THEMA DEELECONOMIE POSITIE VAN LETS IN DE HUIDIGE

THEMA DEELECONOMIE POSITIE VAN LETS IN DE HUIDIGE DEEL- EN RUILECONOMIE Emmanuel Steyaert Lets Vlaanderen Debat-dag, Berchem, 29 april 2017

Structuur • Wat wordt bedoeld met deeleconomie • LETS en deeleconomie : wat is het verband • Naar een duidelijke definitie van LETS

Structuur • Wat wordt bedoeld met deeleconomie ? • LETS en deeleconomie : wat is het verband ? • Naar een duidelijke definitie van LETS

Wat wordt bedoeld met deeleconomie ? • Wat versta jij onder deeleconomie ? • Wat zijn de bekendste bedrijven van de deeleconomie • • In de wereld In Europa In België In Vlaanderen • Wat is er goed aan deeleconomie ? • Wat is er slecht aan deeleconomie ? • Zijn er soorten deeleconomie ?

Collaborative – Sharing • De trend werd voor het eerst benoemd door Rachel Botsman in “What’s Mine is y. OURS”. • Botsman, R. , Rogers, R. , 2010. What’s Mine is Yours. How collaborative consumption is changing the way we live, Collins. • : https: //www. ted. com/talks/rachel_botsman_the_case_for_collaborative_consump tion? language=nl#t-116402 • The collaborative economy is defined as practices and business models based on horizontal networks and participation of a community. It is built on “distributed power and trust within communities as opposed to centralized institutions”, blurring the lines between producer and consumer. • Sharing economy: (Botsman) An economic model based on sharing underutilized assets (skills and stuff) for monetary or non-monetary benefits.

Werkdefinitie van deeleconomie (Fencker) • Fencken onderscheid vier vormen van ‘collaborative consumption’ (of duurzame consumptie), die een alternatief bieden voor de aankoop van eerstehands goederen. • Het “samenwerkende” aspect tussen consumenten is steeds anders. • In de deeleconomie geef je iemand tijdelijk toegang tot goederen, • in de tweedehandseconomie permanente toegang tot goederen, • in de op-afroep economie levert iemand de dienst aan de hand van zijn eigen goederen, • en in de b 2 c product-dienst economie levert een bedrijf een goed aan meerdere consumenten (en werken consumenten dus indirect samen). • Werkdefinitie van deeleconomie (Fencken): het fenomeen dat consumenten elkaar gebruik laten maken van hun onderbenutte consumptiegoederen, eventueel tegen betaling

• Met het ontleden van de definitie in drie elementen (i. consumenten onderling, ii. tijdelijke toegang, iii. goederen) kunnen we de deeleconomie scherp onderscheiden van andere vormen van economie: • Bij delen gaat het om interacties tussen consumenten onderling (consumer-toconsumer, afgekort c 2 c) en dus niet om het huren of leasen van een goed bij een bedrijf (business-to-consumer, afgekort b 2 c). In het laatste geval spreken we van product-dienst economie, waarbij de dienst eruit bestaat de consument toegang krijgt tot een product, terwijl het bedrijf het product in bezit houdt. Denk bijvoorbeeld aan b 2 c autoverhuur. • Bij delen gaat het om consumenten die elkaar tijdelijk toegang verschaffen tot een fysiek goed, en niet om de overdracht van de eigendom van het goed. De deeleconomie valt dus niet samen met de tweedehandseconomie. Daar gaat het om het doorverkopen of weggeven van goederen tussen consumenten. • Bij delen gaat het om efficiënter benutten van fysieke consumptiegoederen en niet om particulieren die elkaar een dienst verlenen. Immers, fysieke goederen kunnen onbenut zijn, mensen niet. Internetplatforms die consumenten bij elkaar brengen die elkaar diensten verlenen, worden ook wel aangeduid met de opafroep economie (The Economist 2015), zoals in het geval van taxiritten of klussen in het huis.

Deeleconomie: definities EU • The collaborative economy is sometimes also called "sharing economy", "peer-to-peer economy" or "demand economy", its contours are not precise. • The European Commission uses a broad concept. • The collaborative economy are business models, primarily based on transactions between peers (an individual providing services on an occasional basis), where activities are facilitated by collaborative platforms that create an open marketplace for the temporary use of products or services. • Such transactions often do not involve a change of ownership, and can be carried out on a profit or non-profit basis.

