TMMB Makina Mhendisleri Odas VII ULUSAL UAK HAVACILIK

TMMB Makina Mühendisleri Odası VII. ULUSAL UÇAK, HAVACILIK VE UZAY MÜHENDİ SLİĞİ KURULTAYI 3 – 4 MAYIS 2013 ESKİŞEHİR Panel – KONU : Özgün, Çağdaş ve Özgür Hava Aracı Tasarımlarında Yazılım Sorunları ONGUN ULUSAL SAYISAL UÇUŞ YETENEĞİ (USUY) Araştırma Geliştirme (Ar. Ge) ve Uygulama Geliştirme (Uy. Ge) PROJESİ Hüsnü Arsev Eraslan ER YAZILIM

TMMB Makina Mühendisleri Odası VII. ULUSAL UÇAK, HAVACILIK VE UZAY MÜHENDİ SLİĞİ KURULTAYI 3 – 4 MAYIS 2013 ESKİŞEHİR Panel – KONU : Özgün, Çağdaş ve Özgür Hava Aracı Tasarımlarında Yazılım Sorunları

Uçak (Hava-Aracı ve Uzay-Arac) Tasarım Yöntembilimleri “Aircraft Design: A Conceptual Approach” Raymer, D. P. , Washington D. C. 2006. Sayın Emekli Tümgeneral (T. C. Hava Kuvvetleri) Ömer İnak tarafından önemi belirlenmiş ve önerilmiş bilgi olarak, “Knowledge Based Engineering Techniques to Support Aircraft Design and Optimization”, Gianfranco La Rocca, Ph. D. , Dissertation, Technische Universiteit Delft, 1 April 2011. Tasarım ve Mühendislik Motoru (TMM) Design and Engineering Engine (DEE ) Bilgi Temelli Çoklu Model Üretici (ÇMÜ) Multi Model Generator (MMG) Çokbilimdallı Tasarım ve Eniyileme (ÇTE) Multidisciplinary Design and Optimization (MDO) Mühendislik (BTM) Knowledge Based Engineering (KBE)

NASA – Ames Reseach Center (ARC) Stanford University, Boeing, U. S. Air Force 1990 – 2009 Açıklama (Disclosure) 2010 – ? GİZLİ (Confidential - Secret) ?

1. 1. T. C. Ulusal Uçak (Hava-Aracı/Uzay-Aracı) Gerçekleştirme Çabaları – Geçmişi (Özet) 1930 yılında ulusal uçak (ve uçak motoru) gerçekleştirme başlatıldı. 1948 yılında ulusal uçak üretimi durduruldu. 1950 yılında ulusal uçak üretimi sonlandırıldı. 1976 yılında, F-16 uçaklarının Türkiyede üretilmesine karar verildi. 1986 yılında ilk yapımları başlatıldı. 2006 yılından sonra TUSAŞ/TAI şirketininin ürettiği F-16 blok 50 uçaklarının yerli yapımlarının hangi düzeylerde olduğu bilinmemektedir. 1950 yıllarından günümüze gelen sürede, ulusal olarak, “güncel kuşak”, “özgün” ve “çağdaş” hiç bir “uçak tasarımı“ başarılamamıştır. 1950 yıllarından günümüze gelen sürede, hiç bir “ulusal” uçak için, gereken “özgür” [independent] kullanabilme şartları sağlanamamıştır.

SAYISAL UÇUŞ: 1964 USA (ABD) APOLLO Programı (NASA başlangıcı) 1960 - 1969: $26 + $6 = ~$32 milyar 1967: ~$4 milyar 500. 000 emekçi / katılımcı (çok değişik alanlarda) 20. 000 kurum / şirket (çok değişik alanlarda) 2012 – harcama düzeyinde: ~$150 milyar F- 4 Phantom Geliştirme Programı Hava-Uzay ARGE Programı: 50 YIL

SAYISAL UÇUŞ: 1964 USA (ABD) APOLLO Programı (NASA başlangıcı) F- 4 Phantom Geliştirme Programı ? SAYISAL UÇUŞ: 2013 TÜRKİYE GÖREV BİLGİSAYARI Projeleri HAVA-ARACI (TUSAŞ) Projeleri ? ? UZAY-ARACI (GÖKTÜRK – 2) Projesi NEREDEYİZ ? NEREYE GİDİYORUZ ? NASIL GİDİYORUZ ?

