TRANTSIZIOA 1975 1982 1 ESPAINIAKO GIZARTEA 1975 EZAUGARRIAK

TRANTSIZIOA (1975 -1982)

1. ESPAINIAKO GIZARTEA 1975. EZAUGARRIAK GOBERNU BURUA GORTEEN PRESIDENTE Diktadura Demokrazia Karlos I. a errege (azaroaren 22) FAKTORE SOZIALAK FAKTORE POLITIKOAK ESTATU BURUA Franko hil (1975/11/20) ARMADA BURUA Herri ekimena Eskatzen dute Mobilizazioak Amnistia Askatasuna Autonomia erantzuna Joan Carlos I. Arias Navarro Torcuato Fernandez Erregearen irakasle Aldaketaren alde Aldaketaren kontra Aldaketaren alde Errepresio gogorra Eliza Armada DIMITITU Aldaketaren alde Barkamena eskatu zuen Frankoren alde egoteagatik. Erregeari leialtasuna

2. INDAR POLITIKOAK Arias Navarroren Gobernua Frankoren alde Sektore inmobilista Aldaketen aurka Sektore erreformista Arias Navarro Krisi ekonomiko+ soziala + gizartearen presioa Trantsizioaren alde Aldaketen alde Erregea + Torcuato Barne liskarrak: J. M Areliza eta Manuel Fraga DIMITITU Adolfo Suarezen Gobernua Erreforma politikoa Botere fatikoak Amnistia onartu Oposizioarekin elkarrizketa Erreforma Politikoaren Legea Eliza Armada Aldaketak babestu Tentsio handia Ez zuten aldaketa ondo ikusten Falangista Erreformista Helburua Frankismoarekin bukatu Koordinazio Demokratikoa Parlamentuan %94 baiezkoa Asko frankista moderatuak Beste batzuk, gobernuari inoiz ez diote ezetza eman. Ondorioz Sektore moderatuak irabazi ( Gutierrez Mellado)

3. 1997 Eskuineko terrorismoak Guerrilleros de Cristo Rey Fuerza Nueva Elkarteen legeztatzea 100 baino gehiago Otsailean Urtarrilean PCE Apirilean Demokraziak sinesgarritasuna irabazi Atochako atentatua ETA eta GRAPO on do rio z Sei abokatu hil Partidu komunistak erantzunik ez Estrategia Indarkeriaren bidez Militarren aurka Tentsioa handitu Militarrak asaldatu Salbuespen egoera Gobernuko legeak tenporalki gelditu eta armada kalera atera EKAINEKO HAUTESKUNDEAK Planak izorratu UCD irabazi %77 PCE + Eskuin indarrak Nazionalistak Adostasun tonuak gora Beherakada Gorakada

D´Hont Legea Erregio bakoitza Botoak Diputatu zenbaki zehatza Ordenatu Handienetik txikienera (%3 gutxienez) 2 alderdi bultzatu: Boto asko Boto gutxi Diputatu asko Bultzatu Oso kontzentratuak Bipartidismoa Diputatu asko Lagungarria nazionalistentzat

4. UD-REN GOBERNUA Ekonomiari aurre egin EEErekin harremanak ireki Europan sartzeko bidea Bizi-kalitateak behera Inflexioa jaitsi Moncloaren ituna Urriaren 25 Ondorioak: Indar politiko eta sozialen adostasuna Autonomien instituzionalizatzea Lurraldeek Nagusienak: Katalunia Gizarte giro hobea Gatazka sozial gitxiago Aldarrikatu Euskadi Dekretu bidez Gobernu propioa Josep Tarradellas Generalitateko Presidente Behin-behineko autonomia proiektua Lan harremanak normalizatu Ogasun erreforma Errentarekin lotutako zergak Gastuaren gaineko zergak Ondare eta transmisioarenzergak Dekretuz Euskal Kontseilu Nagusia

1978 ko KONSTITUZIOA Kontsentsua Parte hartu 1977 ko abuztua Partidu politiko nagusiak Konstituzioa onartzea Erreferenduma Parte hartu Baiezkoa EAJ ezik 1978 ko abenduaren 6 an %67 EAJ abstentzioaren alde %88 Ezaugarriak: Estatu sozial eta demokratikoa Erregimen parlamentarioa Gobernu era monarkikoa Bi ganbera Ezker indarren praktikotasuna mugatua Errepublika utzi Eta monarkiaren alde Kongresua eta senatua baina Estatu akonfesionala Erlijio ofizialik ez Deszentralizazioa Autonomien Estatutua Eskubide indibidualak Indar handia Oso definituak Eliza Katolikoarekin harreman berezia Erregio guztientzat

5. 1979 ko HAUTESKUNDEAK-UCD-REN GOBERNUA 1979 ko martxoko hauteskundeak UCD irabazi Abstentzioak gora %32 Udal-hauteskundeak UCD irabazi baina PSOE boto kopurua gora ondorioz Hiri eta herri garrantzitsuen agintea Autonomia Estatutuak Lehenengo Kataluniak EH Ondoren %40 abstentzioa 1979 ko urrian Erreferendum bidez onartu Euskal Kontseilu Nagusia eta EAJ testua adostu Galizia 1980 ko amaieran Andaluzia 1980 ko otsailaren 28 an Kataluniako Estatutua Abenduaren 18 an onartu Nazionalitate Historikoa Golpe gogorra UCD-rentzat Krisi ekonomikoa Terrorismoa ETA, GRAPO + Talde terroristak eragin helburua Armadaren haserrea Suarez dimititzea Suarezen dimisioa Gai gatazkatsu ugari 3 gobernu aldaketa Barne gatazkak Dimisioa 1981 eko urtarrilaren 29

1981 eko Estatu Kolpea Tejero koronela burua Indarrez sartu Diputatuen kongresuan Milans del Boschen tankeek Valentzia hartu Erregea Porrotaren eragilea Espainolen aurrean Demokraziaren salbatzaile Estatu kolpe kaxkarra Ejerzitoaren laguntzik ez

Calvo Sotelo presidente berreskuratu Terrorismoaren kontrako borroka PSOE eta UCDk eskumen gehiegi eman Gatazkak paramentuan Normaltasun demokratikoa ondorioz murrizketak Autonomien gaian Autonomia Prozesua Harmonizatzeko Lege Organikoa 1982 ko ekaina Dibortzioaren Legea ondorioz Elizaren haserrea 1981 Hauteskundeak aurreratu 1982

6. 1978: GERNIKAKO ESTATUTUA EAJren jarrera EH aldarrikapen historikoak Eskubide pertsonal gehiago baina Gerra Zibilan zeuden antzekoak Adibidez Estatutua onartu Euskal Nazioa nazionalitate Kontzertu ekonomikoa? Beste erkidegoek baino gehiago EH-k eskubide ugari izendatu 1979/10/25 onartu Lehenengo hauteskunde autonomikoak Zertarako? EAJ Erreferenduma Euskal Instituzio Autonomikoa 1980 ko martxoaren 9 ondorioz Nafarroa Ehren barruan? Gai asko ebazpen gabe Gobernuak ETAren atentatu geihago ondorioz Nazionalismoari garrantzia Terrorismoa murriztu baiezkoa abstentzioa Ezezkoa Lenengo lehendakari: Karlos Garaikoetxea %54 % 40 %5, 4 Abstentzio handia desakordioak