TRAJECT Coach de coach Het belang van output
TRAJECT Coach de coach Het belang van output en de relatie met IDP Hoe gebruikt u IDP 6 resultaten om uw onderwijsaanbod op klasen schoolniveau te verbeteren?
Wie zijn we? Marleen Duerloo Pedagogisch begeleider wiskunde en IDP (met pensioen vanaf 1/09) Karen Van Renterghem Coördinator IDP Bevallingsverlof vervangen door Annelies Declerck Sabine Jacobs Pedagogisch begeleider wiskunde Fien Loman Pedagogisch begeleider Nederlands Hilde Hendrickx Pedagogisch begeleider wereldoriëntatie Basisonderwijs Guimardstraat 1 1040 Brussel karen. vanrenterghem@vsko. be 02 507 06 99 sabine. jabobs@vsko. be 02 507 08 22 fien. loman@vsko. be 02 507 08 25 hilde. hendrickx@vsko. be 02 507 07 61
Bijwonen van afname IDP 6 juni 2015
Waarom meedoen aan IDP? Interne kwaliteitsbewaking vanuit de leerplannen VVKBa. O ‘Makkelijk’ middel om aan een outputbeleid te werken vanuit data Voor VVKBa. O: instrument om scholen te ondersteunen • Essentie van bepaalde leerplandoelen wordt geconcretiseerd • Analyse van de antwoorden biedt de leerkrachten suggesties voor de verbetering van de onderwijspraktijk Geen instrument om scholen onderling op kwaliteit te vergelijken Geen eindtoets Basisonderwijs
En de toekomst? Op het einde van het basisonderwijs worden alle leerlingen getoetst. De doelstelling is zowel feedback te kunnen geven in het kader van de interne kwaliteitscontrole van de scholen als gegevens te verzamelen op systeemniveau. Met de onderwijsverstrekkers wordt overeengekomen om de huidige OVSG-toetsen en de interdiocesane toetsen te valideren in samenspraak met het Steunpunt Toetsontwikkeling, dat de peilingsproeven en paralleltoetsen ontwikkelt. Op die manier kan een toets toolkit ontstaan. Met de realisatie van dezelfde doelstelling voor ogen voeren we gesprekken met de onderwijsverstrekkers van het secundair onderwijs en bekijken we hoe de bestaande peilingsproeven daartoe een basis kunnen vormen. Uit het regeerakkoord
De plaats van IDP in het grotere geheel van kwaliteitszorg Ingrid Van den Hout
Hoe denken leerlingen over IDP?
Data 2015 - 2016 IDP 4 IDP 6 • Demo hele jaar • Test VERPLICHT • 11/04 – 22/04 • Test online VERPLICHT • 25/04 – 10/05 • Proef • 18/05 – 29/05 • Proef • 06/06 – 17/06 • Nieuw! WO staat open voor iedereen met verplichte observatieproef
Hoe bevragen we? IDP 6 IDP 4 in juni in mei op papier online OF online dictee op papier
Wat bevragen we? Nederlands • Dictee • Luisteren • Begrijpend lezen • Taalbeschouwing • Facultatief: schrijven Wereldoriëntatie • Harde proef • Observatie-opdracht Wiskunde • Getallenkennis • Bewerkingen • Meten en metend rekenen • Meetkunde • (telkens met domeinoverschrijdende doelstellingen)
Thema bepalen Leerplandoelen/contexten selecteren Proeven Mei/ju n Cyclus ontwerp Juni 2017 Toets klaar maken 2015 September 2015 20162017 Eerste trimester September 2016 Tweede trimester 2016 Vragen selecteren Derde trimester 2016 Vragen uitproberen Derde trimester 2016 Vragen bespreken, aanpassen Vragen opstellen Vragen bespreken Derde trimeste r 2016 Vragen uitproberen
Uitgaan van resultaten en analyse starten Uitgaan van bestaande vraag: wat willen we precies te weten komen? En waarom?
