TIET 24 LAM VAN MIE U TA VA

TIEÁT 24 - LAØM VAÊN MIE U TAÛ VAØ BIEÅU CAÛM TRONG BAØI VAÊN TÖÏ SÖÏ

• I/Mieâu taû vaø bieåu caûm trong baøi vaên töï söï: • 1/ Tìm hieåu ngöõ lieäu: • * Ñoïc vaên baûn maãu trong sgk vaø cho bieát ñoù coù phaûi laø moät vaên baûn töï söï khoâng? Taïi sao? • * Trong ñoïan vaên coù söû duïng caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm khoâng? Haõy tìm nhöõng töø ngöõ vaø hình aûnh theå hieän yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm trong ñoïan trích ñoàng thôøi cho bieát vai troø cuûa noù trong vieäc naâng cao hieäu quaû cuûa ñoïan vaên?

• - Vaên baûn laø moät trích ñoïan töï söï vì coù nhaân vaät vaø • • coù söï vieäc … - Trong ñoïan vaên coù söû duïng caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm ( caûnh ñeâm traêng thô moäng cuøng hình aûnh coâ gaùi ngaây thô xinh ñeïp vaø taâm traïng xao xuyeán, baâng khuaâng cuûa chaøng muïc ñoàng ñöôïc theå hieän thoâng qua nhöõng töø ngöõ, h/aû, aâm thanh, maøu saéc…gôïi taû vaø gôïi caûm). - Yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm trong ñoïan vaên giuùp cho ñoïan vaên trôû neân sinh ñoäng, haáp daãn vaø giaøu chaát thô.

• 2/Heä thoáng laïi caùc kieán thöùc ñaõ hoïc: • a. Khaùi nieäm: • * Qua tìm hieåu ngöõ lieäu cuøng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc ôû lôùp döôùi, em haõy cho bieát theá naøo laø mieâu taû vaø theá naøo laø bieåu caûm trong vaên töï söï? • Mieâu taû Bieåu caûm -Duøng töø ngöõ, - Duøng chi tieát, h/aû… ñeå theå töø ngöõ, h/a… hieän tình caûm laøm cho ngöôøi cuûa nhaân vaät nghe, ngöôøi ñoïc hay cuûa ngöôøi vieát tröôùc söï hình dung ñöôïc vaät hieän töôïng söï vật hieän ñöôïc mieâu taû… töôïng moät caùch sinh ñoäng.

b/ Phaân bieät giöõa mieâu taû vaø bieåu caûm trong vaên töï söï vôùi mieâu taû vaø bieåu caûm trong vaên mieâu taû vaø vaên bieåu caûm : • * Theo em, giöõa mieâu taû vaø bieåu caûm trong vaên töï söï coù gì gioáng vaø khaùc vôùi mieâu taû vaø bieåu caûm trong vaên bieåu caûm vaø mieâu taû? • - Gioáng nhau: cuøng mieâu taû hay bieåu ñaït tình caûm thaùi ñoä cuûa ngöôøi vieát. • - Khaùc: Veà muïc ñích cuûa moãi vaên baûn coù söï khaùc nhau. • • * Mieâu taû Bieåu caûm Mieâu taû cho roõ, Baøy toû thaùi ñoä cho hay söï vaät, hieän tình caûm cuûa töôïng… ngöôøi vieát Töï söï Keå chuyeän cho sinh ñoäng, haáp daãn.

*Caên cöù vaøo ñaâu ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa mieâu taû vaø bieåu caûm trong moät vaên baûn töï söï? • - Tính hieäu quaû cuûa mieâu taû vaø bieåu caûm trong vaên baûn töï söï ñöôïc bieåu hieän vaøo söï haáp daãn qua nhöõng töø ngöõ, hình aûnh, aâm thanh, maøu saéc coù giaù trò gôïi taû, gôïi caûm cao vôùi ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe.

II. Quan saùt, lieân töôûng, töôûng töôïng ñoái vôùi vieäc mieâu taû vaø bieåu caûm trong baøi vaên töï söï: • 1/Thöïc haønh : • *Döïa vaøo vaên baûn maãu ñeå choïn vaø ñieàn töø vaøo caùc caâu trong baøi taäp ôû sgk? • -Caâu a : töø “lieân töôûng”. • -Caâub : töø “quan saùt”. • -Caâu c : töø “töôûng töôïng”.

2/Khaùi nieäm veà : quan saùt, lieân töôûng, töôûng töôïng : • *Töø vaên baûn maãu vaø baøi taäp ñieàn töø treân, em haõy cho bieát : theá naøo laø quan saùt, lieân töôûng, töôûng töôïng? • -Quan saùt : Xem xeùt ñeå nhìn roõ, bieát roõ söï vaät hieän töôïng. • - Lieân töôûng: Töø söï vieäc, hieän töôïng naøo ñoù maø nghó ñeán söï vieäc coù lieân quan. • -Töôûng töôïng: laø caùch taïo ra trong taâm trí hình aûnh cuûa caùi chöa heà coù tröôùc maét hay chöa heà ñöôïc gaëp. •

• 3/ Vai troø cuûa quan saùt, lieân töôïng vaø töôûng töôïng ñoái vôùi vieäc mieâu taû vaø bieåu caûm: • * Theo em, caùc yeáu toá quan saùt, lieân töôûng vaø töôûng töôïng coù vai troø gì trong vieäc mieâu taû vaø bieåu caûm cuûa moät baøi vaên töï söï? • *Ñeå laøm toát vieäc mieâu taû trong vaên töï söï, ngöôøi vieát chæ caàn quan saùt ñoái töôïng maø khoâng caàn lieân töôûng vaø töôûng töôïng coù ñöôïc khoâng? • *Muoán tìm nhöõng caûm xuùc ñeå rung ñoäng ñeå bieåu caûm ta phaûi laøm gì? Taïi sao khoâng chæ bieåu caûm töø beân trong traùi tim cuûa ngöôøi keå?

