TIP ETMNDE PROBLEME DAYALI RENME Yrd Do Dr
TIP EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Yrd. Doç. Dr. Hilal ALPCAN Erzincan Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 1
Öğrenme nedir ? Çevresel uyarıların kişide oluşturduğu bilişsel ve duygusal etkilerin sonucunda; Bilgi beceri ya da tutumlarda değişiklikler oluşması. 2
Yetişkinlerde öğrenmeyi etkileyen faktörler § § § § Özerktirler. Yaşanmışlıkları vardır. Kati kararları vardır. Amaçları vardır. Problem odaklıdırlar. Pragmatiktirler. Zor değişirler. İlgi alanları çoktur. ………. . 3
Probleme dayalı öğrenim nedir? Yeni bilginin edinilmesi ve entegrasyonu için; başlangıç noktası olarak problemlerin kullanımı ilkesine dayalı bir öğrenim yöntemidir. (Barrows, 1982) 4
Probleme Dayalı Öğrenme Amaç; “Öğrenmeyi öğrenme” becerisi kazandırmak ve bunu “ ömür boyu sürdürmek’’ 5
Tıp eğitimi tarihçe • • • Antik çağlardaki tıp okulları aslında etkili bir hekim ve onu izleyenlerin biraraya geldi ği düşünce okulları. Usta- çırak ilişkisi. (ilk ve orta çağ) Ailede kuşaktan kuşağa aktarım (ilk ve orta çağ) • MÖ 5 -6. yüzyıl, İlk okul v e tıp öğretisi (Muğla) • El-Razi , Klinik tıp ve yatak başı eğitim • Amfi derslerinden oluşan, eğitici merkezli, disiplin temelli bir eğitim programı(19. YY) • Organ ya da sistem temelli entegre sistem (20. YY) • Probleme dayalı öğrenme (1960) • Karma yöntemler 6
Geleneksel müfredattaki eksiklikler o o o Derin öğrenme yerine, ezbere dayalıdır. Öğrenci, gerekli/gereksiz bilgi ayrımını yapamaz. Öğrenci katılımı sınırlıdır. Öğretmen/kitap/ders notu Öğrencinin gereksindiğini düşündüğü bilgiyi sunar. Yetişkin öğrenmesinde sınırlılıkları vardır. 7
Sonuç olarak; Mezunlar yeterli bilgi ve deneyim kazanmamıştır Etkileşim ve paylaşım yetersizdir. 8
Hangi Yöntem ? ? Yöntemlerin; • Kendine özgü avantaj ve dezavantajları vardır. • Birbirine üstünlükleri yoktur. Tamamlayıcıdırlar. • Birbirinin yerlerini almaları mümkün değildir. 9
PDÖ nedir? • Müfredat geliştirme ve eğitim sistemidir. q Uygulama ve teorinin entegrasyonu. q Merkezde, öğrencinin çözeceği bir problemin yer aldığı öğrenme. q Öğrenci kendi öğreniminden sorumlu. 10
PDÖ ne değildir? • • Yaklaşım, anlatıma dayalı derslerde kullanılıyorsa Programlar tek disipline özel ise Program geleneksel bir ders gibi yürütülüyorsa Değerlendirme tümüyle/öncelikle içeriğe yönelikse 11
PDÖ modelinde öğrenci • Aktif • İş birlikçi • Öğrenci merkezli bir süreçte; Problem çözme becerisi, kendine öğrenme becerisi kazanır. 12
PDÖ sürecinin özellikleri • • • Tıp ile ilgili gerçek olgular kullanılır. Bütüncül yaklaşım esastır. Çeşitli disiplinlerdeki bilgi entegredir. Bilgi, beceri, tutum entegredir. Öğrenme gereksinimini öğrenci belirler. Eğitici yol göstericidir. 13
PDÖ süreci • Çalışma grupları 5 -7 öğrenci ve eğiticiden oluşur. • İlk oturumda öğrenciye, senaryonun yer aldığı bir problem sunulur. • Grup, o konuda hipotezler oluşturur ve öğrenme hedeflerini belirler. • Öğrenme hedeflerinin nasıl araştırılacağına karar verilir. 14
