Tavistok Modeli Bebek Gzlemi ve Anne Bebek likisi

Tavistok Modeli Bebek Gözlemi ve Anne Bebek İlişkisi

Türkiye’deki ilk ayağı İzmir’de 9 Eylül Üniversitesinde Doç. Dr. Taner Güvenir’in önderliğinde başlamış olup on senedir devam etmektedir. Bu eğitimin İstanbul ayağı da Uzm. Klinik Psikolog İnci Vural’ın koordinatörlüğünde 19 Aralık 2003 tarihinde çalışmalara başlamıştır. Toplantılar her ay İngiltere’den gelen hocalar tarafından yapılmaktadır.

Bebek Gözlemi Nedir? Esther Bick, psikoanalitik Bebek Gözlemi uygulamasını ilk olarak 1948 yılında İngiltere’de başlattı ve gözlemler psikoanalitik yönelimli çocuk psikoterapistlerinin eğitim programının bir parçası haline geldi. 1970 ‘lerdeyse bebek gözlemi bir çok başka meslek için de gerekli olan eğitim programının temel seminerlerinden biri haline geldi.

Bebek gözleminde gözlemci gözlemlerini bebeğin evinde, haftada bir gün, bir saat, bebek 2 yaşına gelinceye dek gerçekleştirir. İdeal olan gözlemcinin bebek doğmadan önce aileyle tanışmış olmasıdır. Bu gözlemler olabildiğince hep aynı gün ve saatte gerçekleşir. Tıpkı psikoanalitik çalışmada olduğu gibi gözlemciden gözlem süresince not tutmaması, ancak sonrasında mümkün olduğunca çok detayı yazması, kaydetmesi beklenir.

Bu tip gözlem yönteminde esas olan görülen ve hissedilendir, dolayısıyla her türlü erken formülasyon, açıklama, yorumlama girişimleri engellenir. Gözlemcinin ne gözlemleyeceğine, göreceğine ilşkin hiçbir fikri yoktur ve dolayısıyla insan ilişkilerine dair bambaşka bir algılamaya geçmek zorundadır. Esther Bick bu yöntemin ne denli önemli olduğunu farketmiş ve şu anda bebek gözlemi İngiltere’deki bir çok psikodinamik psikoterapi eğitiminin temel öğesi haline gelmiştir.

Neden Bebek Gözlemi Yapmalı? Öncelikle bebek gözlemi yapmak çocuk gelişimini öğrenmenin çok pratik bir yoludur ve çocuk gelişimi üzerine teoriler, makaleler/ yazılar okumaktan çok da farklıdır. Bebek gözlemi yapan gözlemciler hem kendi gözlem deneyimlerinden hem de gözlem yapan diğer meslektaşlarından, bebeğin gelişiminde cinsel kimliğin, aile tutumlarının, sosyal sınıf, ırk, kültür, farklı çocuk yetiştirme yaklaşımları gibi etkenlerin oynadığı rolün önemini öğrenirler

Gözlemci bir ailenin içinde bebeği gözlemlerken, bir çocuğun fiziksel, bilişsel ve duygusal gelişimine ait çok özel detayların keyfini ve acısını keşfeder. Deneyime dayalı bu öğrenme, teorilerin okunmasını da çok daha dinamik ve etkileşime dayalı kılar. Her bir gözlem, gözlemciyi hem entelektüel hem de duygusal anlamda sarsan, aslında kendi başına birer araştırma sayılabilir. Bu , insan ilişkilerine bir mikroskopla bakıp herhangi bir insan etkileşiminde olabilecek minicik detaylara odaklanmaya benzetilebilir.

Gözlemci bu yöntemle her kişinin bireyselliğini ve özgünlüğünü unutmamayı, belli bir ideolojiye, teoriye saplanıp kalmamayı öğrenir. Örneğin, emzirme gibi çok temel bir etkileşimde bile, bir anneyle bebek sonsuz şekilde etkilenebilirler; yani bu sadece annenin sütü sağlaması ve bebeğin de sütü yutup hazmetmesinden ibaret değildir. Dolayısıyla 50 yıllık bir gözlem deneyiminden sonra oluşan birikim, sağlıklı bir gelişim için nelerin şart olduğuna dair bizlere bilgi verebilir. Bebekleri gözlemlemek insana ait durumlardaki sonsuz çeşitliliği görmemizi sağlar

