Tiu thu Thu c la Bhavesh Modi MD
Tiêu thu Thuô c la Bhavesh Modi, MD Chi nh phu Gujarat MBA/MPH ta i Đa i ho c Johns Hopkins 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg
Thông tin Cơ ba n Thuô c la đươ c tiêu thu dươ i nhiê u dạng kha c nhau va bă ng nhiê u ca ch kha c nhau trên toa n thê giơ i Thuô c la la nguyên nhân gây tư vong ha ng đâ u, ma nguyên nhân na y co thê pho ng tra nh đươ c. Theo WHO, thuô c la đa giê t chê t 100 triê u ngươ i trong thê ky 20 va co thê giê t chê t 1 ty ngươ i trong thê ky 21 Ca c chuyên viên y tê (ba c si , nha si , y ta va nhân viên y tê ) co thê đo ng vai tro quan tro ng trong viê c pho ng ngư a bê nh tâ t va tư vong sơ m do sư du ng thuô c la 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 2
Ca c kiểu Sư du ng Thuô c la hu t Thuô c la không kho i Ca c sa n phâ m mơ i 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 3
Thuô c la Hu t thuô c la ha nh đô ng đô t cha y la cây thuô c la đa phơi khô hoă c sâ y khô va hi t kho i pha t ra tư đo Thuô c la điê u Thuốc lá quấn Kretek (thuô c la co thêm hương liê u/thuô c la đinh hương) Xi ga Ô ng tâ u Ô ng điê u, điê u ca y (hookah), shisha Nguô n: Atlas vê Thuô c la (2012). www. tobaccoatlas. org 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 4
Thuô c la điê u la sa n phâ m thuô c la thông du ng nhâ t va gây nghiê n dùng nhiều nhâ t trên toa n thê giơ i Thuô c la điê u trươ c đây đươ c la m tư ca c ma nh vu n thuô c la cu a xi ga Viê c pha t minh ra ma y la m thuô c la điê u năm 1880, sau đo la hoa t đô ng tiê p thi mạnh mẽ đa khiê n cho lươ ng sa n xuâ t va tiêu thuô c la điê u cu ng như sô ca tư vong co liên quan đê n thuô c la trên toa n câ u tăng ma nh Nguô n: Atlas vê Thuô c la (2012). www. tobaccoatlas. org 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 5
Thuô c la điê u Kho i thuô c la chư a ha ng nga n ho a châ t va hơ p châ t, trong đo co nhiê u châ t gây bê nh ung thư Ca c công ty thuô c la đa tung ra như ng sa n phâ m đươ c tiê p thi la “di u”, “nhe ”, “ba c” hoă c “va ng”, theo ca ch a m chi ră ng chu ng “an toa n hơn”, nhưng nghiên cư u cho thâ y ră ng không co dạng thuô c la na o la an toa n tuyê t đô i Nguô n: Atlas vê Thuô c la (2012). www. tobaccoatlas. org 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 6
Thuốc lá quấn Thuô c la quâ n la như ng điê u thuô c nho , quâ n bă ng tay, không co đâ u lo c, chư a khoa ng 0. 2 gram la thuô c phơi khô hoă c đa qua xư ly , đươ c cuô n trong la cây tendu (Diospyros elanoxylon) hoă c la cây temburni va đươ c buô c va o nhau bă ng chi bông Ban đâ u la mô t sa n phâ m cu a n Đô , chu yê u đươ c tiêu thu ta i Đông Nam A , va đang đươ c gia tăng xuâ t khâ u tơ i ca c nươ c co thu nhâ p cao, như la mô t lư a cho n re hơn va i t nguy ha i hơn cho thuô c la điê u Tuy nhiên, thuô c la quâ n ta o ra lươ ng nicotine, carbon monoxide va hă c i t cao gâ p ba đê n năm lâ n so vơ i thuô c la điê u Nguô n Nô i dung: Gupta. (2008). Hu t thuô c la quâ n va y tê công cô ng. Bô Y tê va Phu c lơ i Gia đi nh, Chi nh phu n Đô ; Rickert. (1999). Xa c đi nh sa n lươ ng “hă c i n”, nicotine va carbon monoxide tư thuô c la quâ n: ba o cuô i cu ng. Labstat International, Inc; Nguô n hi nh a nh: i. Stockphoto. com 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 7
