Technologie informacyjne Laboratorium 7 Technologie informacyjne Sylabus laboratorium

Technologie informacyjne Laboratorium 7

Technologie informacyjne Sylabus: laboratorium 7 • Praca z procesorem tekstu La. Te. X.

Technologie informacyjne: Laboratorium 7 La. Te. X Należy stworzyć dokument zawierający: • • • rozdziały i podrozdziały tabele rysunek z wklejoną grafiką z pliku graficznego rysunek stworzony w pakiecie Ti. Kz wzory matematyczne – wzory kilkulinijkowe z wyrównaniem do znaku „=„ – wzory w środku akapitu tesktu

Technologie informacyjne: Laboratorium 7 La. Te. X Dla zaawansowanych należy stworzyć: • • własne definicje funkcji z argumentami np. dla słów kluczowych własne środowisko np. dla przykładów własny sposób tworzenia nazwy rozdziału własne liczniki np. rozdziałów, przykładów itp.

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Proces powstawania dokumentu • Napisanie źródła dokumentu: przykład. tex documentclass{article} usepackage{polski} usepackage[utf 8]{inputenc} begin{document} section{Wstęp} To jest przykładowy dokument napisany w La. Te. X u. end{document} • Kompilacja dokumentu: $ pdflatex przykład. tex

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Proces powstawania dokumentu • po uruchomianiu kompilatora, powstają pliki pomocnicze oraz plik docelowy PDF. cała strona: powiększony fragment:

La. Te. X: środowiska Środowiska • W celu automatyzacji procesu tworzenia, kompilowania, edycji dokumentów w systemie La. Te. X stosuje się dedykowane środowiska. • Środowisko jest zestawem narzędzi. W szczególności: – edytorem do tworzenia i edycji pliku źródłowego • z kolorowaniem składni, • podpowiadaniem komend, • automatycznym formatowaniem źródła – zintegrowany kompilator La. Te. X’a uruchamianym jednym przyciskiem – zintegrowaną przeglądarkę pokazującą na bieżąco tworzony końcowy dokument pdf (lub inny)

La. Te. X: środowisko – online Over. Leaf Środowisko – online Over. Leaf

La. Te. X: środowisko – online Over. Leaf Środowisko – Mac. Os Te. X 2019

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Budowa dokumentu Każdy dokument La. Te. X składa się z dwóch części: • perambuły: documentclass{article} usepackage{polski} usepackage[utf 8]{inputenc} • części głównej: begin{document} section{Wstęp} To jest przykładowy dokument napisany w La. Te. X u. end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Perambuła składa się z: • instrukcji określającej klasę dokumentu: – article, IEEEtran, proc, report, book, slides, memoire, letter, beamer documentclass{article} • można także dodawać opcje klasy: – 10 pt, 11 pt, 12 pt, a 4 paper, b 5 paper, letterpaper, fleqn, titlepage, twocolumn, twoside, oneside, landscape, openright, openany, draft documentclass[12 pt, a 4 paper, oneside, draft]{report}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Pakiety Perambuła zawiera instrukcje załączające pakiety poszerzające możliwości La. Te. X’a. usepackage[opcje]{nazwa_pakietu} • pakiet do odpowiedniego dekodowania znaków: usepackage[utf 8]{inputenc} ponieważ źródło dokumentu może zostać przygotowane w dowolnym edytorze znaki z poza standardowej tablicy ASCII mogą mieć różny sposób kodowania. Aby poprawnie je odczytać, należy podać sposób w jaki zostały zakodowane.

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Pakiet: polski Aby składać dokument w języku polskim najlepiej dodać pakiet: usepackage{polski} – traktuje wszystkie polskie znaki jako poprawne znaki alfabetu, – składa paragrafy zgodnie z polskimi normami – dzieli wyrazy na sylaby zgodnie z normami języka polskiego – używa polskich znaków matematycznych – stosuje polskie podpisy pod środowiskami, rysunek, tabela

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Pakiety przykłady Inne często stosowane pakiety: usepackage{graphicx} – umożliwia dodawanie zdjęć z osobnych plików, – umożliwia graficzną obróbkę pudełek, obracanie, skalowanie usepackage{tikz} – umożliwia bezpośrednie rysowanie wektorowych obrazków, diagramów, schematów. Zawiera szereg zaawansowanych funkcji rysujących usepackage{amsmath} –usepackage{amssymb} dzieli wyrazy na sylaby zgodnie z normami języka polskiego – zawierają szereg znaków matematycznych