Hava-Aracı 1960 - 1970 Uzay-Aracı Genel / Düşük Dengeli Sabit / Döner Kanat Kavramsal Tasarım Uçuş Manevraları Uçuş Rejimleri Genellikle-Dengesiz Kullanım Tasarımı Gelişmemiş En-Gelişkin Hava-uzay Tasarımı Rüzgar-Tüneli Deneyleri Sayısal Modelleme Çok Yüksek Kapsamlı En-Gelişkin Yazılım Geri-Bildirim Uçuş Deneyleri İlk Prototip Doğrulama-Onaylama Uçuş Zarfı Sayısal-Uçuş Çok Yüksek Kapsamlı Hava-Aracı Sabit / Döner Kanat Yapım - Üretim Rüzgar-Tüneli Deneyleri Uçuş prototipi Uçuş Zarfı Uygulamaları Uzay-Aracı Kullanıma-Özel Yapım - Üretim

Kavramsal Tasarım Tarafından Belirlenmiş Uçuş Manevraları ve Uçuş Rejimleri Hava-Uzay Tasarım Yetenekleri Rüzgar-Tüneli Deneyleri Çok Yüksek Kapsamlı Rüzgar Tüneli Deneyleri ) (Advanced Aerospace Design Capabilities Extensive Wind Tunnel Testing: 1955 – 1970 Zamanla-Değişen Uçuş Manevralarının Deneylenmesi Güç, Sakıncalı Sesaltı Akışlar (Subsonic Flow ) Deneyleri: Sonuçlar Genellikle Güvenilir Düzeylerde (Ölçeklemelerden Sonra) ! ? Sesüstü Akışlar (Supersonic Flow) Deneyleri: Yüksek Giderler, Kısa Süreler, Sonuçlar Güvenilir Düzeylerde (Ölçeklemelerden sonra) ?

PWT opened in January 1961 (78. 6 mln) F-16 Model Testing 5. 3 m (16 ft) Wind Tunnel

F-22 Store Separation Experiments The von Karman Gas Dynamics Facility (A/B/C) - VKF Boeing X-37 X-15 Rocket (1950’s)

1960’larda, ARNOLD Ar. Ge Merkezi Yakınında, ABD’nin ilk Ar. Ge programlarında çalışanlara ve Hava Kuvvetleri Personeline Hava. Uzay Mühendisliği alanlarında Yüksek Lisans ve Doktora vermek için University of Tennesee Space Institute, Dr. Goethert direktörü olarak, 1960’larda kurulmuştu. APOLLO GERİGİRİŞ (REENTRY) - 1969

APOLLO Command Module (Kumanda Birimi) - 1969

APOLLO GERİGİRİŞ (REENTRY) - 1969 SAYISAL MODELLEME 1965 -1969

Hava-Aracı 1960 - 1970 Uzay-Aracı Genel / Düşük Dengeli Sabit / Döner Kanat Kavramsal Tasarım Uçuş Manevraları Uçuş Rejimleri Genellikle-Dengesiz Kullanım Tasarımı Gelişmemiş Hava-uzay Tasarımı Rüzgar-Tüneli Deneyleri 90 % 10 % Geri-Bildirim Doğrulama-Onaylama Uçuş Zarfı 90 % 10 % Çok Yüksek Kapsamlı Hava-Aracı Sabit / Döner Kanat Yapım - Üretim Sayısal Modelleme İlk Prototip 90 % Uçuş Deneyleri Hava-uzay Tasarımı En-Gelişkin Yazılım Çok Yüksek Kapsamlı 90 % En-Gelişkin Uçuş prototipi Uçuş Zarfı Rüzgar-Tüneli Deneyleri Sayısal-Uçuş Uygulamaları Uzay-Aracı Kullanıma-Özel Yapım - Üretim

