TIT 26 BI 25 S NHIM T CA
TIẾT 26 -BÀI 25: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP – NAM CH M ĐIỆN GV: Ngô Thị Thu Hà Trường: THCS Hoàng Quế
1. Phát biểu quy tắc nă m tay pha i. Hãy xác định chiều của đường sức từ trong ống dây? (theo hình sau).
- Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây
Tiết 26 – Bài 25: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP – NAM CH M ĐIỆN I. Sự nhiễm từ của sắt, thép 1. Thí nghiệm a. Bố trí thí nghiệm như hình 25. 1.
a) Thí nghiệm 1. A Pi Ống dây n nam B¾c
Tiết 26 – Bài 25: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP – NAM CH M ĐIỆN I. Sự nhiễm từ của sắt, thép 1. Thí nghiệm a. Bố trí thí nghiệm như hình 25. 1. b. - Đóng công tắc K cho dòng điện chạy qua ống dây. Quan sát góc lệch của kim nam châm so với phương ban đầu c. - Đặt lõi sắt non hoặc lõi thép vào trong lòng ống dây. Đóng công tắc K. Quan sát và cho nhận xét về góc lệch của kim nam châm so với trường hợp ống dây không có lõi sắt ( thép)
a) Thí nghiệm 1. A Lõi sắt non Lõi thép Pi n 1 2 3 Ống dây nam Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây. Vậy lõi sắt, thép có tác dụng gì ? B¾c
Tiết 26 – Bài 25: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP – NAM CH M ĐIỆN I. Sự nhiễm từ của sắt, thép 1. Thí nghiệm C 1: Khi ngắt dòng điện đi qua ống dây, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính b. Bố trí thí nghiệm như hình 25. 2 Hãy cho biết hiện tượng xảy ra với đinh sắt trong các trường hợp sau: -Ống dây có lõi sắt non đang hút đinh. Ngắt công tắc K. -Ống dây có lõi thép đang hút đinh. Ngắt công tắc K.
b) Thí nghiệm 2. Lõi thép Lõi sắt non A n Pi C 1: Khi ngắt dòng điện đi qua ống dây, lõi sắt non mất hết từ tính Em gì về dụng của ống dây có lõi sắt non và còncó lõinhận thép xét thì vẫn giữtácđược từtừ tính. ống dây có lõi thép khi ngắt dòng điện qua ống dây?
Tiết 26 – Bài 25: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP – NAM CH M ĐIỆN I. Sự nhiễm từ của sắt, thép 1. Thí nghiệm C 1: Khi ngắt dòng điện đi qua ống dây, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính 2. Kết luận a) Lõi sắt, lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện. Sở dĩ như vậy là vì, khi được đặt trong từ trường thì lõi sắt thép bị nhiễm từ và trở thành nam châm. b) Khi ngắt dòng điện đi qua ống dây, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính. ? Từ thí nghiệm trên có thể rút ra kết luận gì
Tiết 26 – Bài 25: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP – NAM CH M ĐIỆN I. Sự nhiễm từ của sắt, thép 1. Thí nghiệm ? Nam châm điện có cấu tạo như thế nào ? C 2: Quan sát và chỉ ra các bộ phận của nam châm điện mô tả trên hình 25. 3. cho biết ý II. Nam châm điện nghĩa của các con số khác nhau ghi trên ông Cấu tạo: Gồm một ống dây dẫn trong dây có lõi sắt non 2. Kết luận C 2: -1000, 1500 ghi trên ống dây cho biết ống dây có thể được sử dụng với những số vòng dây khác nhau, tùy theo cách chọn để nối hai đầu ống dây với nguồn điện. - 1 A – 22 cho biết ống dây được dùng với dòng điện có cường độ 1 A, điện trở của ống dây là 22
Tiết 26 – Bài 25: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP – NAM CH M ĐIỆN I. Sự nhiễm từ của sắt, thép 1. Thí nghiệm 2. Kết luận II. Nam châm điện Cấu tạo: Gồm một ống dây dẫn trong có lõi sắt non C 2: C 3: - Nam châm b mạnh hơn a - Nam châm d mạnh hơn c - Nam châm e mạnh hơn b và d ? C 3: So sánh các nam châm điện được mô tả trên hình 25. 4. Trong các nam châm điện a và b; c và d; b, d va e thì nam châm nào mạnh hơn?
