TIT 109 LIN KT C U V LIN

TIẾT 109: LIÊN KẾT C U VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN

KiÓm tra bµi cò 1/ ThÕ nµo lµ thµnh phÇn gäi ®¸p? -Thµnh phÇn gäi ®¸p lµ thµnh phÇn biÖt lËp Dïng ®Ó t¹o lËp hoÆc duy tr× quan hÖ giao tiÕp

KiÓm tra bµi cò 2/ ThÕ nµo lµ thµnh phÇn phô chó? Thµnh phÇn phô chó lµ thµnh phÇn biÖt lËp Dïng ®Ó bæ sung mét sè chi tiÕt cho néi dung chÝnh cña c©u. 3/ Bài tập 5 trang 33

KIEÅM TRA BAØI CUÕ 4. Theá naøo laø nghò luaän moät vaán ñeà tö töôûng ñaïo lí? 5. Neâu yeâu caàu veà noäi dung vaø hình thöùc cuûa kieåu baøi naøy. Gôïi yù: Theo SGK trang 36

“Trời mưa lâm râm Cái kim may áo Cây trâm có trái Cái giáo đi săn Con gái có duyên Cái khăn bịt đầu Đồng tiền có lỗ Cái gầu đi chợ Bánh ổ thì ngon Có vợ đàn ông Bánh bèo thì béo Có chồng con gái Cái kéo thợ may Cái trái mù u Cái cày làm ruộng Ông cu đi câu Cái xuổng đắp bờ Để trâu ăn lúa Cái lờ đơm cá Bắt được chặt đầu, chặt đầu đuôi Cái ná bắn chim Còn hai con mắt đem nuôi mẹ già. ” Đây đã là một văn bản chưa?

Tiết 109 -Tiếng việt

I. KHAÙI NIEÄM LIE N KEÁT • 1. Ví duï: Ñoaïn vaên, sgk trang 42 • Taùc phaåm ngheä thuaät naøo cuõng xaây döïng baèng nhöõng vaät lieäu möôïn ôû thöïc taïi (1). Nhöng ngheä só khoâng nhöõng ghi laïi caùi ñaõ coù roài maø coøn muoán noùi moät ñieàu gì môùi meû (2). Anh göûi vaøo taùc phaåm moät laù thö, moät lôøi nhaén nhuû, anh muoán ñem moät phaàn cuûa mình goùp vaøo ñôøi soáng chung quanh (3). • (Nguyeãn Ñình Thi – Tieáng noùi vaên ngheä)

I. KHAÙI NIEÄM LIE N KEÁT 1. Ví duï: Ñoaïn vaên, sgk trang 42 2. Nhaän xeùt: a. Ñoaïn vaên baøn veà: Caùch phaûn aùnh thöïc taïi cuûa ngheä só. (Ñoù laø moät boä phaän laøm neân “Tieáng noùi vaên ngheä”) -> chuû ñeà cuûa ñoaïn vaên vaø chuû ñeà cuûa vaên baûn coù quan heä maät thieát vôùi nhau -> Lieân keát veà chuû ñeà. b. Noäi dung chính cuûa moãi caâu: +Caâu 1: Taùc phaåm ngheä thuaät laøm gì? +Caâu 2: Phaûn aùnh thöïc taïi nhö theá naøo? +Caâu 3: Taùi hieän vaø saùng taïo ñeå laøm gì? Trình töï caùc caâu saép xeáp hôïp lí -> Lieân keát lo-gic • LIE N KEÁT VEÀ NOÄI DUNG

Tiết 109 -Tiếng việt I. Khái niệm liên kết: * Liên kết nội dung: Liên kết là sự nối kết ý nghĩa giữa câu với câu và giữa đoạn văn với đoạn văn bằng các từ ngữ có tác dụng liên kết.

