TME ENGELLLER 1 TME ENGELNN NEDENLER itme engeli

İŞİTME ENGELLİLER 1

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ İşitme engeli vakalarının; %95’inin doğum öncesinde, doğumda veya çocuk dili kazanmadan önce %5 inin ise çocuk dili kazandıktan sonra oluştuğu bilinmektedir. 2

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ Doğum Öncesi Nedenler: Hamilelik döneminde annenin geçirdiği; Enfeksiyon ve Hastalıklar (kızamıkcık (rubella), kabakulak, sarılık) Annenin röntgen çektirmesi. İlaçlar kullanması (Aspirin) Annenin alkol kullanması 3

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ Doğum Öncesi Nedenler: Annenin sistemik hastalıkları(böbrek hastalığı, şeker hastalığı, kansızlık), Rh grubu uyuşmazlığı, Hamilelik sırasında geçirilen kazalar, çarpma ve yaralanmalar, 4

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ Doğum Esnası Nedenler: Bebeğin doğum sırasında kafa travması geçirmesi, Bebeğin kilosunun 1. 500 kg dan az olması, Erken doğum, Bebekte kan değişimini gerektiren sarılık, 5

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ Doğum Esnası Nedenler: Bebeğin doğar doğmaz ağlamaması, Doğum sırasında meydana gelen komplikasyonlar, Bebeğin oksijensiz kalması, Bebeğin beynine fazla oksijen gitmesi, 6

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ Doğum Sonrası Nedenler: Yüksek ateşli hastalık ve havale geçirmesi, 3 Aydan fazla süren kronik orta kulak iltihabı (otit), alerjik hastalıklar, Orta kulak veya iç kulak yapılarında zedelenme, İşitmesine zarar verecek şekilde kaza geçirme ve yaralanmalar gibi nedenler iletimsel nitelikte işitme kaybına neden olur. 7

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ Günlük Yaşamımızda: Gürültü kirliliği özellikle yüksek ve hep aynı şekilde devam eden gürültüler işitme kaybına yol açabilir. 8

İŞİTME ENGELİNİN NEDENLERİ Günlük Yaşamımızda: Ergenlik dönemindeki gençlerin 85 desibelin üzerinde müzik dinlememeleri gerekir. Kalıtsal nedenler iletimsel ve duyusal-sinirsel tip işitme kayıplarına neden olabilir. Bunlara rağmen işitme engelinin nedeninin bilinmediği durumlarda vardır. 9

ENGELLİ BİREYLERİN ÜLKE GENELİNDEKİ SAYISAL DURUMU Görme engelli %0, 2 140. 000 İşitme engelli %0, 6 420. 000 Ortopedik engelli %1, 4 980. 000 Zihinsel engelli %2, 3 1. 610. 000 Uyum güçlüğü olanlar %1 700. 000 Süreğen hastalığı olanlar %1 700. 000 Konuşma güçlüğü olanlar %3, 5 2. 450. 000 Üstün ve özel yetenekliler %2 1. 400. 000 Korunmaya muhtaç olanlar %2 1. 400. 000 %14 9. 800. 000 TOPLAM: *Rakamlar ortalama değerlerdir ve Türkiye nüfusu 70 milyon kabul edilmiştir. 10

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI İşitme ve işitme engeli değişik faktörler göz önüne alınarak sınıflandırılmaktadır; Derecesine, Oluş zamanına, Oluş nedenine, Oluş biçimine, Süreğenliğine, göre yapılabilmektedir. 11

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Çok ileri derecede işitme kaybı olan ve işitme cihazı kullanması zorunlu olan bireyler “sağır’’, Hafif ve orta derece de kaybı olan bireyler ise “ağır işiten’’ bireyler olarak da tanımlanmaktadır. 12

