Tepebas Rehberlik Aratrma Merkezi Rehberlik ve Danmanlk Hizmetleri

. Tepebası Rehberlik Araştırma Merkezi Rehberlik ve Danışmanlık Hizmetleri Bölümü Zaman yönetiminin temellerinin ve bir kaynak olarak "zaman" kavramının öğrencilere tanıtılması Hazırlayan ve Sunan Uzman Rehberlik Öğretmeni Süleyman ÖZKAYA Ocak 2021

ZAMAN KAVRAMI Dünya üzerinde bilindiği üzere 3 boyut mevcuttur. Bunlar uzunluk, yükseklik ve genişlik olarak sıralanır. Albert Einstein izafiyet teorisini bulduktan sonra fizikçiler zamanı da 4. boyut olarak kabul etmişlerdir.

ZAMAN KAVRAMI �İlk sayılan boyutlarda her yöne hareket edilebilirken zamanda sadece ileriye doğru hareket edilebilmektedir. �Zaman, diğer boyutların aksine kavramsal olarak soyuttur. Gözle görülemez, elle tutulamaz. �Öncesi ve sonrası yoktur. �Zaman sadece yaşanır.

ÇOCUKLARDA ZAMAN KAVRAMI Çocuklarda zaman kavramı yaşamın ilk 6 yılında zihinsel gelişime ve tecrübeye bağlı olarak şekillenir. Bu dönemde çocuklarda fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal anlamda hızlı bir ilerleme görülür

ÇOCUKLARDA ZAMAN KAVRAMI �Çocuk büyürken çevresinde gördüğü her şeyi zihnine kaydeder, anlamlandırmaya ve sınıflandırmaya başlar. �Kavrama yeteneğini oluşturmaya somut (gözle görülebilen) kavramlarla başlar. �Soyut kavramları öğrenmeleri ise daha zordur. Soyut bilgiyi somutlaştırarak öğrenmeye çalışırlar.

ÇOCUKLARDA ZAMAN KAVRAMI �Geçmişi öğrenmek daha kolaydır. �Bugün ve yarın zaman kavramını öğrenirken güçlük çekerler. �'Belirli bir zaman sonra' kelimelerinin ne anlattığı, zihni olgunlaşmadığı için çocuğa bir anlam ifade etmez.

ÇOCUKLARA ZAMAN KAVRAMININ TANITILMASI �Milli Eğitim Bakanlığı’nın okul öncesi eğitimin programında yer alan, öğretilmesi gereken zamanla ilgili kavramlar şunlardır: Önce, şimdi, sonra - Gece, gündüz - Sabah, öğle, akşam - Dün, bugün, yarın.

ÇOCUKLARA ZAMAN KAVRAMININ TANITILMASI �Çocuklarda zaman kavramı öğretilirken yaşına uygun planlar yapılmalıdır. �Yaşamın ilk yıllarından itibaren düzenli uyku ve yeme alışkanlığı kazandırılmalıdır.

ÇOCUKLARA ZAMAN KAVRAMININ TANITILMASI � Bunlar her gün sabit yapılması gerekenlerdir. �Sabit yapılacaklar referans alınarak yemekten önce ve sonra, uykudan önce ve sonra tanımlamalarıyla yapılacaklar çocuğa öğretilmeye çalışılır.

ÇOCUKLARA ZAMAN KAVRAMININ TANITILMASI �Gece ve gündüz, ayırt edilebilen kavramlardır. Zaman öğretilirken referans olarak alınırlar. �Dün bugün yarın kavramları, çocuğun kendi yaşadığı deneyimler ile öğretilebilir.

ÇOCUKLARA ZAMAN KAVRAMININ TANITILMASI �Dün oynadığımız oyun, bugün gideceğimiz gezi, yarın eve gelecek konuk gibi zaman bildiren kavramlar gerçekleştirilerek ele alınır.

ÇOCUKLARA ZAMAN KAVRAMININ TANITILMASI �Zamanın nasıl geçtiğini ifade etmek için klasik saatlerin akrep ve yelkovanı, kısa uzun (büyük, küçük) tanımlaması ile öğretilir. �Saatteki kısa ve uzunun rakamların üzerinde nasıl ilerlediği, çeşitli oyun aktiviteleri ile uğraşılırken, süre tutularak çocuğa öğretilmeye çalışılır.

ÇOCUKLARA ZAMAN KAVRAMININ TANITILMASI �Küçük çocuklarla plan yaparken 10 dakika sonra ya da bekle bir saniye gibi sınırlayıcı zaman tabirleri onlar için kafa karıştırıcıdır. � Çocuğa, soyut olarak görebildiği saat gösterilerek yapılan tanımlamalar zamanın geçmesini anlamada ona kolaylık sağlayacaktır.

ÇOCUKLARA ZAMAN KAVRAMININ TANITILMASI �Çocukların yetişkinlerin zamanı kullanma alışkanlıklarını kazanmaları 10 -12 yaşları bulur. Bu yaşlarda zaman konusunda planlama yapabilecek seviyeye ulaşırlar.

YARARLANILAN KAYNAKLAR �Çocuklarda Zaman Algısının Gelişimi, Prof. Dr. Mustafa Safran, Dr. Ahmet Şimşek, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Kış 2009, Sf: 542 -547