Probleme dayalı öğrenme süreç Başkan I. Scribe (yazıcı) II. Tutor (yönlendirici) III. Discussion Leader (başkan) IV. Group members (üyeler) Yazıcı rici Yönlendi 15
PDÖ YAZICI • Vurgulanan noktaları kaydetmek • Düşünceleri toparlamak için yardımcı olmak • Tartışmaya katılmak • Kullanılan kaynakları yazmak EĞİTİCİ • Grubu cesaretlendime • Zamana uyum BAŞKAN • Liderlik etmek GRUP ÜYESİ • Senaryodaki adımları izlemek • Zamana sadık • Tartışmaya katılmak kalma • Grup dinamiklerini • Konu sağlamak bütünlüğünü sağlama • Yazıcıyı kontrol etmek • Yazıcı kayıtlarının • Hedeflere ulaşmayı doğruluğunu sağlamak • Performansı sınamak • Dinlemek ve saygı göstermek • Açık sorular sorar • Öğrenme hedeflerini araştırır • Bilgiyi paylaşır. 16
PDÖ süreci • İkinci oturumda yeni edinilen bilgiler paylaşılır. • Öğrenciler, oturumlar arasında kendi yönlendirdiği çalışmaları yürütür. • Problem çözümü için eylem planı yapılır. • Edinilen yeni bilgiler önceki bilgilerle bütünleştirilerek açıklanır. 17
PDÖ süreci • Süreç boyunca yeni öğrenme konuları saptanmaya devam eder. • Öğrenci, öğrenmenin devamlı bir süreç olduğunu anlar. • Eğiticinin rolü, öğrencinin kendine öğrenmesine yardımcı olmaktır. 18
PDÖ’nün öğrenciler için değeri • Temel bilim + klinik bilim entegrasyonu • Öğrenci, bilginin pasif alıcısı değil bilgiyi oluşturandır. Problem çözme becerisi Kendi kendine öğrenme becerisi Yaşam boyu öğrenme becerisi KAZANIR. 19
PDÖ’ nün öğrenciler için değeri • Yeni bir bilgiyi “elde etme, sunma ve tartışma” aktif düşünmeyi sağlar. • “Dinleme, bilgiyi özetleme, diğerlerine öğretme” becerileri gelişir. • ‘‘Bir problemi bütüncül olarak ele alma” becerileri gelişir. 20
PDÖ’nün öğrenciler için değeri • Konuya yönelik içsel ilgi artar, bilginin anımsanma ve kullanım oranı yükselir. • Öğrenci-öğretim üyesi etkileşimi yüksektir. 21
Öz yönetimli öğrenme süreci • Öğrenme gereksinimini belirler. • Öğrenme gereksinimlerini gerçekçi öğrenme hedeflerine çevirebilir. • Kaynakları tanır, değerlendirir ve etkili şekilde kullanır. • Öğrenme yöntemlerinin etkinliğini karşılaştırabilir. 22
PDÖ • Eğitici rehberdir, yardımcıdır, güçlendiricidir. • Öğrenci merkezli • Motivasyon içsel • Entegre dersler GELENEKSEL EĞİTİM • Eğitici bilgi verir, eleştirir, kontrol eder. • Eğitici merkezli • Motivasyon dışsal • Konu alanlarına yönelik dersler 23
“Eğitici ” “Öğrenciler” Geleneksel Öğretim 24
“Eğitici ” “Öğrenciler” PDÖ 25
Probleme Dayalı Öğrenmenin Değerlendirilmesi 26
PDÖ Değerlendirilmesi Sadece içerik bilgiyi değil süreç Problemin tanımlanması Problem çözme Bilginin uygulanması Davranış!!!!! Bütününü kapsayan bir değerlendirmenin yapılmasını gerektirir. 27
PDÖ Değerlendirilmesi Tüm konuları kapsayan iki tip çalışma yapmak gerekir. Bunlar; a) Standart testler (çoktan seçmeli…) b) Öğrencilerin çalışmalarını gözlemlemek 28
PDÖ Değerlendirilmesi o. Sorumluluk o. Bilgileri işleme oİletişim o. Eleştirel analiz o. Kişisel farkındalık 29
30
