TIT 35 TING VIT 2 TIT 35 TING

TIẾT 35 – TIẾNG VIỆT 2

TIẾT 35 – TIẾNG VIỆT – TỪ ĐỒNG NGHĨA Ví dụ 1 – Bản dịch thơ “ Xa ngắm thác núi Lư” Nắng rọi Hương Lô khói tía bay, Xa trông dòng thác trước sông này. Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước, Tưởng dải ngân hà tuột khỏi mây. Tìm từ đồng nghĩa với các từ rọi trông chiếu, soi, tỏa … nhìn, ngó, nhòm, dòm, liếc, ….

2/ Ví dụ 2. Trông Nhìn (ngó, nhòm, liếc…) Chăm sóc (giữ gìn, coi sóc…) Đơ i (chơ , mong, ngóng…) trao tận tay chị ấy rồi. - Món quà anh gửi, tôi đã đưa tiễn khách ra đến cổng rồi mới trở về. - Bố tôi đưa

TỪ ĐỒNG NGHĨA - Từ đồng nghĩa: là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.

BÀI TẬP NHANH 1 Tìm từ đồng nghĩa với các từ cho trước Nhóm 1 Nhóm 2 1. Gan dạ 2. Nhà thơ 3. Mổ xẻ 1. Máy thu thanh 2. Xe hơi 3. Dương cầm Thời gian 3 phút Nhóm 3 1. Tía 2. Heo 3. Cá lóc

Bài tập 2 (SGK/115) Tìm từ có gốc Ấn - u đồng nghĩa với các từ sau đây: - Máy thu thanh - Ra-đi-ô - Sinh tố - Vi-ta-min - Xe hơi - Ô tô - Dương cầm - Pi-a-nô

Tìm từ đồng nghĩa với các từ cho trước Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 1. 2. 3. Gan dạ Nhà thơ Mổ xẻ 1. 2. 3. Can đảm Thi nhân Phẫu thuật 1. 2. 3. Máy thu thanh Xe hơi Dương cầm 1. 2. 3. Ra-đi-ô Ô tô Pi-a-nô 1. 2. 3. Tía Heo Cá lóc 1. 2. 3. Cha/ bố Lợn Cá quả Đồng nghĩa giữa từ mượn và thuần Việt Đồng nghĩa giữa từ toàn dân và từ địa phương

Ví dụ 2: Trước sức tấn công như vũ bão và tinh thần chiến đấu dũng cảm tuyệt vời của quân Tây Sơn, hàng vạn quân Thanh đã bỏ mạng. -Công chúa Ha ba na đã hi sinh anh dũng, thanh kiếm vẫn cầm tay. (Truyện cổ Cu-ba) Giống nhau Khác nhau Cùng chỉ cái chết Khác nhau sắc thái Các từ này không thể thay thế cho nhau

Quan sát hình ảnh Mũ-Nón Kính-Kiếng Lợn-Heo Quả na-Trái Mãng Cầu

CÁC LOẠI TỪ ĐỒNG NGHĨA - Từ đồng nghĩa hoàn toàn : Không phân biệt nhau về sắc thái ý nghĩa. - Từ đồng nghĩa không hoàn toàn : có sắc thái ý nghĩa khác nhau.

- Rủ nhau xuống bể mò cua, Đem về nấu quả mơ chua trên rừng. (Trần Tuấn Khải) - Chim xanh ăn trái xoài xanh, Ăn no tắm mát đậu cành cây đa. (Ca dao) - Rủ nhau xuống bể mò cua, Đem về nấu trái mơ chua trên rừng. (Trần Tuấn Khải) - Chim xanh ăn quả xoài xanh, Ăn no tắm mát đâụ cành cây đa. (Ca dao)

III. Söû duïng töø ñoàng nghóa VD 1. Hãy thay thế các từ đồng nghĩa quả và trái, bỏ mạng và hi sinh trong các ví dụ ở mục trước và rút ra nhận xét. - Quaû vaø traùi coù theå thay theá cho nhau vì saéc thaùi yù nghóa trung hoaø - Hi sinh vaø boû maïng khoâng theå thay theá cho nhau vì noù coù saéc thaùi yù nghóa khaùc nhau.

C U HỎI VD 2. Tại sao đoạn trích trong Chinh phụ ngâm khúc lấy tiêu đề là Sau phút chia li mà không là Sau phút chia tay ? Chia li vaø chia tay khoâng theå thay theá cho nhau vì: - Chia li: nghóa laø chia tay laâu daøi , thaäm chí laø vónh bieät vì keû ñi laø ngöôøi ra traän - Chia tay: chæ mang tính chaát taïm thôøi , thöôøng laø seõ gaëp laïi trong moät töông lai gaàn

III. Söû duïng töø ñoàng nghóa Khoâng phaûi bao giôø töø ñoàng nghóa cuõng coù theá thay theá cho nhau. Khi noùi cuõng nhö khi vieát , caàn caân nhaéc ñeå choïn trong soá caùc töø ñoàng nghóa nhöõng töø theå hieän ñuùng thöïc teá khaùch quan vaø saéc thaùi bieåu caûm.

