TIBB KT UYGULAMAYA LKN ZORUNLU MAL SORUMLULUK SGORTASI

TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI Mehmet KALKAVAN Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Genel Sekreter Yardımcısı 2011

MESLEKİ UYGULAMALARDAN DOĞAN SORUMLULUKLAR 1) Cezai Sorumluluk 2) Hukuki Sorumluluk 3) İdari Sorumluluk 4) Mesleki Sorumluluk 2

CEZA HUKUKU • Taksir (İhmal, Savsaklama) Kişinin öngördüğü sonucu istememesine karşın sonucun meydana gelmesi. • Kasıt Eyleminden doğacak sonucu öngörerek ve sonucu isteyerek suçu işlenmesi 3

HUKUKİ SORUMLULUK • Özel Hukukta her türlü kusur “haksız fiil sayılır ve kusurlu olan kişi bu zararı ödemekle yükümlüdür. • Davanın açılması ve zararın ispatı tedaviyi alan kişi veya yakınlarına düşer. 4

İDARİ SORUMLULUK • Kamu veya özel kurum içinde yapılan soruşturmadır. • Uyarı, maaş kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, kurumdan ihraç gibi cezaları içerir. 5

MESLEKİ SORUMLULUKLAR • İdareyi ilgilendiren konular dışındaki mesleki ve etik davranışlar kapsamında meslek odaları, uzmanlık dernekleri gibi kurumların tasarrufları 6

Malpraktis davalarının karara bağlanması ortalama 3 ila 5 yıl almakta ve böylece zarar görenlerin zararının karşılanması da çok uzun zamanı almaktadır. 1999 yılında yapılan bir çalışmada ABD’de her yıl 98. 000 kişinin hastanelerdeki tıbbi hata sonucunda hayatını kaybettiği bilinmektedir. Tıbbi uygulama hatalarının büyük çoğunluğunun kişisel ihmalden değil sağlık sistemindeki problemlerden kaynaklandığına dikkat çekilmektedir 7

Hekimler İçin Mesleki Sorumluluk Sigortası Süreci İlk olarak 16 Mart 2006 tarihli 26110 sayılı Resmi Gazetede Mesleki Sorumluluk Sigortası Genel Şartları yayımlanmıştır. Bu Genel Şartlara ek olarak 21 Eylül 2006 tarih ve 26296 sayılı Resmi Gazetede Mesleki Sorumluluk Sigortası Genel Şartları yayımlanmıştır. Bu alt branş altında Hekimler de dahil olmak üzere muhasebecilere, avukatlara ve sigorta acentelerine mesleklerini icra ederlerken üçüncü şahıslar nezdinde sebep olacakları zarar ziyana sigorta sektörünce teminat sağlanmıştır. 8

Daha sonra 30 Ocak 2010 tarihli 27478 sayılı Resmi Gazetede 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmış ve bu kanunun 8. maddesi ile 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna eklenen ek madde 12 ile hekimler için zorunlu mesleki sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu getirilmiştir. 21 Temmuz 2010 tarih ve 27648 sayılı Resmi Gazetede 30 Temmuz 2010 tarihinde yürürlüğe giren Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları, Tarife ve Talimatları yayımlanmıştır. 9

Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Öncesinde Sigorta Sektöründeki Durum Hekimler için mesleki sorumluluk sigortası zorunlu sigorta uygulaması öncesinde de isteğe bağlı olarak (ihtiyari) hekim ve sigortacının karşılıklı olarak anlaşmaları durumunda bir sigorta uygulaması olarak yer almaktaydı. 2009 yılında 81. 250 Mesleki Sorumluluk Sigorta poliçesi içerisinde Hekimlerin için verilen mesleki sorumluluk poliçesi adedi 30. 000 civarındaydı. Bu poliçelerin ortalama prim miktarı da 500 -600 TL civarında bulunmaktaydı.

Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Kapsamı A. 1. Sigortanın Konusu Bu sigorta sözleşmesi ile 1219 sayılı Kanunun Ek 12 nci maddesi çerçevesinde, serbest ya da kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanların; poliçede belirtilen mesleki faaliyeti ifa ederken; a) Sözleşme süresi içinde meydana gelen olay sonucu doğan ve sorumluluk hükümleri uyarınca tazmini sözleşme süresi içinde ya da sonrasında talep edilen zararlara, b) Sözleşme yapılmadan önce veya sözleşme yürürlükteyken meydana gelen bir olay nedeniyle, sadece sözleşme süresi içinde sigortalıya karşı doğabilecek taleplere, c) Bu zarar veya taleple bağlantılı yargılama giderlerine karşı belirlenen sigorta limitlerine kadar teminat verilir.