• III/ GHI NHÔÙ : • *Theo em, nhöõng kieán thöùc cô baûn naøo caàn phaûi ghi nhôù sau baøi hoïc? • - Mieâu taû vaø bieåu caûm laø hai yeáu toá quan troïng trong vaên baûn töï söï. Nhôø nhöõng yeáu toá ñoù maø caâu chuyeän trôû neân sinh ñoäng, haáp daãn vaø coù söùc truyeàn caûm maïnh meõ. • - Muoán mieâu taû vaø bieåu caûm thaønh coâng, ngöôøi vieát caàn phaûi quan taâm tìm hieåu cuoäc soáng, con ngöôøi vaø baûn thaân. Ñoàng thôøi chuù yù quan saùt, lieân töôûng, töôûng töôïng vaø laéng nghe nhöõng lay ñoäng maø söï vaät, söï vieäc khaùch quan gieo vaøo trong taâm trí cuûa mình.

VI/ LUYEÄN TAÄP : • 1/ Baøi 1/ trang 76 : • *Ñoïc vaø neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp 1 a vaø 1 b? • -Nhaän xeùt vai troø cuûa yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm trong: • a/ Ñoïan môû ñaàu cuûa truyeän coå tích Taám Caùm: töø “Ngaøy xöa…. laøm vieäc naëng”. • -Mieâu taû … laøm roõ caûnh ngoä baát haïnh cuûa Taám. • -Bieåu caûm …gôïi thaân phaän toäi nghieäp, ñaùng thöông cuûa Taám, caêm gheùt söï taøn baïo cuûa meï con Caùm.

• b/ Ñoïan 2: töø “Ngaøy naøo baø laõo cuõng ñi chôï… thì laáy laøm laï”. • -Mieâu taû laøm hieän leân hình aûnh cuûa coâ Taám qua söï bieán hoùa thaàn kyø töø quaû thò : moät coâ Taám xinh ñeïp, ñaûm ñang, kheùo leùo. • -Bieåu caûm : giuùp theå hieän thaùi ñoä ngaïc nhieân cuûa baø laõo…, ñoàng thôøi gieo vaøo tình caûm cuûa ngöôøi ñoïc söï yeâu meán vôùi Taám.

• c/ Ñoïan trích töø truyeän “Laüng quaû thoâng” cuûa nhaø vaên C. Pau -toáp -xki : • *Chæ ra caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm trong ñoïan vaên vaø cho bieát vai troø cuûa caùc yeáu toá naøy trong vieäc naâng cao hieäu quaû töï söï cuûa ñoïan vaên? • - Caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm … coù taùc duïng ña daïng hoùa vaø sinh ñoäng hoùa noäi dung töï söï trong ñoïan; ñoàng thôøi noù coøn coù vai troø lieân keát chaët cheõ caùc söï vieäc ñöôïc noùi ñeán trong ñoïan trích.

• 2/ Baøi taäp 2/ trang 76 : • *Ñoïc vaø cho bieát yeâu caàu cuûa baøi taäp ? • -Vieát moät ñoïan vaên coù söû duïng yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm keå veà moät chuyeán tham quan du lòch maø em ñaõ traûi qua. • - Yeâu caàu : • + Phaûi xaùc ñònh ñöôïc ñoái töôïng ñöôïc mieâu taû -töï söï. • +laäp daøn yù sô löôïc cho ñoïan vaên. • +Dieãn ñaït caùc yù thaønh ñoïan. •

• @/HÖÔÙNG DAÃN HOÏC BAØI VAØ SOÏAN BAØI • *Höôùng daãn hoïc baøi: • - Naém vöõng kieán thöùc cuûa baøi hoïc (nhaát laø caùch duøng caùc phöông tieän ngoân ngöõ coù tính ngheä thuaät treân cô sôû quan saùt, lieân töôûng vaø töôûng ñeå mieâu taû vaø bieåu caûm. • - Vaän duïng laøm caùc baøi taäp : vieát caùc ñoïan vaên töï söï coù söû duïng caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm.

• -Höôùng daãn soïan baøi : Soïan baøi “Tam ñaïi con gaø” vaø “Nhöng noù phaûi baèng hai maøy”. • + Ñoïc dieãn caûm 2 taùc phaåm. • + Neâu nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn veà noäi dung vaø ngheä • thuaät cuûa truyeän cöôøi. + Toùm taét noäi dung cuûa 2 caâu truyeän, vaø chæ ra yù nghóa pheâ phaùn cuõng nhö ngheä thuaät gaây cöôøi cuûa töøng taùc phaåm.

• MONG CAÙC EM HOÏC THAÄT CHAÊM – LAØM BAØI TOÁT!