Temmuz 1964 CDC-6400/6600 (silicon) Control Data Corporation 1 st Solid-State Digital Computer Seymore Cray (UNIVAC şirketinden ayrılmış) Yaklaşık Olarak: Hız: ~ 1 MHz ~ 4 MFLOP/sn Bellek: ~ 512 Kbyte Disk Storage: ~ 100 MBytes Compiler: FORTRAN

1950 – 1970: Bilimsel olarak en ileri sayısal modelleme programı Computational Fluid Dynamics (CFD) group Los Alamos National Laboratory (LANL) 1960 -1970 ve 2010 Önemli Konular Uçuş Denetim Bilgisayarı (Digital Flight Control Computer) Uzay Mikroçekim (Space Mlcrogravity)

Hava-Aracı 1970 - 1980 Uzay-Aracı Genel / Düşük Dengeli Sabit / Döner Kanat Kavramsal Tasarım Uçuş Manevraları Uçuş Rejimleri Genellikle-Dengesiz Kullanım Tasarımı Gelişmemiş Hava-uzay Tasarımı Rüzgar-Tüneli Deneyleri 80 % 20 % Geri-Bildirim Doğrulama-Onaylama Uçuş Zarfı 90 % 10 % Çok Yüksek Kapsamlı Hava-Aracı Sabit / Döner Kanat Yapım - Üretim Sayısal Modelleme İlk Prototip 80 % Uçuş Deneyleri Hava-uzay Tasarımı En-Gelişkin Yazılım Çok Yüksek Kapsamlı 80 % En-Gelişkin Uçuş prototipi Uçuş Zarfı Rüzgar-Tüneli Deneyleri Sayısal-Uçuş Uygulamaları Uzay-Aracı Kullanıma-Özel Yapım - Üretim

Los Alamos National Laboratory (LANL) FLIC (Fluid in Cell) PIC (Particle in Cell) SMAC VOF (Volume of Fluid) C. W. "Tony" Hirt (1963 ? , 1981 -2012) Oak Ridge National Laboratory (ORNL) FLIDE (Fluid in Discrete Element) Arsev H. Eraslan (1974 -1981, 1982 - 2012)

Hava-Aracı 1980 - 1990 Uzay-Aracı Genel / Düşük Dengeli Sabit / Döner Kanat Kavramsal Tasarım Uçuş Manevraları Uçuş Rejimleri Genellikle-Dengesiz Kullanım Tasarımı Gelişmemiş Hava-uzay Tasarımı Rüzgar-Tüneli Deneyleri 50 % Geri-Bildirim Doğrulama-Onaylama Uçuş Zarfı 90 % 10 % Çok Yüksek Kapsamlı Hava-Aracı Sabit / Döner Kanat Yapım - Üretim Sayısal Modelleme İlk Prototip 80 % Uçuş Deneyleri Hava-uzay Tasarımı En-Gelişkin Yazılım Çok Yüksek Kapsamlı 80 % En-Gelişkin Uçuş prototipi Uçuş Zarfı Rüzgar-Tüneli Deneyleri Sayısal-Uçuş Uygulamaları Uzay-Aracı Kullanıma-Özel Yapım - Üretim

Hava-Aracı 1990 - 2000 Uzay-Aracı Genel / Düşük Dengeli Sabit / Döner Kanat Kavramsal Tasarım Uçuş Manevraları Uçuş Rejimleri Genellikle-Dengesiz Kullanım Tasarımı Gelişmemiş Hava-uzay Tasarımı Rüzgar-Tüneli Deneyleri 5% 95 % 10 % 90 % Geri-Bildirim Doğrulama-Onaylama Uçuş Zarfı 40 % Düşük Kapsamlı Hava-Aracı Sabit / Döner Kanat Yapım - Üretim Sayısal Modelleme İlk Prototip 10 % Uçuş Deneyleri Hava-uzay Tasarımı En-Gelişkin Yazılım Çok Yüksek Kapsamlı 10 % En-Gelişkin Uçuş prototipi Uçuş Zarfı Rüzgar-Tüneli Deneyleri Sayısal-Uçuş Uygulamaları Uzay-Aracı Kullanıma-Özel Yapım - Üretim