Het potentieel van datagebruik in praktijktaal Stimuleren tot voortdurende schoolverbetering Bepalen of doelen worden gerealiseerd Identificeren van (oorzaken) van problemen – IDP signaleert Bepalen wat er moet veranderen Bevorderen van een (doordacht) verantwoordingsperspectief
Ondersteuning door VVKBa. O infoidp. vvkbao. be Gemiddelde resultaten Vlaanderen Commentaar en suggesties Databanken met zoekcriteria Stappenplan analyse (syllabus sessie) Power. Point introductiesessie proefidp. vvkbao. be na elektronische invoering of online: opvragen school- en klasrapport(en) door directeur en leerkracht (klasrapport) School + visie Commentaar en suggesties Achtergrondinformatie ‘In levende lijve’ Informatiesessies Analyseren rapport Werkwinkels didactiek Als opvolging onderzoek Universiteit Antwerpen traject voor ingeschreven scholen en coach de coach voor pedagogisch begeleiders
Hoe denken leerlingen over IDP?
Mogelijk stappenplan bij het IDP 6 -rapport
Voorgestelde planning September – deel 1: analyse van het IDP 6 -rapport tot op interpretatieniveau • Stap • Stap 1: 2: 3: 4: 5: 6: Het schoolrapport scannen Kijken naar de globale cijfers Kijken naar de resultaten op itemniveau per leerdomein Verzamelen van de eerste bevindingen Resultaten op itemniveau koppelen aan de vragen uit de toets Interpreteren van de bevindingen Oktober – deel 2: • Stap 7: De werkgroep IDP komt samen en bespreekt de analyse tot op diagnoseniveau. November – deel 3: • Stap 8: De directeur organiseert een PV waarop hij de diagnose aan het schoolteam voorstelt. De diagnose wordt afgetoetst en het schoolteam geresponsabiliseerd. December – deel 4: • Stap 9: De werkgroep IDP komt samen en gaat na of er actie moet worden ondernomen. Indien dat zo is, stelt ze een actieplan op. Januari – deel 5: • Stap 10: De school start met het actieplan. (Eventueel zitdag)
Benodigdheden Exemplaren van het schoolrapport IDP 6 Een klasrapport per deelnemende klas IDP-vragenboekjes en bronnenboekjes Document Vragen, resultaten en doelstellingen van IDP 6 2015 Commentaar en suggesties bij IDP 2015 Kladbladen van wiskunde Werkboekjes en/of antwoordbladen van de leerlingen Leerplannen wiskunde, wereldoriëntatie en Nederlands
September – deel 1: analyse van het IDP 6 -rapport tot op interpretatieniveau Deel 1: interpretatieniveau Vooraf Bijkomende informatie over uw school of de klassen die de IDP-proeven aflegden Wat is belangrijk om weten bij het begin van de analyse? Noot: deel 1 wordt uitgevoerd door een beperkte groep
September – deel 1: analyse van het IDP 6 -rapport tot op interpretatieniveau Stap 1: Het schoolrapport scannen è è Wat vindt u in het IDP- rapport? structuur rapport 1. Inhoudsopgave Inleiding bij het rapport 2. Globale resultaten Nederlands Resultaten per leerdomein Nederlands 3. Globale resultaten wiskunde Resultaten per leerdomein wiskunde 4. SES-referentiegroep (zie artikel School + Visie aug. 2013)
Apart IDP 6 WO-rapport vanaf 2015 -2016 in hetzelfde rapport
Kenmerken SES-referentiegroepen Groep Betekenis % 1 De scholen in deze groep kenmerken zich door een hoog percentage Nederlandstalige kansrijke leerlingen (gemiddeld 80%). De andere leerlingen zijn voornamelijk Nederlandstalige kansarme leerlingen(gemiddeld 16%). Tot deze groep behoort 60% van de scholen; dit is veruit de grootste groep. 61 2 Deze scholen hebben een grote groep Nederlandstalige leerlingen, vooral Nederlandstalige kansrijke leerlingen (gemiddeld 61%). Maar daarnaast hebben ze ook gemiddeld 24% Nederlandstalige kansarme leerlingen. Tot deze groep behoort 24% van de scholen. 22 3 Deze scholen hebben verhoudingsgewijs veel anderstalige kansrijke leerlingen (gemiddeld 45%). Gemiddeld hebben ze 35% Nederlandstalige kansrijke leerlingen. Net als in groep 1 is het aandeel kansarme leerlingen gemiddeld klein (20%), maar dit verschilt sterk van school tot school binnen deze groep. Tot deze groep behoort 4% van de scholen. 4 4 In deze groep is er bijna een gelijke verdeling van Nederlandstalige kansrijke leerlingen (gemiddeld 30%), Nederlandstalig kansarme leerlingen (gemiddeld 32%) en anderstalige kansarme leerlingen (gemiddeld 30%). Tot deze groep behoort 7% van de scholen. 6 5 Deze groep kenmerkt zich door het hoogste aandeel anderstalige kansarme leerlingen (gemiddeld 60%) en het laagste aandeel Nederlandstalige kansrijke leerlingen (gemiddeld 10%). Tot deze groep behoort 5% van de scholen. 5
Grafische voorstelling
Andere referentiegroep?
