TANZMAT SONRASI OSMANLI ETM Buna Klasikgre Dnem Osmanl

TANZİMAT SONRASI OSMANLI EĞİTİMİ ﺕ Buna Klasikgöre Dönem Osmanlı eğitim sisteminin yetersiz kalması ﺕ eğitim öğretimde ders araç ve gereçleri konusunda Fener Rum Erkek eğitim alanında yeniöğretmenlerin arayışlara neden olmuştur. öğretim yenileşme, özellikle geleneksel Lisesi ve yüksekokullara öğrenci ﺙ Tanzimat Döneminin sonlarına doğru rüştiyelerin üzerinde Tanzimat Dönemi aydınları medresenin dışında yeni eğitim (Kırmızı yöntemlerini bırakıp yeni ve etkili öğretim yöntemlerini yetiştiren bir okulun bulunmaması sorun oluşturmuştu. Sıbyan mekteplerinde düzenleme yapılarak okutulacak dersler, sınav sistemi, öğretmenlik Mektep), ile askerî okullar arasında bir ﺙ II. Mahmut Dönemine kadar sıbyan mektepleri ﺙ Osmanlı Devleti’nde 1845 yılında medrese dışında bir yükseköğretim kurumu olarak Darülfünunun açılması gündeme geldi. ﺙ Bu amaçla 1868’de “Galatasaray Sultanisi” açılmıştı. düzeni kurmak içinsanayi çalışmaya başladı. ﺕ XX. Yüzyıla girerken Türkiye’de hemkapitülasyonlar azınlıklara hem de başta Osmanlı Devleti’nde yerli nedeniyle korumasız kalmış çöküş öğretmen sürecine girmişti. şartları veyenik okulların inşası veve tamiri, maaşları, diğerİstanbul masrafların nasıl karşılanacağı uygulaması hedeflenmiştir. Bu tedbirler, 1918 yılında Osmanlı Devleti’nin savaştan Osmanlı Devleti, yabancılara ekonomik kapitülasyonların Osmanlı Devleti’nde gayrimüslimler, ibadethanelerinde ﺕﺙﺙ Klasik Dönemde ortaöğretim, medrese çatısı altında gerçekleştirilmekteydi. öğretim kademesi bulunmuyordu. Açılacak okulda Müslüman ve gayrimüslim öğrenciler birlikte okuyacak ve mezun olunca devletin çeşitli görev ﺙ Ancak vilayetlerde böyle bir kademelerinde okul yoktu. Amerikan ve Fransız olmak üzere yabancılara ait birçok okul Devlet adamları bu durumu önlemenin yollarından biri olarak da teknik bilgi verecek okulların açılmasını zorunlu Sultanilerin açılmasında Fransız eğitim kurumları model alınmış Tanzimat Döneminde alanda olduğu gibiyükseköğretim alanında çıkması üzerine bir işe yaramadı. hükme bağlanmıştır. 1921’e eğitimine devam eden ﺙ Teşkil edilen maarif meclislerinin eleeğitimde aldıkları meselelerden birisi deeğitim ﺙ askerî hem okullara öğrenci yetiştirmek amacıyla rüştiyeler Medrese dışındaki örgün ilk, orta ve yanında eğitim alanında dasiyasi ayrıcalık tanımıştı. açtıkları okullar vasıtasıyla eğitimlerini sürdürüyorlardı. ﺙ Hem buÖzellikle ihtiyaç üzerine de bütün tebaanın çocuklarının bir kadar arada eğitim açılmıştır. alacaklardı. bulunmaktaydı. görüyorlardı. ﺕ Yabancı okullar Osmanlı Devleti’ne modern eğitim Merzifon Amerikan Koleji ve idadilerin eğitim vermeleri hedeflenmiştir. yeni birüzerinde düzene kavuşturulması olmuştur. Darülfünuna rüştiyelerden olan öğrencilerin alınması amaçlandıysa da bu okulların ortaokul ﺙ İlk rüştiyenin olumlu sonuçlar vermesi hızla yenileri açıldı. görebilmeleri