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Oluş Yerine Göre İşitme Kayıplarının Sınıflandırılması İşitme kaybının işitme sisteminde oluştuğu yerde kaybın niteliğini ve etkilerini belirlemede önemli olmaktadır. İşitme mekanizmasının herhangi bir yerinde güçlük işitme bozukluğuna neden olabilir. 13

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Oluş Yerine Göre İşitme Kayıplarının Sınıflandırılması Bu tür bozuklular; İletimsel Tip İşitme Kaybı Duyusal-Sinirsel Tip İşitme Kaybı Karma Tip İşitme Kaybı Merkezi Tip İşitme Kaybı Psikolojik İşitme Kaybı, şeklinde sınıflandırılmaktadır. 14

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI İletimsel Tip İşitme Kaybı: Dış kulak veya orta kulağı etkileyen bir durum sonucu, sesin iç kulağa iletilmemesi sebebiyle meydana gelen işitme kaybıdır. 15

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI İletimsel Tip İşitme Kaybı Nedenleri: Orta kulak iltihabı, Kulak kiri birikmesi, Kulağa sokulan yabancı cisimler, İşitme kanalının şişmesi, Yapısal anomali, gibi durumlar iletimsel işitme kaybının sebepleri olarak sayılabilirler. 16

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI İletimsel Tip İşitme Kaybı: Bu tür işitme kayıplarında, tıbbi müdahale ve uygun cihazlandırma ile olumlu sonuçlar alınabilir. 17

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Duyusal-sinirsel Tip İşitme Kaybı: İç kulak ve iç kulaktan beyne giden sinirlerin zedelenmesi sonucu meydana gelen işitme kaybıdır. 18

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Duyusal-sinirsel Tip İşitme Kaybı Sebepleri: ((((((( Enfeksiyonlar, Genetik etkenler, İlaç kullanımı, 19

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Duyusal-sinirsel Tip İşitme Kaybı: Tanı konulur konmaz en kısa zamanda uygun işitme cihazının takılması gerekir. Cihazın takılması gecikirse dilin kazanımı ağır derecede etkilenebilir. 20

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Duyusal-sinirsel Tip İşitme Kaybı: İletimsel tip ve duyusal sinirsel tip işitme problemleri arasındaki temel fark; • İletimsel güçlüklerin büyük bir çoğunluğunun tedavi edilirken, • Duyusal sinirsel problemlerin sürekli oluşudur. 21

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Merkezi Tip İşitme Kaybı: Merkezi sinir sisteminde meydana gelen bir zedelenme sonucu ortaya çıkan bir işitme kaybıdır. Karma Tip İşitme Kaybı: İletimsel ve duyusal – sinirsel işitme kayıplarının bir arada görülmesidir. 22

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI merkez Merkezi Tip İşitme Kaybı: Dış ve orta kulak görevini yapar, iç kulak ve işitme sinirleri normal çalışır, fakat merkezde bir bozukluk vardır. 23

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Merkezi Tip İşitme Kaybı: Bu hasar bireyin sesleri algılamasını ve sese anlamlı bir şekilde tepki göstermesini engeller. Merkezi işitme kaybı olan çocukların öğrenme sorunları vardır ve sıklıkla öğrenme güçlüğü çekerler. Psikolojik İşitme Kaybı: İşitme organlarının yapısı ve işleyişinde bir bozukluğu olmadığı halde işitme gerçekleşmemesidir. Histerik sağırlık veya psiko-somatik sağırlık diye de adlandırılır. 24

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Psikolojik İşitme Kaybı: Ailede yeni bir bebeğin doğumu, Anne baba arasındaki anlaşmazlık, Çocuğun kardeşleri ve akranları ile arasında problemler, gibi nedenlerle psikolojik kayıplar oluşabilir. 25

İŞİTME ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI Bahsedilen tüm işitme kaybı çeşitleri ilaç tedavisi veya cerrahi müdahale ile tedavi edilemez ise; Geriye kalan tek çözüm işitme cihazıdır. çözüm 26