Hava-Aracı Genel / Düşük Dengeli Sabit / Döner Kanat 1990 - 2004 - 2012 Kavramsal Tasarım Uçuş Manevraları Uçuş Rejimleri 100 % Uzay-Aracı Genellikle-Dengesiz Kullanım Tasarımı En-Gelişkin Hava-uzay Tasarımı Sayısal Modelleme En-Gelişkin Yazılım İlk Prototip Doğrulama-Onaylama Uçuş Zarfı 10 % Uçuş Deneyleri 20 % 80 % Çok Düşük Kapsamlı Hava-Aracı Sabit / Döner Kanat Yapım - Üretim Uçuş prototipi Uçuş Zarfı Rüzgar-Tüneli Deneyleri Sayısal-Uçuş Uygulamaları Uzay-Aracı Kullanıma-Özel Yapım - Üretim

LİNPACK Benchmark 2008 IBM Roadrunner - 1. 15 Pflop/sn - LANL, ABD 2009 CRAY Jaguar - 1. 759 Pflop/sn - ORNL, ABD 2010 Tianhe-IA - 2. 566 Pflop/sn - Tinanjin, Çin 2011 Fujitsu K - 10. 51 Pflop/sn - Kobe, Japonya 2012 IBM Sequoia - 16. 32 Pflop/sn - LLNL, ABD $ 250, 000 2013 CRAY Titan - 17. 59 Pflop/sn - ORNL, ABD $ 92, 000 M(mega): 106, G(giga): 109 , T(tera): 1012 , P(peta): 1015, Exa(exa): 1018 P Exa Çok yüksek düzeylerde üstünbilgisayar yatırım harcamaları Çok yüksek düzeylerde üstünbilgisayar kullanım harcamaları

1980 - 1990 yılları süresinde, gereken üstünbilgisayar yetenekleri, ve “bilgisayar-kullanımı” düzeyleri, hızlı olarak artmıştır. 2000 yıllarında, “Yüksek Başarımlı Sayarlama” (“YBS”) [High Performance Computing (HPC)] düzeylerine ulaşmayı başarmıştır. 2010 yılında, YBS (HPC) üstünbilgisayar Sequoia - IBM Blue. Gene için, yatırım giderlerinin $250 milyon ve sürekli giderlerinin $800/saat düzeylerine erişebileceği saptanmıştır. 2004 yılında, ABD’de, öncelikle, NASA Ames Research Center (NASA-ARC) Ar&Ge Merkezi, hava-uzay teknolojilerinin “geleceğin yöntemkuralı” kavramını “Sayısal Uçuş” [“Digital Flight”] olarak tanımlamıştır (Bailey, 2004). 2006 yılında, NASA Langley Research Center (NASA-La. RC) Ar&Ge Merkezi, “geleceğin yöntemkuralı” kavramını, yine, “Sayısal Uçuş” [“Digital Flight”] olarak kanıtlamıştır (Salas, 2006).

yılında, German Aerospace Center (DLR) [Alman Hava-Uzay 2012 Merkezi], Sayısal Uçuş yöntemkuralının değişik yöntembilimlerini kullanarak Digital-X: DLR’s Way. Towards the Virtual Aircraft [“Sayısal-X: DLR’ın Sanal Uçağa Doğru Yolu” ] yaklaşımın oluşturmuştur (Kroll and Rossow, 2012). 2012 yılında, Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA) [Japonya Hava-Uzay Araştırma İşletmesi, Sayısal Uçuş yöntemkuralının değişik yöntembilimlerini kullanarak EFD/CFDHybrid Wind Tunnel” [“Deneysel Akışkan Dinamiği (DAD)/Sayısal Akışkan Dinamiği (SAD)”] yaklaşımını oluşturmuştur (Watanabe, Kuchi-ishi and Aoyama, 2012). 2013 yılında, ABD’de NASA ARC (Ames Resarch Center) Merkezinde “Sim. Labs” Oluşturulmuş ve Digital Flight Ar. Ge Çalışmaları Başlatılmıştır.

