Tnh hnh dch st xut huyt trn th

Tình hình dịch sốt xuất huyết trên thế giới và tại Việt Nam BSCKII. TTƯT. Nguyễn Hồng Hà Phó chủ tịch Hội Truyền Nhiễm Việt nam Nguyên PGĐ BV Bệnh Nhiệt đới TƯ

Sốt SXH Dengue � Là bệnh truyền nhiễm gây dịch do vi rút Dengue gây nên � Có 4 týp huyết thanh là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. � Muỗi Aedes aegypti là côn trùng trung gian truyền bệnh chủ yếu. � Bệnh xảy ra quanh năm, nhưng thường gia tăng vào các tháng mùa mưa từ tháng 6 đến tháng 11 � Bệnh chủ yếu ở trẻ em, có xu hướng gia tăng ở người lớn và người già ở khu vực phía Bắc. � Đặc điểm của SXH Dengue là sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích tuần hoàn và rối loạn đông máu, dẫn tới tử vong

Yếu tố thuận lợi cho lan truyền SXH Dengue � Tăng dân số nhanh � Di cư nông thôn – thành thị � Đô thị hóa nhanh � Tăng khối lượng chất thải rắn là môi trường thuận lợi cho loăng quăng phát triển

Tình hình SXH Dengue trên thế giới

Số mắc hàng năm được báo cáo

Gánh nặng bệnh tật � Gánh nặng lớn về mặt sức khỏe và kinh tế xã hội � DALY’s � Chi lost to Dengue = 528 in 2001 (1) phí tổng thể của một trường hợp SXH Dengue là 828 USD (2) � Chưa tính đến: ◦ Số ca chưa được báo cáo ◦ Chi phí đáng kể liên quan đến các chương trình giám sát ca bệnh và phòng chống vector truyền bệnh

Tình hình SXH Dengue tại Việt Nam � Vụ dịch sốt Dengue mô tả đầu tiên năm 1958, được thông báo năm 1959. � Bệnh lưu hành quanh năm ở miền Nam; hay gặp ở trẻ nhỏ. � Miền Bắc thường xuất hiện từ tháng 4 - tháng 11, nhiều nhất vào các tháng 8, 9, 10; còn hay gặp ở người lớn. � Cả 4 týp vi rút Dengue DENV-1, 2, 3, 4.

Tình hình SXH tại Việt Nam, 1991 – 2011 250000 1000 200000 800 150000 600 100000 400 50000 200 Deaths Cases 11 20 10 20 09 20 08 20 07 20 06 20 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 99 19 98 19 97 19 96 19 95 19 94 19 93 19 19 19 92 0 91 0

Ha Giang Miền Bắc 5. 378 ca 7, 7% Cao Bang Lao Cai Tuyen Quang. Bac Kan Lang Son Dien Bien Phu Yen Bai Thai Nguyen Phu Tho Bac Giang. Quang Ninh Son La Ha Tay. Hai Duong TP. Hai Phong Hoa Binh Thai Binh Ninh Binh. Nam Dinh Thanh Hoa Lai Chau Miền Trung 3. 421 ca 4, 9% Nghe An Phân bố các trường hợp mắc sốt xuất huyết tại Việt Nam, 2011 (n = 69. 876) Ha Tinh Quang Binh Tây Nguyên 481 ca 0, 7% Quang Tri Thua Thien Hue Da Nang Quang Nam Quang Ngai Kon Tum Binh Dinh Gia Lai Phu Yen Dak Lak Khanh Hoa Miền Nam 60. 596 ca 86, 7% Dak Nong Ninh Thuan Binh Phuoc Lam Dong Tay Ninh Binh Duong. Dong Nai. Binh Thuan Long An. TP. Ho Chi Minh An Giang. Dong Thap. Ba Ria Vung Tau Kien Giang Tien Giang Can Tho Ben Tre Kien Giang Tra Vinh Hau Giang. Soc Trang Bac Lieu Ca Mau

Tỷ lệ mắc SXH Dengue theo tháng Số mắc theo tháng tại Việt Nam

Tỷ lệ mắc và tử vong do SD/SXHD theo năm Tỷ lệ mắc Tỷ lệ tử vong *

SỰ LƯU HÀNH CÁC TYPE VI RÚT DENGUE TẠI VIỆT NAM, 1991 - 2011 12

Vector truyền bệnh � Vector chính truyền bệnh cho người là muỗi Aedes aegypti. � Các vector khác bao gồm Aedes albopictus, Aedes polynesiensis , và một vài loài Aedes scutellaris � Muỗi Aedes thường đẻ trứng ở các vật dụng chứa nước ở gần người hoặc ở trong nhà

Muỗi Aedes và lây truyền vi rút dengue � Vi rút Dengue được truyền từ người này sang người khác là do muỗi đốt: Aedes aegypti (là chính) và Aedes albopictus; � Aedes là muỗi: ◦ Thuộc Anthropophilic (thích hút máu người) ◦ Đốt nhiều lần trong đời ◦ Sinh sống gần với con người � Muỗi duy trì vi rút Dengue trong suốt cuộc đời (≥ 3 tuần) � Muỗi có thể truyền virus từ thế hệ mẹ sang con. � Vật chủ: Vi rút Dengue gây nhiễm sang người và một số loài động vật linh trưởng nhưng Người là vật chủ chính.

Phân bố Ae. aegypti / Ae. albopictus ở Viet Nam, 2007 Miền Bắc: Ae. aegypti dần được thay thế bởi Ae. albopictus Nhiệt độ Lượng mưa Source: Higa et al. , 2008

Muỗi Aedes và lây truyền vi rút dengue Aedes. Albopictus Aedes. Aegypti Trứng Ấu trùng Bọ gậy Muỗi

Vòng đời muỗi A. aegyti

Muỗi A. aegypti � Giai đoạn chưa trưởng thành của muỗi được tìm thấy trong môi trường nước có liên quan đến sinh hoạt hàng ngày của nước � Chúng đẻ trứng vào các dụng cự chứa nước tự nhiên và nhân tạo � Chủ yếu hút máu người từ bình minh đến hoàng hôn, và đốt trong nhà

Muỗi truyền vi rút dengue sang người khi đốt Người bị ốm và muỗi nhiễm vi rút dengue khi đốt người Muỗi truyền vi rút dengue sang nhiều người hơn khi đốt …. và chu kỳ trên cứ tiếp tục

Chu kỳ lây truyền � Muỗi Aedes hút máu ban ngày và thường hút máu nhiều nhất vào sáng sớm và chiều tối � Người bệnh nhiễm virus Dengue bị muỗi Aedes mang virus đốt � Muỗi đốt hút máu người bệnh ở pha nhiễm virut huyết ◦ Giai đoạn ủ bệnh ở muỗi kéo dài 8 – 10 ngày ◦ Giai đoạn ủ bệnh ở người kéo dài 3 – 14 ngày (trung bình 4 – 7 ngày) � Muỗi có khả năng truyền trực tiếp virus sang thế hệ kế tiếp

XIN CẢM ƠN