Tit 119 LIN KT C U V LIN

Tiết: 119 LIÊN KẾT C U VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN ( LUYỆN TẬP)

KIỂM TRA BÀI CŨ Các câu văn và đoạn văn trong văn bản được liên kết như thế nào về mặt nội dung và hình thức.

I. ÔN TẬP LÝ THUYẾT - Các câu văn, đoạn văn trong văn bản được liên kết chặt chẽ với nhau về mặt nội dung và hình thức: + Về nội dung : + Liên kết chủ đề + Liên kết lôgic + Về hình thức: + Phép lặp. + Phép nối + Phép thế + Phép trái nghĩa, đồng nghĩa, liên tưởng

II. LUYỆN TẬP Bài tập 1: Chỉ ra các phép liên kết câu và liên kết đoạn. a. Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân chủ nhân dân, nhằm mục đích đào tạo những công dân và cán bộ tốt những người chủ tương lai của nước nhà. Về mọi mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân và phong kiến. Muốn được như thế thì thầy giáo, học trò và cán bộ phải cố gắng hơn nữa để tiến bộ hơn nữa. (Hồ Chí Minh, Về vấn đề giáo dục)

- Trường học (1) – Trường học (2): phép lặp ( liên kết câu) - Như thế -> Trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân và phong kiến”: phép thế ( liên kết đoạn)

b) Văn nghệ đã làm cho tâm hồn họ thực được sống. Lời gửi của văn nghệ là sự sống. Sự sống ấy tỏa đều cho mọi vẻ, mọi mặt của tâm hồn. Văn nghệ nói chuyện với tất cả tâm hồn chúng ta, không riêng gì trí tuệ, nhất là trí thức. (Nguyễn Đình Thi, Tiếng nói của văn nghệ)

c. Thật ra, thời gian không phải là một mà là hai: đó vừa là một định luật tự nhiên, khách quan, bao trùm thế giới, vừa là một khái niệm chủ quan của con người đơn độc. Bởi vì chỉ có con người mới có ý thức về thời gian. Con người là sinh vật duy nhất biết rằng mình sẽ chết, và biết rằng thời gian là liên tục. (Thời gian là gì? , trong tạp chí Tia sáng)

- “ Thời gian” – “ thời gian” – “thời gian” câu 12 -3. phép lặp ( liên kết câu. ) - “ Con người”(1) – “ con người”(2) – “ con người”(3): phép lặp ( liên kết câu. )

d. Những người yếu đuối vẫn hay hiền lành. Muốn ác phải là kẻ mạnh. ( Nam Cao, Chí Phèo) yếu đuối – mạnh hiền lành – ác. => Sử dụng phép trái nghĩa để liên kết câu.

Bài tập 2: Tìm cặp từ trái nghĩa. Thời gian vật lí vô hình, giá lạnh, đi trên một con đường thẳng tắp, đều đặn như một cái máy (tuyệt hảo bởi vì không bao giờ hư) tạo tác và phá hủy mọi sinh vật, mọi hiên hữu. Trong khi đó, thời gian tâm lý lại hữu hình, nóng bỏng, quay theo một hình tròn, lúc nhanh lúc chậm với bao nhiêu kỉ niệm nhớ thương về dĩ vãng, cũng như bao nhiêu dự trù lo lắng cho tương lai. ( Thời gian là gì? , trong tạp chí Tia sáng)

Thời gian vật lí Thời gian tâm lí - vô hình - hữu hình - giá lạnh - nóng bỏng - thẳng tắp - hình tròn - đều đặn - lúc nhanh, lúc chậm

Bài tập 3: Tìm lỗi liên kết về nội dung a. Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Hai bố con cùng viết đơn xin ra mặt trận. Mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối. (Dẫn theo Trần Ngọc Thêm)

ddddaps Đáp án Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 của anh ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Anh nhớ hồi đầu mùa lạc, hai bố con cùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây giờ, mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối.