Sayısal Uçuş Yöntemkuralı Gerçekleştirme – Proje Kapsamı 1930 - 1970 yıllarında geliştirilmiş “geçmişin yöntemkuralı” yöntembilimlerinin kullanımları, günümüzde, hava-uzay teknolojileri düzeylerde gelişmiş ülkelerde, ÖÇÖ hava-uzay teknolojilerinin gerçekleştirilmesinde, yüksek düzeylerde azaltılmıştır. 1990 - 2000 yıllarında, bu ülkelerde, “geleceğin yöntemkuralı” Sayısal Uçuş yöntembilimlerinin uygulamaları başlatılmıştır. 2010 yılında, hava-uzay teknolojileri düzeylerde gelişmiş tüm ülkelerde, ÖÇÖ hava-uzay teknolojilerinin geliştirilmesinde, “kavramsal tasarım” [technical design] evresinin başlaması ve “uçuş geçerleme” [flight validation] evresinin bitmesi sırasında gerçekleştirilmesi gereken tüm sayısal işlemlerin, “geleceğin yöntemkuralı” Sayısal Uçuş yöntembilimlerine uyumlu olarak, yapılandırılmalarının gerektiği, kesinlikle, kanıtlanmıştır.

1. 3. 1. ÖÇÖ Hava-Uzay Teknolojileri - Geçmişin Yöntemkuralı Hava-uzay teknolojileri alanlarında, uluslararası-bilimsel-düzeylerde geçmişin yöntemkuralı olarak kanıtlanmış yaklaşım, T. C. ulusal ÖÇÖ uçak (hava-aracı/uzay-aracı) gerçekleştirme programlarında, genellikle, “günümüzün” olarak tanımlanmakta ve kullanımı değişik düzeylerde olarak sürdürülmektedir. T. C. ulusal ÖÇÖ uçak (hava-aracı/uzay-aracı) gerçekleştirme programlarında kullanılmaları südürlen geçmişin yöntemkuralı yaklaşımı, ideal gerçekleştirme durumlarında, 9(dokuz) “işlemsel evreler” [procedural phases] olarak sıralandırılmış düzenlere göre uygulanmaktadır: (1) Kavramsal -Tasarla, (2) Teknik -Tasarla, (3) Rüzgar-Tüneli Deneyle, (4) YAP, (5) Uçuş-Veritabanı Oluştur, (6) Uçuş -Deneyle, (7) Uçuş -“Geçerle” [Validate], (8) Uçak “Belgele” [Certify], ve (9) Üret ve Kullan.

ideal gerçekleştirme

ÖÇÖ uçak (hava-aracı/uzay-aracı) gerçekleştirme projelerinde, geçmişin yöntemkuralı (veya geleceğin yöntemkuralı) kullanımlarında, herhangi bir işlemsel evre süresinde, kendiliğinden belirebilecek, veya kullanıcı tarafından belirlenebilecek ”Önürün Gerçekleştirme Sorunları” türü bir tasarım ve/veya yapım sorununun oluşabileceği bilinmektedir. Bu “sorunlu gerçekleştirme” durumlarında, (1) Kavramsal Tasarla evresi ile başlayan ve (7) Uçuş-Geçerle olarak, tüm “uçuş rejimleri” ve “uçuş manevraları” bilgilerini oluşturmak için kullanılan evre ile sonlanan, 7(yedi) işlemsel evrenin kapsadığı, evreler sırasına göre düzenlenmiş, “Düzelt-Değiştir” döngülerinin uygulanmalarının da gerekebileceği bilinmektedir.

sorunlu gerçekleştirme

ÖÇÖ Hava-Uzay Teknolojileri – Sayısal Uçuş Yöntemkuralı İleri-teknoloji düzeylerinde ÖÇÖ hava-aracı gerçekleştirme projelerinde kullanımı gereken Sayısal Uçuş yöntemkuralı, 8(sekiz) işlemsel evreler olarak sıralanmış düzenlere göre uygulanmaktadır: (1) Kavramsal-Tasarla, (2) Teknik-Tasarla (3) Uçuş-Veritabanı Oluştur, (4) Uçuş-Deneyle, (5) Uçuş-Geçerle, (6) YAP, (7) Uçak. Belgele, ve (8) Üret ve Kullan. Geçmişin yöntemkuralı ’nın en önemli işlemsel evrelerinde biri olarak tanımlanan (3) Rüzgar-Tüneli Deneyle evresinin, ileri-teknoloji düzeylerinde uçak (hava-aracı) gerçekleştirme projelerinde kullanılan Sayısal Uçuş yöntemkuralı’nın bir işlemsel evresi olarak içerilmemesinin gerektiği de saptanmıştır.

