TAMLAMALAR sim Sfat zgr KAYA Trke retmeni TAMLAMA

TAMLAMALAR İsim - Sıfat Özgür KAYA Türkçe Öğretmeni

TAMLAMA • Bir ismin diğer isimlerden ayırt edilebilmek için başka bir isim, zamir veya sıfatla anlam ilişkisi kurarak oluşturduğu söz öbeğine tamlama denir. • Tamlamalar en az iki sözcükten oluşur. • Birinci sözcüğe tamlayan, ikinci sözcüğe tamlanan denir. Tamlayan eki (ilgi eki) –ın/-in/-un/-ün Tamlanan eki (iyelik eki) –ı/-i/-u/-ü

İsim Tamlamaları Belirtili İsim Tamlaması Belirtisiz İsim Tamlaması Sıfat Tamlamaları Zincirleme İsim Tamlaması

İSİM TAMLAMASI

İsim Tamlaması • En az iki ismin bir araya gelmesiyle oluşan söz öbeklerine isim tamlaması denir. • İsim tamlamaları iki unsurdan oluşur: 1. Unsur Tamlayan (–ın/-in/-un/-ün) Kapı-nın Masa-nın Adam-ın 2. Unsur Tamlanan (–ı/-i/-u/-ü) Kol-u Örtü-sü Şapka-sı

1. Belirtili İsim Tamlaması • Hem tamlayanın hem de tamlananın ek aldığı isim tamlamalarına belirtili isim tamlaması denir. Örnek: Evin kapısı Ağacın yaprakları Havuzun suyu Yemeğin lezzeti Sıranın ayağı Yastığın kılıfı

2. Belirtisiz İsim Tamlaması • Tamlayanın ek almadığı, sadece tamlananın ek aldığı isim tamlamalarına belirtisiz isim tamlaması denir. Örnek: Masa örtüsü Türkçe kitabı Okul müdürü Çam ağacı Çanakkale Boğazı Sabun kokusu

Karşılaştıracak olursak: Belirtili İsim Tamlaması Belirtisiz İsim Tamlaması • Tamlayan ek alır. • Tamlayan ek almaz. • Tamlanan ek alır. • Kapının kolu • Kapı kolu • Televizyonun kumanda(s)ı • Televizyon kumanda(s)ı • Masanın örtü(s)ü • Masa örtü(s)ü

3. Zincirleme İsim Tamlaması • En az üç ismin birbirini tamlamasıyla oluşan isim tamlamalarına zincirleme isim tamlaması denir. Örnek: Türk mutfağının lezzetleri Bahçe kapısının kolu Okul müdürünün odası Sınıfın duvarının boyası Tiyatro salonunun kapasitesi Çam ağacının yaprakları

DİKKAT! • Zincirleme isim tamlamalarında sıfatlar sayılmaz, en az üç tane isim olmalıdır. • Sıfat alan belirtili isim tamlamaları ile karıştırılmamalıdır. Örnek: • Kitabın yırtık sayfası • Kızın uzun saçları • Yeşil tulumlu bebek • Mavi kalemin sivri ucu Örnek: • Telefon ekranının parlaklığı • Yatak başlığının kumaşı • Mutfak halısının lekeleri • Oyuncak arabanın tekerleği

SIFAT TAMLAMASI

Sıfat Tamlaması • Sıfatların, isimlerin önüne gelerek oluşturdukları söz öbeklerine sıfat tamlaması denir. • Sıfatların mutlaka bir isimden önce gelmesi gerektiği için sıfat olan her yerde sıfat tamlaması da vardır, diyebiliriz. • Sıfat daima tamlayan, isim ise daima tamlanandır.

Sıfat Tamlaması • Mavi şapka Kıvrımlı yol İhtiyar ağaç • İki çocuk Pembe elbise Yuvarlak masa • Zeki öğrenci Mor ışık Birkaç kişi • İkişer elma Hangi kapı? Bu kalem

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER. BAŞA DÖNELİM. ETKİNLİĞE GEÇELİM.

Verilen cümlelerdeki isim ve sıfat tamlamalarını bulup çeşitlerini yazalım. • Beyoğlu Mahallesi, tarihî evleriyle meşhurdur. • Yolun sonunda şehir parkını göreceksin. • Biraz sert tutunca kapının kolu elimde kaldı. • Törenden sonra tüm okullar tatil edildi. • Bir adam telefonla arayarak seni sordu. • Komşumuzun kızının gitarı beni çok etkilemişti. • Saatin rengini herkes çok beğeniyor. • Ürün listesi bize şimdi ulaştı. DOĞRU YANITLARI GÖSTER.

Ve işte yanıtlar… • Beyoğlu Mahallesi, tarihî evleriyle meşhurdur. Belirtisiz İsim Tam. / Sıfat Tamlaması • Yolun sonunda şehir parkını göreceksin. Belirtili İsim Tam. / Belirtisiz İsim Tam. • Biraz sert tutunca kapının kolu elimde kaldı. Belirtili İsim Tamlaması • Törenden sonra tüm okullar tatil edildi. Sıfat Tamlaması • Bir adam telefonla arayarak seni sordu. Sıfat Tamlaması • Komşumuzun kızının gitarı beni çok etkilemişti. Zincirleme İsim Tamlaması • Saatin rengini herkes çok beğeniyor. Belirtili İsim Tamlaması • Ürün listesi bize şimdi ulaştı. Belirtisiz İsim Tamlaması

TEBRİK EDERİM. BURAYA KADAR BAŞARIYLA GELDİYSEN KONUYU ANLADIN DEMEKTİR. Özgür KAYA Türkçe Öğretmeni