Yönlendirici için değerlendirme unsurları • Eğitim için gönüllülük düzeyi • Öğrenme sürecine katkısı • Bilimsel düşüncenin gelişimine katkısı • Bağımsız öğrenme beceri gelişimine katkısı • Öğrenme için uygun ortam sağlanmasına katkısı • İletişim becerilerini etkin kullanabilme 31
PDÖ Uygulama Örnekleri Tipik PDÖ oturumu (seansı) şu şekilde başlar: o 5 -7 kişilik küçük gruplara veya daha büyük gruplara PDÖ problem senaryoları dağıtılır. o Genellikle, öğrencilerden biri problemi yüksek sesle okur. 32
PDÖ Uygulama Örnekleri Öğrenciler problemle karşılaştıktan sonra; en az iki liste oluşturarak çalışmalarına devam ederler. Bir tanesi “verilenler (bilinenler)’’ listesidir. o Problemde verilen tüm bilgiler listelenmelidir. o Bu, öğrencilerin ne bildiklerini belirlemelerine yardımcı olur. 33
PDÖ Uygulama Örnekleri İkinci liste “bilinmesi gerekenler (istenenler)” listesidir. Problemi ve bunun çözümünde kendi rollerini anlamak için öğrenmek istedikleri bilgilerin listesini oluştururlar. Yani problem çözümü için aramaları, araştırmaları ve incelemeleri gereken şeylerden oluşan “öğrenilecek konular” adlı bir liste oluşturmalıdır. 34
PDÖ Uygulama Örnekleri • Öğrenme konularının araştırılması için öğrencilere bir süre verilir. • Bu süre sonunda “muhtemel çözümler” listesi oluşturulmalıdır. 35
PDÖ uygulama örnekleri Muhtemel çözümler listesi; Problemin nasıl çözüleceğine dair fikirleri içermeli ve yeni bir “öğrenilecek konular” listesinin oluşturulmasını sağlamalıdır. Böylece; Hipotezlerin bazıları elenir veya yeni eklemeler yapılabilir. 36
Bu süreçte Eğiticiler rehber ve yardımcı rolündedir. o Öğrencilerin öğrenim hedeflerine ulaşmasına yardımcıdır. o Eğiticiler, gerektiğinde öğrencileri doğrulayarak ve yöneterek onların yaptıklarını ve ilerlemelerini gözlemlerler. o Bazı gerekli bilgileri sağlamak için uzman/kaynak rolü üstlenebilirler. Robert. S. Friedman, Fadi P. Deek. Problem-Based Learning and Problem-Solving Tools: Synthesis and Direction for Distributed Education Environments, Journal of Interactive Learning Research, Vol. 13, 2002 37 • Simon, 1995).
Eğiticilerin rolü PDÖ yönteminin etkili olması ve pratik işlerliğinin devamı için eğiticilerin arka plânda durmaları gerekmektedir. (Lambros, 2002). 38
Özet olarak • Günümüz tıp eğitiminde probleme dayalı öğrenim, avantajları ve kendine has özellikleri nedeniyle müfredatta yer almalıdır. • Uygulanması için kararlılık, eğitim ve tecrübe gerektirir. 39
Referanslar • • • Amin Z, Eng K. H. Tıp Eğitiminin Temelleri. second ed. Hadımköy-İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 2012. 348 p: 181 -212. Cantillon P, Wood D. Tıpta Öğrenme ve Öğretmenin ABC' si. Fatih-İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 2014. 86 p: 12 -14. Stanford University Newsletter On Teaching. Problem-Based Learning Winter 2001Ü; 11(1). 1. Davis MH. AMEE Medical Education Guide No. 15: Problem-based learning: a practical guide. Medical teacher. 1999; 21(2): 130 -40. Pub. Med PMID: 21275726. Epub 1999/01/01. eng. 2. Swanwick T. Understanding Medical Education: Evidence, Theory and Practice, 2 nd Edition. November 2013, p: 63 -79. ISBN: 978 -1 -118 -47240 -8 40
- Slides: 40