TRAJNIM Si nxn adoleshentet 1 11232020 OBJEKTIVA T
TRAJNIM: Si nxënë adoleshentet? 1 11/23/2020
OBJEKTIVA Të njihen disa nga arsyet pse prezantohen cështje të të nxenit tek adoleshentet l Të njihen mekanizmat themelore të të nxënit tek adoleshentet l Të njihen teoritë e të nxënit nga adoleshentet l Të njihen inhibitorët e të nxenit l 2 11/23/2020
Endje të mesuesit në shkollë…. . C’duhet mësuar? l Cili është qëllimi i fundëm i mesimit? l Si vendosen prioritetet? l C’është “dije” për mësuesin? l Po besimi dhe ndjenja e tij? l Po gabimi? ? l
Ku mësojnë adoleshentet? Në grupe! Sporadike, rastësore! Në cyberculture! Stihike! Në mikrokultura ! Familja, rrethi shokeror! Nga shkolla! Kurrikula! 4
Dy shkolla të ndërtimit formal të mesimit: mesimit l Parashtrimi sistematik i informacionit: përshkrimi i drejtpërdrejt i tij l Parashtrimi problemor: nxenesit e ndërtojnë vetë dijen/rolin /shprehinë
TEORITE E TE NXENIT Të nxënit bihejvioral Të nxënit social Të nxënit kognitiv Të nxënit konstruktiv Teoria e përpunimit të informacionit……
1. BIHEJVIORIZMI l Feedback si informacion per reagimet/qendrimet l Perforcim pozitiv: negativ: neutral l Nxitja per reagim specifik. pozitiv/negativ; i jashtem i brendshem, l Praktikat bihejviorale per të rritur motivimin per sjellje të sakte 7 11/23/2020
2. KOGNITIVIZMI l l l Regjistrat shqisor Kujtesa (afatgjate/afatshkurter) Perseritja Organizimi i të kuptuarit Skema Te nxenit aktiv dhe zoterimi i plote Lidhja e ideve mes tyre dhe me c’ka dihet Respektimi i lidhjeve shkakore Organizuesit e avancuar
3. PERPUNIMI I INFORMACIONIT l l l l Caktimi i qellimit Gjetja e teknikave Fjalët kyce Organizimi i informacionit sipas kuptimit Pyetjet ndaj veten Metakognicioni, analiza, planifikimi, implementimi, monitorimi, modifikimi. Leximi aktiv: përgjithesimi, të pyeturit, sqarimi, parashikimi gjatë leximit
4. KONSTRUKTIVIZMI Interpretimi i ideve nga këndvështrimi personal Vendi i debatit dhe diskutimit Vendi i projekteve, i praktikave dhe i perspektivave të shumëfishta
5. TE NXENIT SOCIAL Vemendja l Ruajtja l Prodhimi i sjelljes l Motivimi per ta ruajtur sjelljen e re l Vetefikasiteti l Agresioni, l Qendrueshmeria l Vetebesimi l
6. TE NXENIT PROBLEMOR Mirestrukturimi: qartesia, njohja e procedurave të zgjidhjes dhe e standarteve të vleresimit të zgjidhjes; l Trazimi i ndjenjave l Kurioziteti, pakenaqesia me “status quo”- ne. l Vendi i dijes, ambientimi me probleme të ngjashme l Vendi i dijes inerte, l Njohja e modeleve të ngjashme me problemin l
7. TE NXENIT VEZHGES Të nxënit përmes vezhgimit l Vigotski l Skelat gjate të nxenit l 13 11/23/2020
Konceptet themelore të të nxënit 1. Ngacmimi l l Si ngacmimi i lartë ashtu edhe ai i ulet prekin performancën. Eysenck (1982): vëmendja dhe ngacmimi janë të lidhura. Ngacmimi: a: pasiv (ngre ose ul vëmendjen) b: specifik (përqendron vëmendjen në një detyrë specifike të të nxënit) Ngacmimi shkakton reagime emocionale. 14 11/23/2020
Konceptet themelore të te nxenit 2. Vemendja Teoria e filtrimit: vemendja përqendrohet vetëm tek një cështje dhe jo më shumë. l Teoria e vemendjes se qellimshme. l Teoria e vemendjes si shprehi e riparueshme (Gagne) l 15 11/23/2020
Koncepte të te nxenit 3. Inteligjenca Gardner: – – – – 4 Inteligjenca matematikore Gjuhesore Hapesinore, Trupore, Muzikore, Nderpersonale, Intrapersonale. 16 11/23/2020
