To try cn r to have tried cn

  • Slides: 53
Download presentation

 • • • • • To try: cōnā rī to have tried: cōnā

• • • • • To try: cōnā rī to have tried: cōnā tus esse Present cōnor cōnā mur cōnā ris cōnā minī cōnā tur cōna ntur Imperfect cōnā bar cōnābā mur cōnābā ris cōnābā minī cōnābā tur cōnāba ntur I Future cōnā bor cōnā bimur cōnā beris cōnābi minī cōnā bitur cōnābu ntur Perfect cōnā tus sum cōnā tī sumus cōnā tus es cōnā tī estis cōnā tus est cōnā tī sunt Pluperfect cōnā tus eram cōnā tī erāmus cōnā tus erās cōnā tī erātis cōnā tus erat cōnā tī erant II Future cōnā tus erō cōnā tī erimus cōnā tus eris cōnā tī eritis cōnā tus erit cōnā tī erunt Homework 1

Homework 1 continued • Speak: Loquor, loquī, locūtus sum (3 rd person singular) •

Homework 1 continued • Speak: Loquor, loquī, locūtus sum (3 rd person singular) • To speak: loquī to have spoken locūtus esse • Loquitur • Loquēbātur • Loquētur • Locūtus est • Locūtus erat • Locūtus erit

Homework 1 continued • 3 RD CONJUGATION • Set out: Proficīscor, proficīscī, profectus (1

Homework 1 continued • 3 RD CONJUGATION • Set out: Proficīscor, proficīscī, profectus (1 st person singular) • To set out: proficīscī to have set out: profectus esse • Proficīscor • Proficīscēbar • Proficīscar • Profectus sum • Profectus eram • Profectus erō

Homework 1 continued • • • 3 rd Conjugation Follow: Sequor, sequī, secūtus sum

Homework 1 continued • • • 3 rd Conjugation Follow: Sequor, sequī, secūtus sum To follow: sequī to have followed: secūtus esse Sequuntur Sequēbantur Sequentur Secūtī sunt Secūtī erant Secūtī erunt

Homework II Euphrosynē revocāta • 1) Eryllus: domine! Omnia quae mandāvistī parāta sunt. •

Homework II Euphrosynē revocāta • 1) Eryllus: domine! Omnia quae mandāvistī parāta sunt. • • • centum amīcī et clientēs ad cēnam invītātī sunt. iussī coquum cibum sūmptuōsum parāre, cellāriumque vīnum Falernum (vīnum Falernum=a famous wine) veterrimum (vetus=old) dēprōmere (dēprōmō=bring out). Nihil neglēctum est.

2) • Haterius: nōnne petauristāriōs (petauristārius=acrobat) et saltātrīcēs ( saltātrix=dancer) condūxistī (condūcō=hire) ? •

2) • Haterius: nōnne petauristāriōs (petauristārius=acrobat) et saltātrīcēs ( saltātrix=dancer) condūxistī (condūcō=hire) ? • Hercle! Quam ā petauristāriīs dēlector!

3) • Eryllus: quid dīcis, domine? Hominēs eiusmodī cīvibus urbānīs nōn placent. nunc philosophīs

3) • Eryllus: quid dīcis, domine? Hominēs eiusmodī cīvibus urbānīs nōn placent. nunc philosophīs favet optimus quisque (optimus quisque=each of the best people).

4) • Haterius īnsānīs, Erylle! • Nam philosophī sunt senēs sevērī. • neque saltāre

4) • Haterius īnsānīs, Erylle! • Nam philosophī sunt senēs sevērī. • neque saltāre neque circulōs • (circulus=hoop) trānsilīre • (trānsiliō=jump through) possunt.

5) • Eryllus: at domine, aliquid melius quam philosophum adeptus sum. (adipiscor, -ī, adeptus

5) • Eryllus: at domine, aliquid melius quam philosophum adeptus sum. (adipiscor, -ī, adeptus sum=obtain). • • mē enim auctōre (at my suggestion), philosopha quaedam (quīdam, quaedam, quiddam=a certain), puella pulcherrima, hūc invītāta est. A Chrysogonō Athēnīs missa est.