Een gedifferentieerd rapport Gemiddelden zijn van gestandaardiseerde proef. Aparte resultaten van leerlingen met compenserende maatregelen en/of met individueel traject Lijst van toegelaten compenserende maatregelen
Hoe denken leerlingen over IDP?
September – deel 1: analyse van het IDP 6 -rapport tot op interpretatieniveau Stap 2: Lezen van globale resultaten Opdracht: Neem je schoolrapport Vergelijk de globale resultaten per leerdomein met de gemiddelden van Vlaanderen en met die van de SES-referentiegroep. Zoek in uw schoolrapport de resultaten die opvallend beter of opvallend slechter zijn.
Lezen globale resultaten Nederlands
September – deel 1: analyse van het IDP 6 -rapport tot op interpretatieniveau Stap 3: Resultaten per vraag De resultaten die opvallende verschillen vertonen, zowel positief (groen met grijze achtergrond – vraag 4) als negatief (rood met grijze achtergrond vraag 2), kregen in uw IDP 6 -schoolrapport een grijze achtergrond. Het zijn vragen die best verder geanalyseerd worden.
September – deel 1: analyse van het IDP 6 -rapport tot op interpretatieniveau Stap 4: Verzamelen eerste bevindingen Wat denkt u nu? Wat voelt u nu? Welke vragen uit welk leerdomein kregen een grijze achtergrond? Wat valt bijzonder positief op? Waarin scoren onze leerlingen sterk? Wat vinden we eerder negatief?
September – deel 1: analyse van het IDP 6 -rapport tot op interpretatieniveau Stap 5: Resultaten koppelen aan de vragen Opdracht 1. U leest de desbetreffende vragen in het vragenboekje en lost ze zelf op. Op die manier krijgt u een beeld van de moeilijkheidsgraad van de vraag. In het document ‘Vragen, resultaten en doelstellingen’ zijn de antwoorden al ingevuld. U kunt ook hiermee verder werken en opdracht 1 overslaan. 2. U zoekt de volgende dingen op: Wat naar voren komt uit de oplossingswijzen van de leerlingen. Welk soort fouten er worden gemaakt? Zie hiervoor in de werkboekjes, de antwoord- en de kladbladen.
September – deel 1: analyse van het IDP 6 -rapport tot op interpretatieniveau Stap 6: Interpreteren van de bevindingen Welke vragen kunnen we met elkaar in verband brengen (bijvoorbeeld aan de hand van de doelen, de oplossingswijzen)? 1. Welke verband zien we tussen opvallend positieve resultaten? 2. Welke verband tussen opvallend negatieve resultaten? Aanzet tot diagnose 3. 4. Welke mogelijke oorzaken of redenen zijn er volgens ons dat iets goed scoort? Welke oorzaken of redenen zijn er dat iets slecht scoort? Aan welke oorzaken en redenen denkt u?
