TEKNK PROBLEM ZME Makina mhendisleri tasarmla ilgili kararlarn
TEKNİK PROBLEM ÇÖZME Makina mühendisleri tasarımla ilgili kararlarını desteklemek için birçok değişken ve fiziksel özellikler içeren sorulara sayısal cevaplar oluşturmalıdırlar. Makina mühendisliği çalışmalarında problemleri çözerken karşılan bazı büyüklükler; - Kuvvet, - Moment, - Isıl iletkenlik, - Normal gerilme, - Kayma gerilmesi, - Elastisite modülü, - Vizkozite, - Reynolds sayısı, - Özgül ısı, - Elektriksel iletkenlik
Bahsi geçen büyüklükler iki bileşenden oluşur ve biri olmadan diğeri anlamlandırılamaz: Sayısal değer ve birim. . Bir büyüklük hesaplaması yapılırken bilinen formülasyona koyulan bilinen büyüklüklerin birim ayarlanması elde edilecek sonucu direkt etkiler. Birim sayısal değer kadar önemlidir. Yanlış İletişim yanlış birim kullanmanın sonuçları: 1999’da uluslararası bir proje olan gezegenler arası keşif programının bir parçası olan 6170 Newton ağırlığındaki ve 125 milyon Dolar değerindeki Mars İklim Uydusu uzay aracı tamamen kaybedildi. Yapılan araştırmalarda fırlatmada kullanılan itme kuvvetinin olması gerekenden 4, 45 kat küçük olduğu belirlendi. Bu sayı uluslararası birim sistemindeki Newton ile Amerikan birim sistemindeki Pound arasındaki dönüşüm katsayısıdır. Dolayısıyla hatanın fırlatma verilerinin girişinde birim kullanılmamasına bağlı basit bir iletişim sorunu olduğu anlaşılmıştır.
Teknik Problem Çözme: Mühendislik analiz problemlerinin çözümünde tutarlı bir problem çözme süreci takip edilmelidir. Getirilen çözüm, çözüm yaklaşımını kayıt altına alan ve ilgililerin takip ederek anlayabileceği bir formatta sonuçları açıklayan bir tür teknik rapor olarak değerlendirilmelidir. Çözüm aşamaları;
1. Yaklaşım: Problemin kısa bir özeti yazılır; çözüm için düşünülen genel yaklaşım açıklanır; kullanılması düşünülen temel kavramlar, varsayımlar (kabuller), denklemler ve dönüşüm faktörleri listelenir. Analiz problemlerinin çoğunda mühendisler; yerçekimi, sürtünme, uygulanan kuvvetlerin dağılımı, gerilme yığılmaları, malzeme tutarsızlıkları ve işletim belirsizlikleri gibi pek çok parametre için önemli varsayımlar yapmalıdırlar. Problemin çözüm amacı konusunda emin olduktan sonra konu ile ilgisiz bilgiler göz ardı edilerek problem verimli ve etkin şekilde çözülmelidir.
2. Çözüm: Bir mühendislik problemi için geliştirilen çözüm, kullanılan ana adımları açıklayan hesapların yanında metin ve diyagramlar kullanılarak net şekilde ifade edilmelidir. Analiz edilen fiziksel problemin şematik çizimi dâhil edilmeli, temel bileşenleri isimlendirilerek açıklanmalı ve sayısal değerler belirtilmelidir. Çözüm için analitik, sayısal, deneysel veya benzetim temelli yöntemler kullanılabilir.
3. Değerlendirme: Yapılan kabullerin, kullanılan denklemlerin ve elde edilen çözümlerin anlaşılmasını sağlayan değerlendirme adımı son derece önemlidir. Değerlendirme adımı dört aşamadan oluşur: bulunan cevabın mertebe olarak makul olup olmadığının sezgisel olarak belirlenmesi, cevabın doğruluğundan emin olmak için kabullerin ve çözümün gözden geçirilmesi, boyutsal tutarlılığın kontrol edilmesi ve cevabın net olarak ifade edilmesi.