Tiết 26 – Bài 25: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP – NAM CH M ĐIỆN I. Sự nhiễm từ của sắt, thép 1. Thí nghiệm 2. Kết luận II. Nam châm điện Cấu tạo: Gồm một ống dây dẫn trong có lõi sắt non III. Vận dụng C 4: Khi vào đầu thanh C 6: Lợi thếchạm của nam châm điện: nam châm thì mũi kéo bị nhiễm từ và trở thành một - Cóchâm. thể chế tạo nam châm điện cực mạnh nam bằng cách tăng số vòng dây và tăng cường C 5: Muốn nam châm điện mất hết từ làmống bằng độ Mặt dòngkhác, điện kéo đi qua dây. thép nên sau tính ta chỉ cần ngắt dòng điện đi qua khi không còn tiếp xúc với nam châm ốngcần dây của nam châm. đi qua ống dây là - Chỉ nữa nó vẫnngắt giữ dòng được điện từ tính lâu dài. nam châm điện mất hết từ tính. - Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm điện bằng cách đổi chiều dòng điện qua ống dây. ? C 4: Khi chạm mũi kéo vào đầu thanh nam châm thì sau đó mũi kéo hút được các vụn sắt. Giải thích vì sao? ? C 5: Muốn nam châm điện mất hết từ tính thì làm thế nào? ? C 6: Nam châm điện được tạo ra như thế nào, có gì lợi hơn so với nam châm vĩnh cửu?
Bài tập củng cố 1) Điều nào sau đây là đúng khi nói về sự nhiễm từ của sắt ? A. Sắt đặt trong ống dây có dòng điện chạy qua, nó sẽ bị nhiễm từ. B. Khi lõi sắt trong ống dây đang bị nhiễm từ, nếu cắt dòng điện thì lõi sắt sẽ mất từ tính. C. Sự nhiễm từ của sắt được ứng dụng trong việc chế tạo nam châm điện. O D. Các phát biểu A, B, C đều đúng.
Bài tập củng cố 2) Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về sự nhiễm từ của thép ? A. Khi đặt một lõi thép trong từ trường, lõi thép bị O nhiễm từ. B. Trong cùng một điều kiện như nhau, thép nhiễm từ mạnh hơn sắt. C. Khi đã nhiễm từ, thép duy trì từ tính kém hơn sắt. D. Các phát biểu A, B, C đều đúng.
3) Nam châm điện có những đặc điểm nào lợi thế hơn nam châm vĩnh cửu ? A. Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng của ống dây và tăng cường độ dòng điện chạy qua ống dây. B. Có thể thay đổi tên cực từ của nam châm điện bằng cách đổi chiều dòng điện chạy qua ống dây. C. Chỉ cần ngắt dòng điện đi qua ống dây là nam châm điện mất hết từ tính. O D. Các phương án A, B, C đều đúng.
4) Hãy điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống để được câu đúng ý nghĩa vật lý: 1. Sắt, thép, ni ken, cô ban và các vật liệu từ khác đặt trong nhiễm từ từ trường, đều bị ………… sắt non 2. Sau khi đã bị nhiễm từ, ………. . không giữ được từ tính lâu dài. tăng lực từ 3. Có thể làm ……………. . của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
Ghi nhớ -Sắt, thép, niken, cooban và các vật liệu từ khác khi đặt trong từ trường, đều bị nhiễm từ. -Sau khi bị nhiễm từ, sắt non không giữ được từ tính lâu dài, còn thép thì giữ được từ tính lâu dài. -Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học bài, làm bài 25. 1 – 25. 4 SBT - Đọc có thể em chưa biết -Nghiên cứu trước bài 26: Ứng dụng của nam châm
- Slides: 19