Deeleconomie en Europese Unie • The collaborative economy provides new opportunities for citizens and innovative entrepreneurs. • But it has also created tensions between the new service providers and existing market operators. • The Commission is looking at how we can encourage the development of new and innovative services, and the temporary use of assets, while ensuring adequate consumer and social protection.

Europese agenda voor de deeleconomie • In de mededeling "Een Europese agenda voor de deeleconomie" worden richtsnoeren aangereikt over de wijze waarop de bestaande EU-wetgeving moet worden toegepast en wordt duidelijkheid geschapen in verband met belangrijke problemen waarmee zowel marktdeelnemers als overheidsinstanties worden geconfronteerd: • Welke eisen inzake markttoegang kunnen worden opgelegd? Een vergunning of licentie mag voor dienstverleners enkel verplicht zijn indien dit strikt noodzakelijk is om aan de desbetreffende doelstellingen van algemeen belang te voldoen. Platforms mogen niet aan vergunnings- of licentievoorwaarden worden onderworpen indien zij louter bemiddelen tussen consumenten en degenen die de daadwerkelijke dienst aanbieden. De lidstaten moeten ook een onderscheid maken tussen particulieren die incidenteel diensten aanbieden en aanbieders die dit professioneel doen, bijvoorbeeld door drempels te bepalen op basis van de omvang van de activiteit. • Wie is aansprakelijk als zich een probleem voordoet? Deelplatforms kunnen worden vrijgesteld van aansprakelijkheid voor informatie die zij opslaan namens degenen die een dienst aanbieden. De Commissie moedigt deelplatforms aan verder vrijwillige maatregelen te nemen om illegale inhoud online tegen te gaan en om het vertrouwen te vergroten. • Hoe beschermt het EU-consumentenrecht de gebruikers? De lidstaten moeten ervoor zorgen dat de consumenten een hoog niveau van bescherming genieten tegen oneerlijke handelspraktijken, zonder dat onevenredige verplichtingen worden opgelegd aan particulieren die slechts incidenteel diensten verlenen. • Wanneer is er sprake van een arbeidsverhouding? De lidstaten kunnen criteria zoals de gezagsverhouding ten opzichte van het platform, de aard van het werk of de beloning in overweging nemen om te bepalen of iemand als werknemer van een platform kan worden beschouwd. • Welke belastingregels zijn van toepassing? Dienstverleners en platforms in de deeleconomie moeten belastingen betalen, net zoals andere marktdeelnemers. Hierbij gaat het onder meer om inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting en btw. De lidstaten worden aangemoedigd om de toepassing van belastingregels op de deeleconomie verder te vereenvoudigen en te verduidelijken. Deelplatforms moeten volle samenwerken met de nationale autoriteiten om hun economische activiteit te registreren en om de inning van belastingen te vergemakkelijken.

Types van Peer-to-peer systemen • Twee assen. • De verticale as geeft weer in hoever een systeem op één centrale plaats beheerd wordt, al dan niet gedecentraliseerd of horizontaal qua structuur. • De horizontale as geeft de intentie weer: van winstgedreven systemen tot systemen die een specifieke sociale doelstelling nastreven • Vier types : • Netarchisch kapitalisme / Global Commons • Verspreid Kapitalisme / lokale veerkracht • Lokale veerkracht: de gerichtheid op de lokale commons, al die kleine, lokale initiatieven zoals autodelen, couchsurfing, het Repair Café, Cohousing, LETS en andere vormen van Social sharing. Die initiatieven zijn niet winstgericht, maar gericht op gemeenschappelijk nut. • Netarchisch kapitalistisch P 2 P systeem is opgezet geworden door een bedrijf uit winstbejag om de peer-to-peer dynamiek van de gebruikers om te zetten in ruilwaarde voor de aandeelhouders.

