Temel Yaam Destei Temel Yaam Destei Bilinci kapal
Temel Yaşam Desteği
Temel Yaşam Desteği Bilinci kapalı hasta / kazazedede solunumu ve dolaşımı destekleyerek yaşamın devamını sağlamaktır. • TYD= HAYAT KURTARMAK
YAŞAM ZİNCİRİ
0 ile 1 dakika: Kardiak hassasiyet 0 ile 4 dakika: Beyinde hasar olasılığı az 4 ile 6 dakika: Beyinde hasar mümkün 6 ile 10 dakika: Beyinde hasar olasılığı yüksek 10 dakikadan fazla: İrreversibl beyin hasarı
Temel Yaşam Desteği İlk dakikalar içindeki müdahaleler zinciri ve yaşam kurtarmadır.
Temel Yaşam Desteğinin A, B, C’si • Air-way • Breathing • Circulation
(A) Hava yolunu açmak ve açıklığın devamını sağlamak (B) Solunumu sağlamak (C) Dolaşımı sağlamak
Solunum durması… • Solunum hareketlerinin durması sonucu vücudun yaşamak için gereken oksijenden yoksun kalmasıdır. • Hemen yapay solunuma başlanmazsa bir süre sonra kalp durması oluşur.
Kalp durması… • Bilinci kapalı bir kişide büyük arterlerden nabız alınamaması durumudur. • 5 dakika içinde müdahale edilmezse dokuların oksijenlenmesi bozulacağı için BEYİN HASARI oluşmaya başlar.
TYD’ de Neler Önemli ? • Bilinç • Solunum • Dolaşım
YERDE YATAN BİRİNİ GÖRDÜNÜZ. . . HEMEN İKİ OMUZUNDAN TUTARAK HAFİFÇE SARSIN VE YÜKSEK SESLE SORUN. . .
CEVAP YOKSA. . .
TEK KİŞİ İSENİZ; HASTANIN SOLUNUMU YOKSA, ZAMAN KAYBETMEDEN, HEMEN YARDIM İSTEYİNİZ İLAÇ-ALKOL ZEHİRLENMESİ, SUDA BOĞULMA , KAZAZEDE BEBEK VEYA ÇOCUK İSE 2 ETKİLİ SUNİ SOLUNUMDAN SONRA YARDIM İSTEYİNİZ:
Bilinci Kapalı Kişide Omurga Zedelenmesi Şüphesi Varsa • Solunum Ve Kalp Atımı VARSA: Pozisyonunu Tıbbi Yardım Gelene Kadar Koruyunuz Ve Her An Yaşam Belirtilerini Takip Ediniz • Solunum Ve Kalp Atımı YOKSA: Baş Omurga Eksenini Azami Dikkatle Koruyarak Çeviriniz.
Bu yöntem bebeklerde uygulanmaz
Bak, Dinle, Hisset Yöntemi : Solunumun olup olmadığı kontrol edilir. • BAK: Göğüs hareketlerine bakılır. • DİNLE: Solunum sesleri dinlenir. • HİSSET: Yanakta hava giriş-çıkışı hissedilir. Solunumun olmadığına karar vermeden önce 5 - 10 saniye kadar bu yöntem uygulanır.
Bak – Dinle - Hisset
AĞIZDAN AĞIZA SUNİ SOLUNUM YAPTIRILIR YOKSA Ø Baş geriye getirilip, çenenin öne doğru kaldırılması sağlanır. Ø Kazazedenin burun delikleri kapatılır. Ø Derin bir soluk alınır, 1 saniye süre ile hastaya soluk verilir Ø Başın pozisyonunu bozmadan kurtarıcı ağzını hastanın ağzından uzaklaştırır Ø Derin bir nefes daha alınarak, ikinci solunumda gerçekleştirilir.
Yapay solunum Özellikleri • 5 -10 saniye solunum kontrol edilir. • Her biri 1 saniye sürecek iki soluk verilir. • Her soluğun göğsü yükselttiği gözlenir. • Çok fazla ve güçlü soluk vermenin yararı yoktur.
Ağızdan – Buruna Solunum
• C –Dolaşımın değerlendirilmesi ü ü ü Solunum Öksürük Hareket İlk değerlendirmede solunum ve dolaşım belirtileri varsa KOMA pozisyonuna(sabit yan yatış pozisyonu) alınır.
