THAM LUN CNG TC BO CH THNG TIN

THAM LUẬN CÔNG TÁC BÁO CHÍ THÔNG TIN VỀ QUỐC HỘI VIỆT NAM; MỘT SỐ KINH NGHIỆM VỀ VIỆC SỬ DỤNG BÁO CHÍ ĐỂ HỖ TRỢ HOẠT ĐỘNG CỦA NGHỊ SĨ Ở ÚC Vũng Tàu, ngày 22 -24/9/2008

DẪN ĐỀ - Cùng với tiến trình đổi mới đất nước và quá trình dân chủ hóa đời sống xã hội, công tác báo chí thông tin về Quốc hội ngày càng có vai trò quan trọng, góp phần tăng cường mối quan hệ thông tin hai chiều và sự gắn kết giữa Quốc hội với cử tri. - Thông qua các cơ quan truyền thông đại chúng, hoạt động của Quốc hội được chuyển tải kịp thời và sinh động đến công chúng, góp phần hình thành nên hình ảnh về một Quốc hội đổi mới và hoạt động ngày càng thực chất hơn với vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan đại diện dân cử cao nhất. 1. 84

- Tuy nhiên, với thực tế hoạt động của Quốc hội nước ta là hoạt động không thường xuyên, hoạt động báo chí đưa tin về Quốc hội cũng bị “ảnh hưởng” bởi tính chất không thường xuyên của Quốc hội. Các thông tin chủ yếu về kỳ họp Quốc hội và các phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội -Trong xu hướng tiếp tục đổi mới hoạt động của Quốc hội, báo chí thông tin về Quốc hội đang có những điều kiện thuận lợi, cơ hội phát triển, nhưng cũng có không ít thách thức, đòi hỏi phải thay đổi phương thức, nội dung đưa tin… nhằm đáp ứng yêu cầu thông tin, tuyên truyền về Quốc hội trong tình hình mới.

2. CÔNG TÁC BÁO CHÍ THÔNG TIN VỀ QUỐC HỘI 2. 1. Tổ chức hoạt động báo chí thông tin về Quốc hội Với vai trò là cơ quan giúp việc Quốc hội, Văn phòng Quốc hội (đầu mối là Trung tâm Thông tin, Thư viện và Nghiên cứu khoa học) tổ chức triển khai các hoạt động báo chí nhằm mục đích thông tin, tuyên truyền đến công chúng về hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và ĐBQH - Tại kỳ họp Quốc hội: + Tổ chức hoạt động của Trung tâm báo chí kỳ họp: huy động trên 350 phóng viên của khoảng 100 cơ quan thông tấn, báo chí tham dự đưa tin về kỳ họp QH 85

+ Tổ chức họp báo trong nước và quốc tế về kỳ họp + Cung cấp tài liệu cho báo chí dưới dạng văn bản giấy và file điện tử qua trang tin của Trung tâm báo chí (trungtambaochi. vpqh. gov. vn) + Phối hợp với thông tấn xã Việt Nam tổ chức cung cấp ảnh miễn phí cho các cơ quan thông tấn, báo chí + Phối hợp với các cơ quan quản lý báo chí (Ban Tuyên giáo TW, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Tư lệnh cảnh vệ…) tổ chức cấp thẻ cho phóng viên, quản lý hoạt động báo chí tại kỳ họp + Ra thông cáo báo chí định hướng thông tin tuyên truyền theo chỉ đạo của Đoàn thư ký kỳ họp

+ Điểm báo nhanh phục vụ công tác điều hành của lãnh đạo Quốc hôi. + Tổ chức hoạt động của Phòng phỏng vấn đại biểu Quốc hội (từ kỳ họp thứ 6, QH khóa XI). + Phối hợp với Đài Truyền hình VN, Đài Tiếng nói VN truyền hình và phát thanh trực tiếp về các phiên chất vấn, các phiên thảo luận về các nội dung giám sát chuyên đề và về các dự án luật quan trọng (trước năm 1994, các hoạt động của Quốc hội tại kỳ họp được đưa tin trong chương trình thời sự, chỉ truyền hình trực tiếp phiên khai mạc và bế mạc kỳ họp). 86

- Về các phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội: + Tổ chức hoạt động của Trung tâm báo chí, mỗi phiên họp có phóng viên của khoảng 40 đầu báo tham dự + Duy trì trang tin điện tử của Trung tâm báo chí phục vụ phiên họp của UBTVQH + Phối hợp với Đài truyền hình VN, Đài Tiếng nói VN truyền hình, phát thanh trực tiếp phiên chất vấn (từ phiên họp thứ 8 UBTVQH khóa XII)…

2. 2. Kết quả đạt được - Thông tin về Quốc hội được phản ánh qua báo chí ngày càng cởi mở, dân chủ, đa chiều và toàn diện hơn. - Báo chí đã làm tốt chức năng phản ánh và hướng dẫn dư luận xã hội, bảo đảm thông tin nhanh nhạy, chính xác và kịp thời về hoạt động của Quốc hội. Những thông tin trên báo chí về hoạt động của Quốc hội, đặc biệt là các kỳ họp Quốc hội đã thực sự thu hút sự tập trung của dư luận xã hội, trở thành tâm điểm của sự quan tâm trong xã hội. 87

- Trên thực tế hiện nay, báo chí trở thành kênh thông tin hiệu quả nhất để nhân dân theo dõi, giám sát hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội. - Việc truyền hình, phát thanh trực tiếp các phiên thảo luận của Quốc hội đã tạo cho công luận có cái nhìn công khai và khách quan đối với nhiều vấn đề mà người dân quan tâm.

