Trk niversiteleri ve Dnya niversiteleri Arasndaki Yeri 11

Türk Üniversiteleri ve Dünya Üniversiteleri Arasındaki Yeri 11 Şubat 2006, Denizli

İnsanlık tarihi, Nereden nereye. . . 2

Avcılıktan bilgi çağına. . . 3

Bilgi, paylaşıldıkça büyür 4

Üniversiteler bilginin üretildiği ve paylaşıldığı yerlerdir.

Üniversitelerimizi tanıyalım: 6

Fakülte, Yüksekokul ve Meslek Yüksekokullarımız 7

Öğretim Elemanı Dağılımı(2006) Öğretim elemanı sayısı: 89. 056 8

Öğrenci Dağılımı (2006) Öğrenci sayısı: 2. 073. 418 9

Fakülteler ve Öğrenci Kontenjanları (Bin öğrenci) 10

Üniversitenin üç hedefi: 1. Eğitim-öğretim 2. Bilginin gelişmesine katkıda bulunmak (Araştırma faaliyetleri) 3. Topluma hizmet etmek 11

Üniversiteye ne kadar önem veriyoruz? 12

Üniversitelere verilen hazine yardımı artış oranları (2005 -2006) 13

Araştırma Faaliyetleri 14

Araştırmacı Sayısı(2003) 15

Araştırma ve Kaynak 16

Bazı Dünya Üniversitelerinde, Araştırma Bütçesi/Genel Bütçe Oranları ABD İngiltere Japonya Türkiye 17

Bazı Üniversitelerimiz İçin Araştırma Bütçesi/Genel Bütçe Oranları 18

Araştırma Bütçesi/Genel Bütçe 2004 2005 19

Araştırmaya Destek Veriliyor mu? • 2003 Mali yılında araştırmaya ayrılan pay olan 110 Trilyon TL’a el konulmuş, bunun 20 Trilyon TL’si, 2004’e ek gelir kaydedilmiş, 90 Trilyonu verilmemiştir. 20

Araştırmaya Destek Veriliyor mu? • 2003 Mali yılında üniversitelerin döner sermaye gelirleri hazineye aktarılmış, bu bütçeden Ar-Ge’ye ayrılan payın yarısı iade edilmemiştir. 21

Araştırmaya Destek Veriliyor mu? • Son iki yıldır, araştırmacı kaynağı Araştırma Görevlileri kadrolarına atama izni üniversitelerin elinden alınmak istenmiş ve bu sorun yargı kararıyla çözülebilmiştir. 22

Türk Üniversitelerinin Araştırma Performansı 23

Türk Üniversitelerinin Araştırma Performansı Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinin yıllara göre yayın sayısı 24

Türk Üniversitelerinin Araştırma Performansı Pamukkale Üniversitesinin yıllara göre yayın sayısı 25

Türk Üniversitelerinin Araştırma Performansı Tüm üniversitelerin yıllara göre yayın sayısı 26

Türk Üniversitelerinin Araştırma Performansı Bölgelere göre üniversitelerin yayın sayısı karşılaştırması(2004) 27

Araştırma Performansında Türk üniversitelerinin Dünya Üniversiteleri Arasındaki Yeri 28

Araştırma Performansında Türkiye’nin Yeri • Türk Üniversiteleri Dünyanın ilk 500 üniversitesi arasında neden yok? 29

Türk Üniversiteleri ilk 500’de neden yok? Çin’de yapılan araştırmanın 6 ölçütü: 1. Üniversite mezunlarından kaçı Nobel ödülü aldı? 2. Üniversite öğretim üyelerinden kaçı Nobel ödülü aldı? 3. Üniversite öğretim üyelerinden kaçı Nature ve Science dergilerinde yayın yaptı? 4. Üniversite büyüklüğüne göre akademik performans 5. Öğretim üyeleri yayınları atıf yapılan indekslerde ne kadar yer almakta? 6. Üniversitede atıf alan öğretim üyelerinin sayısı 30