6) • Haterius: philosopham mīsit Chrysogonus? • Optimē fēcistī, Erylle! • philosopham nē Imperātor

6) • Haterius: philosopham mīsit Chrysogonus? • Optimē fēcistī, Erylle! • philosopham nē Imperātor quidem habet. • sed ubi est haec philosopha quam adeptus es?

7) • Eryllus: iamdūdum (iamdūdum=for a long time) eam anxius exspectō • fortasse iste

7) • Eryllus: iamdūdum (iamdūdum=for a long time) eam anxius exspectō • fortasse iste praecō, homō summae stultitiae, eam nōn admīsit.

8)-9) • Haterius: arcesse hūc praecōnem! • Exit Eryllus. Mox ingreditur praecō.

8)-9) • Haterius: arcesse hūc praecōnem! • Exit Eryllus. Mox ingreditur praecō.

11) • Praecō: nūllam philosopham pulchram vīdī, domine.

11) • Praecō: nūllam philosopham pulchram vīdī, domine.

12) • Haterius: tibi nōn crēdō. Poenās maximās minor (minor=I threaten) nisi (nisi=unless) vērum

12) • Haterius: tibi nōn crēdō. Poenās maximās minor (minor=I threaten) nisi (nisi=unless) vērum loqueris.

 • Praecō: (pallēscēns) domine, ignōsce (ignōscō=forgive) mihi. • nesciēbam quantum tū philosophīs favērēs.

• Praecō: (pallēscēns) domine, ignōsce (ignōscō=forgive) mihi. • nesciēbam quantum tū philosophīs favērēs. illam philosopham, cum hūc vēnisset, • nōn rogāvī utrum tū eam invītāvissēs necne. (utrum. . necne=whether. . or not) • Ignārus eam abēgī. • māne ad flūmen profecta est ub nāvem cōnscenderet.

 • Haterius: abī statim, caudex! Festīnā ad Tiberim! Nōlī umquam revenīre nisi (unless)

• Haterius: abī statim, caudex! Festīnā ad Tiberim! Nōlī umquam revenīre nisi (unless) cum • philosophā!

15) • Domō ēgressus, praecō per viās contendit. Ubi ad flūmen advēnit. Euphrosynēn in

15) • Domō ēgressus, praecō per viās contendit. Ubi ad flūmen advēnit. Euphrosynēn in nāvem cōnscēnsūram cōnspicit. Magnā vōce eam appellat. Euphrosynē, nōmine audītō, convertitur (convertitur=turn about ).

16) • • Praecō: ignōsce mihi, Euphrosynē doctissima! Nōlī discēdere! • Necesse est tibi

16) • • Praecō: ignōsce mihi, Euphrosynē doctissima! Nōlī discēdere! • Necesse est tibi domum Hateriī mēcum prōcēdere.

17) • Euphrosynē: cūr mē revōcās! odiō sunt omnēs philosophī Hateriō, ut tū ipse

17) • Euphrosynē: cūr mē revōcās! odiō sunt omnēs philosophī Hateriō, ut tū ipse dīxistī. • Athēnās igitur nunc redeō. valē!

18) • Praecō: (effūsīs lacrimīs) nōlī mē dēserere! • sine tē mihi nōn licet

18) • Praecō: (effūsīs lacrimīs) nōlī mē dēserere! • sine tē mihi nōn licet (mihi licet=it is not allowed for me/I am not allowed) domum Hateriī redīre.

19) • Identidum praecō ōrat; identidem philosopha recūsat. Dēnique precibus lacrimīsque praecōnis permōta, Euphrosyē

19) • Identidum praecō ōrat; identidem philosopha recūsat. Dēnique precibus lacrimīsque praecōnis permōta, Euphrosyē domum Hateriī regreditur (regredior=return)

CENA HATERII • Nōnā hōrā amīcī clientēsque, quōs Haterius invītāverat ut sēcum diem nātālem

CENA HATERII • Nōnā hōrā amīcī clientēsque, quōs Haterius invītāverat ut sēcum diem nātālem celebrārent, triclīnium ingrediēbantur (ingredior=go in). Inter eōs aderant fīliī lībertōrum quī humilī locō nātī magnās opēs adeptī erant (adipīscor=obtain). Aderant quoque nōnnūllī senātōrēs quī inopiā (inopia=poverty) oppressī favōrem Hateriī conciliāre cōnābantur (conor=try).