ve Osmanlı birliğini sağlamak içinüzerine idadilerin açılması fikri, 1869 Maarif da ilkesi hayata geçirilmeye çalışılmıştır. Yabancılar, tanınan bu mezun ayrıcalıkla kiliseler bünyesinde Bu okullarda devletin herhangi bir denetimi yoktu. Yönetimi Maarif Nezaretine okullara “mekteb-i ﺙﺕ ortaöğretimin İlk ve“Osmanlıcılık” ortaöğretim seviyesindeki bu okulların Osmanlı Devleti şeklinde bir derecelemeye gidilmiş ve kapsamlı düzenlemeler Tanzimat Dönemine kadar mesleki eğitim, loncalara alınan küçük çocuklarınbağlı yetiştirilmesi şeklinde devamiptidai” ediyordu. (ilkokul) denirken Evkaf yöntemlerini ve araçlarını getirmeleri, yabancı dil düzeyinde olması sebebiyle buya mümkün olmadı. anlaşılmaktadır. Nizamnamesi’yle gündeme geldi. ilkokul üstü hazırlık okulu, daha sonraları ise ﺙ Bu okullar, ilk zamanlarda tarafından kontrol edilmediği da edilemediği Ayrıcaokullar gayrimüslim vatandaşların birçoğunun maddi okullar açmaya başladılar. Nezaretine bağlı okullara “sıbyan mektebi” denilmeye devam edilmiştir. 1873’te eğitime başlayan Dârüşşafaka, sultani seviyesinde Yeni açılarak Müslüman ve gayrimüslim herkesin Mesleki okulların açılmasına yönelik ilk uygulamalar Mithat Paşa’nın Niş ve Tuna valilikleri sırasında gerçekleşti. öğretilmesi ve Osmanlı’nın Batı’ya açılmasında da etkin düşünülmüştür. Bunun üzerine Darülfünuna öğrenci yetiştirmek için lise sunduğu düzeyinde bir okul ﺙ olanİdadilerin Darülmaarif kuruldu. öğretim süresi üç yıl olacaktı. ﺙﺕ Bu konuda Maarif Nazırı Zühtü Paşa, II. Abdülhamit’e ortaokul karakterine sahip bir öğrenim kurumu hâline geldi. Bu okullar dışında yabancı elçilikler de birer elçilik durumları iyikimsesiz olduğu için Avrupa ülkelerine demektepler Bu bölgelerdeki çocuklara ıslahhanelerde terzilik ayakkabıcılık, matbaacılık eğitimi verildi. İptidai usûl-i cedide göre eğitim yaparken sıbyan mektepleri eski sınavsız sistem üzerine eğitim veren bir okuldu. ﺙ rapor Öğretim elemanı yetiştirmek maksadıyla Avrupa’ya öğrenciler gönderildi. rol oynamıştır. ﺙ Daha sonraki dönemlerde rüştiyelerin idadilerle birleştirilmesiyle kasabalardaki idadilerin buralarda aydınlanıp Osmanlı vatandaşlığı bilincine erişmesi ile tehlikeye dikkati çekmişti. ﺙ Sıbyan mekteplerini bitirip şehadetname alan öğrenciler rüştiyelere 1856’da bütün eğitim işleri “Maarif-i Umumiye Nezareti”ne çocuklarını gönderir, orada okuturlardı. okulu açmışlardır. 1868’de İstanbul’da Sanayi Mektebi açılarak bugünkü endüstri meslek liselerinin temeli atıldı. 1851’de okulların açılacak Darülfünunun ders kitaplarını ve bilim akademisi çalışmak ﺕ Bu Ancak bu okullardan bazıları gayrimüslim halk arasındahazırlamak eğitim süresi 5, olarak şehirlerdeki ise 7 yıla çıkarıldı. ﺙﺕ okullar Türk veve. Müslüman öğrencileri, millî kültürlerinden eğitimlerini sürdürdüler. kabul edilirdi. Fransız askerî lise programını uygulayan bu okulda kimsesiz hedeflenmiştir. Tanzimat’tan sonra pek çok okul açtılar. Özellikle XIX. yüzyıldan itibaren Osmanlılarla ilişki kuran XIX. yüzyılın ortalarından ziraat, tıp, memurluk, ticaret alanlarda birçok meslek yörenin okulu işlerini idare edecek, imarını bağlandı. üzere “Encümen-i Dâniş” itibaren adıyla biröğretmenlik, komisyon kuruldu. ﺙ hukuk, Gündüzlü olanvb. 