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Perambuła zawiera także: • definicje funkcji (makr) defala#1{Ala ma #1. } • definicje zmiennych (liczników) newcounter{numer_rozdzialu} • definicje środowisk newenvironment{przyklad}[1][] {parmedskiptextbf{Przykład: ~}}{medskippar} • funkcje dołączające zewnętrzne pliki, style

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Zmiana wyglądu fontu documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} begin{document} To jest Large przykładowy {bf dokument}. I dalsza część dokumentu. end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Podział dokumentu na części documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} begin{document} section{Wstęp} Na wstępie pierwszego rozdziału. . . subsection{Historia zagadnienia} A było to. . . subsection{Podstawy} Niech $x$ oznacza. . . section{Podsumowanie} Podumowując niniejszą pracę. . . subsection{Główne osiągnięcie} Za najwększe. . . subsubsection{Osiągnięcia teoretyczne} Jak wiadomo. . . subsubsection{Osiągnięcia praktyczne} W praktyce skutkuje to. . . end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Definicja makra documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} defala{Ala ma kota. } begin{document} To jest ala przykładowy {bf dokument. ala} I dalsza część dokumentu. end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Makro z parametrem documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} defala#1{Ala ma {bf #1}. } begin{document} To jest ala{kota} przykładowy dokument. ala{psa} I dalsza część dokumentu. end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Makro z parametrami documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} defala#1#2{Ala ma {bf #1} oraz {bf #2}. } begin{document} To jest ala{kota}{psa} przykładowy dokument. ala{psa}{kota} I dalsza część dokumentu. end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Funkcja z parametrami documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} %defala#1#2 {Ala ma {bf #1} oraz {bf #2}. } newcommandala[2]{Ala ma {bf #1} oraz {bf #2}. } begin{document} To jest ala{kota}{psa} przykładowy dokument. ala{psa}{kota} I dalsza część dokumentu. end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Makro: puste parametry documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} defala#1#2{Ala ma {bf#1} ifx&#2&{i nic więcej. }% else{oraz {bf#2}. }% fi} begin{document} ala{kota}{} Ciąg dalszy dokumentu. ala{kota}{psa} I jeszcze więcej tekstu. end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Funkcja: parametry opcjonalne documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} newcommandala[2][]{Ala ma {bf#2} ifx&#1&{i nic więcej. }% else{oraz {bf#1}. }% fi} begin{document} ala{kota} Ciąg dalszy dokumentu. ala[psa]{kota} I jeszcze więcej tekstu. ala[]{kota} end{document

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Funkcja: parametry domyślne documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} newcommandala[2][coś jeszcze]{Ala ma {bf#2} ifx&#1&{i nic więcej. }% else{oraz {bf#1}. }% fi} begin{document} ala{kota} Ciąg dalszy dokumentu. ala[psa]{kota} I jeszcze więcej tekstu. ala[]{kota} end{document

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Liczniki documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc}usepackage{polski} newcounter{numer} setcounter{numer}{4} begin{document} thenumer par arabic: arabic{numer} par roman: roman{numer}, Roman{numer} par alph: alph{numer}, Alph{numer} end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Liczniki: rozdział documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} newcounter{nroz} newcommandroz[1] {stepcounter{nroz}vspace{20 mm} par{bfHugethenroz. #1}bigskippar} begin{document} roz{Wstęp} Na wstępie pierwszego rozdziału. . . roz{Podsumowanie} Podumowując niniejszą pracę. . . end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Liczniki: rozdział i podrozdział documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} newcounter{nroz} newcommandroz[1] {stepcounter{nroz}vspace{20 mm} par{bfHugethenroz. #1}bigskippar} newcounter{npodroz}[nroz] renewcommandthenpodroz{thenroz. alph{npodroz}} newcommandpodroz[1]{stepcounter{npodroz} bigskipparhspace{10 mm}{bfLargethenpodroz) #1}bigskippar} begin{document} roz{Wstęp} Na wstępie pierwszego rozdziału. . . podroz{Historia zagadnienia} A było to. . . podroz{Podstawy} Niech $x$ oznacza. . . roz{Podsumowanie} Podumowując niniejszą pracę. . . podroz{Główne osiągnięcie} Za najwększe. . . podroz{Dalsze prace} W przyszłości należy. . . end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Środowiska W systemie La. Te. X możliwe jest korzystanie z środowisk. Służą one do tworzenia specjalnego akapitu, rządzącymi się własnymi prawami składania tekstu. Najczęściej używane to: • array, • center, • description, • enumerate, • itemize, • equation, • eqnarray, • flushleft, • flushright, • tabular, • table, • theorem Można tworzyć własne środowiska, modyfikować parametry środowisk domyślnych.