ONGUN-USUY AMAÇLARI ONGUN – Ulusal Sayısal Uçuş Yeteneği (USUY) Gerçekleştirme ve Uygulama Projesi, T. C. ulusal “Özgün”, “Çağdaş”, Özgür (ÖÇÖ) uçak (hava-aracı ve uzay-aracı) gerçekleştirme girişimlerinde, (1). gereken tüm tasarım, deneyleme ve kullanım işlemlerinin, uluslararası en-ileribilimsel ve en-ileri-teknolojik düzeylerde olarak, başarılmasını ve (2). gereken uçak yapımlarının, “yerli” (indigenous), T. C. ulusal teknolojik alt yapı kaynaklarına dayanılarak, oluşturulmasını sağlayabilmek için gereken tüm sayısal modelleme ve uygulama yazılım kaynaklarını, (1) Sayısal Uçuş Modelleme Yeteneği (SUMY), (2) Sayısal Uçuş Veritabanı Yeteneği (SUVY), (3) Sayısal Uçuş Zarfı Yeteneği (SUZY), (4) Sayısal Uçuş Denetim Yeteneği (SUDY) ve (5) Sayısal Uçuş Benzetici Yeteneği (SUBY), oluşturacaktır ve T. C. ulusal kullanımlarını destekleyecektir.

Geleceğin yöntemkuralı, uçak-tasarla ve uçuş-geçerle süresinde, çok sayıda Sanal Önürün yapılarının oluşturulmasını ve çok sayıda Sanal İşlemler gerçekleştirilmesini gerektirebilir. Fakat, geleceğin yöntemkuralı, bu uçak-tasarla ve uçuş-geçerle süresinin içerdiği hiç bir işlemsel sürede, yüksek düzeylerde yapılandırma giderler gerektiren, Gerçek (Uçak) Önürün-Gerçek İşlemler süresinin içerdiği, veya Gerçek Uçak kullanılarak, Gerçek Uçuş bilgilerini oluşturan Gerçek İşlemler süresinin içerdiği, hiç bir işleminin gerçekleştirilmesini gerektirmez.

Geleceğin Sayısal Uçuş yöntemkuralı, (5) Uçuş-Geçerle işlemsel evresinin başarılı olarak sonuçlandırılmasına kadar, elde olan, ileribilimsel düzeylerde olarak gerçekleştirilmiş sayısal uçuş modelleme yazılım derlemlerini, özellikle, “Sayısal Akışkanlar Dinamiği” (SAD) [Computational Fluid Dynamics (CFD)] yazılım derlemlerini uyguluyarak, bir Sanal Uçak için oluşturulmuş tüm Sanal Önürün yapıları için gereken Sanal İşlemler düzenlerinin gerektirdiği tüm sayısal bilgileri oluşturur. Önemli olarak, geleceğin Sayısal Uçuş yöntemkuralı’nın içerdiği sayısal uçuş modelleme yazılım derlemlerininin, uçak-tasarla ve uçuş -geçerle süresinde oluşturulması gereken Sanal-Uçuş bilgilerinin, düzenli olarak gerçekleştirilebilmeleri, genellikle, “Yüksek Başarımlı Sayarlama” (YBS) [High Performance Computing (HPC)] türü sayısal modelleme uygulamalarının gerektirdiği düzeylerinde, bilgisayarkullanımı giderleri gerektirir.