De Vlaamse deeleconomie • De Vlaamse deeleconomie bestaat voornamelijk uit initiatieven en organisaties die van onderuit zijn gegroeid. Daarnaast wordt heel wat gedeeld, geruild en hersteld in laagdrempelige vrijwilligersinitiatieven. Voor gebruiksgoederen is de deeleconomie in Vlaanderen nog veraf. • KNELPUNTEN Om de deeleconomie in Vlaanderen te laten uitgroeien tot een stevige concurrent van de klassieke consumptie-economie dienen nog grote knelpunten aangepakt. • Dat bestaande deelinitiatieven een sterke maatschappelijke missie als drijfveer hebben, is tegelijk de sterkte én zwakte van de deeleconomie. • Een maatschappelijke missie waarborgt dat de Vlaamse deeleconomie maatschappelijke doelstellingen inzake milieu en sociale inclusie integreert in plaats van louter economische kortetermijnbelangen te dienen. • Zwak is dan weer de relatief beperkte aandacht voor de ontwikkeling van deeldiensten op basis van economisch duurzame verdienmodellen. Dit lijkt nochtans noodzakelijk om op lange termijn te overleven en om verschillende doelgroepen aan te spreken. • Een aanbod op maat van de gebruiker zou centraal moeten staan. De deelinitiatieven zelf ervaren vooral een gebrek aan zichtbaarheid bij de potentiële gebruiker. Ze hebben ook nood aan instanties bij wie ze terecht kunnen voor operationele ondersteuning, investeringsfinanciering en de verbetering van hun innovatiepotentieel. • Van hebben naar delen in Vlaanderen _ Jeroen Gillabel (Bond Beter Leefmilieu) & Barbara Janssens (Netwerk Bewust Verbruiken) (juni 2014)

Deeleconomie in Vlaanderen Legende : Elke kleur staat voor een bepaalde sector waarvan we in ons dagelijks leven gebruik maken: • Blauw (gedeelde mobiliteit voor wagens), • Paars (gedeelde mobiliteit voor fietsen), • Geel (gedeelde vormen van reizen en toerisme), • Lichtgroen (vormen van crowdfunding), • Donkergroen (gedeelde vormen van tuinieren, voedsel kweken en koken), • Lichtgrijs (manieren van kennisdelen), • Donkergrijs (delen en ruilen van goederen) en • Roze (gedeeld wonen en werken

Structuur • Wat wordt bedoeld met deeleconomie ? • LETS en deeleconomie : wat is het verband ? • Naar een duidelijke definitie van LETS

Positionering van LETS in dit alles • LETS als beweging zal zich een plaats moeten geven in al die nieuwe begrippen. We leven immers niet op een eiland (standpunt kiezen) en duidelijkheid naar de buitenwereld (in hun taal, en in hun terminologie) maakt ons verhaal (en wervingskracht) alleen maar beter. • Maar wij worden ook door de buitenwereld in hun verhaal getrokken : • Citaten in persartikels, studies en boeken • Als voorbeeld in interne nota’s omtrent belastingen • Conclusie : dit is een belangrijk thema voor LETS Vlaanderen als organisatie, om onze eigenheid te kunnen duidelijk maken.

Wat is het verband LETS deeleconomie • Wat maakt LETS verschillend ? • Wat maakt dat LETS gelijkenissen vertoond ? • Is LETS ruil-economie ? • Is LETS economie ?

Deeleconomie : aspecten • Delen ? • Eigendomsoverdracht of niet ? • Wat ? • Goederen vs diensten • Wie ? • Individuen of platformen • Particulieren of bedrijven • Hoe vaak ? • Occasioneel, regelmatig, frequent • Waar ? • Eigen netwerk, locaal, platform • Voor wat ? • Voor niets, gedeelde kosten, voor winst/geld

Waar maakt LETS in Vlaanderen deel van uit? (enkele suggesties) (en laat de discussie starten) • Deeleconomie: • LETS is uitwisselen van diensten binnen een groep op basis van tijd, en geen delen van goederen zonder eigendomsoverdracht. Uitwisselen is niet hetzelfde als delen (je moet iets terugdoen voor de groep) • Lets is specifiek want gebaseerd op locale groepen van mensen die elkaar willen helpen door persoonlijk contact • Lets is transparant, lokaal, participatief en wederkerig multilateraal ruilinitiatief van diensten, kennis en goederen in een alternatief waarderingssysteem. En fundamenteel verschillend van de gesloten, multinationale deeleconomie via platformen ontwikkeld in belang van de eigenaars) en die individueel gericht zijn en gemeenschap creëren, en het reguliere geldsysteem gebruiken

Waar maakt LETS in Vlaanderen deel van uit? (enkele suggesties) (en laat de discussie starten) • Peer-to-peer: • Ja (we zijn individuen, naast hun professionele bezigheden, en in rechtstreeks contact met elkaar) (we delen, en we hebben een groep dient als platform om mensen samen te brengen) • Kringloopeconomie: • Neen, maar we dragen wel bij door hergebruik en lokaal • Commons: • Neen • Complementaire munt : • Neen, we hebben een registratiesysteem (geen munt of papier op zich) en niet inwisselbaar met euro’s. • Sociale economie: • Neen, we zijn geen regulier bedrijf.