2. 3. Một số vấn đề đặt ra - Sự mất cân đối về thời lượng công tác thông tin trong thời gian diễn ra kỳ họp QH và khoảng thời gian giữa các kỳ họp. Thông tin về hoạt động của các Ủy ban của Quốc hội, Đoàn ĐBQH địa phương chưa được chuyển tải nhiều tới công chúng - Năng lực tác nghiệp của phóng viên còn có những hạn chế, chưa hình thành đội ngũ phóng viên nghị trường - Việc đưa tin của nhiều báo còn nặng về chuyển tải thông tin, thiếu phân tích sâu về chính sách - Việc định hướng thông tin chưa được thực hiện theo một quy trình thống nhất… 88

2. 4. Phương hướng đổi mới công tác báo chí, thông tin về Quốc hội - Tăng cường thông tin báo chí về hoạt động của Quốc hội, của các cơ quan của Quốc hội giữa các kỳ họp - Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan hữu quan trong việc cung cấp thông tin về Quốc hội - Tổ chức đào tạo bồi dưỡng cho đội ngũ phóng viên đưa tin về Quốc hội - Nâng cao điều kiện tác nghiệp của phóng viên tại Quốc hội - Nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý và quan hệ với báo chí - Định hướng phát triển công tác báo chí trong chính sách thông tin công chúng của Quốc hội.

3. KINH NGHIỆM SỬ DỤNG BÁO CHÍ HỖ TRỢ CHO HOẠT ĐỘNG CỦA NGHỊ SĨ Ở ÚC Báo chí là một trong những phương thức thông tin cộng đồng được Quốc hội Úc rất quan tâm. Do mỗi năm Quốc hội họp khoảng 20 tuần và trong thời gian đó nghị sĩ không thực hiện được việc tiếp xúc cử tri nên việc thông tin để công chúng biết Quốc hội đã làm gì là rất cần thiết. Mục đích của thông tin cộng đồng là nhằm tăng cường sự hiểu biết của người dân về Quốc hội, thúc đẩy sự tham gia của công chúng vào hoạt động của Quốc hội thông qua nhiều hình thức. Điều này mang lại lợi ích cho Quốc hội nói chung và cá nhân nghị sĩ nói riêng. 89

- Bộ phận thông tin cộng đồng của Quốc hội có các nhân viên hoạt động chuyên trách, bao gồm giám đốc, 3 trợ lý giám đốc và các chuyên gia về các phương tiện truyền thông, báo chí, dự án và Internet. . . Đặc biệt, 2 cố vấn về truyền thông có nhiệm vụ nghiên cứu, tìm ra những gì báo chí quan tâm trong hoạt động của Quốc hội để thông tin cho báo chí. - Một trong những chức năng quan trọng của bộ phận thông tin cộng đồng là thông tin cho công chúng biết về hoạt động của các ủy ban. Do đó, bộ phận này có mối quan hệ phối hợp chặt chẽ với các chủ nhiệm ủy ban để xác định thông tin, hoạt động nào của ủy ban cần được đưa ra cho công chúng.

- Các phương thức cung cấp thông tin cho báo chí: + cho phép báo chí tham dự phiên họp của Quốc hội (có lô dành cho báo chí tại phòng họp toàn thể Quốc hội); + thông tin qua thư điện tử (cho khoảng 700 cơ quan báo chí); + fax + thông cáo báo chí. 90

- Các ấn phẩm báo chí của Quốc hội được xuất bản: báo “The National”, tạp chí “About the House”. Tạp chí “About the House” thông tin về hoạt động của Nghị viện và hiện tại có khoảng 80. 000 người đọc. Chi phí cho tạp chí do Quốc hội tài trợ. - Các chương trình truyền hình về Quốc hội được xây dựng với nội dung lấy từ các tạp chí và phát sóng 2 lần/ tháng. Hiện nay, một chương trình truyền hình chuyên trách (với tiêu đề là “Skynew Broadcast”) đang được xây dựng. Nội dung của chương trình này phản ánh về hoạt động của Quốc hội, các phiên điều trần tại Ủy ban về một vấn đề cụ thể (chẳng hạn như vấn đề kiểm soát quá trình nuôi ong. . . ).

Việc xuất bản tờ tin của nghị sĩ Thông thường, mỗi nghị sĩ có một chuyên viên về truyền thông giúp việc (media officer). Nhân viên này giúp nghị sĩ thu thập thông tin, phụ trách lập bản tin của nghị sĩ (newsletter). Tờ tin này không mang tính chính trị nhiều và được phổ biến tới các cử tri của nghị sĩ, giúp nghị sĩ giữ mối liên hệ thường xuyên với cử tri. - Nội dung tờ tin có thể giới thiệu về hệ thống chính trị ở Úc, nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội liên bang và bang; đồng thời, có thể giới thiệu những văn bản pháp luật mới, thông tin về các loại thuế mới… 91

- Tờ tin có thể được phát hành 5 lần/một năm. - Chi phí in ấn, phát hành các tờ tin của nghị sĩ, tối đa là 100, 000 AUS/năm. - Nghị sĩ có thể có website riêng, ở đó đăng tải các bài phát biểu, kết quả hoạt động của nghị sĩ. . . Những nội dung này do nhân viên truyền thông của nghị sĩ giúp cập nhật. - Việc xuất bản tờ tin và xây dựng website riêng do nghị sĩ tự quyết định.

XIN TRỌNG CẢM ƠN! 92