TME CHAZI NEDR itme cihazlar bir kiinin sesleri
İŞİTME CİHAZI NEDİR ? İşitme cihazları bir kişinin sesleri daha iyi duymasına ve konuşulanları daha net bir şekilde anlamasına olanak tanıyan, kişinin iletişim yeteneğinde genel bir iyileşme sağlayan küçük elektronik cihazlardır.
İŞİTME CİHAZLARI HANGİ DURUMLARDA KULLANILIR ? Hastada mevcut işitme kaybının ilaç ya da ameliyatla düzelme ihtimalinin olmadığı veya düzelme ihtimali olsa bile özellikle ameliyatların riskli bulunması durumunda işitme cihazı kullanılır. Genellikle iç kulakla ilgili (sensörinöral) işitme kayıplarında ancak bazen orta kulak problemlerinde de kullanılırlar. İşitmenin tamamen kaybolduğu durumlarda ise işitme cihazı fayda vermez.
İŞİTME CİHAZININ BÖLÜMLERİ Mikrofon : Ses basıncını alternatif elektrik akımına dönüştürmektedir. Amplifikatör : Mikrofondan iletilen elektrik akımını çok güçlü hale dönüştürür. Receiver(Hoparlör) : İşlenmiş elektrik sinyallerini tekrar akustik sinyallere çevirerek orta kulağa gönderir. Batarya(Pil) : Cihazın ihtiyacı olan enerji pil ile sağlanır. Volume Control : Cihazın output seviyesini minimumdan maximuma ayarlamada yardımcı olan bir devredir. Filtre : Ses sinyallerinin içindeki bazı frekansları bloke eder.
İşitme Cihazı Nasıl çalışır? İşitme cihazı temel olarak dış ortamdaki sesleri yükselterek hastanın duymasını sağlayan bir cihazdır. İşitme kaybının azalmasına veya artmasına neden olmaz. Cihazın mikrofonu akustik enerji olan ses dalgalarını toplayarak elektrik sinyaline çevirir. Mikrofondan alınan bu elektrik sinyalleri amplifikatörde yükseltilerek hoparlöre iletilir. Hoparlör kendisine ulaşan elektrik sinyallerini, tekrar ses dalgalarına çevirir. Güçlendirilerek tekrar akustik enerjiye çevrilen sinyaller hastanın kulağına iletilir. Böylece hastanın daha iyi duyması sağlanır.
BTE İŞİTME CİHAZI BTE işitme cihazları hoparlörü cihazın içinde olan, uzun yıllardır işitme cihazlarının en çok bilinen ve kullanılan türüdür. Kulak arkası işitme cihazları kişiye özel kulak kalıpları ile kullanılırlar. Kulak kalıbı dış kulak ve dış kulak yoluna yerleştirilir; işitme cihazı kulak kepçesinin arkasında yer alır. Çalışma prensibi; sesi bir hortum vasıtasıyla kulağa iletmektir. Ucunda kalıp olan hortum, cihazın boynuz denilen çıkışına takılır. Hortumların kalınlığı 3 - 4 mm arasında değişir. Daha fazla kontrol, güç ve kazanç sunan işitme cihazlarıdır. Hafiften çok ileri işitme kayıplarına kadar uygulanabilirler. Pediatrik hasta gruplarında(bebek ve çocuklarda) mutlaka kulak arkası (BTE) işitme cihazları kullanılması söylenir.
OPEN BTE İŞİTME CİHAZI OPEN BTE türünün hoparlörü cihazın içerisinde olup 0, 9 - 1, 3 mm kalınlığında ince hortum vasıtasıyla sesi kulağa iletir. Bu türlerde hortum ucunda kalıp kullanılmaz. Kalıp yerine açık veya kapalı problar kullanılır. Cihazların boyutları küçüktür. Boyutlarının küçük ve hortumlarının ince olmasından dolayı estetik amacıyla tercih edilirler. Hortumlarının kulak kirine karşı temiz tutulabilmesi için filtre kullanılması gerekebilir.
Kulak arkası işitme cihazı avantajları: En büyük avantajı ; tüm işitme kayıpları için dizayn edilmesi ve cihaz kulak arkasında c kaldığı için kulak kiri ve nemden etkilenmemesidir. Bu yüzden sağlam ve diğerlerine nazaran daha uzun ömürlüdür. Tüm işitme kayıplarında kullanılabilir. Özellikle ileri ve çok ileri işitme kayıpları için en uygun işitme cihazıdır. 2 mm’lik standart hortumların giremeyeceği durumlar haricinde kanal hacmi ile ilgili bir sınırlama yoktur. Yeni teknoloji çağında farklı ek cihazlara ve FM sistemlere kolaylıkla bağlanabilir.