5 yıllık idadiler, bulundukları milliyetçilik fikirlerinin yaygınlaşmasında ve ülke içindeki uzaklaştırıyor, ﺙ İstanbul’da kızlar için bir kız rüştiyesi açıldı. 1876’da kabul edilen kanunuesasiye göre ilköğretim zorunlu hâle getirilmiştir. ve fakir çocuklar okuyordu. devletler politik çıkarlarını koruma amacıyla Osmanlı Geniş imkâna sahip azınlık okullarının bazılarında açılmıştır. Bu komisyon onayrılıkçılığa bir yılrüştiye kadar çalıştı. sağlayacak insanlar yetiştirmeyi hedeflerken yüksekokullara öğrenci göndermeyi Tanzimatçılar, sayısını arttırarak Osmanlı tebasını ﺙﺕ Hristiyanları da özendiriyordu. isyanların çıkışında etkili olarak yıkıcı faaliyetlere de zemin 1869’da çıkarılan “Maarif-i Umumiye Nizamnamesi” ile ﺙ o 1910 güne yılında 80 kız rüştiyesi bulunmaktaydı. II. Meşrutiyet sonlarına doğru sıbyan mektepleri tamamen kapanarak yerlerini Darülfünun ilkkız derslerini 1863’te halkaile açık konferanslar şeklinde. Döneminin vermeye başladı. Bu dönemde çocuklarının eğitimlerine dair yeniçoğu düzenlemeler yapılmıştır. amaçlamıyordu. topraklarında birçok okul açmışlardır. matbaa bile bulunmaktaydı. ﺙﺕ 1914’te kapitülasyonların kaldırılması bu okulların hazırlamıştır. Sultaniler yaygınlaştırılamayınca 1908’den sonra yedi yıllık kaynaştırmayı; bir yandan da Batı’daki eğitim kurumlarının ﺙ II. Meşrutiyet Döneminde idadiler, rüştiye sınıflarını da içine alarak orta kadarki uygulamalar bir sisteme bağlanmış, ayrıca ﺙ bırakmıştır. XIX. yüzyılın ﺙ Derslere rağbet azalınca eğitime son verildi. Yatılı olan 7 yıllıkidareci idadilerve ziraat, ticaret ve sanayi Tanzimat Dönemine kadar kız çocukları sadece sıbyan mekteplerinden faydalanabiliyor, aydın kesimin kızlarıalanlarına eleman yetiştirmenin iptidai kapatıldı. Müslüman halk ilk başlarda yabancı okullara pek mekteplerine olumlu Bu okullar zamanla azınlıklar arasında milliyetçilik ﺕ Tanzimat Döneminde eğitim-öğretim alanında yapılan öğretim görevini yerine getirmiştir. idadilerin adı “sultani”ye çevrildi. 1870’te tekrar derslere başlanan Darülfünunda felsefe, edebiyat; tabii ilimler, matematik ve hukuk yanında öğrencilerini yüksekokullara hazırlayacaktı. benzerlerini açarak her alanda eleman ve uzman yetiştirmeyi ﺙﺕ 1915 yılında çıkarılan talimatname ile de azınlık okullarına ise özel dersler alarak eğitimlerini devam ettiriyorlardı. sonuna kadar yapılacak işler için planlar hazırlanmıştır. 