Tp Fakltelerinde Kriz Ynetimi Artan renci saylar Prof

Tıp Fakültelerinde Kriz Yönetimi (Artan Öğrenci sayıları) Prof. Dr. Figen Doran Çukurova üniversitesi Tıp Fakültesi

Tüm sağlık politikalarının tıp eğitimi ile ilişkilendirilmesi gereği artık tartışılmaz bir görüştür. l Tıp Fakülteleri sayısı hızla artmaktadır. l Tıp Fakültesi öğrenci sayısı hızla artmaktadır. l Tıp Eğitimi Anabilim Dalları üzerinde baskı mevcuttur. l Tam Gün Yasası ile tıp fakültelerinden öğretim üyesi kaybı kaçınılmazdır.

Tıp Eğitimi sağlık politikaları ile etkileşim içindedir. l Sağlık politikaları Sağlık sistemlerinin belirlenmesi l Sağlık sistemleri Tıp eğitim modelleri l Tıp Eğitim Modelleri Toplumda değişim Yeni sağlık politikalarının belirlenmesi Toplum gereksinmeleri ve ekonomik sistemile ilişkilendirme(gelişmişlik düzeyi ve refahın paylaşılması)

Sağlık Politikası oluşturmada Öncelikler: l Sağlık sistemi ve tıp eğitimi programlarının tasarlanmasında izlenecek akış şeması: l Toplum sağlık gereksinimlerinin analizi l Öncelikli sorunların araştırılması l Maliyet etkinliklerinin araştırılması l Bunlar temelinde programların geliştirilmesi

Eğitim olanaklarının dikkate alınarak eğitim programının oluşturulması Toplum tabanlı l Hastane destekli l Aktif öğrenme süreci l l l Toplumun denetleme ve değerlendirmesi Eksiklerin saptanması Yeni sağlık politikalarının oluşturulması HİZMET BÜTÜNLÜĞÜ ve SÜREKLİLİK

Tıp eğitimi alacak öğrenci sayısının belirlenmesi l Ülke Nüfusu l Hekim sayısı l Tıp fakültesi sayısı l Sağlık İnsan Gücü Planlaması

Sağlık Bakanlığı Mart 2008 Verileri l Ülkemizde bulunan hekim sayısı: 103. 177 l 100. 000 başına düşen hekim sayısı 146. 14 l Avrupa Birliği üyesi ülkelerde bu rakam 317. 7 l Genel olarak Avrupa’da 338. 12

Türkiye’de Tıp Fakültesi Sayısı l Toplam rakam : 66 l Öğrenci Alan : 55 l 1. 44 Milyon kişiye bir tıp fakültesi(öğrenci alan tıp fakülteleri esas alındığında) l 1. 1 milyon kişiye bir tıp fakültesi( tüm tıp fakülteleri esas alındığında)

Hekim sayısı Artışı l OECD raporları: Son 15 yılda en hızlı artışı yaşayan ülke l Nüfus başına düşen tıp fakültesi çok yüksek l Öğretim üyesi/ öğrenci oranları: l ‘’Türkiye’de çok fazla sayıda öğretim üyesi var’’ görüşü

Türkiye’de Durum l l l l l Tıp Fakültesi Abant İzzet Baysal Adıyaman Adnan Menderes Afyon Kocatepe Akdeniz Ankara Atatürk Balıkesir Bozok l Celal Bayar l Cumhuriyet l Çanakkale Öğretim üye 83 --155 96 279 446 187 24 9 175 170 4 Öğrenci (yeni alınan) 75 30 120 90 200 260 150 40 40 120 150 60

l l l l Tıp Fakültesi Öğretim üye Çukurova Dicle Dokuz Eylül Dumlupınar Düzce Ege Erciyes Erzincan Esk. Osmangazi Fırat Gaziantep 271 218 355 --93 433 243 --215 151 397 182 Öğrenci (yeni alınan) 210 100 220 25 75 280 300 20 150 100 300 150

l l l l Tıp Fakültesi Öğretim üye Gazi Osman Paşa Giresun Hacettepe(İng+Türk) Kastamonu Harran İnönü İstanbul(Cerrah+ İst) Kafkas Kahraman Maraş KTÜ Kırıkkale Kocaeli 90 4 458 --74 181 976 22 70 190 108 204 Öğrenci (yeni alınan) 40 20 290 40 60 120 725 20 40 175 8 108