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Środowiska documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} usepackage[textwidth=8 cm]{geometry} begin{document} {bf huge Środowiska}\[10 mm] Przykład środowiska itemize: begin{itemize} item jeden, item dwa, item trzy. end{itemize} Przykład środowiska center: begin{center} Ala ma kota. end{center} Przykład środowiska equation: begin{equation} a^2+b^2=c^2 end{equation} end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Środowiska parametry documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} usepackage{enumitem} defspis{ item [Merkury] -- najmniejsza z planet, item [Wenus] -- najaśniejsza na niebie item [Ziemia] -- rodzima planeta, item [Mars] -- najbliższa Ziemi. } begin{document} {bf Large Parametry środowisk}\[10 mm] Planety układu słonecznego: begin{description} spis end{description} Planety układu słonecznego: begin{description} [labelwidth=20 mm, noitemsep] spisend{description} end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Środowiska tworzenie documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} usepackage[textwidth=8 cm]{geometry} defz{Prawdopodobnie w ciągu pierwszego miliarda lat po uformowaniu się Ziemi w oceanach pojawiło się życie. } newenvironment{przyklad} { center begin{tabular}{|p{0. 6textwidth}|} hline{textbf{Przykład}} \hline scriptsize } %akapit { \hlineend{tabular}\[2 mm] } begin{document} z begin{przyklad} z end{przyklad} z end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Środowiska tworzenie, numeracja documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} defz{Prawdopodobnie. . . } newcounter{przyklad}[section] newenvironment{przyklad} { refstepcounter{przyklad} center begin{tabular}{|p{0. 6textwidth}|} hline~hfill textbf{Przykład~thesection. theprzyklad} hfill~\hline scriptsize } %akapit { \hlineend{tabular}\[2 mm] } begin{document} section{Wstęp} z begin{przyklad} z end{przyklad} zz section{Kolejny rozdział} zz begin{przyklad} z end{przyklad} zz end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tryb matematyczny Są dwa tryby pisania wzorów • wzory wyróżnione – pisze się pomiędzy znakami $$ (nienumerowane) – lub w środowisku equation (numerowane) • wzory w akapicie – pisze się je pomiędzy pojedynczymi znakami $ – są zwięźlej konstruowane w celu lepszego wkomponowania w linie akapitu

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tryb matematyczny documentclass[12 pt]{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} begin{document} Wyróżniony wzór: $$lim_{n to infty} sum_{k=1}^n frac{1}{k^2} = frac{pi^2}{6}. $$ Ten sam wzór w akapicie ma pstać: $lim_{n to infty} sum_{k=1}^n frac{1}{k^2} = frac{pi^2}{6}. $ end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tryb matematyczny: indeksy W trybie matematycznym (tylko nim) indeks górny poprzedzamy znakiem ^ a indeks dolny znakiem _. Indeksy mogą być dowolnie zagnieżdżone. documentclass[12 pt]{article} begin{document} $$ ^{a}_{b}x^{n}_{i} = {^a_bx^n_i}, quad x^n_i, quad {x^n}_i, quad x^{n_i}, quad x_k^{n_{(i+1)}}, quad x^{n^2}, quad {x^n}^2 $$ end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tryb matematyczny: nawiasy documentclass{article} usepackage{polski} begin{document} $$ Bigg( bigg( Big( big( (x) big) Big) bigg) Bigg) $$ $$ left(int_0^infty x right)= left(intlimits_0^k x right)$$ $$|x| = left{ begin{array}{lll} x & textrm{gdy} & xge 0 \ -x & textrm{gdy} & x<0 end{array} right. $$ $$mathbf{X} =left[ begin{array}{c} x_1\x_2\vdots\x_n end{array} right]$$ end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Wzory wielowierszowe documentclass{article} usepackage[textwidth=8 cm]{geometry} begin{document} begin{eqnarray} (x+2)^2 & = & (x+2)\ & = & x^2+4 x+4 nonumber end{eqnarray} begin{equation} begin{array}{lll} (x+2)^2 & = & (x+2)\ & = & x^2+4 x+4 end{array} end{equation} end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tabele • Środowisko {table} tworzy logiczny obiekt tabelki. Posiada on swój opis oraz etykietę. Jest wyodrębniony z tekstu i umieszczony możliwie blisko miejsca odwoływania się do tabeli. Zawiera dowolne dane, zazwyczaj środowisko {tabular} • Środowisko {tabular} składa akapit w formie tabeli. Może rysować linie tabeli, łączyć komórki, dowolnie wyrównywać tekst w wierszach, liniach i komórkach tabeli.