Structuur • Wat wordt bedoeld met deeleconomie ? • LETS en deeleconomie : wat is het verband ? • Naar een duidelijke definitie van LETS

Naar een duidelijke definitie van LETS • Wat is de strikte eigenheid (het DNA) van LETS ? • Waarom zal LETS overeind blijven ?

LETS charter van LETS Vlaanderen

LETS charter van LETS Vlaanderen • LETS verbindt mensen (community building) en stimuleert sociale contacten door het uitwisselen van diensten en goederen en het organiseren van activiteiten in groep, waarbij verschillende talenten en competenties aan bod kunnen komen. LETS is plezant! • Binnen het LETS-netwerk worden diensten en goederen uitgewisseld. Deze diensten en goederen worden vergoed in een systeem met een LETS-eenheid gebaseerd op tijd. Gelijkwaardigheid en wederkerigheid zijn daarbij fundamenteel. • Een LETS-groep heeft een open en democratische bestuursvorm. Elk lid kan gedurende zijn of haar lidmaatschap mee vorm geven aan de groep. • Solidariteit en verantwoordelijkheid dragen op sociaal, ecologisch en economisch gebied, sociale insluiting en vertrouwen zijn daarbij kernwaarden. • Een LETS-groep kan samenwerken met andere LETS-groepen en ook met andere organisaties uit de buurt. • Een LETS-groep is een open groep. Iedereen die de LETS-filosofie een warm hart toedraagt, is welkom ongeacht geslacht, vermeend ras, kleur, afkomst, nationaliteit of etnische origine, seksuele geaardheid, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, leeftijd, geloofs- of filosofische overtuiging, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, handicap of lichamelijk kenmerk (cf. non-discriminatiecode)

Definitie van LETS • Van Dale woordenboek : • Ruilen van goederen en diensten • Wikipedia : • "Local Exchange Trading Systems (LETS) and Schemes are local, non-profit exchange networks in which all kinds of goods and services can be traded without the need for money. • A LETS network uses an interest-free local credit or currency so direct swaps do not need to be made. "

Duidelijke definitie van LETS (in Vlaanderen) • LETS wordt gedaan binnen een autonome locale groep. • Een LETS-groep heeft een open en democratische bestuursvorm. Elk lid kan gedurende zijn of haar lidmaatschap mee vorm geven aan de groep. • De groep is autonoom en in eigen beheer van de leden • Solidariteit en verantwoordelijkheid dragen op sociaal, ecologisch en economisch gebied, sociale insluiting en vertrouwen zijn daarbij kernwaarden. • Een LETS-groep kan samenwerken met andere LETS-groepen en ook met andere organisaties uit de buurt. • Een LETS-groep is een open groep. Iedereen die de LETS-filosofie een warm hart toedraagt, is welkom ongeacht geslacht, vermeend ras, kleur, afkomst, nationaliteit of etnische origine, seksuele geaardheid, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, leeftijd, geloofs- of filosofische overtuiging, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, handicap of lichamelijk kenmerk (cf. non-discriminatiecode) • Binnen het LETS-netwerk worden diensten en goederen uitgewisseld : wederkerigheid ten opzichte van de groep is daarbij fundamenteel. • Een lets-groep is een gesloten systeem. Omzetting in euro is niet mogelijk. • Een lets-lid hoeft geen geld (euro’s) te hebben om te beginnen (en te blijven) letsen. • Deze diensten en goederen worden gewaardeerd met een LETS-eenheid gebaseerd op tijd : gelijkwaardigheid is daarbij fundamenteel.

Bijlagen

Bijlage A : Buzz-words

Deeleconomie: definities (Wikipedia) • De deeleconomie is een socio-economisch systeem waarin delen en collectief consumeren centraal staat. Het gaat om gezamenlijke creatie, productie, distributie, handel en consumptie van goederen en diensten. Informatietechnologie is vaak de katalysator die individuelen, vzw's en overheden van informatie voorziet die het delen en hergebruik van overcapaciteit mogelijk maakt. • Verschillende termen worden gebruikt voor de deeleconomie zoals sharing economy, collaborative consumption, peer-to-peer economy, platform economie of on-demand economie.