Dezavantaj olarak; Kalıbın kulak kanalını kapaması ile boğukluk ve tıkanıklık problemleri yaşanabilir. Bunun yanında kulağın hava almaması durumunda enfeksiyon oluşum riski düşükte olsa bulunmaktadır. Open-fit tipi kulak arkası cihazlarda ise; Open-fit cihazlarda kulak kalıbı yerine dome adı verilen parçalar kullanılmaktadır. Daha rahat hava alabilen bir kulak kanalı ve daha rahat kullanım sağlar. 1 mm lik hortum kullanıldığı için ileri ve çok ileri dereceli işitme kayıpları için uygun değildir. Daha düşük seviyeli işitme kayıplarında kullanılabilir. Kalıp yerine dome kullanıldığından dolayı ötme (feedback) Riski geleneksel kulak arkası işitme cihazlara göre daha fazladır.
KULAK İÇİ İŞİTME CİHAZLARI Hafif-orta derecedeki işitme kayıplarında yani 35 -70 db arası kayıplarda tercih edilen kulak içi işitme cihazları, ileri derecedeki işitme kayıplarında yetersiz kalabilmektedir.
AVANTAJLARI İşitme rahatlığı, gürültülü ortamlarda bile konuşmanın anlaşılabilmesi, işitme cihazının performansının kontrol edilebilmesi gibi avantajlara sahiptir. En büyük avantajı mikrofon yerleşimidir. Kulak içinde olması nedeniyle 2 -3 d. B kazanç sağlar. Hem estetik görünümlü olması nedeniyle hem de performans bakımından kulak arkası cihazlara ulaşabildiğinden popüler cihazlardır. Diğer cihazlara göre çevreden gelen sesleri daha iyi alma özelliğine sahiptir. Taşınması kolaydır.
DEZAVANTAJLARI Dış kulak yolunun dar olmaması gerekir. En önemli dezavantajı ileri derecede işitme kayıplarında kullanılmamasıdır. Ses ayarı ile ilgili değişikliği işitme uzmanı yapabilir. Bu tip cihazlar bebekler ve çocuklar için uygun değildir. Akustik geri dönüt daha fazla olmaktadır. Diğer cihaz tiplerine göre daha az dayanmaktadır. Kulak kiri nedeniyle sık arıza yapabilmektedir. Pillerinin sık değiştirilmesi gerekmektedir.
YARIM KONKA İŞİTME CİHAZI (ITE HS) Bu tür kulak içi işitme cihazları kulağınızın görünen kısmından daha fazla yer kaplar. Kullanımları kolaydır, kapsamlı özellikler sunarlar ve kablosuz olarak bağlanabilirler. el becerileri zayıf olan kişiler daha Kolay bir kullanım sağlar. TAM KONKA İŞİTME CİHAZI (ITE FS) Kullanılması, kontrol edilmesi ve Ayarlanması çok kolay olan cihazlara öncelik veren kişiler için uygundur. Kapsamlı özelliklere sahiptir ve kablosuz olarak bağlanabilirler.
KANAL İÇİ İŞİTME CİHAZLARI Dışarıdan çok küçük bir kısmı gözükebilir. Özellikle genç kesimin tercih ettiği modeller arasındadır. Kulağa yerleştirilmesi oldukça basit ve kullanışlıdır. Tamamen kişinin işitme kaybına ve kulak yapısına uygun olarak tasarlanmaktadır. Kanal bant sayılarına göre ses gelişleri farklılık gösterebilir Bu cihazlar dış kulağın concha bölgesine ya da kulak kanalı içine yerleştirilebilir.
ARI AVANTAJL Hem estetik görünümlü olması nedeni ile hem de performansı bakımından kulak arkası cihazlara ulaşabildiğinden popüler cihazlardır. Diğer cihazlara göre çevrede gelen sesleri daha iyi toplama özelliğine sahiptir. Hafif kayıplardan ileri derecede ki kayıplara kadar uygulanması mümkündür. Dünyanın en küçük ve en gelişmiş dijital işitme cihazıdır. Kozmetik avantajlarının yanında ortam gürültüsü varlığında daha iyi konuşma anlaşılabilirliği sağlama. Taşıması kolaydır.
DEZAVANTAJLARI Bebekler ve küçük çocuklar için uygun değildir. Yerleştirme ve çıkartma kulak arkası işitme cihazlara göre daha zordur. İşitme cihazının çeşidi işitme derecesinin kaybı ile alakalıdır. En küçük işitme cihazı her zaman iyi bir seçim olmayabilir. Cihaz küçüldükçe fiyatı artar. Daha fazla pil tüketir. Daha fazla tamirat ve bakım gerektirir. Bazı insanlar bu cihazı kulağa takmakta ve çıkartmakta güçlük çekerler Kulak kirini çok kolay tutar.
Dış kulak yolunun [meatus acustıcusexternus ] çok dar olmaması gerekir. En büyük dezavantajları çok ileri derecedeki işitme kayıplı hastalarda kullanılamamasıdır. Diğer işitme cihazlarına göre daha az dayanmaktadır. Kulak kiri [cerumen , buşon] nedeni ile sık arıza yapabilmektedir. Pillerin sık değiştirilmesi gerekmektedir.