Valkuilen bij de analyse Valkuil 1 Bij de analyse is er niet gezocht naar wat er precies fout liep, Neem je syllabus op p. 16, 17 en 18 en zoek naar de verklaring van de fouten
Wat doen leerlingen fout? Wat doen leerlingen fout bij:
Waarom kiezen leerlingen zo vaak antwoord C? Niet goed lezen van de vraag? Weten ze niet wat meervoud is? Kiezen ze de talen die toevallig veel op elkaar lijken maar gaan ze daarbij niet specifiek op zoek naar de meervoudsvorm? Doen ze een beroep op hun voorkennis, maar kijken ze onvoldoende naar de opgave? Komen de kinderen te weinig in aanraking met vreemde talen en/of met taalbeschouwelijke oefeningen waarbij meerdere talen worden vergeleken? …
Vraag kubus De meest voorkomende fout 100. Deze leerlingen weten niet dat je 10 x 10 moet doen om het antwoord te zoeken. Ook diegenen die 10 antwoorden beseffen niet dat de inhouds(volume)-bepaling afhankelijk is van drie dimensies. Leerlingen die 60, 600 en 6 antwoorden, hebben waarschijnlijk een oppervlakteberekening gemaakt bijvoorbeeld 6 x 10 = 600. …
Valkuilen bij de analyse Valkuil 2 Bij de analyse is er niet gezocht naar mogelijke verbanden Neem je syllabus op p. 19, 20 en 21 en zoek naar verbanden tussen de vragen Mogelijke verbanden zijn _____
Mogelijke verbanden wereldoriëntatie Beide vragen onderzoeken of kinderen belangrijke plaatsen kunnen situeren op de kaart, of kinderen dit al dan niet kunnen zal vooral afhangen van de kwantiteit en kwaliteit van de oefeningen die ze hiervoor deden ivm kaartgebruik en relatie tot actualiteit en oefening locaties die in andere lessen voorkomen Het grote verschil in score (vraag 23: 73% en vraag 26: 54%), het lijkt alsof beide vragen naar de locatie van bergketens vragen. Toch gaat vraag 23 eerder over de kennis van de werelddelen en vraag 26 over de bergketens
Mogelijke verbanden wiskunde Alle vragen hebben te maken met verhoudingen – ook de vraag van hoofdrekenen Bij vraag 43 en 52 kun je bovendien gebruik maken van een verhoudingstabel, Vinden we die terug op de kladbladen? Hoe is die opgesteld? In zekere zin hebben beide vragen ook te maken met maatbesef. In welke mate maken leerlingen hiervan gebruik bij het controleren van de uitkomst? …
Mogelijke verbanden Nederlands luisteren Alle vragen peilen naar iets wat de kinderen niet hebben gehoord. Komen de kinderen in aanraking met dergelijke vragen tijdens het klasgebeuren? Hebben de kinderen een strategie ontwikkeld om enkel te antwoorden wat ze wel hebben gehoord? Lezen de kinderen de opdracht onvoldoende? Lezen de kinderen alle antwoordmogelijkheden vooraleer ze een keuze maken (want dit is nodig bij niet-vragen)? …
September – deel 1: analyse van het IDP 6 -rapport tot op interpretatieniveau Voorlopig besluit van deel 1 Welke vragen hebben we bij onze analyse na stap 6?
Oktober – deel 2: diagnose Deel 2 Stap 7: diagnosticeren De werkgroep komt samen en bespreekt de analyse van deel 1. Bij het nadenken over oorzaken en redenen kunt u mogelijke verbanden zoeken tussen de resultaten en 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. uw leerlingen (de instroom) de leerkrachten de methode de toetsafname de leerlijn de toetsvragen zelf de keuze van je prioriteiten een specifieke aanpak … Wat is de populairste denkt u?
Valkuilen bij de analyse Valkuil 3 De beperkte groep van deel 1 = werkgroep IDP van deel 2 Wat zijn hiervan de nadelen? Wat zijn de voordelen van een complementaire groep? Bron: Help, onze ijsberg smelt Kotter https: //www. youtube. com/watch? v=qx. Wy. GI 8 ec 9 w
Valkuilen bij de analyse Valkuil 4 De analyse is niet breed genoeg Welke resultaten legt u naast de IDPresultaten? Hoe verzamelt u die? U vindt een voorbeeld in de syllabus op p. 26 en 27 om de beginsituatie van uw leesonderwijs te analyseren
Oktober – deel 2: Stap 7: Diagnosticeren Opdracht 1. Wat zijn onze conclusies bij een bepaald leerdomein, bij bepaalde vragen? 2. Wat leren we uit de vergelijking met andere toetsresultaten (IDP 4, LVS, methodetoetsen…)? 3. Welk leerdomein of welke vragen wensen we te bespreken met het volledige schoolteam? (zowel positieve als negatieve resultaten)
Deel 3 stap 8: Personeelsvergadering November – deel 3: diagnose aftoetsen bij het team Voorstel van scenario Op PV licht u de bedoelingen van IDP kort toe. U vertelt hoe werkgroep te werk is gegaan. U wenst de gemaakte diagnose af te toetsen. Leerkrachten lossen individueel de geselecteerde vragen op. Schatten het behaalde percentage door de leerlingen. Rangschikken de vragen volgens opklimmende moeilijkheidsgraad. U toont de behaalde resultaten.