l l l l Tıp Fakültesi Marmara Mersin Muğla M. Kemal N. Kemal 19 Mayıs Ordu Pamukkale Rize Sakarya Selçuk Meram S. Demirel Trakya Öğretim üye 212 179 11 95 29 281 2 189 58 --285 160 188 Öğrenci (yeni alınan) 125 150 --100 30 150 --110 50 25 100 170 150

l Tıp Fakültesi Öğretim üye l l l Uludağ Yüzüncü Yıl Zonguldak TOPLAM 254 106 125 8786 0. 560 40. 560 -175=40485 l 40. 485: 8781=4. 5 Öğrenci (yeni alınan) 215 70 80 6760 x 6=4

Dünya’da Öğretim üyesi/Tıp Öğrencisi Oranları l l l l Ülkeler arası, aynı ülkede fakülteler arası değişiklikler Afrika 5. 42 Amerika 2. 50 Avrupa 3. 31 Güneydoğu Asya 2. 42 Batı Pasifik 1. 96 Ülkemiz(öğrenci sayısı artışından önce 3. 6) Dünya ortalaması 2. 72

Bazı tıp fakültelerinde 2008 yılında öğrenci sayısı artış oranları l l l l l Abant İzzet Baysal Adnan Menderes Akdeniz Ankara Atatürk Çanakkale Çukurova Dokuz Eylül Erciyes Esk. Osmangazi Gazi %24 %25 %17 %10 %20 %32 %43 %39 %25 %50

Bazı tıp fakültelerinde 2008 yılında öğrenci sayısı artış oranları l l l Gaziantep Hacettepe(Türkçe) Hacettepe(İng) İnönü Cerrahpaşa İstanbul Tıp KTÜ Kırıkkale Mersin 19 Mayıs Pamukkale %49 %39 %50 %22 %12 %70 %19 %67 %25 %20

Bazı tıp fakültelerinde 2008 yılında öğrenci sayısı artış oranları l Selçuk Meram l Selçuklu Tıp l Süleyman Demirel l Trakya l Uludağ l Yüzüncü Yıl l Zonguldak %59 %50 %25 %63 %17 %16 %38

Dünyada Tıp Fakültesi Sayıları l İngiltere 2. 54 milyon kişiye bir tıp fak. l Kanada 1. 91 milyon kişiye bir tıp fak l Japonya 1. 57 milyon kişiye bir tıp fak l ABD 2. 16 milyon kişiye bir tıp fak l Afrika 9. 09 milyon kişiye bir tıp fak

l Brezilya Örneği l 1960: Tıp fakültesi sayısı 30 l 1988 Tıp fakültesi sayısı 78 l 2004 Tıp fakültesi sayısı 112 l Bu yıllar arasında sağlık göstergelerinde hiçbir düzelme olmamış

l Hindistan örneği: l 258 tıp okulu var. l Yılda 27. 676 mezun veriyor. l Bunların 1/3’ü çalışmak için yurt dışına gidiyor, geri dönmüyor. l Ülkenin sağlık göstergeleri bozuk.

Sorun, hekim sayısı değil bölgeler arası dengesizliklerdir. l Ayrıca tıp fakültesi öğretim üyelerinin ders yükü yalnızca tıp fakülteleri ile sınırlı değildir. l Örn: Çukurova Tıp Fak. de: l Anatomi 1083 saat, histoloji 206 saat, fizyoloji 606 saat, radyodiagnostik 1303 saat, biyoistatistik 448 saat, farmakoloji 392 saat, acil tıp 506 saat fakülte dışında yıllık ders yüküne sahiptir.