olarak, Sayısal Uçuş yöntemkuralı uygulamalarında, Gerçek En. Uçakönemli Önürün yapısını gerçekleştiren işlemsel evre (6). YAP eylemlerinin, kesinlikle, öncelikle oluşturulmuş Sanal Uçak yapısını kullanarak Sanal Uçuş işlemlerini oluşturan evre (3). Uçuş-Veritabanı Oluştur sırasından sonra ve, ek olarak, işlemsel evreler (4). UçuşDeneyle ve (5). Uçuş-Geçerle sıralarından da sonra gerçekleştirilmesinin gerektiği saptanmıştır Sonuç: İleri-teknoloji düzeylerinde ÖÇÖ hava-araçlarının, Önemli özellikle, 4üncü-kuşak (örnek F-16), 5 inci-kuşak (örnek F-22), ve/veya teknolojik ve bilimsel düzeylerde daha ileri, yeni-kuşak savaş uçaklarının gerçekleştirilmesini sağlayacak projelerde, geçmişin yöntemkuralı kullanımlarının olanaksızlığına karşın olarak, geleceğin Sayısal Uçuş yöntemkuralı kullanımlarının olanaklı olacağı, ve başarılı olacağı, kesinlikle, kanıtlanmıştır.

Hava/Uzay Aracının kavramsal ve teknik tasarımının geliştirilmesinde Çok düşük düzeylerde rüzgar tüneli yatırımları Çok düşük düzeylerde rüzgar tüneli kullanım giderleri Çok düşük düzeylerde geliştirme süreleri Çok düşük düzeylerde işgücü giderleri Yapımı gerçekleştirilmiş Hava-Uzay Aracının gereken uçuş şartlarını başaramama olanağı: çok düşük düzeyde çekinceli (risky) başarma olanağının saptanması: çok düşük düzeyde işgücü

Kavramsal Tasarım Tarafından Belirlenmiş Uçuş Manevraları ve Uçuş Rejimleri Gelişmemiş Hava-Uzay Tasarım Yetenekleri (Rudimentary Aerospace Design Capabilities): 1930 – 1960 Zamanla-Durağan (Steady-State) Akışlar YANLIŞ Zamanla-Değişkene-Yakın (Pseudo-Transient) Akışlar Pano-Yöntemi türü (Panel-Method type ) Akışlar Olasıklı (? ) Akış türü (Potential-Flow type) Akışlar Sınır-Katmanı türü, Akış-Direnimi-Baskılı (Boundary Layer type, Viscous Dominated) Akışlar YANLIŞ

2010 – 2011 yıllarında, ABD Hava Kuvvetleri Ar. Ge çalışmaları Condor-Cluster - 1760 PS 3 (Linux) GPU - 500 Tflop/s Air Force Research Laboratory (AFRL) üstünbilgisayar sistemi 1760 Play. Station 3 GPU (Graphics Processing Unit) [ÇİB (Çizgeleme İşlem Birimi)] birikiminden gerçekleştirilmiştir. Üstünbilgisayar elekrik harcamalarının %10’u düzeyinde yaklaşık $2 milyon düzeylerinde bir yatırım harcaması

2012 yılında, AMD Radeon tarafından, hızlı “oyunlama” (gaming) için gerçekleştirilmiş olan Quad AMD-7970 – Crossfire X (GPU) - (Linux) – 16/4 Tflop/s Memory 2 - 64 Gbyte, 4(dört) Radeon 7970 GPU (ÇİB) kartı 32 sayısal işlem biriminden (2048 akım işlemcisinden) Yalın düzeyde olarak, sadece $3000 yatırım harcaması Elektrik kullanımı 1 kwatt’ın altında USUY için gereken bilgisayar yeteneği: 40 (kırk) Quad AMD-7970 – Crossfire X Gereken yatırım harcaması: 40 X ($3000 + $1000 ) = $ 160. 000

Geçmişin Yöntemkuralı (1930 -1970) Uçuş Benzetici Oluşturması : Gerçek Uçuş İşlemlerinin Bitiminde Günümüzün ve Geleceğin Yöntemkuralı “Sayısal Uçuş” Sayısal Uçuş Benzetici Oluşturması : Kavramsal – Teknik TASARIM