KANAL İÇİ İŞİTME CİHAZI ÇEŞİTLERİ IIC [ınvıcıble ın kanal ] En küçük olan ve hiç gözükmeyen işitme cihazı Zara yakın olduğu için kulak kalıbı çok iyi alınmalı Kulak yapısına uygun olması gerekiyor. Cihaz küçük olduğu içindeki birçok özellik kayboluyor. Örneğin pillerin erken bitmesi , hoparlörin küçük olması kısacası cihazın küçük olması demek birçok özelliğinin kaybolması demektir Diğer cihazlara göre biraz pahalıdır.
CIC (TAM KANAL İÇİ) Tek mikrofonludur. En çok tercih edilen modeller arasındadır. Diğer cihazlara göre fiyatı iyi Tam kanal içi modelleri orta ileri seviye işitme kaybı olan ve ufak işitme cihazı arzu edenler için ideal seçimdir. ITC Çift mikrofonludur. Görüntü olarak çok iyi durmuyor. Bunun yerine kulak arkası işitme cihazı kullanmak daha mantıklı. Itc ve ıtcd de çift mikrofon olduğu için daha fazla özellik yükleme imkanı var.
CEP TİPİ İŞİTME CİHAZLARI Cep tipi cihazlarda minyatür bir mikrofon ile mikrofondan iletilen elektrik enerjisini cihaza İleten kordon ve kulak kalıbı bulunur. Bu cihazlarda mikrofonun kulak düzeyde yer alması, cihazla hoparlör arasındaki kordonun sık kopması, elbise hışırtılarının duyulması ve kozmetik yönden dezavantajları bulunur. Bu tip cihazlarda cihaz üzerindeki mikrofon ile kulak düzeyindeki hoparlörün birbirinden uzak konumlarda bulunmasından dolayı Akustik Feedback oluşumu minimum düzeydedir. Bu nedenle bu tip cihazlarda oldukça yüksek kazanç elde edilmesi mümkündür Dijital kulak arkası cihazlarla yüksek kazanç ve ses çıkışı elde edebilmek mümkündür. Bu nedenle günümüzde cep tipi cihazlara artık gereksinim kalmadığı söylenebilir.
GÖZLÜK TİPİ İŞİTME CİHAZI Gözlük tipi işitme cihazı İletim ve mikst tip işitme kayıplarında kullanılır. Bu tür kayıplarda ses dış ve orta kulaktaki sorunlar nedeniyle iç kulağa ulaşamaz. Gözlük tipi işitme cihazının yaptığı kemik yolu ile sesleri doğrudan iç kulağa iletmektir. Bunu da kulağımızın hemen arkasındaki mastoid kemiği titreşim yoluyla uyararak yapar. Kullanımı için gözlük takılması yeterlidir dışarıdan bakıldığında işitme cihazı olduğu anlaşılmaz.
GÖZLÜK TİPİ İŞİTME CİHAZI HANGİ KAYIPLARDA KULLANILIR ? Kronik otitte, Geleneksel işitme cihazlarının kulak kalıpları alerji ya da akıntı nedeni ile kullanılamadığında, Dış kulak yolu bazı nedenlerden daraldıysa, Otoskleroz varlığında, Medikal veya cerrahi yöntem il düzeltilemeyecek ya da cerrahi yöntemdnn sonra meydana gelen İletim ve mikst tip işitme kayıplarında.
CROSBİCROS İŞİTME CİHAZI Tek taraflı işiten kullanıcılar için iyi bir çözümdür. CROS İyi durumdaki kulağınız normal işitiyorsa; Zayıf işiten kulağınızın arkasına veya içine yerleştirilen verici, sesi alır ve normal işiten kulağınıza kablosuz bir şekilde aktarır. İyi durumda olan kulağınız doğal bir şekilde işitmeye devam eder ve etkilenmez. BİCROS İyi durumdaki kulağınızda işitme kaybı varsa; Zayıf işiten kulağınızın arkasına veya içine yerleştirilen verici sesi alır ve daha iyi işiten kulağınıza aktarır. Alıcı işitme cihazı aynı zamanda, bu kulaktaki işitme oranını artıran bir amplifikatör işlevi görür.
NOT Kulak ameliyatı geçirmiş hastalara, ameliyatlı kulağın enfeksiyon üretme ihtimaline karşı kanal içi işitme cihazı önerilmez. İşitme cihazının bakımını yapamayacak yaşlı hastalarımıza önerilmez. Kulağında enfeksiyon, akıntı olan hastalara kanal içi işitme cihazı önerilmez. 18 yaş altındaki çocuklara gelişim aşamasında oldukları için kulak arkası işitme cihazı önerilir. 18 yaşına gelince isteğine ve kayıp derecesine göre kulak içi ya da kanal içi işitme cihazı verilebilir.
- Slides: 25