Thch Lam MC TIU BI HC 1 Kin
( Thạch Lam )
MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức: Cảm nhận được phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hoá trong một thứ quà độc đáo và giản dị của dân tộc. Thấy và chỉ ra được sự tinh tế, nhẹ nhàng mà sâu sắc trong lối văn tuỳ bút của Thạch Lam. 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng cảm nhận tùy bút. 3. Thái độ: Giáo dục sự nâng niu, trân trọng nét đẹp văn hóa của dân tôc.
CẤU TRÚC BÀI HỌC Phần 1: Giới thiệu bài mới. Phần 2: Đọc và tìm hiểu chung. * Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. * Hoạt động 2: Đọc và tìm hiểu chú thích. * Hoạt động 3: Thể loại. * Hoạt động 4: Tìm hiểu bố cục. Phần 3: Đọc và tìm hiểu chi tiết. * Hoạt động 1: Nguồn gốc, sự hình thành của cốm. * Hoạt động 2: Cảm nghĩ về giá trị cốm. * Hoạt động 3: Bàn về sự thưởng thức cốm. Phần 4: Dặn dò, tổng kết, luyện tập. Phần 5: Lời chúc và tư liệu tham khảo.
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG: 1. Tác giả: (1910 -1942) - Thạch Lam ( 1910 - 1942) sinh tại Hà Nội, tên thật là Nguyễn Tường Lân - Ông có sở trường về truyện ngắn và thành công trong tuỳ bút - Văn của Thạch Lam nhẹ nhàng tinh tế, giàu chất thơ, nhân ái.
NHỮNG TÁC PHẨM CỦA NHÀ VĂN THẠCH LAM
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả: (1910 -1942) 2. Tác phẩm: * Xuất xứ: "Một thứ quà của lúa non : Cốm" in trong tập tuỳ bút “Hà Nội Băm sáu phố phường” (1943)
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả: (1910 -1942) 2. Tác phẩm: ĐỌC Văn bản cần đọc với giọng điệu trữ tình, sôi nổi, thể hiện rõ tình yêu đối với một nét đẹp trong văn hóa ẩm thực của một ngòi bút tinh tế, nhẹ nhàng, sâu lắng. Cần nhánh mạnh ở một số chi tiết thể hiện vẻ đẹp của cốm và cách thưởng thức cốm.
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả: (1910 -1942) 2. Tác phẩm: 3. Thể loại: Tùy bút * Phương thức biểu * Đặc điểm của tuỳđạt: bút: nhiềuthiên phương thứccảm, miêunên tả, gần biểuvới cảm, bình TuỳKết búthợp thường về biểu thơ. nềntuỳ biểu *luận Kháitrên niệm bút: cảm. Là thể văn, ghi chép về những hình ảnh và sự việc có thực mà nhà văn quan sát được từ đó bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ của mình trước các hiện tượng và vấn đề của đời sống. Bên cạnh đó nó còn có yếu tố nghị luận, suy tư, triết lí. Mặc dù tuỳ bút không có cốt truyện nhưng đều có cảm hứng chủ đạo.
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả: (1910 -1942) 2. Tác phẩm: 3. Thể loại: 4. Bố cục: Dựa vào mạch cảm xúc của tác giả, em hãy chia đoạn cho văn bản và nêu nội dung từng đoạn?
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả: (1910 -1942) 2. Tác phẩm: 3. Thể loại: 4. Bố cục: 3 phần + Từ đầu đến. . “thuyền rồng”: Nguồn gốc, sự hình thành cuả cốm. + Tiếp đến. . “nhũn nhặn”: Cảm nghĩ về giá trị cốm. + Phần còn lại: Bàn về sự thưởng thức cốm.
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: Cảm xúc đầu tiên của tác giả được gợi lên từ những hình ảnh, chi tiết nào?
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: “Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen - Cách miêu tả : từ khái quát trên hồ, nhuần thấm cái hương thơm của đến cụ thể : Từ cánh đồng lá, như báo trước mùa về của một thức lúa bát ngát xanh. Hương vị quà thanh nhã và tinh khiết. Các bạn có thơm mát của bông lúa, hạt ngửi thấy, khi đi qua những cánh đồng lúa. . . xanh, mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu -Từ ngữ : chọn lọc, tinh tế thân lúa còn tươi, ngửi thấy cái mùi -Cách dẫn nhập : tự nhiên, thơm mát của bông lúa non không? gợi cảm Trong cái vỏ xanh kia, có một giọt sữa Hương thơmphất củahương vầng lávịsen trắng- thơm, phảng ngàn trên. Dưới hồ trong làn gió hoa cỏ. ánh nắng, giọtmùa sữahạ. dần đông lại, bông - Mùi thơm lúa củacàng bôngngày lúa càng non. cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch của Trời”
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: * Nguồn gốc: Cốm được làm ra từ hương vị thanh khiết của đồng quê.