ISI (Institute for Scientific Information Bilimsel Bilgi Enstitüsü) Dünyanın en önemli bilimsel araştırma veritabanına sahip kuruluş 31

ISI Ülkeler Sıralaması • Türkiye, makale sayısı bakımından 20. sırada, • Kişi başına makale sayısı bakımından 34. Sırada, • Asıl ölçüt ne olmalı? 32

1000 Araştırmacı başına yayın sayısı 33

ISI Sonuçları Türkiye, Dünyanın en fazla makale üreten 26. ülkesi. 34

ISI Sonuçları Türkiye, Dünyanın en fazla makale üreten 26. ülkesi. 35

ISI Sonuçları Türkiye, makale sayısındaki artış hızında, Güney Kore’den sonra dünyada ikinci ülke. 36

ISI Sonuçları 37

ISI Sonuçları ISI yetkilileri Türkiye’yi, bu performansa göre, bir iç Avrupa bölgesi olarak son 10 yılın en dinamik, en hızlı gelişen ülkesi olarak değerlendirmektedir. 38

Araştırmalarımızın teknolojiye dönüşme oranı küçük 39

Türkiye’nin Bologna Karnesi 40

Bologna Süreci, Avrupa Yükseköğretim alanının güçlü bir şekilde oluşmasını ve gelişmesini hedefler. Türkiye bu sürece 2001’de katıldı. 41

Bologna Süreci Öncelik Alanları 1. Kalite Güvencesi (Quality Assurance) 2. İki-üç aşamalı derece sistemi (Two-cycle degree system) 3. Yükseköğretim diploma ve derecelerinin tanınması (Recognition of degrees and periods of study-ECTS) 42

Bologna Karnesi Renk Kodları: Yeşil Açık Yeşil Sarı Turuncu Kırmızı Mükemmel Performans Çok İyi Performans Gelişme Var Az Gelişme Var 43

Türkiye’nin Bologna Karnesi Öncelik Alanı Kalite Güvencesi İki Aşamalı Derece Sistemi Diploma ve Derecelerin Tanınması GENEL SONUÇ Ren Not k 2 4. 67 3. 44 44

Bazı Ülkelerin Bologna Karnesi 45

Türk Yüksek Öğretiminin Sorunları 46

En büyük sorun giriş sınavı ve gelen öğrenci niteliğinde 47

Ortaöğretim ve Yükseköğretime İlişkin Sayısal Bilgiler

ÖSYM 2005 1. 851. 618 Adaydan 198. 509’u lisans programlarına yerleşti 49

Prof. Dr. A. Baykal 50

ÖSS 2005 sonuçları ne diyor? 51

ÖSS 2005 sonuçları ne diyor? • • • 2046 okul birincisi yerleşemedi, Bunların %58’i Fenden, %23’ü Matematikten sıfır puan aldı. Yalnız 378’i (%18. 5’i) Matematikten 20 soru ve fazlasını çözebildi. 52

ÖSS 2005 sonuçları ne diyor? • • • Fenden, Sınava girenlerin %72’si (1. 187. 984 aday), Matematikten 520. 414 aday (Sınava girenlerin %31. 4’), sıfır ve altında puan aldı. 45 Soruda çözülen net soru ortalamaları: Ø Fen : 3. 9 Ø Matematik : 7. 5 Ø Türkçe : 20 Ø Sosyal : 11 53

Çözülen Net Soru Ortalamaları Genel Başvur Matema tik an 7. 5 691. 893 Genel Lise 463. 451 End. Mesle 40. 501 Meslek L. 135. 705 k. L Tic. Mes. L 23. 760 Tekn L 4. 965 Kız Mesl L 23. 077 Fen Türkçe Sosyal 3. 9 20 9. 11 0. 98 2. 38 4. 76 0. 33 1. 10 22. 47 6. 04 12. 72 12. 71 3. 11 6. 72 0. 36 0. 23 10. 69 6. 14 5. 41 2. 54 8. 64 2. 38 0. 40 -0. 03 14. 27 7. 06 ÖSS 2005, Son sınıfta okuyanlar 11 54