T¸c phÈm nghÖ thuËt nµo còng x©y dùng b» ng nh÷ng vËt liÖu m în ë thùc t¹i (1). Nh ng nghÖ sÜ kh «ng nh÷ng ghi l¹i c¸i ®· cã råi mµ cßn muèn nãi mét ®iÒu g× míi mÎ (2). Anh göi vµo t¸c phÈm mét l¸ th , mét lêi nh¾n nhñ, anh muèn ®em mét phÇn cña m×nh gãp vµo ®êi sèng chung quanh (3) -Phép lÆp tõ ng÷: t¸c phÈm (3)-T¸c phÈm (1). -Phép. Tr êng tõ liªn t ëng: T¸c phÈm (1, 3)-nghÖ sÜ (2) -Phép thế : Anh (3)-nghÖ sÜ (2). -Phép nèi: Nh ng (2 -1). -Phép ®ång nghÜa: c¸i ®· cã råi (2)-nh÷ng vËt liÖu m în ë thùc t¹i (1).

Tiết 109 -Tiếng việt I. Khái niệm liên kết: * Liên kết nội dung: * Liên kết hình thức: Các câu văn, đoạn văn có thể được liên kết với nhau bằng một số biện pháp chính là phép lặp, phép đồng nghĩa, trái nghĩa, phép liên tưởng, phép thế, phép nối. Thế nào là liên kết về hình thức?

Tiết 109 -Tiếng việt I. Khái niệm liên kết: * Liên kết nội dung: * Liên kết hình thức: Cắm đi một mình trong đêm (1). Trận địa đại đội 2 ở phía bãi bồi bên một dòng sông (2). Hai bố con cùng viết đơn xin ra mặt trận (3). Mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối (4). Các câu trên đây đã tạo thành đoạn văn chưa?

Tiết 109 -Tiếng việt I. Khái niệm liên kết: * Liên kết nội dung: * Liên kết hình thức: Cắm đi một mình trong đêm (1). Trận địa đại đội 2 ở phía bãi bồi bên một dòng sông (2). Hai bố con cùng viết đơn xin ra mặt trận (3). Mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối (4). Cắm đi một mình trong đêm (1). Trận địa đại đội 2 của anh ở phía bãi bồi bên một dòng sông (2). Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận (3). Bây giờ, mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối (4).

* Bài tập nhận diện : 1. Hoài Văn cúi đầu thưa : Nhưngcháu - Cháu biết là mang tội lớn. Nhưng trộm nghĩ rằng khi nước biến thì đến đứa trẻ cũng phải lo, huống hồ cháu đã lớn […] (Quan hệ tương phản) 2. Tre Tre xung phong vào xe tăng đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ Tre hi sinh để bảo vệ con đồng lúa chín. Tre người. Tre ! Anh hùng chiến đấu. (Lặp từ vựng)

3. Đến cuối chợ đã thấy lũ lũ trẻ đang quây quần chơi nghịch. Chúng nó nó thấy chị em chúng Sơn đến đều lộ vẻ vui mừng, nhưng chúng vẫn đứng xa, không dám vồ vập. (Thế đại từ) 4. Tùy đấy, mày có có tin nhà tao thì điểm chỉ vào đem về cho chồng mày kí tên, và xin chữ lí trưởng nhận thực tử tế rồi mang sang đây, thì tao giao tiền cho. Nếu mày không tin thì thôi. Đây tao không ép. (Phép nghịch đối)

Tiết 109 -Tiếng việt Đọc đoạn văn sau: “Liêm là trong sạch, không tham lam. Ngày xưa, dưới chế độ phong kiến, những người làm quan không đục khoét dân, thì gọi là liêm, chữ liêm ấy chỉ có nghĩa hẹp. Cũng như ngày xưa trung là trung với dân, hiếu là hiếu với cha mẹ mình thôi. Ngày nay, nước ta là nước dân chủ cộng hòa, chữ liêm có nghĩa rộng hơn; là mọi người đều phải liêm. Cũng như trung là trung với Tổ quốc, hiếu là hiếu với nhân dân; ta thương cha mẹ ta, mà còn phải thương cha mẹ người, phải làm cho mọi người đều biết thương cha mẹ. ” (Hồ Chí Minh) Tìmkết phương tiện liên kếtlàtrong đoa kết n văn trên? liên Liên đoạn thực chất sự liên giữa cácĐây câulàkhác kết Còn câu hay đoạn. liên kết câu đoạn? là sự liên kết giữa các câu cùng đoạn.

Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n I. Kh¸i niÖm liªn kÕt 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: 3. Ghi nhí: (sgk. tr. 43) II. LuyÖn tËp: Bµi tËp: (sgk, tr. 43) Ph©n tÝch sù liªn kÕt vÒ néi dung, vÒ h×nh thøc gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n ( sgk tr. 44).