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: Đọc đoạn văn sau và cho biết: Cách chế biến cốm có đơn giản không? “ Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về. Rồi đến một loạt cách chế biến, những cách thức làm truyền tự đời này sang đời khác, một sự bí mật trân trọng và khe khắt giữ gìn. ”
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: * Nguồn gốc: Cốm được làm ra từ hương vị thanh khiết của đồng quê. * Sự hình thành của cốm: - Người có chuyên môn. - Truyền từ đời này qua đời khác. - Bí mật, trân trọng, khắt khe, giữ gìn. Cách chế biến công phu, nhiều công đoạn và đòi hỏi sự khéo léo.
CÁC SẢN PHẨM LÀM TỪ CỐM:
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: Đọc đoạn văn sau và cho biết: Hình ảnh cô hàng cốm được miêu tả thông qua những chi tiết nào? “Cái cô gái Vòng làm ra thứ cốm dẻo và thơm ấy. . Các người của Hà Nội 36 phố phường vẫn thường ngóng trông cô hàng cốm xinh, áo quần gọn ghẽ, với cái dấu hiệu đặc biệt là cái đòn gánh hai đầu cong vút lên như chiếc thuyền rồng…”
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: → Cốm được làm ra từ - Cô hàng cốm: xinh hương vị thanh khiết của gọn ghẽ đồng quê, sự khéo của đònléo gánh →con duyên dáng, . lịch thiệp người → Cốm gắn liền với vẻ đẹp duyên dáng, lịch thiệp của con người. → Yêu quí trân trọng cội nguồn trong sạch, đẹp đẽ, giàu sắc thái dân tộc của cốm. Cốm gắn liền với vẻ đẹp con người và con người làm lên vẻ đẹp cho cốm. Yêu quý trân trọng, cội nguồn trong sạch đẹp đẽ của cốm.
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: Cốm được làm ra từ hương vị thanh khiết của đồng quê, sự khéo léo của con người. 2. 2. Cảm nghĩ về về giá trị của cốm: Lời bình luận 1: “Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam. ” gợi cho em cách hiểu mới mẻ nào về cốm?
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: 2. Cảm nghĩ về giá trị của cốm: Lời bình luận 1: “Cốm là thức quà - Cốm là quà tặng của đồng quê. riêng biệt của đất nước là thức - Cốm là đặc sản của dâng của những cánh đồng lúa bát tộc vì nó kết tinh hương vị ngát xanh, mang trong hương vị tất thanh khiết của đồng quê. - Cốm là quê, thức quà cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An thiêng liêng. Nam. ” gợi cho em cách hiểu mới mẻ nào về cốm? → Cốm là thức quà thiêng liêng, kết tinh hương vị thanh khiết của đồng quê.
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: 2. Cảm nghĩ về giá trị của cốm: - Cốm là thức quà thiêng liêng, kết tinh hương vị thanh khiết của đồng quê. Theo dõi lời bình luận 2 ! ‘‘…không còn gì hợp hơn với sự vương vít của tơ hồng, thức quà trong sạch, trung thành như các việc lễ nghi. Hồng cốm tốt đôi…Và không bao giờ có hai màu lại hoà hợp hơn được nữa: màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu bền ? Tác giả bình luận về vấn đề gì ?
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm: 2. Cảm nghĩ về giá trị của cốm: - Cốm là thức quà thiêng liêng, kết tinh hương vị thanh khiết của đồng quê. - Dùng Cốm làm cốmquà làmsêu quàtết, sêugóp tết. phần trong phúcsắc lứa: đôi củatươi con+ Hoàhạnh hợp màu xanh người. đỏ thắm ->2 giá trị: chấtvị- văn hoáđạm + Hoà hợpvật hương : thanh tinh thần hoá ngọt sắc, (nét nângđẹp đỡ của nhauvăn - hương dân tộc)bền - hạnh phúc bền lâu vị lâu hoà hợp của và triếtgiữ lý âm dương. SựTrân trọng -> Cốm góp gìn nhưphần mộtcho vẻnhân duyên của con người tốt đẹp hơn. đẹp văn hoá dân tộc
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 3. Bàn về sự thưởng thức cốm: Cốm không phải là thức quà của người ăn vội ; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ …cái tươi mát của lá non…cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc. Hỡi các bà mua hàng ! Chớ có thọc tay hay mân mê thức quà thần tiên ấy, hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu mà vuốt ve. Phải nên kính trọng cái lộc của trời, cái khéo léo của người , và sự cố sức tiềm tàng và nhẫn nại của thần Lúa. Sự thưởng thức của các bà sẽ được trang nhã và đẹp đẽ hơn, và cái vui cũng sẽ tươi sáng hơn nhiều lắm.