Kreteks (Thuô c la co thêm hương liê u) Kreteks—co n go i la thuô c la đinh hương Thươ ng chư a hô n hơ p đinh hương, thuô c la va ca c châ t gây nghiê n kha c La dạng thuô c la nô i trô i ơ Indonesia— nga y nay să n co ơ hâ u hê t ca c quô c gia Mu i thơm cu a đinh hương la m nên châ t lươ ng cu a kho i thuô c va cho phe p hi t mô t lươ ng lơ n kho i thuô c Truyê n dâ n lươ ng nicotine, carbon monoxide va hă c i n nhiê u hơn so vơ i thuô c la điê u Không co bă ng chư ng khoa ho c cho thâ y thuô c la kretek i t nguy ha i hơn so vơ i thuô c la điê u Nguô n Nô i dung: Tô chư c Y tê Thê giơ i. (2006). Thuô c la : nguy hiê m chê t ngươ i dươ i mo i hi nh thư c hoă c bê ngoa i; Nguô n hi nh a nh: i. Stockphoto. com 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 8
Xi ga Xi -ga la như ng cuô n thuô c la đươ c quâ n trong la thuô c hoa n nguyên, nhi n chung chư a lươ ng thuô c la nhiê u hơn thuô c la điê u Qua tri nh u va lên men da i ta o ra nô ng đô ng cao ca c hơ p châ t gây ung thư, ma như ng châ t na y đươ c phát ra khi đô t cha y Ngoa i tâ t ca như ng nguy ha i cu a viê c hu t thuô c đô i vơ i sư c kho e, ngươ i hu t xi -ga co nguy cơ tiê p xu c vơ i châ t đô c ha i cao hơn do ti nh châ t kiê m cu a thuô c la hâ p thu ơ miê ng Nguô n: Tô chư c Y tê Thê giơ i. (2006). Thuô c la : nguy hiê m chê t ngươ i dươ i mo i hi nh thư c hoă c bê ngoa i; Atlas vê Thuô c la. (2012). www. tobaccoatlas. org 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 9
Ô ng tâ u co mô t ca i hô c (đê đă t thuô c la va o va châm lư a), thân tâ u va miê ng ô ng Do do lươ ng lơ n thuô c la đă t trong hô c tâ u, ngươ i hu t tâ u tiê p xu c vơ i lươ ng kho i thuô c tương đương vơ i nhiê u điê u thuô c trong mô t lâ n hu t Nguô n: Tô chư c Y tê Thê giơ i. (2006). Thuô c la : nguy hiê m chê t ngươ i dươ i mo i hi nh thư c hoă c bê ngoa i; Atlas vê Thuô c la. (2012). www. tobaccoatlas. org 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 10
Ô ng điê u, Điê u ca y, Shisha Ô ng điê u, điê u ca y (hookah) va shisha hoa t đô ng bă ng ca ch lo c qua nươ c va nhiê t gia n tiê p Xuâ t pha t tư Nam va Đông Nam A Thuô c la tâ m hương liê u đươ c đô t trong mô t ca i ba t đươ c phu bă ng giâ y thiê c va than Kho i thuô c đươ c la m ma t nhơ lo c qua mô t bi nh nươ c va đươ c hi t va o qua mô t ca i ô ng mê m, mô t hoă c nhiê u ngươ i du ng cu ng sư du ng đâ u ô ng Nguô n Nô i dung: Tô chư c Y tê Thê giơ i. (2006). Thuô c la : nguy hiê m chê t ngươ i dươ i mo i hi nh thư c hoă c bê ngoa i; Atlas vê Thuô c la. (2012). www. tobaccoatlas. org; Nguô n hi nh a nh: i. Stockphoto. com 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 11
Ô ng điê u, Điê u ca y (Hookah), Shisha Vi sư du ng mô t lươ ng lơ n thuô c la va ca c lần hu t ô ng điê u thươ ng ke o da i (30 -60 phu t), ngươ i du ng hi t va o hơn 10 li t kho i thuô c trong mô i lần hu t thuô c Viê c du ng chung ô ng điê u co n co thê la m tăng nguy cơ lây lan ca c bê nh truyê n nhiê m (lao, cu m) va ca c bê nh lây nhiê m kha c Nguô n Nô i dung: Tô chư c Y tê Thê giơ i. (2006). Thuô c la : nguy hiê m chê t ngươ i dươ i mo i hi nh thư c hoă c bê ngoa i; Atlas vê Thuô c la. (2012). www. tobaccoatlas. org; Nguô n hi nh a nh: i. Stockphoto. com 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 12
Tha nh phâ n Kho i Thuô c la 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 13
Ba o cu a Tô ng trươ ng Y tê (2004) (2010) Nguô n hi nh a nh: Ba o cu a Tô ng trươ ng Y tê Hoa Ky. (2004, 2010). www. surgeongeneral. gov/library/reports/index. html 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 14
Hâ u qua cu a Hu t thuô c Chu đô ng Đô i vơ i Sư c kho e 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 15
Kho i thuô c Thu đô ng (SHS) La gi ? 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 16