1913’te rüştiyelerin ilköğretime dahil edilmesiyle bu mekteplerde eğitim 6 birleştirilmiştir. yıla çıkarılmıştır. düzenlemeler Osmanlı eğitim sistemini daha da bakmamıştır. fikirlerinin yayılmasında etkili olmuştur. ﺙ 1913’te çıkarılan kanunla rüştiyeler iptidaiekonomik mektepleriyle olmak üzere üç bölüm bulunmaktaydı. ﺙ İdadilere duyulan ihtiyaç açıkça belirtilmesine rağmen, zorluklar yüzünden çekidüzen verilerek zararlı faaliyetleri önlenmek istenmişti. 1869 Maarifi Umumiye Nizamnamesi ile kızlar için öğretmen okulu açılması, rüştiye sayısının artırılması kararlaştırıldı. İlk kız 1911’de İstanbul’da açıldı. çeşitlendirmiştir. Ancak buidadisi okulların eğitim kalitesinin ve imkânlarının Tanzimat Döneminde devletin açtığı bazı okullara amaçlamışlardır. 1910’dan itibaren Osmanlıda azınlıkların girişimiyle özel okul olmamıştır. öncesi ﺙ yılına Rüştiyelerde kapsamlı bir ders programı vardı. eğitim kurumları Bir eğitim meclisi kurularak ders kitaplarının yazımı, Bölümlerde eğitim süresi üç yıldı. 1873 kadar bu okulların açılması mümkün ﺙﺕ Buna göre azınlıklar oturdukları yerleşim birimlerinde okul Ayrıca kız sanat okulları ve kadın sağlığı için ebe mektebi açıldı. ﺕ açabilecekler, Bu dönemde “medrese”, “tanzimat mektepleri”, “askerî daha fazla olması zamanla Müslümanların da gayrimüslim öğrenciler de alınmaya başlanmıştır. Bu okul 1913’te “İstanbul İnas (Kız) Sultanisi”, 1915’te ﺙ de Dinî pozitifyaygınlaşmaları bilimler birlikte II. okutulmaktaydı. ﺙ Ancak bir yıllık eğitimden sonra yine derslere ara verildi. ﺙ İdadilerin ülkeve çapında Abdülhamit Döneminde olmuştur. Tanzimat Dönemindeki bir diğer yenilik de. Nefise “usûl-i cedid” (yeni kendi dilleri ile öğretim yapabilecekler, ancak Türkiye (anaokulu) açılmaya başlandı. Bunlar dışında I ve II. Meşrutiyet dönemlerinde Sanayi-i (Güzel Sanatlar) Mektebi, Hendese-i Mülkiye Mektebi öğretmenlerin tayini ve devlet okullarının denetimi bu meclise mektepler”, “azınlık” ve “yabancı” mektepler gibi birçok 1869 Maârif-i Umûmiye Nizamnamesi ile 1933 azınlıkların çocuklarını yabancı okullara vermelerine yol yılına açmıştır. ﺙ tarihi İki defa daha açılıp kapanan Darülfünun, varlığını kadar sürdürdü. Ticaretin yoğun 1910 -1913 olduğu bölgelerde dil “sultani” dersi de (Fransızca) ﺙ Tüm ﺙ yedi yıllık idadiler yılları arasında önce daha sonra konulmuştur. da “lise” ve coğrafyası dersleri Türkçe olarak okutulacak ve Türk 1914’te ise ilkgibi resmî okul öncesi eğitim kurumu açıldı. yabancı “Bezm-i lem Sultanisi” adını almıştır. (İktisat Okulu), Polis Mektebi, Darülelhan (Konservatuvar) değişik alanlarda birçok okul açılmıştır. usul, yöntem) dir. eğitim kurumu eğitim sistemi içinde yer almıştır. verilmiştir. ﺙ öğretmenler Yerine İstanbul Üniversitesi adını aldılar. özel okul açabileceği dekuruldu. hükme bağlanmıştır. tarafından verilecekti. Maarif-i Umumiye Nizamnamesi’ne göre; ﺕ Ortaöğretim Meslekive Eğitim Azınlık Okulları: Yükseköğretim (Darülfünun) Azınlık Yabancı Okulları Yabancı Okullar: ﺕ Sultaniler: ﺕﺕ İlköğretim ﺕ ﺕ ﺙ ﺕ ﺕ ﺕﺕ ﺕ ﺕ ﺙ ﺕ ﺕﺕ ﺕ ﺙﺕ ﺕﺕ ﺙ ﺕ ﺕ ﺙﺕ ﺕ ﺕ İdadiler: Rüştiyeler: