. Tekil) Görsen O Görse Kişi eki -m -n Biz (I. Çoğul) Görsek Siz (II. Çoğul) Görseniz -k -niz Onlar (III. Çoğul) Görseler -ler (III. Tekil) 8

TÜRKÇE / Dilek Kipleri 3) İstek Kipi • Bu kipte fiilin yapılmasının istendiği bildirilir. • Fiil kök veya gövdelerine -e/-a eki getirilerek yapılır. Örnekler Köye birlikte gidelim. Ben de sizinle geleyim. 9

TÜRKÇE / Dilek Kipleri Bil- fiilini istek kipinde altı farklı kişiye göre çekimleyelim. Fiil Bil- Kişi Çekimi Ben (I. Tekil) Bileyim Sen (II. Tekil) Bilesin O Bile Kişi eki -im -sin Biz (I. Çoğul) Bilelim Siz (II. Çoğul) Bilesiniz -lim -siniz Onlar (III. Çoğul) Bileler -ler (III. Tekil) 10

TÜRKÇE / Dilek Kipleri 4) Emir Kipi • Bu kipte fiilin yapılması emir biçiminde bildirilir. • Bu kipin özel bir eki ve 1. kişiye göre çekimi yoktur. Örnekler Koridorlarda koşma. Sağa dön, aşağı bak, orada. 11

TÜRKÇE / Dilek Kipleri Koş- fiilini emir kipinde farklı kişilere göre çekimleyelim. Fiil Kişi Çekimi Ben (I. Tekil) Koş- - Sen (II. Tekil) Koş O Koşsun (III. Tekil) Kişi eki -sun Biz (I. Çoğul) - Siz (II. Çoğul) Koşun/Koşunuz -un/unuz Onlar (III. Çoğul) Koşsunlar -sunlar 12

TÜRKÇE / Dilek Kipleri DİLEK KİPLERİ 1) Gereklilik Kipi 2) Dilek - Şart Kipi 3) İstek Kipi 4) Emir Kipi 13