Systemen met een maatschappelijke missie tegen huidige consumptiemaatschappij • Momenteel zijn er nogal wat nieuwe begrippen in de socio-economische sector. • • • Deeleconomie (collaborative economy) Platformeconomie Peer-to-Peer Transitie Kringloopeconomie (circulaire economie) Commons Burgercollectieven Coöperatieve economie Complementaire munten en gemeenschapsmunten Sociale economie

Platform-economie • Anderzijds associëren velen de term ‘deeleconomie’ met de opkomst van virtuele platformen die gebruikmaken van nieuwe technologieën. • Disruptieve technologie (o. a. voor bestaande business modellen, maar ook mogelijkheden) • Op die manier brengen ze consumenten moeiteloos in contact met particuliere producenten die goederen of diensten leveren. • Die platformen kunnen ingezet worden om te delen, maar dat is geen vereiste. • Internet-based platforms, such as search engines, social networks and trading platforms, are playing an ever growing economic role. They increase productivity, drive innovation and also attract investment. One reason for the special role of platforms is their capability to systematically collect and evaluate large amounts of data. The benefit and value of a platform increases with every additional user (network effect). Many business models on the Internet are based on using data commercially. It is still largely unclear who ‘owns’ the particular data in question, and what monetary value can be placed on it.

Ruil-economie • Anderzijds

Transitie • Definitie: duurzaamheidstransitie zijn de veranderingen die nodig zijn om systemen (het voedselsysteem, het mobiliteitssysteem, . . . ) richting duurzame ontwikkeling te bewegen. • De industriële samenleving worstelt met hardnekkige problemen in de systemen die onontbeerlijk zijn voor onze welvaart, zoals het energiesysteem, het mobiliteitssysteem en het voedselsysteem. • Er zijn transities nodig om die systemen te heroriënteren naar duurzaamheid, waarbij een transitie een diepgaande wijziging is in de dominante structuur, praktijken en cultuur van een systeem. • Die dominante structuur, cultuur en praktijken wordt vaak het regime genoemd. In het mobiliteitssysteem is bijvoorbeeld het regime rond de auto met interne verbrandingsmotor dominant. • Radicale veranderingen in regimes gebeuren natuurlijk niet vandaag op morgen. Een transitie vraagt meestal verschillende generaties, verloopt in verschillende fasen en vraagt de betrokkenheid van een groot aantal actoren. "

Kringloopeconomie (circulaire economie) • Vanuit grondstoffen en natuur: duurzaam want maximaal hergebruik

Peer-to-peer systeem • In de definitie van Michel Bauwens (P 2 P Foundation) is een peer-to-peer-systeem een sociaal-economisch systeem waarbij een individu vrije transacties met dat systeem aangaat. • De peer-to-peer-economie is een economie gebaseerd op samenwerking en het delen van kennis. Een economie waar grootschalige massaproductie plaats maakt voor lokale productie op maat, met minder verspilling van grondstoffen en meer autonomie voor lokale gemeenschappen en individuen. • Er is geen ander controlerend hiërarchisch orgaan de gemeenschap van peers • "Geen enkel bedrijf, hoe groot het ook is en hoeveel mensen het ook kan rekruteren, is op den duur sterker dan een mondiaal netwerk van mensen die samenwerken. " (Michel Bauwens)

Types van Peer-to-peer systemen • Twee assen. • De verticale as geeft weer in hoever een systeem op één centrale plaats beheerd wordt, al dan niet gedecentraliseerd of horizontaal qua structuur. • De horizontale as geeft de intentie weer: van winstgedreven systemen tot systemen die een specifieke sociale doelstelling nastreven • Vier types : • Netarchisch kapitalisme / Global Commons • Verspreid Kapitalisme / lokale veerkracht • Lokale veerkracht: de gerichtheid op de lokale commons, al die kleine, lokale initiatieven zoals autodelen, couchsurfing, het Repair Café, Cohousing, LETS en andere vormen van Social sharing. Die initiatieven zijn niet winstgericht, maar gericht op gemeenschappelijk nut. • Netarchisch kapitalistisch P 2 P systeem is opgezet geworden door een bedrijf uit winstbejag om de peer-to-peer dynamiek van de gebruikers om te zetten in ruilwaarde voor de aandeelhouders.