Motor Meslek Lisesi Öğrencileri ve sınav başarıları • Sınava giren öğrenci sayısı: 291, • 185 puan sınırını aşan öğrenci sayısı: 5, • Çözülen net soru ortalamaları: Ø Matematik : + 0. 19 Ø Fizik : - 0. 18 55

Kimya Meslek Lisesi Öğrencileri ve sınav başarıları • Sınava giren öğrenci sayısı: 91, • 185 puan sınırını aşan öğrenci sayısı: 3, • Çözülen net soru ortalamaları: Ø Matematik : 0. 57 Ø Kimya : 0. 68 Ø Fizik : 0. 00 56

Uluslar arası göstergeler ne diyor? 57

Uluslararası göstergelere göre ortaöğretimimiz OKUMA MATEMATİK OKUMA FEN MATEMATİK FEN PROBLEM ÇÖZME 58

Bazı Eleştiriler 59

Bazı Eleştiriler* Giriş Sistemimiz eleştiriliyor • ÖSS Eğitim Sisteminde kaliteyi azaltıyor. • ÖSS ile müfredat uyuşmuyor. • ÖSS düşük gelirlilerin aleyhine işliyor, • Genel ve meslek liselerine eşit davranılmıyor. • . . . . 60

Bazı Eleştiriler* Giriş Sistemimiz eleştiriliyor ama. . . İyi işleyen bir sistemin, daha iyisini bulmadan değiştirilmesinin doğru olmayacağı, Türkiye’de çoğunluğun benimsediği ortak bir görüştür. 61

Sorun sadece giriş sınavında mı? 62

Bazı Eleştiriler* • Talep ile mevcut kontenjanlar arasındaki farkı azaltmak ve işgücü piyasasının ihtiyacına uyan becerilere sahip mezunlar yetiştirmek için bir yükseköğretim reformu zorunludur. *Andrew Vorkink, Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi 63

Bazı Eleştiriler* • Üniversiteler bünyesinde, sağlam bir kalite güvence sistemi geliştirilmelidir. • Üniversitelere, kendi bütçeleri üzerinde daha fazla yönetsel ve mali özerklik tanınmalıdır. • MYO’lar, yerel işverenler ve yüksek öğretim kurumlarıyla bağlantılı temel yüksek okullar ve teknik yüksek okullara dönüştürülmelidir. *Andrew Vorkink, Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi 64

Bazı Eleştiriler* • YÖK, genel eğitim politikasını belirleyen stratejik bir organ haline getirilmelidir. • YÖK, orta öğretim sonrası eğitimin finansmanı için bir formül geliştirmek ve uygulamaya geçirmek için Hükümetle işbirliği yapmalıdır. *Andrew Vorkink, Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi 65

YÖK ne yapıyor? • YÖK Bünyesinde, Stratejik Gelişme Komisyonu Kuruldu. • 14 -15 Kasım 2005’de Uluslar arası Yükseköğretim Konferansı düzenlendi. • İkinci konferans Mart 2006’da. 66

YÖK ne yapıyor? • “Biz, tüm çalışmalarımızda, Dünya üniversitelerinin yaptıklarının taklitçisi olmak istemiyoruz. Dünyanın belli başlı üniversitelerini inceleyerek mevcuda katkı getirecek çalışmalar içinde bulunmayı hedefliyoruz. Türk yükseköğretim sisteminde yeni yapılanma arayışı çalışmalarımızda, başka ülkelere de model olabilecek bir yükseköğretim sisteminin yaratıcısı olmayı arzulamaktayız”. 67

YÖK ne yapıyor? • “Yapacağımız çalışmalarla elde edeceğimiz sonuçları, merkeziyetçi bir yaklaşımla üniversitelere kabullendirmek gibi bir tutum içinde olmayacağız. Üniversiteler, tasarladığımız değişimi, tartışarak kendi iradeleriyle belki yeni açılımlara da giderek uygulayacaklardır”. 68

Sonuç Cumhuriyetin aydınlanma temelleri olan üniversitelerimiz iyi yoldadır. 69

Yeniden buluşmak umuduyla. . . 70