TEKNOLOJ BAIMLILII ESRA POLATOLU 2019 Bu sunumun hazrlanmasnda
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI ESRA POLATOĞLU 2019
• Bu sunumun hazırlanmasında Uzm. Psikolojik Danışman Ufuk Kodaman’ın sunumundan, Yeşilay’ın sayfasından ve TBM sunumlarından yararlanılmıştır.
SUNUM İÇERİĞİ • • • Dijital Çağda İnsan Teknoloji Bağımlılığı Nedir? Teknoloji Bağımlılığı Çeşitleri Teknoloji Bağımlılığı Belirtileri Teknoloji Bağımlılığının Neden Olduğu Sorunlar Teknoloji Bağımlılığının Tedavisi Teknoloji Bağımlılığının Önlenmesi Çocuklar Ekran Karşısında Ne Kadar Vakit Geçirmeli? Biz Öğretmenler Neler Yapabiliriz?
DİJİTAL ÇAĞDA İNSAN • Sürekli Yanımızda En İyi Arkadaş • Dünya küçük bir köy…Sınırlar kalmadı, her şeye kolaylıkla ulaşılabiliyor. • Kolay ve hızlı ulaşım. Her an ulaşılabiliyor. • Daha çok sanal daha az gerçek… • Her zaman her yerde…Boş zaman kavramı… • Eğlence, alışveriş, sosyallik, haberleşme vb. her ihtiyaçta var. • Hemen haz veriyor, Az zaman, az dikkat, az emek, çok sonuç… • Çabuk ulaşılan, çabuk unutulan. Ulaşılan her şey daha az kıymetli. • Tüketim toplumu. • Hızlı etki, Kesin etki, Risk az.
DİJİTAL ÇAĞDA İNSAN Sanal Yaşam: • Topluluk oluşturmayı kolaylaştıran teknoloji, parçalanmayı da aynı pakette sunuyor. • Teknolojiden daha çok, birbirimizden daha az şey bekliyoruz. • İlişki değil iletişim halindeyiz. • Uyarılmaya bağımlılık var, «dopamin duşu» altındayız. Gerçek hayat yavaş. • Na-mevcudiyet ve Mahremiyet artık mümkün değil.
DİJİTAL ÇAĞDA İNSAN Sanal Benlik: • Çocuklukla yetişkinlik arasındaki sınır tehlikeli olarak inceliyor. Çocukluk süresini kısaltıyoruz. • İnsanlar, dünya hakkında kendi anne babalarından daha çok şey biliyorlar. Dünyayı daha yüzeysel bir yargıyla değerlendiriyorlar. • Hiper Bireycilik. . Herkes kendisi ve çıkarları için yaşıyor. • Dijital kimlikler. . Değiştirilebilir, yenilenebilir, amaca ve ihtiyaca uygun kimlikler. • Sanal yalnızlık. . Steve Cutts
DİJİTAL ÇAĞDA İNSAN Sanal İlişkiler: • • Sanal yakınlıkların hayatımızdaki yeri her gün artıyor. Sanal aleme harcanan vakit ve ilgi, çoğu kez etrafta hazır bulunan gerçek kişilere gösterilmiyor. Derin ilişki kuramamak, gerçek ilişkileri derinleştirememek, anlamamakanlaşılamamak, bağ kuramamak bağımlılıkta risk oluşturuyor. Sanal ilişkilerdeki alternatif bolluğu ve vazgeçme kolaylığı, bu ilişkileri birçok kişi için tercih edilir hale getiriyor. İnternetin ruh hali: Bolluk ve Değiştirilebilirlik. Nitelik değil, nicelik yüceliyor. Yetersiz sosyal beceriler, çok etkin sanal beceriler. Sosyal iletişimin Prozac’ı. .
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI NEDİR? • Kimler sabah uyanır uyanmaz telefonuna bakıyor? • Kimler gece yatağa telefon ile giriyor? • Kimler telefonuna bakarak ya da televizyon izleyerek yemek yiyor? • Kimler bir sohbetin ortasında bildirim gelmemesine rağmen telefonunu kontrol ediyor / etmek istiyor? Uyumadan son düşündüğüm, uyandığımda ilk aklıma gelensin ! Cemal Süreya
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI NEDİR? Teknoloji bağımlılığı, teknolojiyi kullanmada ve onunla ilişkide; * kişinin iradesini kaybetmesi, * kendini denetleyememesi * onsuz bir yaşam sürememeye başlaması hâlidir.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI NEDİR?