Nghiên cư u cu a Hirayama 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 17
Ba o cu a Tô ng trươ ng Y tê , 2006 Nguô n hi nh a nh: pho ng theo CTL tư Ba o cu a Tô ng trươ ng Y tê Hoa ky. (2006). 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 18
Thuô c la Không kho i Thuô c la không kho i đươ c tiêu thu ma không câ n đô t cha y, du ng qua miê ng hoă c mu i Thuốc lá nhai, gutkha Thuô c la bô t, thuô c la ngâ m Ca c sa n phâ m ho a tan Nguô n: Atlas vê Thuô c la (2012). www. tobaccoatlas. org 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 19
Thuốc lá Nhai Mô t sa n phâ m thuô c la không kho i du ng ơ miê ng, đươ c đă t va o miê ng, ma , trong môi đê mu t hoă c nhai Đươ c biê t đê n vơ i tên go i la thuô c la “nhô ” Đươ c du ng trên toa n thê giơ i va co dươ i ca c da ng kha c nhau Thuô c la ba nh Thuô c la vu n Thuô c la Chimo Thuô c la Toombak Thuô c la Gutkha Pan masala hoă c betel quid co thuô c la Nguô n hi nh a nh: i. Stockphoto. com 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 20
Thuô c la Gutkha Hô n hơ p ươ p hương liê u bao gô m ha t cau, vôi bô t cu ng vơ i thuô c la va ca c nguyên liê u kha c La dạng thuô c la nhai chi nh đươ c sa n suâ t ơ tiê u lu c đi a n Đô , đươ c sư du ng rô ng ra i ơ khu vư c Châu A Tha i bi nh dương va đa lan sang Châu u va Hoa Ky qua dân di cư Vi có ở khắp nơi va co thê dê da ng sư du ng ma ngươ i kha c không nhâ n ra, thuô c la nhai Gutka đa thu hu t như ng ngươ i hu t thuô c muô n bo thuô c, tre em va phu nư Nguô n Nô i dung: www. who. int/fctc/reporting/Annex 6_Report_on_Tobacco_Control_in_India_2004. pdf; Nguô n hi nh a nh: http: //cdn 4. wn. com/ph/img/47/56/da 36 aacab 5 ab 3807 e 214 af 72 b 46 c-grande. jpg; http: //news. bbc. co. uk/2/hi/health/398630. stm 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 21
Thuô c la bô t, Thuô c la ngâ m La cây thuô c la đươ c sâ y bă ng lư a va đươ c xư ly tha nh ca c ha t nho , đươ c ba n dươ i da ng bô t hoă c da ng bô t â m sê t Thuô c la bô t đươ c ngâ m trong miê ng, giư a ma hoă c môi va lơ i—thuô c la bô t khô cu ng co thê đươ c hi t va o qua mu i Nguô n hi nh a nh: www. snuffstore. co. uk/news/wp-content/uploads/2007/11/snuff_order. jpg; http: //chainikhaini. com/images/2. gif 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 22
Thuô c la bô t, Thuô c la ngâ m Co n đươ c go i la Thuô c la ngâ m Khaini Shammaah Naswa Thươ ng đươ c du ng ơ Scandinavia, Hoa Ky va Nam A , tuy nhiên no să n co trên toa n thê giơ i Nguô n hi nh a nh: www. snuffstore. co. uk/news/wp-content/uploads/2007/11/snuff_order. jpg; http: //chainikhaini. com/images/2. gif 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 23
Thuô c la Không kho i Ho a tan (DST) DST chư a thuô c la va ca c tha nh phâ n kha c tan trong miê ng đê truyê n dâ n nicotine thông qua hâ p thu ơ niêm ma c miê ng Hâ u hê t ca c sa n phâ m DST đê u đươ c sa n xuâ t bơ i như ng nha n hiê u thuô c la nô i tiê ng va đươ c tiê p thi dươ i da ng sa n phâ m thay thê cho thuô c la hu t, đê du ng ơ như ng nơi câ m hu t thuô c ta i như ng quô c gia co thu nhâ p cao Không co bă ng chư ng khoa ho c vê đô an toa n cu a ca c sa n phâ m DST mơ i—trên thư c tê , chu ng co kha năng la m tăng sô ngươ i sư du ng thuô c la , kể ca tre em Nguô n hi nh a nh: www. tobaccocampaign. com/wp-content/uploads/2011/04/ariva-dissolvable-tobacco. jpg; http: //www. smokersonly. org/images/products/ariva_1. jpg 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 24