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tabele documentclass{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} usepackage[textwidth=8 cm]{geometry} defz{Prawdopodobnie w ciągu pierwszego miliarda lat po uformowaniu się Ziemi w oceanach pojawiło się życie. } begin{document} zz begin{table} center caption{pierwsza tabelka} label{tab 1} Tu są zazwyczaj dane tabeli\ umieszczone w środowisku tabular. end{table} zz begin{tabular}{ccc} 1 & 2 & 3 \ 4 & 5 & 4 \ end{tabular} zz end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tabele: wyrównywanie kolumn documentclass{article} usepackage{dcolumn} begin{document} begin{tabular}{|l|c|r|r@{}c@{}l|} hline 12. 3 & 12&. &3\ 1. 234 & 1&. &234\ 0. 1234 & 0&. &1234\ hline end{tabular} begin{tabular}{|l|c|r|D{. }{2. 4}|} hline 12. 3 & 12. 3\ 1. 234 & 1. 234\ 0. 1234 & 0. 1234\ hline end{tabular} end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tabele: obramowanie documentclass{article} defd. A{&$0^o$ &$30^o$ &$45^o$ &$60^o$ &$90^o$\} defd. B{sin &$sqrt{0/4}$ &$sqrt{1/4}$& $sqrt{2/4}$&$sqrt{3/4}$&$sqrt{4/4}$\ cos& $sqrt{4/4}$ &$sqrt{3/4}$&$sqrt{2/4}$ &$sqrt{1/4}$&$sqrt{0/4}$\} begin{document}centering begin{tabular}{c|ccccc} d. A hline d. B end{tabular}\[10 mm] begin{tabular}{|cccccc|} hline d. A d. B hline end{tabular}\[10 mm] begin{tabular}{||c||c|c|c||} hline d. A hline d. B hline end{tabular} end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tabele: obramowanie hhline documentclass{article} usepackage{hhline} usepackage{booktabs} begin{document} begin{tabular}{||cc||c|c||} toprule hhline{|t: ==: t|} a&b&c&d\ hhline{|: ==: |~|~||} 1&2&3&4\ hhline{#==#~|=#} i&j&k&l\ hhline{||--||} w&x&y&z\ hhline{|b: ==: b|} bottomrule end{tabular} end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tabele: łączenie komórek documentclass{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} usepackage{multicol, multirow, makecell} defd. A{&$0^o$ &$30^o$ &$45^o$ &$60^o$ &$90^o$\} defd. B{sin &$sqrt{0/4}$ &$sqrt{1/4}$& $sqrt{2/4}$&$sqrt{3/4}$&$sqrt{4/4}$\} defd. C{&$0$ &$pi/6$ &$pi/4$ &$2/3pi$ &$pi/2$\} begin{document} renewcommand{arraystretch}{1. 4} begin{tabular}{|c|c|c|} hline multirowcell{2}{kąt} d. A cline{2 -6} d. C hline d. B hline end{tabular}\[10 mm] begin{tabular}{|c|c|c|} cline{2 -6} multicolumn{1}{l|}{} & multicolumn{5}{c|}{kąt podany w stopniach} \ cline{2 -6} multicolumn{1}{l|}{} d. A hline d. B hline end{tabular} end{document}

La. Te. X: proces powstawania dokumentu Tabele: diagonale w komórkach documentclass{article} usepackage[utf 8]{inputenc} usepackage{polski} usepackage{hhline} usepackage{makecell} defd. A{&$0^o$ &$30^o$ &$45^o$ &$60^o$ &$90^o$\} defd. B{ rule[-2 mm]{0 mm}{8 mm} sin &$sqrt{0/4}$ &$sqrt{1/4}$&$sqrt{2/4}$&$sqrt{3/4}$& $sqrt{4/4}$\rule[-4 mm]{0 mm}{8 mm} cos& $sqrt{4/4}$ &$sqrt{3/4}$&$sqrt{2/4}$ &$sqrt{1/4}$&$sqrt{0/4}$\} begin{document} begin{tabular}{||l||ccccc||} hhline{|t: =: t: =====: t|} diaghead(2, -1){zzzzz}{funkcja}{kąt} d. A hhline{|: =: : =====: |} d. B hhline{|b: =: b: =====: b|} end{tabular} end{document}