TEKST Mevludin Arnautovi marnaut 92gmail com Tekst Tekst

TEKST Mevludin Arnautović marnaut 92@gmail. com

Tekst � Tekst u multimediji karakterizira dualna priroda. � Tekst predstavlja vidljivu reprezentaciju govornog jezika i ujedno grafičku, dizajnersku i estetsku komponentu multimedije. � Kao reprezent govornog jezika, tekst nosi semantički smisao zapisan slovima odgovarajuće abecede korištenog pisma. Tekst se sastoji od grafičkih elemenata kao što su znakovi, geometrijski ili fotografski elementi ili njihove kombinacije. � Iako se tekst promatra kao dvodimenzionalan objekat, u računarima se predstavlja kao jednodimenzionalni niz znakova.

Vrste teksta �Razlikujemo tri vrste teksta: �neformatirani tekst (engl. Unformatted text) �formatirani tekst (engl. formatted text) �hipertekst (engl. hypertext)

Obrada teksta računarom � Tekst se unosi u računar ručno upisom na tastaturu ili strojno pomoću uređaja za optičko prepoznavanje tekstova - OCR (Optical Character Recognition), koji danas mogu 'prepoznati' čak i rukopis. � Tekst je u suštini niz znakova (characters) među kojima se nalaze slova, brojevi i pomoćni znakovi za uređenje teksta, kao što su znakovi interpunkcije (tačka, zarez, upitnik, uskličnik), navodnici, akcenti itd. � Razvojem informatike razvijali su se i standardi za memorisanje navedenih znakova. Danas ne postoji jedinstveni standard za memorisanje teksta.

Standardi � ASCII (American Standard Code for Information Interchange) kod koji predstavlja 7 -bitni sistem kodiranja slova engleske abecede koji omogućava ispis 128 znakova � Latin Alphabet 1 (ISO 8859 -1) koji koristi 8 bita ( 256 znakova) prvih 128 su ASCII. A ostalih 128 posebni nacionalni znakovi. � Latin Alphabet 2 (Latin 2 - ISO 8859 -2) koji sadrži i bosanske dijakritičke znakove ( č, ž, š. . . ) � Microsoft CP – 1250 koji sadrži bosnske, hrvatske znakove i nalazi se na svim računarima s Microsoft Windows platformom koji je de facto standardan � Unicode (ISO 10646 -1 ) 16 bitni sistem ( znakova koji omogućava svim nacionalnim pismima da se ugrade u jedan standard.

Obrada teksta pomoću računara �Prilikom obrade teksta računarom, danas postoje dvije tehnike za prikazivanje znakova: �Bitmap �Outline �Najčešći outline oblike je vektorski.

Bitmapirani i vektorski prikaz � Bitmapirani prikaz se temelji na mreži „kvadratića“ odnosno najmanjih jedinica koje se mogu prikazati (na ekranu ili printeru) koji se nazivaju dots, popunjavanjem tih kvadratića stvara se slika znaka. � Nedostatak takvom prikaza je relativno veliki utrošak memorije i ograničene mogućnosti povećanja slike tj. Povećanjem slike se gubi kvaliteta � Pojam DPI – dots per inch je povezan s definicijom kvalitete štampača ( od 300 dpi do preko 1200) dok se kod ekrana koristi pixel (picture element) koji predstavlja najmanji dok koji se može prikazati i obično to bude 72 do 96 pixel per inch � Vektorski prikaz definiše znak kao skup geometrijskih oblika (Bezier-ove krivulje).

Bitmap vs vektor

Primjeri programa za obradu teksta DOC i PPT Microsoft PDF i PS Adobe �-Ovisni o platformi �+neovisni o platformi �Samo je potreban �Windows, Mac. OS �Promjenjiv sadržaj �-Redudancija �-Nezaštićen sadržaj � �+dostupni autorski alati ( Word, Power. Point) �+originalni dokument preglednik �Nepromjenljiv sadržaj �+kompaktan �+zaštićen od kopiranja (uslovno) �-Manje dostupni autorski alati (Acrobat, La. Te. X)

Formati za tekst �U ovisnosti o svojstvima teksta i korištenoj metodi kompresije, tekst se može pohranjivati u velikom broju formata. Svaki od formata zahtijeva specifičnu aplikaciju za pristu i modificiranje sadržaja. � TXT (eng. Text) � DOC (eng. Document) � DOCX (DOC sa XML) � OXPS (eng. Open XML Paper Specification) � RTF (eng. Rich Text Format) � PDF (eng. Portable Document Format) � PS (eng. Post. Scrip)

Fontovi �Znakovi koji su osnovni elementi teksta imaju različite mogućnosti prikaza. Te se mogućnosti najvećim dijelom definišu pod pojmom FONT. �Pojam font objedinjuje različite karakteristike znakova među kojima je osnovna razlika sam izgled znakova ali i neka druga svojstva koja neposrednu utječu na taj izgled.

Pojmovi u vezi sa definisanjem fontova � Veličina fonta se definiše kao points koji perdstavlja ili 0, 0138 incha ( 1 inch = 2. 54 cm) � Kada se kaže na primjer 12 pt Arial, onda pojam Arial predstavlja font (oblik) slova, a 12 pt predstavlja što je jednako šestini inča odnosno 0. 42 cm - nešto više od 4 milimentra � Ovo je Calibri 11 pt � Ovo je Times New Roman 18 pt

Vrste fontova u odnosu na širinu ćelije �Svi znakovi nisu jednako široki, pa ni razmak među njima u tekstu ne mora biti jednak. Osnovna ćelija u koju se smješta znak (slovo) može biti uvijek iste širine i onda se govori o monospace fontovima. �Ako se širina prostora koje će slovo zauzeti prilagođava širini samog slova, onda se govori o proportional-space fontovima