Öğrenci sayısı artarken öğretim üyesi sayısı giderek azalıyor! l 2001 -2002 l l Tıp fakültesi sayısı 40 Yeni öğrenci sayısı 4800 Toplam öğrenci sayısı 31. 700 mezun öğrenci sayısı 4700 Öğretim üyesi sayısı 6700

2005 -2006 l Tıp l l fakültesi sayısı 46 Yeni öğrenci sayısı 4900 Toplam öğrenci sayısı 32. 900 mezun öğrenci sayısı 4500 Öğretim üyesi sayısı 8090

Öğretim Üyesi Sayısı Azalıyor! l 2006 -2007 l l l Tıp Fak sayısı 47, yeni öğrenci sayısı 5. 100 Toplam öğrenci sayısı 33. 500 Mezun öğrenci sayısı 4800

2007 -2008 l Tıp l l fakültesi sayısı 49 Yeni öğrenci sayısı 4700 Toplam öğrenci sayısı 33. 700 mezun öğrenci sayısı 5200 Öğretim üyesi sayısı 9238

2008 -2009 l Tıp l l fakültesi sayısı 56 Yeni öğrenci sayısı 6600 Toplam öğrenci sayısı 35000 mezun öğrenci sayısı 5200 Öğretim üyesi sayısı 9216

Eğitimde Standardizasyon Çalışmaları Tüm dünya çapında 6 milyon doktor 6 milyar hasta üzerinde hizmet yapıyor. l Tüm dünya’da 1800 tıp fakültesi mevcut. l Globalizasyon tıp eğitiminde standardizasyonu forse etmektedir. l Örneğin 2010’da New York İnternasyonel Tıp Eğitimi Enstitüsü’ne bağlı Çekirdek komite, bilgi, klinik beceri, profesyonel yaklaşım, davranış ve etik parametrelerinde tıp mezunlarının Dünya’da farklı ülkelerdeki durumlarını saptamaya çalıştı. l

Global minimum essential requirements in medical education Institute for International Medical Education Dünya’daki 14 uluslararası organizasyon görev aldı. l 7 Ayrı alanda 60 öğrenim çıktısı üzerinde yoğunlaşıldı. l Eksiklikleri tanımlama ve tamamlama yoluna gidildi. l TIP EĞİTİMİNDE KALİTE l

Öğretim üyelerinin sayıları yüksek mi? l Norm Kadro Belirlemeleri l İşanalizi l İşin unsurları l İş için kullanılan makine, araç, gereç l İşin çeşitli faktörler bakımından durumunun değerlendirilmesi l Diğer işlerden ayrıcalığının değerlendirilmesi

Tıp Fakültelerinde Öğrenci Sayılarının Arttırılması l l l Yaklaşım tek yönlüdür Tıp Fakültelerinin özgün yapıları gözönüne alınmamıştır. Hekim kalitesinin korunması olanaksızlaşmıştır. Tıp fakültelerinin araştırma ve eğitim performansları değerlendirilmemiştir. Tıpta uzmanlık eğitimi eğitsel aktivitelerin dışına çekilmiştir. Koçluk eğitimi yapılamaz hale getirilmiştir.

Tıp Fakültelerinde Son Durum l l l 2008: Tıp Fakültelerinin %52’si sistem temelli karma eğitim uygulamaktadır. %8’i öğrenci merkezli probleme dayalı eğitim modelini uygulamaktadır. %10’u eğitici merkezli disiplin temelli eğitim uygulamaktadır. %22’si eğitici merkezli sistem temelli eğitim uygulamaktadır. %8’i disiplin temelli karma eğitim yapmaktadır.

Tıp Fakültelerinde Son Durum l Tıp Fakültelerinde Öğrenci Merkezli Eğitim: l 2006’dan 2008 yılına kadar %15 artmıştır. l Eğitim modelinde öğrenci merkezli eğitime doğru eğilim mevcuttur. l Tıp Fakültesi sayısı bakımından Avrupa’da ilk, Dünya’da 12. sırada Türkiye yer almaktadır.

Dünya’da durum nasıl? l Bölge fak l Afrika Asya Avrupa K. Amerika G. Amerika Okyanus Dünya TÜRKİYE l l l l Tıp Fak. Sayı Nüfus 127 860 394 313 218 23 1935 66 873 3868 729 508 366 32 6376 70. 6 1 Milyon nüfusa düşen tıp 0. 15 0. 22 0. 54 0. 62 0. 60 0. 72 0. 30 0. 94

Türkiye’nin Hekim Gereksinimi l TTB Füsun Sayek Raporu 2008 l l Mevcut 109. 000 Hekim Sayısı l (Sağlık Bakanlığı YÖK Raporu 2008) l 103. 000

l Teşekkürler….