 • Proximus Haterium recumbēbat T. Flāvius Sabīnus cōnsul, vir summae auctōritātis. Haterius blandīs

• Proximus Haterium recumbēbat T. Flāvius Sabīnus cōnsul, vir summae auctōritātis. Haterius blandīs et mollibus verbīs Sabīnum adloquēbātur (adloquor=address) , ut favōrem eius conciliāret. Ipse in prīmō locō recumbēbat. Pulvīnīs (pulvīnus: cushion) Tyriīs innītēbātur (innīteor: lean) ānulōs gerēbat aureōs quī gemmīs fulgēbant; dentēs spīnā (spina=toothpick) argenteā perfodiēbat (perfodiō=pick)

 • Intereā duo Aethiopes triclīnium ingrediēbantur (ingredior=go in). Lancem (lanx=dish) ingentem ferēbant, in

• Intereā duo Aethiopes triclīnium ingrediēbantur (ingredior=go in). Lancem (lanx=dish) ingentem ferēbant, in quā positus erat aper (aper=boar) tōtus. Statim coquus, quī Aethiopas in triclīnium secūtus erat (sequor=follow) , ad lancem prōgressus est (progredior=progress) ut aprum scinderet. (scindō=carve) Aprō perītē scissō, multae avēs statim ēvolāvērunt suāviter pīpiantēs (pipiō=chirp).

 • Convīvae (guest), cum vīdissent quid coquus parāvisset, eius artem vehementer laudāvērunt. Quā

• Convīvae (guest), cum vīdissent quid coquus parāvisset, eius artem vehementer laudāvērunt. Quā rē dēlectātus, Haterius servīs imperāvit ut amphorās vīnī Falernī īnferrent. Amphorīs inlātīs, cellārius titulōs (titulus=label) quī īnfīxī erant (infigō=fasten). magnā vōce recitāvit, “Falernum Hateriānum, vīnum centum annōrum!” tum vīnum in pōcula servī īnfundere (infundō=pour in) coepērunt

 • Convīvīs laetissimē bibentibus, poposcit Haterius silentium. Spectāculum novum pollicitus est (policior=promise). omnēs

• Convīvīs laetissimē bibentibus, poposcit Haterius silentium. Spectāculum novum pollicitus est (policior=promise). omnēs convīvae in animō volvēbant quale spectāculum Haterius ēditūrus (ēdō=present; ēditūrus=going to present) esset. Ille rīdēns digitīs (digitus=finger) concrepuit (concrepo=snap). Hōc signō datō, Eryllus ē triclīniō ēgressus est (ēgredior=go out).

 • Appāruērunt in līmine duo tubicinēs. Tubās vehementer inflāvērunt. Tum Eryllus Euphrosynēn in

• Appāruērunt in līmine duo tubicinēs. Tubās vehementer inflāvērunt. Tum Eryllus Euphrosynēn in triclīnium dūxit. Convīvae simulatque eam vīdērunt, fōrmam (forma=beauty) eius valdē admīrātī sunt (admiror=admire)

 • Haterius rīdēns Euphrosynēne rogāvit ut sēcum in lectō cōnsīderet. Deinde convīvās adlocūtus

• Haterius rīdēns Euphrosynēne rogāvit ut sēcum in lectō cōnsīderet. Deinde convīvās adlocūtus est (adloquor=speak to). • “haec puella, ” inquit flōriāns, “est philosopha doctissima, ’ nōmine Euphrosynē. Iussū meō hūc vēnit Athēnīs, ubi habitant philosophī nōtissimī. Illa nōbīs dīligenter audienda est. ”

 • tum ad eam versus, • “nōbīs placet, mea Euphrosynē, ” inquit, “ā

• tum ad eam versus, • “nōbīs placet, mea Euphrosynē, ” inquit, “ā tē aliquid philosophiae discere. ”

 • ingrediēbantur ; ; ingredior, ingredī, ingressus sum • adeptī erant; , adipīscor,