Bebek gözlemine psikoanalitik yaklaşımı benimseyen uzmanlar, bu anlayışı kendi mesleklerine uyarlayabilirler. Gerçek ilginin ve yansıtmanın değerini anlayıp, eyleme geçmeyi kriz durumları dışında sınırlı tutmanın önemini farkederler. Kişi gözlem yapma becerisini geliştirir ve tıpkı psikoanalitik terapide olduğu gibi kaygısını tutmayı öğrenir. Gözlemci, eyleme geçmeden sadece karşısındakinin duygusunu hissetmenin, onu içten ve ilgili bir şekilde dinlemenin, duygusal olarak tutmanın önemini kavrar.

Tavistock Modeli Bebek Gözlem İstanbul Grubu'nun Çalışma Prensipleri Eğitim, minimum iki yılda tamamlanır. Her üç ay, bir dönem olarak tanımlanır ve her dönemde, iki seminer yapılmaktadır. Seminerlerde, gözlenen her bebek için, bir-bir buçuk saat süpervizyon yapılmaktadır. Gruplar, iki grubun bir araya gelmesi ile oluşur. “İç grup” aktif olarak bebek gözlemi yapmaktadır. Bu gözlemler haftada bir gün bir saat süreyledir. Bu zaman mümkün olduğunca sabit tutulmaya çalışılmaktadır.

Her seminerde, her bebek için yapılan tartışmalarla ilgili not tutulmaktadır. Bu notlar bir sonraki seminerde o bebekle ilgili gözlemler tartışılmadan önce gözden geçirilmektedir. Notları tutan kişi dış grupta aktif olarak bebek gözlemlemeyen üyelerden seçilir. İç ve dış grup tanımı, ne oturma düzeninde, ne tartışmalarda ve ne de katılımda herhangi bir fark yaratmamaktadır. Sadece dış gruptakiler bebek gözleme faaliyetine katılmadan önce süreci izleme fırsatına sahip olabilmektedirler. Dış grup üyeleri arzu ederlerse süreç içinde, iç gruba geçebilmekte veya grupların sonuna kadar dış grupta kalabilmektedirler.

İç Gruplara Katılım Koşulları: İç gruba katılımda çocuk gelişimi, psikolojik danışmanlık, tıp fakültesi veya sosyal bilimler alanlarında lisans derecesini almış olmak ön koşuldur. Yeni oluşturulacak iç gruplara katılmak için, dış gruptaki sürecini tamamlamaya karar verdikten sonra üç seminer daha katılanlar öncelikli olacaktır. İç gruptan ayrılacak kişi bu kararını gruba açıkladıktan sonra, sonlandırmayı üç seminer sürecine yayacak ve bu seminerler boyunca bebek ve aile ilişkinin sonlandırılmasına hazırlık yapılacaktır. Bu ayrılış sürecini tamamlamayan kişi üç seminerin ücretini ödemek zorunda kalacaktır. İç gruba katılım ücreti, her seminer için 200 Sterlindir. Bu ücret seminer tarihinden bir hafta önce toplanmaktadır.

Dış Gruplara Katılım Koşulları: Dış gruba katılımda çocuk gelişimi, psikolojik danışmanlık, tıp fakültesi veya sosyal bilimler alanlarında lisans derecesini almış olmak ön koşuldur. Dış gruba katılım, kişinin tercihine göre iç gruba geçiş amaçlı bir süreç olarak görülebileceği gibi iki senelik eğitimin sonuna kadar dış grupta da kalınabilmektedir. Dış gruptan ayrılmak isteyen kişi üç seminer önceden haber verecek ve üç seminer boyunca bitiş sürecini işleme fırsatı olacaktır. Üç seminerlik bitiş sürecini yaşamayan üyeler de üç seminer ücretini ödeyeceklerdir. Prensip olarak her sene yeni bir grup açıldığında, senede bir kez dış gruba yeni üyeler alınacaktır. Gruplara katılımda, gizlilik ilkesi, zaman ve ödeme koşullarına uyma her üyenin mesleki ahlakı ile ilgili olduğu için sadece hatırlatmaktan başka bir yaptırımımız olamaz.