Birim Sistemleri ve Dönüşümleri: Fiziksel büyüklüklerin sayısal değerlerinin anlamlı hale gelmesi için kullanılan iki geleneksel birim sistemi kullanılır: - Uluslararası Birim Sistemi (SI/Metrik Sistem) - Amerika Birleşik Devletleri Geleneksel Sistemi (USCS)
Nicelik SI ve USCS sistemlerinde temel birimler; SI USCS Temel Birim Kısaltma Uzunluk metre m foot ft Kütle kilogram kg pound lb Zaman saniye s Elektrik akımı amper A Sıcaklık Kelvin K Rankine derece o. R Madde miktarı mol mol Işık şiddeti kandela cd
SI sisteminde bazı türetilmiş birimler; Nicelik USCS Türetilmiş Birim Kısaltma Tanım Uzunluk Mikrometre (mikron) μm 10 -6 m Hacim litre L 0, 001 m 3 Kuvvet newton N 1 kg. m/s 2 Tork newton-metre N. m 1 kg. m 2/s 2 Basınç, Gerilme paskal Pa 1 N/m 2 Enerji, İş, Isı joule J 1 N. m Güç watt W 1 J/s Sıcaklık Celsius derece o. C K – 273, 15
SI sisteminde 10’un üslerini temsil eden önekler; Önek tera giga mega kilo hekto deka desi santi mili mikro nano piko Sembol T G M k h da d c m μ n p Çarpan Faktör 1 000 000 = 1012 1 000 000 = 109 1 000 = 106 1 000 = 103 100 = 102 10 = 101 0, 1 = 10 -1 0, 01 = 10 -2 0, 001 = 10 -3 0, 000001 = 10 -6 0, 00001 = 10 -9 0, 0000001 = 10 -12
Nicelik USCS sisteminde bazı türetilmiş birimler; Uzunluk Hacim Kütle Kuvvet Tork Basınç, Gerilme Enerji, İş, Isı Güç Sıcaklık Türetilmiş Birim mil inç galon slug pound-kütle ons ton foot-pound/inç 2 foot-pound İngiliz ısı birimi beygir gücü derece Fahrenheit USCS Kısaltma mi in gal slug lbm oz ton ft. lb psi ft. lb Btu hp o. F Tanım 5280 ft 0, 0833 ft 0, 1337 ft 2 1 lb. s 2/ft 0, 031081 lb. s 2/ft 0, 0625 lb 2000 lb 1 ft. lb 1 lb/in 2 1 ft. lb 778, 2 ft. lb 550 ft. lb/s o. R – 459, 67
SI ve USCS sistemleri arasındaki dönüşümler; Nicelik Uzunluk Alan Hacim Kütle Kuvvet Basınç, Gerilme İş, Enerji, Isı Güç Dönüşüm 1 in = 25, 4 mm 1 mi = 1609 km 1 in 2 = 645, 16 mm 2 1 m 2 = 10, 764 ft 2 1 ft 3 = 28, 32 L 1 gal = 3, 785 L 1 slug = 14, 594 kg 1 lbm = 0, 4536 kg 1 lb = 4, 4482 N 1 psi = 6, 895 k. Pa 1 ft. lb = 1, 356 J 1 Btu = 055 J 1 ft. lb/s = 1, 356 W 1 hp = 0, 7457 k. W
Önemli Basamaklar ve Boyutsal Tutarlılık: Önemli basamak; sağlanan bilgideki yanlışlık, çözüm boyunca yapılmış olan yaklaşımlar (kabuller) ve hesaplama yönteminin kendisi göz önünde bulundurulduğunda güvenilir olduğu bilinen basamak sayıdır. Önemli basamak sayısı, çözümden istenen hassasiyeti karşılamalıdır. Çözüm hassasiyetinin gereğinden yüksek tutulması işlem yükünü arttıracağından istenmez. Virgülden sonra kullanılacak (Ondalık) basamak sayısı, virgülden önceki basamak sayısıyla ilgilidir. Matematik, fen veya mühendislik denklemleri uygulandığında hesaplamalar boyutsal olarak tutarlı olmak zorundadır. Aksi halde hesaplar yanlıştır. Boyutsal tutarlılık, bir denklemin her iki tarafındaki sayısal değerlerin birimlerinin uyuşmasıdır. Benzer şekilde, bir denklemde iki terim toplanarak birleştiriliyor veya birbirinden çıkarılıyorsa, bu nicelikler de aynı boyutlarda olmalıdır.
TEKNİK İLETİŞİM Mühendislik kalıplaşmış algıların aksine sosyal bir uğraştır. Ofis ve laboratuvarda tek başına çalışan insanlar tarafından yapılmaz. Mühendisler; diğer mühendisler, müşteriler, işletme yöneticileri, pazarlama personeli ve kamu üyeleri gibi pek çok paydaşla günlük etkileşim içerisindedir. Akredite bir mühendislik programından derece kazanan birisi matematik, fen ve mühendislik alanında güçlü teknik becerilere sahip olmanın yanında başkalarıyla çalışabilme, ekip içerisinde işbirliği, yazılı ve sözü olarak teknik bilgi aktarabilme kabiliyetlerine sahip olur.