• ingrediēbantur ; ; ingredior, ingredī, ingressus sum • adeptī erant; , adipīscor, adipīscī, adeptus sum • Cōnābantur; cōnor, cōnārī, cōnātus sum • adloquēbātur adloquor, adloquī, adlocūtus sum • innītēbātur innītor, innītī, innīxus sum • secūtus erat sequor, sequī, secūtus sum • prōgressus est prōgredior, prōgredī, prōgressus sum • pollicitus est polliceor, pollicērī, pollicitus sum • ēgressus est ēgredior, ēgredī, ēgressus sum • admīrātī sunt admīror, admīrārī. admīrātus sum • adlocūtus est adloquor, adloquī, adlocūtus sum

Translate • • • • 1. ingrediebāmur ________ 2. ingressus sunt ________ 3. ingredior

Translate • • • • 1. ingrediebāmur ________ 2. ingressus sunt ________ 3. ingredior ________ 4. ingressus erat ________ 5. conābitur ________ 6. conātus erās ________ 7. cōnātī erunt ________ 8. loquor ________ 9. loquar ________ 10. locūtī estis ________ 11. loquuntur ________ 12. loquēbāminī ________ 13. locūtus erō ________

Homework III Ablative absolute practice • Equus, -ī, Grumiōnis, vinciō, vincīre, vīnxī, victus 1.

Homework III Ablative absolute practice • Equus, -ī, Grumiōnis, vinciō, vincīre, vīnxī, victus 1. (While Grumiō was tying the horse/Grumio tying the horse), Caecilius advēnit. Grumine_ equum __vinciente_ 2. (After the horse had been tied by Grumiō/horse having been tied by Grumio), Caecilius advēnit. • __equō__ ā Grumiōne __victō_____

Plaustrum, -ī , n; reficiō, reficere, refēcī, refectus • Plaustrum, -ī , n; reficiō,

Plaustrum, -ī , n; reficiō, reficere, refēcī, refectus • Plaustrum, -ī , n; reficiō, reficere, refēcī, refectus 3. (While Grumio was repairing the wagon/Grumio repairing the wagon) Caecilius advēnit. __Grumione__ plaustrum __reficiente_____ 4. (After the wagon had been repaired by Grumio/Grumio having repaired the wagon) Caecilius advēnit. __plaustrō___ ā Grumiōne __refectō____

PHILOSOPHIA (Euphrosyne begins; Sabinus is a smart-ass) • Euphroynē convīvās, quī avidē spectābant, sīc

PHILOSOPHIA (Euphrosyne begins; Sabinus is a smart-ass) • Euphroynē convīvās, quī avidē spectābant, sīc adlocūta est (adloquor=address) : • “prīmum, fabula brevis mihi nārranda est. ōlim fuit homō pauper. ” • “quid est pauper? ” rogāvit cōnsul Sabīnus, quī mīlle servōs habēbat.

Euphrosyne tells her story • Quibus verbīs audītīs, omnēs plausērunt, iocō dēlectātī. • Euphrosynē

Euphrosyne tells her story • Quibus verbīs audītīs, omnēs plausērunt, iocō dēlectātī. • Euphrosynē autem, convīvīs tandem silentibus, • “hic pauper, ” inquit, ” fundum parvum, uxōrem optimum, līberōs cārissimōs habēbat. Strenuē in fundō labōrāre solēbat ut sibi suīque (for himself & his own family) cibum praebēret. ”

Apollonius is a smart-ass; Euphrosyne makes an interesting observation that embarrasses Haterius • “

Apollonius is a smart-ass; Euphrosyne makes an interesting observation that embarrasses Haterius • “ scīlicet (scīlicet=obviously) īnsānus erat, ” exclāmāvit Apollōnius, quī erat homō ignāvissimus. Nēmō nisi insānus labōrat. ” • Cui respondit Euphrosynē vōce serēnā, • “omnibus autem labōrandum est. etiam eī quī spē favōris cēnās magistrātibus dant, rē vērā (rē vērā=in truth) labōrant. ”