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 3. Bàn về sự thưởng thức cốm: *Thưởng thức: - Cốm là lộc của Trời, là sự khéo + Ăn cốm: từng chút ít , thong thả léo của con người, là sự tiềm tàng và ngẫm nghĩ. nhẫn nại của thần Lúa. Cốm là sản + Mua cốm: nhẹ nhàng, nâng niu. phẩm kết tinh từ nhiều giá trị thiên * Thưởng thức cốm bằng: nhiên, trời đất, con người. Lời đề + Khứu giác: Mùi thơm của lúa. nghị của tác giả với những người + Vị giác: Chất ngọt của cốm. mua và thưởng thức cốm, thanh + Thị giác: Màu xanh. nhã, có văn hoá + Xúc giác: Tươi mát của lá. + Sự suy tưởng: Cái dịu dàng, thanh đạm. Cảm nhận, giữ gìn, nâng niu trân trọng phong tục tập quán tốt đẹp vì đó là nét văn hoá ẩm thực của người Việt.
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 3. Bàn về sự thưởng thức cốm: - Cách ăn: Phải ăn từng chút một, thong thả và ngẫm nghĩ. - Phải có thái độ trân trọng, nâng niu và gìn giữ. III. TỔNG KẾT: 1. Nghệ thuật: - Cảm xúc tinh tế, nhẹ nhàng. - Kết hợp mêu tả, kể, bình luận. - Ngôn ngữ trong sáng, chọn lọc, đặc sắc.
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: 3. Bàn về sự thưởng thức cốm: - Cách ăn: Phải ăn từng chút một, thong thả và ngẫm nghĩ. - Phải có thái độ trân trọng, nâng niu và gìn giữ. III. TỔNG KẾT: 1. Nghệ thuật: ? Qua những nét nghệ thuật đó, cho em hiểu những nội dung gì từ văn bản “ Một thứ quà của lúa non : Cốm” ?
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: III. TỔNG KẾT: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung: 3. - Ghi (SGK/ Cốmnhớ: là một thứ 163) quà đặc sắc vì nó được kết tinh từ nhiều vẻ đẹplà: Vẻ hương vàđât màu sắc là đồng vẻ đẹp “Cốm thứcđẹp quàcủa riêng biệtvị của nước thứcquê dângcủa người biếnlúa , của nhân mang duyêntrong , của hương cách mua những cánhchế đồng bát tục ngátlệxanh, vị và thứcmạc. tất thưởng cả cai mộc giản dị và thanh khiết của đồng quê -nội Cốm thứ sản vậtbút được niu và gìnvàgiữ. cỏ”. làBằng ngòi tinhnâng tế, nhạy cảm tấm lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện được nét đẹp văn hoá dân tộc trong thứ sản vật giản dị mà đặc sắc ấy.
Quiz Click the Quiz button to edit this quiz
Quiz Click the Quiz button to edit this quiz
Quiz Click the Quiz button to edit this quiz
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT: III. TỔNG KẾT: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung: 3. Ghi nhớ: (SGK/ 163) IV. LUYỆN TẬP: Bài tập 1: Em thích đoạn văn nào nhất trong văn bản? Vì sao? Bài tập 2: Tìm và chép lại 1 số câu thơ, ca dao nói về cốm?
TIẾT 57 VĂN BẢN : MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM Thạch Lam * Hướng dẫn về nhà: - Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 15 dòng) nói lên cảm xúc sâu sắc của em sau khi học xong văn bản "Một thứ quà của lúa non : Cốm" -Chọn học thuộc một đoạn văn trong bài mà em yêu thích -Đọc và tìm hiểu tiết 58 “Chơi chữ”
Xin cảm ơn các em đã chú ý lắng nghe! CHÀO TẠM BIỆT HẸN GẶP LẠI
- Slides: 34