TIK Teknologjia Informatike dhe e Telekomunikimit Njohuri t

TIK Teknologjia Informatike dhe e Telekomunikimit Njohuri të përgjithshme

l Termi informatikë ka zanafillën e vetë nga fjala franceze “informatique”, e cila përbehet nga fjalët : information qe do te thotë (informate, lajm) l dhe automatkique qe do te thotë (automatikë) dhe u përdor për herë të parë më 1962. Me këtë fjalë kuptohet: mbledhjen, ruajtjen, përpunimin e të dhënave dhe prodhimin e informacionit. Informatika është shkencë: • Teorike (analizon konceptet teorike te sistemeve informatike) • Praktike (luan rol te rëndësishëm ne formimin dhe organizimin teknik te sistemeve) • Teknike (luan rol te rëndësishëm ne realizimin e komponentëve teknike (Hardwerit) Aferdita Berisha-Shaqiri 2

Kompjuterët Personal - PC ndahen në: Hardware : Pajimet hyrëse : Pajimet dalëse : Pajimet qendrore ÿSoftware &Sistemor &Aplikativ

Pajimet hyrëse ; Tastiera, 8 Miu !Lapsi optik ÃXhoistiku «CD-ROM «DVD Ø Scaneri <Disketa <Zip drajvi <Flash memory USB, pocky drive, … (Fax-modemi ¹Kamera etj Ø Lexuesi i Barcod-eve

Pajimet dalëse ¾Monitori (15”; 17”; 19”; 21”) ÊPrinteri § § § Matricor Desk Jet (Ink Jet) Laser Jet v Ploteri v CD & DVD RW v Videoprojektori LCD v TV dhe video daljet v Zërimi etj

Pajimet qendrore ü Pllaka amë (Motherboard) ü CPU (286 ; 386 ; 486 ; PENTIUM ; P III ; P IV) ü Kartela grafike ü Kartela për zërim ü Kartela për fax-modem ü Kartela për rrjetë ü Kujtesa (memoria) Qendrore dhe RAM ü ROM Periferike HDD FDD CD-ROM ZIP DRIVE

Software ÿSistemor ÿMS DOS ÿOS/2 ÿUNIX ÿWINDOWS 95 ÿWINDOWS NT ÿWINDOWS 98 ÿWINDOWS 2000 ÿWINDOWS XP ÿLINUX @ Aplikativ MS OFFICE 2010 PROGRAMET E AFARIZMIT PER NDERMARJE, SHERBIME TE NDRYSHME, SHENDETESI, ETJ

Biti dhe Bajti Sistemet numerike: l Binar l Oktal l Decimal dhe l Hexadecimal Biti është njësia më e vogël e informatës Bajti përbëhet prej bitëve (8 – 64)

Biti dhe Bajti 1 Kb (Kilo bajt) = 210 Bajt = 1. 025 bajt 1 Mb (Mega bajt) = 220 Bajt = 1. 048. 576 bajt 1 Gb (Giga bajt)= 230 Bajt = mbi 1 mlrd. bajt 1 Tb (Tera bajt) = 240 Bajt = mbi 1 blrd. bajt

Kuptimi i disa njësive Për shpejtësi përdoren: Hz - Herc, KHz - Kilo. Herc, MHz - Mega. Herc, GHz - Giga. Herc, etj Për madhësi (sasi) – transferim ose bartje: Bps - Bitpërsekond, Kbps - Kilobitpërsekond, ppm - pageperminut (faqepërminut), etj Për sipërfaqe të mbuluar: Dpi - dotperinch (pikëpërinç)

Mbrojtja dhe siguria e të dhënave Mbrojtja e të drejtave autoriale të softvereve Mbrojtja tjera të kompjuterëve dhe soft. nga: l Dëmtimet fizike l Zjarri l Vjedhja l Shfrytëzimi i paautorizuar l Gabimet nga mosnjohja e programit l Virusët

Antivirusët Sigurimi i të dhënave nga shkatrrimi i virusëve bëhet me ndihmen e programeve antivirus siq janë: l Norton antivirus l Kaspersky l Mc Affe l Pc cellin l etj

Ergonomia trajton problemet e punës dhe vendit të punës. Ergonomia e punës me kompjuter: - Tavolina - Karrika - Tastiera - Monitori - Miu - Ndriçimi, Kushtet klimatike, etj

Llojet e rrjetave l LAN (Local Area Network) -Rrjet i mbrendshem lokal i një kompanie apo institucioni. l MAN (Metropolitan Area Network) Rjet i gjërë i cili përfshin një qytet apo regjion të ngushtë komunal. l WAN (Wide Area Network) Rrjet i gjërë që përfshin disa qytete, regjione më të gjera.

Pajisjet e sistemeve për komunikim Rrjeti lokal kompjuterik Te Kompjuterët e parë l Kompjuteri qendror l Terminalet (Lidhjet përmes kabllove ose lidhjeve të rezervuara telefonike dhe modemëve) Te PC (Kompjuterët personal) l Kompjuteri qendror (Server) l Terminalet (Workstation) (Lidhjet përmes adapterëve, kabllove, repetitorëve, etj)

Komponentet e rrjetave l Kompjuterët (Serverë dhe Workstation) l Kartelat e rrjetit l (10 Mbps, 100 Mbps dhe 1 Gbps) l Switch-at dhe Hub-at l l Switchat punojnë më shpejt sepse secilit kompjuter i shkon vetëm informacioni i kërkuar Hub-i informacionin e kërkuar nga një kompjuter ua dërgon të gjithëve l Kabllot dhe Konektorët

Disa terme të tjera l E-commerce – Tregtia elektronike l E-mail – Posta elektronike l IT – Teknologjia Informative l E-learning – Mësimi elektronik l Teleworking – Puna nga distanca

Programimi – Fazat e programimit Progamimi: grumbull i instruksioneve per te kryer nje detyre me ndihmen e kompjutereve Faza 1: - Mbledhja e informatave Faza 2: - Sistemimi i informatave dhe bërja e algoritmit për programin Faza 3: - Shkrimi i kodit Faza 4: - Kontrollimi i gabimeve eventuale Faza 5: - Shfrytëzimi i programit

Bazat e të dhënave Të dhënat e sistemuara mirë dhe të gatshme për tu shfrytëzuar paraqesin Bazë të të dhënave. Psh për bibliotekë do të kemi nevojë për këto tabela të ndërlidhura me relacionet mes tyre.

Faleminderit!