Haterius is embarrassed; Euphrosyne continues her story Quō audītō, Haterius ērubuit: cēterī, verbīs Euphrosynēs

Haterius is embarrassed; Euphrosyne continues her story Quō audītō, Haterius ērubuit: cēterī, verbīs Euphrosynēs obstrupefactī (stupified, stunned), tacēbant. Deinde Euphrosynē, • “pauper, ´inquit, neque dīvitiās neque honōrēs cupiēbat. Numquam nimium edēbat (edō=eat) nec nimium bibēbat. In omnibus vītae partibus moderātus ac temperāns esse cōnābātur. ” •

Baebius Crispus is a smart-ass; Haterius orders more wine • L. Baebius Crispus senātor

Baebius Crispus is a smart-ass; Haterius orders more wine • L. Baebius Crispus senātor exclāmāvit, • “scīlicet avārus erat! Nōn laudandus est nōbīs sed culpandus. Haterius noster tamen maximē laudandus est quod amīcīs sūmptuōsās cēnās semper praebet. ” • Huic Baebiī sententiae omnēs plausērunt. Haterius, plausū audītō, oblītus (unmindful/oblivious) philosophiae servīs imperāvit ut plūs vīnī convīvīs offerrent.

Euphrosyne’s story • Euphrosynē tamen haec addidit, • “at pauper multōs cāsūs (casūs=misfortune) passus

Euphrosyne’s story • Euphrosynē tamen haec addidit, • “at pauper multōs cāsūs (casūs=misfortune) passus est (patior=suffer). līberōs enim et uxōrem āmīsit (āmittō=lose) ubi afflīxit (affligo=afflict eōs morbus gravissimus:

Euphrosyne’s story • “ lībertātem āmīsit, ubi ipse in servitūtem ā mīlitibus vēnditus est

Euphrosyne’s story • “ lībertātem āmīsit, ubi ipse in servitūtem ā mīlitibus vēnditus est (vēndō=sell). nihilōminus, quia (since) Stōicus erat, rēs aversās (adverse circumstances) semper aequō animō patiēbātur (patior=suffer) ; neque deōs neque hominēs dētestābātur (detestor=curse).

Euphrosyne’s story • Dēnique senectūte (senectūs=old age) labōribusque cōnfectus, tranquillē mortuus est. ille pauper,

Euphrosyne’s story • Dēnique senectūte (senectūs=old age) labōribusque cōnfectus, tranquillē mortuus est. ille pauper, quem hominēs miserrimum exīstimābant (exīstimō=consider), rē vērā fēlīx erat. ”

Haterius just doesn’t get it. • Haterius cachinnāns “num fēlīcem eum exīstimās, ” inquit,

Haterius just doesn’t get it. • Haterius cachinnāns “num fēlīcem eum exīstimās, ” inquit, ” quī tot cāsūs passus est? ” • Hateriō hoc rogantī respondit Euphrosynē, • Id quod locūtā sum nōn rēctē intellegis. Alia igitur fābula mihi nārranda est. ōlim fuit homō dīves. ”

Sabinus is obnoxious • Sed cōnsul Sabīnus, , quem iam taedēbat fābulārum, exclāmāvit, •

Sabinus is obnoxious • Sed cōnsul Sabīnus, , quem iam taedēbat fābulārum, exclāmāvit, • “satis philosophiae! Age, mea Euphrosynē dā mihi ōsculum, immō (immō=or rather) ōscula multa. ”

Rabirius Max. tries to come to the rescue of Euphrosyne • Rabīrius Maximus tamen,

Rabirius Max. tries to come to the rescue of Euphrosyne • Rabīrius Maximus tamen, quī cum haec audīvisset ēbrius surrēxit, • “sceleste, ” inquit “nōlī eam tangere!” • haec locūtus, pōculum vīnō plēnum in ōs Sabīnī iniēcit.

A fight breaks out; Haterius doesn’t know what to do • Statim rēs ad

A fight breaks out; Haterius doesn’t know what to do • Statim rēs ad pugnam vēnit. Pōcula iaciēbantur; lectī ēvertēbantur; togae scindēbantur. • Aliī Sabīnō, aliī Rabīriō subveniēbant. Haterius hūc illūc currēbat; discordiam compōnere (compōnō=compose/settle) cōnābātur. Eum tamen currentem atque ōrantem nēmō animadvertit.