Koncepte të të nxënit 4. Qendrimet l Teoria bihejviorale e ndryshimit të qendrimeve (roli i shperblimit) l Teoria e banancimit të ndryshimit (Gestalt) (Zhbalancimi i besimeve sjell presionin per të ndryshuar qendrimet; Ndjenjat dhe uniteti i besimeve) l Teoria e konsistences kognitive per ndryshimin e qendrimeve l Teoria e disonances kognitive e ndryshimit të qendrimeve 17 11/23/2020
Konceptet themelore të të nxënit 5. Stilet e të nxënit: l l l l Stili i varësisë/pavarësisë nga fusha; Stili i skanimit të dallimeve; Stili i rrafshimit /mprehjes së tipareve të situatës; Stili i reflektimi dhe reagimit; Stili i dallueshmerisë konceptuale; Stili i skanimit të përvojës (Kolb): – përvoja konkrete, – vëzhgimi reflektiv, – konceptualizimi abstrakt, – eksperimentimi aktiv. Stili serealist : holistik (Pask) 18 11/23/2020
Konceptet themelore të te nxenit 6. Krijimtaria: aplikimi i ideve dhe pervojave të shkuara ne menyre origjinale ne lidhje të ngushte me inteligjencen l Shprehite e krijimtarise: – Rrjedhshmeria e gjuhes dhe mendimit (parakusht) – Fleksibiliteti, – Vizualizimi, – Imagjinata, – Te qenurit i hapur – Origjinaliteti, – Mendimi produktiv, – Te menduarit lateral (hemisfera e majte dhe e djathte) 19 11/23/2020
Konceptet themelore të të nxënit 7. Motivimi: l l l l Bihejviorizmi Teoria e nevojave ( Masloë) Disonanca kognitive Teoria humaniste Teoria kognitive Rogers, nevoja per vetrealizim. Malone: motivimi i brendshem baret nga sfida, fantazia, kurioziteti Plani Keller: – zgjo interesin, – krijo lidhjen, – krijo pritshmerine e suksesit, – prodho kenaqesi permes shperblimeve 20 11/23/2020
Konceptet themelore të të nxënit 7. Transferi i te nxenit Ngjashmeria midis detyrave Kushtet e transferit Transferi pozitiv Transferi negativ Transferi specifik Transferi i pergjithshem 21 11/23/2020
Konceptet themelore të të nxënit 8. Metakognicioni: l Proces i të menduarit mbi të menduarit l Monitorim aktiv dhe rregullim i proceseve kognitive gjate të nxenit l Planifikim i të nxenit, zgjidhjes se problemeve dhe vleresim i rrugeve të te nxenit. 22 11/23/2020
Konceptet themelore të të nxënit 9. Ankthi: l l l Faktor inhibues i të nxënit Nxitet nga situata ku kërkohet vendimmarrje ose gjykim. Eshte dy llojesh: – ankth i situatës, – ankth i vetes (tipar). Kombinimi ndodh shpesh l l Dëmton funksionet kognitive: vemendjen, kujtesen, formimin e koncepteve dhe zgjidhjen e problemeve. Demton vetëvleresimin dhe mbrojtjen e vetes. l 23 11/23/2020
SI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKE? ROBERT MAGER: l l CILI ESHTE DESTINACIONI I NDERHYRJES? SPECIFIKO REPERTORIN E SJELLJES SE DESHIRUAR! (OBJEKTIV I ARRITJES) SPECIFIKO MASEN E SUKSESIT! SPECIFIKO KOHEN E KRYERJES SE SJELLJES!
SI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKE? NORMAN GRONLUND: GJEJ ELEMENTET E SJELLJES SE DESHIRUAR! PROGRAMOJI ATO SI PJESE TE MESIMIT! SIGURO QELLIMIN E TE NXENIT! PROVOKO EMOCIONIN E TE NXENIT!
Teorite e reja të të nxenit Neuroshkenca 26 11/23/2020
Teorite e reja të të nxenit Modelet mendore (trajtat e realitetit permes të cilave individet kuptojnë fenomene specifike) l Teoria e konstruktit personal l Teoria e sistemeve, korelacioni mes tyre. l 27 11/23/2020
Vështirësi … l Mungesa e konsensusit mbi: – – – Treguesit e performancës; Rrjetin e aktoreve edukativ e social; Kapërcimin e izolimitdhe vetmise sw mesuesit; Stilin e drejtimit dhe të manaxhimit të shkollës; Nevojat prioritare në arsim. ………………. . 28 11/23/2020
- Slides: 28