A nh hươ ng cu a Thuô c la Không kho i đô i vơ i Sư c kho e Ca c sa n phâ m thuô c la không kho i không pha i la sư thay thê an toa n cho thuô c la da ng hu t Ca c sa n phâ m thuô c la không kho i chư a nhiê u châ t gây ung thư, kim loa i nă ng va ca c đô c tô kha c đươ c ti m thâ y trong thuô c la điê u, ma như ng châ t na y sinh ra nhiê u bê nh tâ t giô ng như viê c hu t thuô c Ngoa i ra, ca c sa n phâ m thuô c la không kho i co n la m tăng sô ca ung thư đâ u va cô va ca c bê nh vê răng miê ng 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 25
A nh hươ ng cu a Thuô c la Không kho i đô i vơ i Sư c kho e Ung thư miê ng, lươ i, ho ng, thư c qua n, bao tư , tuyê n tu y Tăng nguy cơ bê nh tim, nhô i ma u cơ tim, đô t quy do tai biê n ma ch ma u na o Sư c kho e sinh sa n—chư ng tiê n sa n giâ t, đe non, tre sơ sinh co tro ng lươ ng thâ p Ca c bê nh vê răng miê ng—bê nh ba ch sa n (tô n thương tiê n ung thư), tu t nươ u răng, mâ t xương quanh chân răng, mo n răng, mâ t răng, răng nga ma u, hơi thơ nă ng mu i Nghiê n nicotine—lê thuô c va o nicotine, sư du ng ca thuô c la hu t va thuô c la không kho i 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 26
Ca c sa n phâ m Thuô c la Mơ i Nhiê u công ty đang cho ra đơ i như ng sa n phâ m ca ch tân kha c nhau, như ke o nicotine, sa p bôi môi, nươ c chư a nicotine, thuô c la điê n tư : Đê ne tra nh ca c quy đi nh vê kiê m soa t thuô c la va Đê lôi ke o như ng ngươ i hu t thuô c hiê n ta i va ca c kha ch ha ng tiê m năng mơ i, bao gô m ca tre em Như ng sa n phâ m na y đươ c tiê p thi vơ i danh nghi a la sa n phâ m thay thê “an toa n” va “công cu đê bo thuô c”, tuy nhiên hâ u hê t chu ng đê u co kha năng nguy ha i như ca c sa n phâ m thuô c la kha c va co thê la bươ c đâ u tiên dâ n đê n chư ng nghiê n nicotine ơ tre em 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 27
Thuô c la Điê n tư (E-Cigarette) Thuô c la điê n tư la mô t hê thô ng truyê n dâ n nicotine bă ng điê n tư (ENDS), sư du ng pin đê chuyê n châ t lo ng chư a nicotine tha nh hơi đê hi t va o Thuô c la điê n tư co mô t khoang chư a, thiê t bi phun va phâ n thân Nguô n: pho ng theo CTL tư http: //www. smokefree. in/smokefree-e-cig-anatomy 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 28
Thuô c la Điê n tư Đươ c tiê p thi mô t ca ch co hê thô ng như la lư a cho n thay thê cho thuô c la điê u, đê hu t ơ như ng đi a điê m công cô ng, hoă c như la phương tiê n hô trơ đê cai nghiê n thuô c la , hoă c ca hai Ngoa i viê c truyê n dâ n nicotine, thuô c la điê n tư co n truyê n dâ n như ng châ t co đô c tô cao (diethylene glycol), châ t gây ung thư (nitrosamines) va ca c ho a châ t đô c ha i kha c* *Nguô n: www. health. harvard. edu/blog/electronic-cigarettes-help-or-hazard-201109223395 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 29
Thuô c la Điê n tư Ta c ha i da i ha n cu a thuô c la điê n tư co n chưa đươ c biê t đê n, tuy nhiên viê c sư du ng ngă n ha n gây ra như ng a nh hươ ng tư c thơ i vê sinh ly tương tư như hu t thuô c la Mô t nghiên cư u gâ n đây đa xa c nhâ n sư hiê n diê n cu a đô c tô , ca c hơ p châ t hư u cơ dê bay hơi gây ra ung thư (VOC) va ca c ha t siêu mi n trong môi trươ ng trong nha do sư du ng thuô c la điê n tư , co thê gây ha i cho như ng ngươ i xung quanh thông qua viê c “hi t hơi thuô c thu đô ng” cu ng tương tư như “hi t kho i thuô c thu đô ng” Nguô n: Vardavas va cô ng sư (2011). Chest, 141(6): 1400 -1406; Schripp va cô ng sư (2013). Không khi Trong nha , 23(1): 25 -33. doi: 10. 1111/j. 1600 -0668. 2012. 00792. x. 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 30
Ca m ơn Quy vi ! 2012 Trươ ng Y tê Công cô ng Johns Hopkins Bloomberg 31
- Slides: 31