Euphrosyne gets fed up and leaves • Euphrosynē autem, ad iānuam triclīniī vultū (vultus=facial

Euphrosyne gets fed up and leaves • Euphrosynē autem, ad iānuam triclīniī vultū (vultus=facial expression) serēnō prōgressa, convīvās pugnantēs ita adlocūta est: • “ēn Rōmānī, dominī orbis terrārum, ventris Venerisque servī! • Quibus verbīs dictīs, ad flūmen Tiberim ut nāvem quaeret profecta est (proficiscor=set forth)

Homework IV: futūre active participles 1. nunc ego vōbīs cēnam splendidam datūrus sum. 2.

Homework IV: futūre active participles 1. nunc ego vōbīs cēnam splendidam datūrus sum. 2. Mīlitēs in animō volvēbant quid centuriō dictūrus esset. 3. convīvae Haterium rogāvērunt num Ephrosynē saltātūra esset. 4. togās vestrās scissūrī sumus. 5. Quīntus nesciēbat num Salvius sē secūtūrus esset.

Homework IV continued: how to make future active participles from perfect passive particple forms

Homework IV continued: how to make future active participles from perfect passive particple forms • Take the perfect passive part, & form a future active part. Translate both • PERFECT PASSIVE PARTICIPLE 1. Portātus • Eng: having been carried___ 2. Doctus • Eng_having been taught____ 3. Tractus • Eng__________ 4. audītus • Eng __________ FUTURE ACTIVE PARTICIPLE Lat__Portātūrus________ Eng: about to/going to carry__ Lat__doctūrus________ Eng: about to/going to teach___ Lat_________ Eng ___________ Lat _________ Eng ___________

Homework IV-Gerundives/passive paraphrastic 1. mihi epistula scrībenda est. By me the letter must be

Homework IV-Gerundives/passive paraphrastic 1. mihi epistula scrībenda est. By me the letter must be written. = I must write the letter 2. tibi testāmentum faciendum est. By you the will must be made. =You must make the will. 3. nōbīs Haterius vīsitandus est. 4. coquō cēna paranda est. 5. Rōmānīs fidēs servanda est.

WORD PATTERNS p. 246 • • • • Some verbs & nouns are closely

WORD PATTERNS p. 246 • • • • Some verbs & nouns are closely connected. Examples: Lūgēre to lament lūctus grief Metuere to fear metus fear Currere to run cursus track Give the meaning of each of the following nouns & the verb it came from. Give their gender and declension (they are all the same). Do this orally. You don’t have to write it. Adventus arrival advenīre to arrive Cantus chant/ song cantāre to sing Cōnsēnsus agreement Cōnsentīre to agree Cōnspectus sight, view Cōnspicere to catch sight of Exitus departure, end exīre to go out Gemitus groan gemere to groan Monitus warning monēre to warn Mōtus Plausus Reditus Rīsus

HOMEWORK V Practicing the language Make sentences • • • NOM Soror Dux Līberī

HOMEWORK V Practicing the language Make sentences • • • NOM Soror Dux Līberī Clientēs Lībertus Hostēs Comitēs Hospes ACC opus scelera ratiōnēs fraude vultūs genua corpora cursūs GEN avium mīlitum populī Rōmānī effigiēī cāsuum fēminārum haruspicis clientium VERBS invēnit invēnērunt custōdiēbat custodiēbant dēlēbant abstulit abstulērunt

Make the adjective agree with the noun in case, number & gender. • Consul,

Make the adjective agree with the noun in case, number & gender. • Consul, vir (magnus, a, -um) _____ gen/s/f) fideī, ā populō Rōmānō honōrātus est. • eheu! Dux relictus est! (nūllus a, -um) _______ (nom/s/f) spēs est reditūs eius. • Salvius timōrem dissimulāns in (parvus a, -um) _______(acc/s/f) sēdem tignī cōnsēdit. • comitēs vestrī impetū (abl/s/m) ______(ferōx-m/f/n/; genferocis) latrōnum territī sunt (