BİLİNCİ OLMAYAN HASTA • Solunum var • Koma Pozisyonu • Solunum Yok • İki soluk ver
AKCİĞER STERNUM KABURGALAR KALP KABURGA KAVSİ KSİFOİD ÇIKINTI DİAFRAM KASI
Kalp masajı uygulaması Uygun el pozisyonu Göğüs kemiğinin orta noktası bölgesidir.
Kalp Masajı Uygulaması
DİKKAT !!! TEMEL YAŞAM DESTEĞİNDE Solunum ve Kalp masajı için ORAN: 30 / 2 30 KALP MASAJI + 2 SUNİ SOLUNUM
Kalp masajı • Seri, ritmik basınç uygulanması • 100/dk bası • Kalp masajı /Suni solunum / : 30/2
Kalp masajı • Uygun el pozisyonu, • Göğsü 1/3 oranında çöktürecek şekilde bası uygula • El pozisyonunu bozma, • Sert ve hızlı bası uygula, • Dakikada 100 defa olacak şekilde • Göğsün normal pozisyona dönmesine izin ver
TEPKİSİZLİĞİ DEĞERLENDİR TEPKİ VAR TEPKİSİZ HAVAYOLU AÇIKLIĞINI SAĞLA SOLUNUMU DEĞERLENDİR SOLUNUM VAR YAN YATIŞ POZİSYONU SOLUNUM YOK İKİ ETKİLİ SOLUNUM YAP DOLAŞIMI DEĞERLENDİR DOLAŞIM VAR DOLAŞIM YOK SOLUNUMU DESTEKLE DOLAŞIMI DESTEKLE
ÇOCUKTA ( 1 - 8 YAŞ) TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
1 - 8 YAŞ TYD • Bilinç kontrolü • Ağız içi temizliği • Baş çene pozisyonu • Bak- dinle hisset • Yapay solunum: çocuğun büyüklüğüne göre ağızdan ağza veya ağız ve burun beraber. • Dakikada 12 - 20 defa olacak şekilde.
1 - 8 YAŞ TYD • İki solunumdan sonra dolaşım bulguları • • • kontrolü Göğüs orta noktası bulunur. Kalp masajı tek veya çift elle yapılır Göğüs boşluğu 2 -2, 5 cm. çökertilir. (Göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar Dolaşım/ solunum oranı : 30/2 5 turdan sonra değerlendirme 2 dk. Sonra 112 aranır.
Çocuk- yetişkin TYD farkları • Erişkinde ağızdan ağıza, çocukta(çocuğun büyüklüğü de değerlendirilerek) ağız ve burun beraber • Erişkinde iki elle kalp masajı, çocukta tek veya çift elle
BEBEKTE (0 - 1 YAŞ) TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
BEBEKLERDE TYD • Bilinç kontrolü topuğa vurularak yapılır. • Baş çene pozisyonu sırta 3 -4 cm. yüksekliğinde havlu vb. konulmasıyla yapılır • Bak dinle hisset • Ağız ve burun beraber suni solunum • Yanak dolusu hava verilir • Solunum sıklığı dakikada 12 -20 solunum
BEBEKLERDE TYD • Kalp masajı noktası; bebeğin iki meme başı arasındaki hayali çizginin göğüs kemiğine gelen orta noktasının hemen altıdır • Kalp masajı göğsü 1 - 1. 5 cm çöktürecek şekilde yapılır. • Masaj solunum oranı ; 30/2
• Beş siklusta bir hasta / yaralının solunumu değerlendirilir. • Nabız bulguları ve solunum yoksa bu işlemler sağlık personeli gelinceye kadar devam eder.
Bebekte Tek ve İki Kurtarıcı ile Kalp Masajı Hatalı Bası Yeri Doğru bası yeri
Kaynaklar: • Dr. Erkan YILMAZ • Dr. Göksun TIK • ASOP/ UMKE Eğitim Ders Notları • Afyonkarahisar Sağlık Müdürlüğü İlk Yardım Eğitim Notları • Nurhan BABAOĞLU Atatürk Sağlık Meslek Lisesi
- Slides: 74