TEKNOLOJİK BAĞIMLILIKLAR BİLGİSAYAR OYUN İNTERNET VE TELEFON SOSYAL MEDYA VE TABLET KONSOLLARI VE TELEVİZYON
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI BELİRTİLERİ • Gece geç saatlere kadar bilgisayar / telefon /tablet başında kalmak • Yalnızca birkaç dakika diyerek saatler harcamak • İnsanlarla internet üzerinden konuşmayı yüze konuşmaya tercih etmek • Çevrenizdekilere ekran karşısında geçirdiğiniz zaman hakkında yalan söylemek • Uzun süre bilgisayar kullanmaktan dolayı göz, boyun, sırt ağrısı gibi fiziksel sorunlardan şikâyet etmek • İnternete girmek için yemek öğünlerinden, derslerden ya da randevulardan ödün vermek • Bilgisayarınızın başında çok fazla zaman geçirildiği için suçluluk duyuyorken bir yandan da büyük bir zevk almak ve bu iki duygu arasında gidip gelmek • Bilgisayardan uzak kalındığı zaman gergin ve boşluktaymış gibi hissetmek
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ SEBEP OLDUĞU SORUNLAR • Duygusal sorunlar: • Fiziksel sorunlar: • • • • Depresyon Yalnızlık hissi Zaman kavramını yitirmek Sorumluluktan kaçma Sürekli erteleme Rutin işlerde sıkılma Öncelikleri belirleyememe Ani ruh durum değişiklikleri Dikkat süresinin kısalması Sırt ağrıları Baş ağrıları Boyun ağrıları Uykusuzluk Sağlıksız beslenme Göz kuruluğu Görüş problemleri
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ SEBEP OLDUĞU SORUNLAR • Alan yazındaki çalışmalara bakıldığında: pozitif korelasyon DEHB Teknoloji Bağımlılığı • Bilgisayar oyunları hızlı olduğu için ve hızla konudan konuya atlayabildiği için beyni uyarmaktadır. • Çocuğun beyni bu hızlı uyarılmaya alıştıkça, çocuk gerçek hayatı sıkıcı ve uyarandan yoksun algılamaktadır.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ TEDAVİSİ • Tedavinin ilk adımı KABULLENMEK. • Literatürde hala tartışmalı bir konu: • Yaptığının yanlış olduğunu kabul etmesi ve bazı yardımcı yazılımlar kullanması, hobiler ve sosyal ilişkiler edinmesi sorunun çözümüne yardımcı olabiliyor. • Kimi uzmanlara göre ise bu tip bağımlılıkların ardında gizlenen nedenler genellikle depresyon, duygu bozukluğu ve öfke kontrolü olduğundan ilaçlı tedaviye ve profesyonel desteğe ihtiyaç duyuluyor.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ TEDAVİSİ • Teknoloji bağımlılığının tedavisi olarak kullanılan en yaygın yöntemler: • • • Kişisel, grup veya aile terapisi Davranış değiştirme Diyalektik davranış terapisi (DBT) Bilişsel davranışçı terapi (CBT) Hipoterapi / At terapisi Sanat terapisi
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ÖNLENMESİ Yasak Yok! Sınırlar Var! Kurallar Var!
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ÖNLENMESİ • Teknoloji yararlı amaçlar için kullanıldığında faydalı, aşırı ve yanlış kullanıldığında ise zararlıdır. • Tek ihtiyacınız olan: Çocuklar için güvenli internet ortamı oluşturmak ve devamlılığını sağlamak.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ÖNLENMESİ İnterneti, oyun oynamayı yasaklamak bir çözüm değil ancak; sınır getirmek bir çözüm!
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ÖNLENMESİ • Çocuklarınızı arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri için yönlendirin, akran grupları içerisinde sosyalleşmesini sağlayın. • Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini destekleyin, onları bir araya getirecek aktivite planlayın. BRUCE ALEXANDER : FARE PARKI DENEYİ SOSYAL DESTEK MEKANİZMASINI HAREKETE GEÇİREK! • Çocuklarınızı yetenek ve ilgi alanlarına uygun spor, sanat dallarına yönlendirin.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ÖNLENMESİ • Bruce Alexander bağımlılığa sebep olan asıl olgunun kullanılan maddenin keyif verici özelliğinin olması inanışını sarsar. • Toplumla iletişim sağlayamamış ya da bağ kuramamış mutsuz, yalnız birey bağlanmak adına arayışa girdiğinde yolu madde ile kesişmişse buna hayır diyemeyebilir.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ÖNLENMESİ ÖZ’e bakım? ? ? • Kedi videoları • Bir hayvana sevmek/ beslemek • Biryle kucaklaşmak, • Bir arkadaşınla yemeğe çıkmak, • bir mum yakmak, sessizliği dinlemek, • Kendine bir kahve ısmarlamak, …. . Çocuklara öğretmek…
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ÖNLENMESİ • Oyun oynarken yaşamın pratiğini yaparız. Peki ya çocuğunuz bu oyunlarda neyin pratiğini yapıyor? • Çocuğunuzun bilgisayar kullanımını kontrol edin ve sanal ortamdaki arkadaşlarını tanıyın. • Bilgisayarlarınızda güvenli internet uygulamalarının olmasına özen gösterin.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ÖNLENMESİ • Akıllı telefon/tablet vs. gibi aletleri çocukları teselli etmek, susturmak için asla kullanmayın. • Çocukların kontrolsüz ve uzun süre internet kullanmasına izin vermeyin. • Yemek ve çay saatlerinde bilgisayar başındaki çocuğa servis yapmayın, size katılmasını sağlayın. • TV veya internet benzeri teknolojik alet merkezli ev düzeni kurmayın.
BİZ ÖĞRETMENLER NELER YAPABİLİRİZ? • • • Doğru rol model olmak. Veli bilgilendirmesi yapmak. Veli ile iş birliği yapmak. Teknolojinin doğru kullanımı hakkında bilgi vermek. Öğrenci yeteneklerini keşfetmek ve yönlendirmek. Öğrencilerin sosyal yeteneklerini sınamak ve geliştirmek. • Boş zamanı değerlendirme yeteneği kazandırmak. • OYUN OYNAMAYI ÖĞRETMEK…
• “Teknoloji faydalı bir hizmetkar, tehlikeli bir hükümdardır. ” -Christian Lous Lange • DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.
- Slides: 28