Tiết 109 -Tiếng việt II- Luyện tập: Cái mạnh của con người Việt Nam không chỉ chúng ta nhận biết mà cả thế giới đều thừa nhận là sự thông minh, nhạy bén với cái mới (1). Bản chất trời phú ấy rất có ích trong xã hội ngày mai mà sự sáng tạo là một yêu cầu hàng đầu (2). Nhưng bên cạnh cái mạnh đó cũng còn tồn tại không ít cái yếu (3). Ấy là những lỗ hổng về kiến thức cơ bản do thiên hướng chạy theo những môn học “thời thượng”, nhất là khả năng thực hành và sáng tạo bị hạn chế do lối học chay, học vẹt nặng nề (4). Không nhanh chóng lấp đầy những lỗ hổng này thì thật khó bề phát huy trí thông minh vốn có và không thể thích ứng với nền kinh tế mới chứa đựng đầy tri thức cơ bản và biến đổi không ngừng (5). (Vũ Khoan, Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới)

1/ -Chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n: Kh¼ng ®Þnh n¨ng lùc, trÝ tuÖ cña con ng êi ViÖt Nam vµ quan träng h¬n lµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc. §ã lµ sù thiÕu hôt vÒ kiÕn thøc, kh¶ n¨ng thùc hµnh vµ s¸ng t¹o yÕu do c¸ch häc thiÕu th «ng minh g©y ra. -Néi dung c¸c c©u v¨n: §Òu tËp trung vµo chñ ®Ò ®ã. - Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lÝ cña c¸c ý trong c¸c c©u: + MÆt m¹nh cña trÝ tuÖ ViÖt Nam (c©u 1, 2) + Nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ (c©u 3, 4) + CÇn kh¾c phôc h¹n chÕ ®Ó ®¸p øng sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ míi (c©u 5).

2/ Liªn kÕt c©u b» ng c¸c phÐp liªn kÕt: -PhÐp ®ång nghÜa: B¶n chÊt trêi phóấy – sự thông minh , nhạy bén với cái mới (c©u 2 -1). -PhÐp nèi: Nh ng(c©u 3 -2). -PhÐp nèi: Êy lµ (c©u 4 -3). -PhÐp lÆp tõ ng÷: lç hæng (c©u 5 -4) , th «ng minh (c©u 5 -1). -PhÐp trái nghĩa : cái mạnh – cái yếu (c©u 1 - 3).

Th¶o luËn nhãm: ChØ ra phÐp liªn kÕt c©u trong c¸c ®o¹n v¨n sau: 1/ Tre gi÷ lµng, gi÷ n íc, gi÷ m¸i nhµ tranh, gi÷ ®ång lóa chÝn. Tre hi sinh ®Ó b¶o vÖ con ng êi. Tre anh hïng lao ®éng! Tre anh hïng chiÕn ®Êu! ( ThÐp Míi- C©y tre ViÖt Nam) 2/ Thµnh ®oµn Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· ph¸t ®éng phong trµo “Häc tËp Ph¹m V¨n NghÜa”. Phong trµo Êy ® îc c¸c b¹n häc sinh nhiÖt liÖt h ëng øng.

§¸p ¸n: 1/ Tre gi÷ lµng, gi÷ n íc, gi÷ m¸i nhµ tranh, gi÷ ®ång lóa chÝn. Tre hi sinh ®Ó b¶o vÖ con ng êi. Tre anh hïng lao ®éng! Tre anh hïng chiÕn ®Êu! Liªn kÕt c©u b» ng phÐp lÆp tõ : Tre 2/ Thµnh ®oµn Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· ph¸t ®éng phong trµo “Häc tËp Ph¹m V¨n NghÜa”. Phong trµo Êy ® îc c¸c b¹n häc sinh nhiÖt liÖt h ëng øng. phÐp lÆp tõ: Phong trµo (2)-(1) phÐp thÕ: Êy (2) - “Häc tËp Ph¹m V¨n NghÜa”(1)

HÖÔÙNG DAÃÃN VEÀ NHAØ 1. Laøm laïi baøi taäp vaøo vôû BT 2. Soaïn baøi “Luyeän taäp lieân keát caâu lieân keát ñoaïn” 3. Hoïc baøi.