b. Năm 19 tuổi chị đẻ đứa con trai, sau đó chồng mắc bệnh, ốm liền trong hai năm rồi chết. Chị làm quần quật phụng dưỡng cha mẹ chồng, hầu hạ chồng, bú mớm cho con. Có những ngày ngắn ngủi cơn bệnh tạm lui, chồng chị yêu thương chị vô cùng. (Dẫn theo Trần Ngọc Thêm)

Đáp án Năm 19 tuổi chị đẻ đứa con trai, sau đó chồng mắc bệnh, ốm liền trong hai năm rồi chết. Trong suốt hai năm anh ấy ốm nặng, chị làm quần quật phụng dưỡng cha mẹ chồng, hầu hạ chồng, bú mớm cho con. Có những ngày ngắn ngủi cơn bệnh tạm lui, chồng chị yêu thương chị vô cùng.

4. Bài tập 4: Tìm lỗi về liên kết hình thức. a. Với bộ răng khỏe cứng, loài nhện khổng lồ này có thể cắn thủng cả giày da. Mọi biện pháp chống lại nó vẫn chưa có kết quả vì chúng sống lâu dưới mặt đất. Hiện nay, người ta vẫn đang thử tìm cách bắt chúng để lấy nọc điều trị cho những người bị nó cắn. ( Báo)

Đại từ xưng hô chưa hợp lý: - “ nó” và “ chúng” chưa hợp lý và thống nhất nên ta thay từ “ nó” thành “ chúng”.

Phân tích sự liên kết về nội dung và hình thức của văn bản “ Thời gian là vàng”. Thời gian là vàng Ngạn ngữ có câu: Thời gian là vàng. Nhưng vàng thì mua được là thời gian không mua được. Thế mới biết vàng có giá mà thời gian là vô giá. Thật vậy, thời gian là sự sống. Bạn vào bệnh viện mà xem, người bệnh nặng nếu kịp thời chạy chữa thì sống, để chậm là chết. Thời gian là thắng lợi. Bạn hỏi các anh bộ đội mà xem, trong chiến đấu biết nắm thời cơ, đánh địch đúng lúc là thắng lợi, để mất thời cơ là thất bại. Thời gian là tiền. Trong kinh doanh, sản xuất hàng hóa, đúng lúc là lãi, không đúng lúc là lỗ. Thời gian là tri thức. Phải thưởng xuyên học tập thì mới giỏi. Học ngoại ngữ mà bữa đực, bữa cái, thiếu kiên trì, thì học mấy cũng không giỏi được. Thế mới biết, nếu biết tận dung thời gian thì làm được bao nhiêu điều cho bản thân và cho xã hội. Bỏ phí thời gian thì có hại và về sau hối tiếc.

a. Về nội dung - Các câu trong đoạn văn tập trung làm rõ chủ đề của đoạn văn. - Các đoạn văn đều hướng về chủ đề chung của văn bản: Sự quý giá của thời gian. - Các câu trong đoạn, các đoạn trong văn bản được sắp xếp theo một trình tự hợp lí.

Khẳng định, bài học sự sống ạn Đo ạn 5 4 nhận định Thời gian là thắng lợi ạn Chứng minh Thời gian là Đo 2 n ạ o Đ 3 Đoạn 1 (Thời gian vô cùng quý giá) Đo Nêu nhận định Thời gian là tiền Thời gian là tri thức Đoạn 6 (Phải biết tận dụng thời gian)

b. Về hình thức Sử dụng hợp lí các phép liên kết. - Phép lặp: (từ: thời gian, vàng) - Phép nối: (từ: thật vậy, thế mới biết, Nhưng. ) - Phép liên tưởng: (tri thức – học tập; tiền – kinh doanh – hàng hóa – lỗ - lãi) - Phép trái nghĩa: (sống – chết; thường xuyên – bữa đực, bữa cái, thiếu kiên trì; tận dụng – bỏ phí; thắng lợi – thất bại)

CHÚC CÁC EM MỘT NGÀY TỐT LÀNH