Bài tập 3 (SGK/115) Tìm một số từ địa phương đồng nghĩa với từ toàn dân (phổ thông) v heo - lợn v xà bông - xà phòng v ghe - thuyền v cây viết - cây bút v thau - chậu v siêu - ấm

Bài tập 4/115. Hãy thay thế các từ in đậm trong các câu sau : 1. Món quà anh gửi, tôi đã đưa tận tay chị ấy rồi. 2. Bố tôi đưa khách ra đến cổng rồi mới trở về. 3. Cậu ấy gặp khó khăn một tí đã kêu. 4. Anh đừng làm như thế người ta nói cho ấy 5. Cụ ốm nặng đã đi hôm qua rồi. 1. Món quà anh gửi, tôi đã trao tận tay chị ấy rồi. 2. Bố tôi tiễn khách ra đến cổng rồi mới trở về. 3. Cậu ấy gặp khó khăn một tí đã phàn nàn. 4. Anh đừng làm như thế người ta cười cho ấy 5. Cụ ốm nặng đã mất hôm qua rồi.

Luyện tập Cho, Tặng, Biếu Ba i tâ p 5 phân biê t nghi a cu a ca c tư trong ca c nho m đô ng nghi a: Biếu: người trao vật có ngôi thứ thấp hơn hoặc ngang bằng người nhận, tỏ sự kính trọng. Tặng: người trao vật không phân biệt ngôi thứ với người nhận vật được trao, thường để khen ngợi, khuyến khích, tỏ lòng quí mến. kẹo Cho: người trao vật có ngôi thứ cao hơn hoặc ngang bằng người nhận. 13

LuyÖn tËp Tu, Nhấp, Nốc Ba i tâ p 5 phân biê t Nhấp: uống từng chút một nghi a cu a ca c tư bằng cách chỉ hớp ở trong ca c nho m đô ng đầu môi, thươ ng la để nghi a: cho biết vị. Nốc: uô ng nhiều và hết ngay trong một lúc một cách thô tục. Tu: uống nhiều liền một mạch, bằng cách ngậm trực tiếp vào miệng vâ t đư ng (chai hay vo i â m). 14

Bài 6/116. Chọn từ thích hợp điền vào các câu sau 1. Thế hệ mai sau sẽ được hưởng thành tích/ thành quả của công cuộc đổi mới hôm nay. 2. Con cái có trách nhiệm phụng dưỡng/ nuôi dưỡng bố mẹ. 3. Nó đối đãi/ đối xử tử tế với mọi người xung quanh nên ai cùng mến nó. 4. Ông ta có thân hình trọng đại/ to lớn như hộ pháp. 5. Lao động là nghĩa vụ/ nhiệm vụ thiêng liêng, là nguồn sống. 6. Em biếu/ cho bà chiếc áo mới.

LuyÖn tËp Bµi 7 Trong c¸c cÆp c©u sau, c©u nµo cã thÓ dïng hai tõ nghÜa thay thÕ nhau, c©u nµo chØ dïng ® îc mét tro hai tõ ®ång nghÜa ®ã? đèi ®èixö xö®èi ®·i - Nã ………. . . . tö tÕ víi mäi ng êixung quanh nªn ai còng mÕn nã. -Mäi ng êi®Òu bÊt b×nh tr ícth¸i ®é ……. . . cña nã ®èi víi trÎ em B träng ®¹i to to lín Cuéc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m cã ý nghÜa ………………… ®èi víi vËn mÖnh d©n téc. ¤ng ta th©n h×nh …………… nh hé ph¸p. A.

LuyÖn tËp Bµi 8 1. Néi dung: §Æt c©u víi c¸c tõ: kÕt qu¶, hËu qu¶, 2. trình bày, trưng bày 2. H×nh thøc: Thi theo nhãm , ghi vµo b¶ng phô, lªn d¸n kÕt qu¶ ( nhãm nµo nhanh nhÊt, ®óng > th¾ng ) 3. Ph©n nhãm: Hai bµn = mét nhãm. ( Chọn 2 nhóm nhanh nhất)

LuyÖn tËp Bài 9: ? Chữa các từ dùng sai in đậm trong các câu sau: -Ông bà cha mẹ đã lao động vất vả, tạo ra các thành quả để con cháu đời sau hưởng lạc. => Hưởng thụ -Trong xã hội ta không ít người sống ích kỉ, không giúp đỡ bao che cho người khác. => che chở(bao bọc) -Câu tục ngữ ăn quả nhớ kẻ trồng cây đã giảng dạy cho chúng ta lòng biết ơn đối với thế hệ cha anh. => dạy (nhắc nhở) -Phòng tranh có trình bày nhiều bức tranh của nhiều họa sĩ nổi tiếng. => trưng bày

TIẾT 35 – TIẾNG VIỆT – TỪ ĐỒNG NGHĨA DÆn dß - Tìm trong một số VB các cặp từ đồng nghĩa - Học thuộc 3 ghi nhớ, làm bài tập còn lại - Soạn bài : Cách lập ý của bài văn biểu cảm 25