B. 1. Rizikonun Gerçekleşmesi Sözleşmenin; - A. 1. ’in (a) bendinde belirtilen şekilde yapılması hâlinde, sigortalının, sözleşme süresi içinde yürüttüğü mesleki faaliyeti dolayısıyla, gerek sözleşme döneminde gerekse sözleşmenin bitiminden itibaren iki yıl içinde başkalarının zarara uğraması sonucunda, - A. 1. ’in (b) bendinde belirtilen şekilde yapılması hâlinde sözleşme yapılmasından önceki bir yıl içinde veya sözleşme yürürlükteyken meydana gelen olaya bağlı olarak…………. riziko gerçekleşmiş olur. 12

Prim Tutarları (4. Basmak) Risk Grubu Prim Miktarı (TL) I. Grup 150 II. Grup 300 III. Grup 500 IV. Grup 750 14

Prim indirimi ve prim arttırımı aşağıdaki tabloda yer alan basamak esasına göre uygulanır. Basamak İndirimli Prim 7 %20 6 %15 5 %10 4 - Zamlı Prim - 3 %15 2 %30 1 %50 15

Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Sonrası Sigorta Sektöründeki Durum Hekimler için zorunlu mesleki sorumluluk sigortası uygulaması yürürlüğe girdikten sonra tüm hekimlerin sigorta poliçesinin bulunması zorunluluğu nedeniyle Türkiye’de mevcut 132. 954 hekime sigorta teminatı sağlanmıştır. Bu poliçelerin toplam prim üretimi bugüne kadar 58, 6 Milyon TL olup Poliçe başına prim 440. - TL olarak gerçekleşmiştir. Bu teminatı sağlayan 2010 yıl sonu itibariyle 21 Sigorta Şirketi bulunmaktadır. 16

Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Teminatı Sağlayan Sigorta Şirketleri (2010 Yıl Sonu) 1. Allianz Sigorta AŞ 2. Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi 3. Ankara Anonim Türk Sigorta Şirketi 4. Axa Sigorta AŞ 5. Halk Sigorta AŞ 6. Demir Sigorta AŞ 7. Dubai Group Sigorta AŞ 8. Ergo Sigorta AŞ 9. Eureko Sigorta AŞ 10. Sompo Japan Sigorta AŞ 11. Generali Sigorta AŞ 12. Groupama Sigorta AŞ 13. Güneş Sigorta AŞ 14. HDI Sigorta AŞ 15. Hür Sigorta AŞ 16. Işık Sigorta AŞ 17. Mapfre Genel Sigorta AŞ 18. Ray Sigorta AŞ 19. Yapı Kredi Sigorta AŞ 20. Ziraat Sigorta AŞ 21. Zurich Sigorta 17

RİSK GRUBU TOPLAM POLİÇE ADEDİ TOPLAM NET PRİM 1. Risk Grubu 2. Risk Grubu 3. Risk Grubu 4. Risk Grubu Genel Toplam 6. 551 983. 176 60. 371 18. 117. 490 40. 145 20. 067. 233 25. 887 19. 408. 959 132. 954 58. 576. 857 (*) Veriler, 23. 06. 2011 tarihinde 13: 00'te oluşturulmuştur. Yürürlükte olan poliçeler kullanılmıştır. 18

UZMANLIK DALI TOPLAM NET POLİÇE ADEDİ PRİM Pratisyen Tabip 24. 712 7. 418. 295 Diş Tabibi 17. 701 5. 310. 963 Aile Hekimliği 10. 991 3. 297. 828 Kadın Hastalıkları ve Doğum 5. 977 4. 481. 776 İç Hastalıkları 5. 819 2. 908. 817 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 5. 608 2. 803. 530 Anesteziyoloji ve Reanimasyon 5. 077 3. 806. 636 Genel Cerrahi (Genel şirürji) 4. 977 3. 732. 450 Radyoloji (Radyodiyagnostik) 3. 814 1. 906. 296 Göz Hastalıkları 3. 564 1. 781. 368 Pratisyen Tabip 24. 712 7. 418. 295 Genel Toplam 88. 240 37. 447. 960 (*) Veriler, 23. 06. 2011 tarihinde 13: 00'te oluşturulmuştur. Yürürlükte olan poliçeler kullanılmıştır. 19

Sigorta Şirketlerinin 2010 Yıl Sonu Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Sonrası Sigortası Pazar Payları Sigorta Şirketleri 2010 Yıl sonu Pazar Payları (%) Anadolu Sigorta 40, 41 Axa Sigorta 23, 71 Groupama Sigorta 10, 00 Ergo Sigorta 8, 31 Allianz Sigorta 4, 66 Diğer 12, 91 Toplam 100, 00 20