Yazılı İletişim: Mühendisler ürünler ile ilgili iletişimlerini defterler, raporlar, mektuplar, bildiriler, kullanıcı kılavuzları, montaj talimatları, ticari yayınlar ve e-postalar gibi yazılı belgeler yoluyla yaparlar. Teknik bilgileri aktarmak ve ileride kullanmak üzere arşivlemek için hazırlanan mühendislik raporlarının genel formatı aşağıdaki gibi olmalıdır: Bir kapak sayfası raporun amacı, söz konusu ürün veya teknik konu, tarih ve raporu hazırlayanların isimlerini göstermelidir. Bir uygulama özeti okuyucular için tüm raporu özetler ve problem, yaklaşım, çözüm ve temel sonuçlar konusunda 1 -2 sayfalık bir özet içermelidir. Bir içindekiler tablosu ana bölümler, şekil ve tablolar için okuyuculara sayfa numaraları vermelidir. Rapor ana bölümü, önceki çalışmaları gözden geçirmeli, okuyucuyu güncellemeli ve daha sonra ayrıntılı olarak tasarım, destekleyici kararlar, test sonuçları, performans hesaplamaları ve diğer teknik bilgileri açıklamalıdır. Bir sonuç bölümü önemli bulguları vurgulamalı ve özel öneriler sunarak raporu sonlandırmalıdır. Ekler, raporda yapılan ancak ana bölüm için çok uzun veya ayrıntılı olan ve önerileri destekleyen bilgiler içermelidir.
Grafiksel İletişim: Herhangi bir teknik raporun temel unsurları çizimler, grafikler, çizelgeler ve tablolar gibi grafiksel iletişim kısımlarıdır. Birçok mühendis görsel olarak düşünme ve öğrenme eğiliminde olup grafiksel iletişim karmaşık teknik bilgiyi iletmek için en iyi yoldur. Grafik iletişim türleri; el çizimleri, boyutlandırılmış çizimler, üç boyutlu bilgisayar modelleri, grafikler ve tablolardır. Teknik Sunum: Çoğunlukla pek çok kişinin birlikte çalıştığı bir projeyle ilgili dönemsel gelişmeleri ilgili kişilere hızlı ve etkin bir şekilde özet olarak aktarmak ve görüş alışverişinde bulunmak için en iyi yol sözlü teknik sunum yapmaktır. Bu sunumların etkinliğini arttırmak için projeksiyon cihazı gibi büyük boyutlu görüntüler oluşturan aygıtlar ile temel bilgileri kısa metin, şekil, grafik ve tablo gibi görsel öğelerle ilgililere aktarırken detayları sözlü olarak etkileşimli bir ortamda ifade etmektir.
Rapor Ödevi Hazırlanışı Bahsi geçen ekipman ( cihaz )üretiliş amacı nedir? (Ne işe yarar) Çalışma prensibi nedir Çeşitleri (Tipleri) nelerdir? Bahsi geçen makine elemanının üretiliş amacı nedir? (Ne işe yarar) Çalışma prensibi nedir? Hangi tipleri vardır? Teknik resmi-Uygulama resmi Hangi sistemlerde ne amaçla kullanılır? (3 endüstriyel örnek-boyut, yaptığı iş, önem) Üretim metodları nelerdir -AMAÇ konunun detaylı araştırılması (4 -5’ ten fazla kaynaktan) ilk okuyan birine detaylı bilgi sağlaması
Raporda olması gereken bölümler ve kurallar -Kapak -Yazı tipi Turkish Times New Roman Normal, 12 punto Yazım aralığı: 1. 5 satır Kenar Boşlukları: Yazımda, her sayfanın üst ve sol kenarlarında 4, 0 cm, alt ve sağ kenarlarda 2, 5 cm boşluk bırakılmalıdır -İçindekiler Tablo ve Şekiller içindekiler kısmı -Referanslama [1][2] vs -Kaynakça-referansların numarası ve internet sitesi Çıktı alınacak aynı zamanda mail atılacak. http: //mf. hitit. edu. tr/tr/mak/detay/tasarim-hazirlama-bilgi-dosyalari
- Slides: 18