Verder verloop PV In kleine groepjes zoeken naar mogelijke oorzaken en redenen. Bespreken eigen aanpak van doelen die in verband staan met de vragen en voorbeelden geven van de concrete klaspraktijk. Besluiten welke dingen de moeite waard zijn om te blijven doen en aan welke doelen en items acties kunnen worden verbonden. Mogelijke conclusies: Nog verdere analyse maken van onze werking voor onderdeel en/of item. Een actie uitwerken voor één werkpunt van wiskunde, wereldoriëntatie en/of Nederlands. Niets ondernemen.
Valkuilen bij de analyse Valkuil 5 De analyse is niet diep genoeg Hoe maakt u op de pv de aanpak in de klas bespreekbaar? U vindt voorbeelden in de syllabus op p. 29, 30 en 31
December – deel 4: opstellen van een actieplan Deel 4 Stap 9: Hoe onderneemt u acties? Plannen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Wat is de bedoeling? In welke mate past prioriteit bij andere prioriteiten die we hebben? Welke doelen op leerlingenniveau, leerkrachtenniveau en schoolniveau? Waaruit zal de actie bestaan? Welk verband heeft de actie met de toetsitems? Hoe draagt de actie bij tot het verwezenlijken van het doel? Wie heeft welke opdracht in het actieplan? Hoe voeren we de actie uit en hoe volgen we ze op? Welke hulp en materialen hebben we daarvoor nodig? Hoe plannen we de actie in de tijd? Implementeren Uitvoeren van geplande acties Evalueren 1. 2. Hoe evalueren we de actie? Hoe meten we de effecten? Hoe zetten we vast wat goed loopt en hoe sturen we bij?
December – deel 4: opstellen van een actieplan Deel 4 Stap 9: Hoe onderneemt u acties? De werkgroep IDP komt samen op school en stelt een actieplan op. U vult deel 4 in. U kan ook besluiten dat er geen actieplan nodig is. U kiest een bepaalde prioriteit aan te pakken. Dat kan naar aanleiding van een bepaalde vraag of van een leerdomein zijn, dat kan een kleinschalige actie of een heel ingrijpende zijn. U neemt de vragen vanaf p. 32 als leidraad voor uw plan. Bij het uitwerken van uw actieplan spelen vijf factoren een grote rol om het actieplan te doen slagen. Indien een van de vijf factoren ontbreekt, mag u meteen bepaalde reactie verwachten.
Samenhang veranderingsaspecten Visie Urgentie Plan Middelen Competenties = Verandering Urgentie Plan Middelen Competenties = Verwarring Plan Middelen Competenties = Weerstand Middelen Competenties = Chaos Competenties = Frustratie Visie Urgentie Plan Middelen = Angst
December – deel 4: opstellen van een actieplan Samenvatting van uw actieplan Wat willen we bereiken? Het past bij de prioriteit _______________ Wat is ons doel op: schoolniveau? ________________________ leerkrachtenniveau? ________________________ leerlingenniveau? ________________________
Voorbeeld actieplan Tijd Opvolging Verantwoordelijke? Hoe? Wanneer? Evaluatie Hulp? Effecten? Op niveau x x Materialen leerlijn hoofdrekenen nagaan in het leerplan wiskunde VVKBa. O Afspraken rond de standaardprocedure Zorgcoördinator in samenspraak met de klastitularissen Zorgcoördinator verzamelt een overzicht van de standaardprocedure per klas De leerlijn in kaart brengen door ze in een tabel te plaatsen met onderscheid tussen ‘paraat kennen’, ‘volgens standaardproce dure’ en ‘flexibel’ Leerplan VVKBa. O Elke leerkracht noteert per bewerking een voorbeeld Tijdens overlegmoment en in oktober In november wordt overzicht besproken op PV Effect: elke leerkracht krijgt duidelijk beeld van de leerlijn hoofdrekenen Eerste helft november bespreking en afstemming op PV Opnemen in SWP leerlingen Werkwijze Leerkracht Uitvoering School Werkpunt
Valkuilen bij de analyse Valkuil 6 Geen aandacht voor evaluatie en opvolging in het actieplan Hoe kunt u het actieplan op p. 36 aanvullen, optimaliseren…?
Hoe kijkt Lorna Earl naar output?
Bronnen Geïnformeerde schoolontwikkeling en datagebruik in scholen - Jan Vanhoof Masterclass Lorna Earl – Leuven, januari 2012 Leading schools in a data-rich world Study Visit Dene Magna – november 2011
- Slides: 57