Commons • The commons is the cultural and natural resources accessible to all members of a society, including natural materials such as air, water, and a habitable earth. These resources are held in common, not owned privately. • The commons is a general term for shared resources in which each stakeholder has an equal interest. • The commons as an alternative governance model on the basis of self-governance and reciprocity. • Michel Bauwens heeft het over globale commons. Dit is een wereldwijde samenwerking op het vlak van kennis, ideeën, wetenschap, techniek en cultuur: bijv. Open Design zoals Wikispeed, Free and Open Source Software beweging, Open Source Journalism, Creative Commons, etc. De gerichtheid op het gemeenschappelijk belang en niet op winst biedt een alternatief voor het huidige economische systeem.

Burgercollectieven • burgers voelen zich steeds meer verantwoordelijk voor hun eigen omgeving en richten samenwerkingsverbanden voor zorg en buurtbeheer op. Deze collectieven voeren taken uit die eerst in handen waren van de overheid. • De Vlaming wacht niet meer op de overheid, de zuil of de markt om het voor hem te regelen. Cohousingverbanden, energiecoöperaties, zelfplukboerderijen: het aantal burgercollectieven in Vlaanderen groeit als nooit tevoren. • Gezinnen die samenwonen in een vast cohousingverband, die samen energiecoöperatie oprichten, die een zelfplukboerderij oprichten of een LETS-café.

Coöperaties • Zoeken naar een manier om commons terug gemeenschappelijk te beheren • Er wordt een link gelegd met falende overheid en economie (bedrijven) • En op een of andere manier wil men dit in coöperaties brengen (een actieve demarche vanuit die sectoren in Vlaanderen)

Complementaire munten (gemeenschapsmunt) • Definitie: munten die als betaalmiddel gebruikt worden naast de reguliere munteenheid van een land. • Om toch vormen van bedrijvigheid in gang te zetten, gaan ondernemingen, overheden en individuen op zoek naar muntsystemen buiten de reguliere economie om. • Waarom zou je je eigen munt invoeren? Met gemeenschapsgeld kan je zelf afspraken maken. Zo geef je de munten een doelstelling mee. Lokaal geld kan langer binnen de gemeenschap circuleren. Wat op termijn zowel lokale handelaars als consumenten goede komt. Gemeenschapsgeld kan ook positief gedrag belonen of maatschappelijke projecten ondersteunen. Het verhoogt dus de sociale en economische slagkracht van jouw gemeenschap. • Vlaamse overheid (handboek gepubliceerd): Oude en nieuwe beleidshefbomen hebben elk hun terrein.

Sociale economie • Bedrijven (als onderdeel van de reguliere economie) vanuit de integratie van zwakkere en achtergestelde groepen.

Bijlage B : Belastingen

Deeleconomie: belastingen • Vanaf 1 maart 2017 is een specifieke belastingregeling ingevoerd voor de diensten (en dus niet voor de leveringen van goederen) die een particulier, die niet in het kader van zijn beroepswerkzaamheid handelt, aan een andere particulier levert door tussenkomst van een elektronisch platform dat erkend of georganiseerd is door de overheid. • Het tarief bedraagt 10 procent op het brutobedrag dat via het deelplatform verdiend wordt, inclusief eventuele vergoedingen voor gebruik van het platform). • Elektronische platformen kunnen zich registreren bij de belastingadministratie om gebruik te maken van het gunstregime voor de deeleconomie. Platformen met een erkenning zullen dan zelf de bedrijfsvoorheffing inhouden voor hun gebruikers, doorstorten aan de fiscus en ook jaarlijks een overzicht opstellen van de inkomsten voor zowel de belastingadministratie als de bijverdiener. • Platformen kunnen er voor kiezen zich niet te registreren. De gebruikers kunnen dan geen beroep doen op het gunstregime. Ze moeten hun bijverdienste dan aangeven als beroepsinkomen of diverse inkomsten, waarop veelal hogere belastingtarieven gelden. • Het begrip 'deeleconomie' omvat de levering van diensten die particulieren buiten hun normale beroepsactiviteit leveren aan particulieren via een erkend internetplatform. • Beperking van het gunstregime : niet meer dan 5. 000 euro bruto per jaar.