İŞİTME ENGELLİLER ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ 27

İŞİTME ENGELLİLER ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ Erken eğitim ve okul öncesi eğitim çocuğun ilköğretimde başarısı için daha fazla gereklidir. Dil gelişimi işitme engelli çocuklar için en önemli sorundur Erken çocukluk dönemi de dil gelişimi çok kritik bir dönemdir. 28

İŞİTEN VE İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNDE AYRIMLAR Doğumda duyusal ve duygusal gelişme ile başlar. , Anne kucağında, bebek dili öğrenmeye başlar 3 aylık bebek insan sesi ve konuşmalara karşılık verir, sesleri taklit eder. 6 aylık çocuk, kendi çıkardığı sesler ile deneyim kazanır. Sesleri kontrol ederek konuşmasını geliştirir. 1 yaşındaki çocuk, dilin ritim ve melodisini bilir. Kelimeleri kullanmaya başlar. Kelime hazinesi hızla gelişir. Basit cümleler kurar. 2 yaşındaki bebek; dile ait kalıpları tekrar eder İşitme yetersizliği olan çocuk bu basamaklardan geçemez. 29

İŞİTME ENGELLİLER ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ İşiten çocuklar; Çevresindeki kişilerin yüz ifadelerinden, Dudak ve baş hareketlerinden, Jest ve dokunmalardan, Ses titreşimlerinden iletişlimle ilgili temel becerileri kendiliğinden kazanırlar. 30

İŞİTME ENGELLİLER ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ İşitme engelli çocuklara bu beceriler ''işitsel deneyimler'' ve iletişim fırsatları sağlanarak kazandırılabileceğinden, olabildiğince erken bir dönemde bu eğitimin başlatılması gerekir. 18 ay ile 2 yaş arası döneme kadar işitme engelli çocuğun en az 50 sözcüğü söz yada işaretle ifade etmesinin dil gelişiminde önemli bir rolü vardır. 31

İŞİTME ENGELLİLER ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ 32

İŞİTME ENGELLİLER ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ Anne babaları eğitmek, İletişim becerilerini geliştirmek, İşitme engelli çocuklarına diğer çocuklarla sıra alma, paylaşma ve oyun oynama fırsatları vermek, Temel dil, okuma yazma ve matematik becerilerini geliştirmek, Yoğunlaştırılmış okul öncesi programları da işitme engelli çocukların dil gelişimini hızlandırmak ve okula hazırlamak için temel bir adımdır. Ailenin gereksinimlerini dikkatte alan, 33

İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARDA BEDEN EĞİTİMİ İletişimi geliştirmek. Çocuğa yönerge verirken arka planda müzik sesi olmamalı, Öğrenciye yüzünü dönmeli, açıklamalar karşına alarak yapılmalı. Oyun oynatırken bir fotokopisi çocuğa verilmeli. İşaret dilini öğrenilmeye çalışılmalı. Öğretmen yüzünü güneşe döner. Görsel dikkat çekiciler kullan. Çevrende yeterli ışık bulunsun Sosyal etkileşimi geliştirmek. Küçük gruplar oluşturulmalı, Gruplar mümkünse aynı olmalı, Sokak oyunlarına yer verilmeli. Bu oyunlar mahallede oynanabilsin. İlkokulda eşli ve problem çözme yöntemi kullanılmalı 34

İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARDA BEDEN EĞİTİMİ Özel program ve stratejileri oluşturmak. Salonda akustik problemler olabilir. Halı ve perde ile döşenmeli. Yüksek yerlere tırmanmamalı, Rutubetli ve aşırı sıcak yerlerde etkinliğe katılmamalı, iç ve orta kulak iltihaplanabilir. Denge oldukça önemli. Vestibular sistemde sorun varsa kaba motor becerilere gereksinim vardır. Tek ayak üzerinde dururken diğeri ile vurma. İlköğretim ikinci kademe akranları ile oynayabilir (Auxter, Pyfer, Huettig; 2001) 35