Sigorta Şirketlerinin 2010 Yıl Sonu Trafik Sigortası Pazar Payları Sigorta Şirketleri Axa Sigorta 2010 Yıl sonu Pazar Payları (%) 20, 55 Anadolu Sigorta 9, 48 Güneş Sigorta 7, 53 Ergo Sigorta 6, 82 Groupama Sigorta 6, 18 Aksigorta 5, 32 HDI Sigorta 4, 25 Aviva Sigorta 4, 17 Mapfre Genel Sigorta 4, 16 Diğer 31, 54 100, 00 21

BRANŞ Kadın Hastalıkları ve Doğum Genel Cerrahi Pratisyen Tabip Ortopedi ve Travmatoloji Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Beyin ve Sinir Cerrahisi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Diş Tabibi Acil Tıp Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Göz Hastalıkları Kalp ve Damar Cerrahisi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Radyoloji Üroloji Çocuk Cerrahisi Gastroenteroloji Göğüs Hastalıkları Tıbbi Pataloji İç Hastalıkları Aile Hekimliği Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Pedodonti Kardiyoloji Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrob. DOSYA ADEDİ 41 27 27 20 12 11 10 9 8 7 6 6 5 4 4 3 3 2 2 2 1 1 1 TOPL. İÇİNDEKİ PAYI (%) 18, 55 12, 22 9, 05 5, 43 4, 98 4, 52 4, 07 3, 62 3, 17 2, 71 2, 26 1, 81 1, 36 0, 90 0, 45 0, 49 1 221 0, 45 MUALLAK TOPL. İÇİNDEKİ (TL) PAYI (%) 2. 045. 450 17, 50 2. 189. 042 18, 73 1. 475. 313 12, 62 735. 500 6, 29 512. 401 4, 38 781. 435 6, 69 422. 967 3, 62 263. 950 2, 26 289. 349 2, 48 324. 650 2, 78 301. 000 2, 58 299. 000 2, 56 131. 219 1, 12 318. 400 2, 72 100. 660 0, 86 67. 000 0, 57 180. 000 1, 54 94. 221 0, 81 235. 000 2, 01 17. 500 0, 15 65. 000 0, 56 407. 400 3, 49 210. 000 1, 80 162. 467 1, 39 55. 000 0, 51 5. 000 11. 688. 924 0, 04

CARİ UYGULAMA -1 0 1 2 3 4 5 23

Yürürlükte bulunan Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları ileriye doğru ve geriye dönük olarak teminat sağlamaktadır. Bu ve benzer birkaç durum üstlenilen riskin yurtdışı reasürörler ile paylaşılmasına imkan vermemektedir. Söz konusu olumsuzlukları ortadan kaldıran ve sigortalılara, dolayısıyla kötü tıbbi müdahalelerden mağdur olanlara daha geniş teminat sağlayan genel şart taslağı Birliğimiz Sorumluluk Sigortaları İnceleme ve Araştırma Komitesi tarafından hazırlanmış ve Yönetim Kurulumuz tarafından uygun bulunarak Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğüne iletilmiştir. 24

ÖNERİLEN MODEL Sigortacı değişikliği olsun olmasın sözleşmenin aralıksız olarak yenilenmiş olması kaydı ile, son yenilemenin başlangıç tarihinden en fazla on yıl öncesinde veya sözleşme süresi içinde meydana gelmiş olması ve sözleşme süresi içerisinde sigortalıya karşı ileri sürülmesi gerekir. Sözleşmenin aralıksız olarak yenilenmiş olması kaydı ile, son yenilemenin başlangıç tarihinden en fazla on yıl öncesine dönük işlerlik süresi, hiçbir durumda ilk düzenlenen sözleşmenin başlangıç tarihinden öncesine dönmeyecektir. 25

ÖNERİLEN MODEL 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 26

GENİŞLETİLMİŞ İHBAR SÜRESİ vade bitiminde sözleşmenin yenilenmemesi veya vade bitiminden önce iptal edilmesi nedeniyle teminatta kesinti olması durumunda, teminatın kesintiye uğradığı dönemde gerçekleştirilen hatalı tıbbi uygulamadan kaynaklı hasarların teminat harici olması koşulu ile son yenilemenin başlangıç tarihinden en fazla on yıl öncesinde veya sözleşme süresi içinde meydana gelmiş olması ve sözleşme süresi içerisinde sigortalıya karşı ileri sürülmesi gerekir. Son yenilemenin başlangıç tarihinden en fazla on yıl öncesine dönük işlerlik süresi, hiçbir durumda ilk düzenlenen sözleşmenin başlangıç tarihinden öncesine dönmeyecektir. 27

TEŞEKKÜRLER…. 28