TALIM TEXNOLOGIYALARI MODULI Mashgulotni olib boruvchi TALIM TEXNOLOGIYALARI
“TA’LIM TEXNOLOGIYALARI” MODULI Mashg’ulotni olib boruvchi:
TA’LIM TEXNOLOGIYALARI Modulning maqsadlari: n n n O’quv maqsadi: Dars jarayonida ta’lim texnologiyalaridan foydalanish bo’yicha bilim, ko’nikma va malakalarini takomillashtirish. Kutilayotgan natijalar: Tinglovchilar modulni o’rganish natijasida quyidagi bilim ko’nikma va malakalarga ega bo’ladilar: Ta’lim texnologiyasiga ta’rif bera oladi; Ta’lim texnologiyasi elementlarini va turlarini farqlay oladi; An’anaviy va ilg’or ta’lim texnologiyalarining afzallik va kamchiliklarini tahlil qila oladi. Ta’lim jarayonida interfaol metodlarni qo’llay oladi. 2
Reja: 1) 2) 3) 4) Ta’lim texnologiyasining ta’rifi va mohiyati Intefaol ta’lim metodlar elementlari va turlari Interfaol ta’lim metodlaridan foydalanish Interfaol ta’lim metodlaridan darslarda foydalanish 3
“Texnologiya –yunoncha «techne» so’zidan olingan bo’lib, mahorat, san’at degan ma’noni, «logos» so’z, ma’lumot ma’nosini anglatadi. “Texnologiya” – jarayonlarni amalga oshirish usullari va vositalari haqidagi bilimlar yig’indisi, shuningdek obyektda sodir bo’ladigan sifat o’zgarishlar tudshuniladi. 4
B. Ziyomuhammedov n Ta’lim texnologiyasini o’qituvchi (pedagog) ning o’qitish vositalari yordamida tahsil oluvchilarga muayyan sharoitlarda ko’rsatgan tizimli ta’siri natijasida ularda jamiyat uchun zarur bo’lgan va oldindan belgilangan ijtimoiy sifatlarni intensiv tarzda shakllantiruvchi ijtimoiy hodisa deb ta’riflash mumkin. 5
N. Saidahmedova va A. Ochilov n Pedagogik texnologiya-bu o’qituvchi (tarbiyachi)ning o’qitish vositalari yordamida tahsil oluvchilarga muayyan sharoitda ta’sir ko’rsatishi va bu faoliyat mahsuli sifatida ularda oldindan belgilangan shaxs sifatlarining jadal shakllanishini kafolatlaydigan jarayonidir. 6
B. L. Farberman n Pedagogik texnologiya - pedagogik jarayonni texnika imkoniyatlari va insonning texnikaviy tafakkuri asosida standart holga solib, uning optimal loyihasini tuzib chiqish bilan bog’liq ijtimoiy hodisadir. 7
M. V. Klarin n Pedagogik texnologiya. O’quv jarayoniga yondashgan holda, oldindan belgilab olingan maqsad ko’rsatkichlaridan kelib chiqib o’quv jarayonini loyihalashdir. I. Ya. Lerner n Pedagogikn texnologiyata’lim oluvchilar harakatlarida aks etgan o’qitish natijalari orqali ishonchli anglab olinadigan aniqlanadigan maqsadni ifodalaydi. 8
n Ta’lim shakllarini maqbullashtirish maqsadida, inson va texnika resurslari hamda ularning o’zaro ta’sirini hisobga olgan holda, barcha o’qitish va bilimlarni o’zlashtirish jarayonini yaratish, qo’llash va aniqlash tizimdir. (Yunesko) 9
n n n n An’anaviy element Muammoli o’qitish O’yin Tadqiqot Hamkorlikda o’qitish Erkin ta’lim Masofaviy o’qitish Dasturli o’qitish n n n Tabaqalashtirilgan ta’lim Indivuallashgan ta’lim Modulli o’qitish Rivojalantiruvchi Kompyuterli ta’lim va h. k 11
ta’lim jarayoni ko’proq o’qituvchi shaxsiga qaratilgan bo’lib, o’qitishning an’anaviy shakli, metodi va ta’lim vositalarining majmuidan foydalanib, ta’lim-tarbiya maqsadiga erishishdir. 12
ta’lim jarayoni ko’proq ta’lim oluvchi shaxsiga qaratilgan bo’lib, o’qitishning noan’anaviy shakli, interfaol metodlar va zamonaviy ta’lim vositalarining majmuini ta’lim-tarbiya ishidan ko’zlangan maqsadga erishishiga yo’naltirishdir. 13
n Hamkorlikda o’qitish texnologiyasi har bir ta’lim oluvchining tahsil olishdagi muvaffaqiyatiga olib kelishini anglagan holda muntazam va sidqidildan aqliy mehnat qilishga, o’quv topshiriqlarini sifatli bajarishga, o’quv materialini puxta o’zlashtirishga, o’rtoqlarga hamkor bo’lib, o’zaro yordam uyushtirilishiga zamin tayyorlaydi. 14
n Kompyuterli ta’lim texnologiyasikompyuterdan foydalanishga asoslangan o’qitish bo’lib, o’qitish jarayonini optimal darajada tezkor boshqarish imkoniyatini va psixologik qulayliklarni yaratgan holda o’qitishning cheklanmaganligiga asoslangan. 15
Afzalliklar: · o’qituvchi tomonidan o’qitish jarayonining va muhitining yuqori darajada nazorat qilinishi; · Vaqtdan unumli foydalanish; · aniq ilmiy bilimlarga asoslanishi; · Oz vaqt mobaynida ko’p ma’lumotlar berish imkoniyati. 16
Kamchiliklari · ta’lim oluvchilarning passiv ishtirokchi bo’lib qolishi; · eslab qolish darajasi turlicha bo’lganligi sababli, o’zlashtirish darajasi pasayib ketishi; · Mustaqil o’rganish va yechimlar qabul qilish uchun sharoitlar yaratilmasligi. 17
TA’LIM METODLARI Ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchining muayyan maqsadga qaratilgan birgalikdagi faoliyatini tashkil qilishning tartibga solingan yo’llar yig’indisi. 20
INTERFAOL METODLAR n n Interfaol metodlar – ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchining o’zaro faoliyatini ta’minlovchi, ularni faollashtiruvchi va mustaqil fikrlashga undovchi hamda ta’lim olishga bo’lgan motivatsiyani oshirishga yo’naltirilgan metodlardir. 21
22
23
24
25
26
27
n n n Aqliy hujum Pinbord Klaster Bumerang Muammoli vaziyat Venn diagrammasi FSMU Baliq skeleti Domino 9 olmos birligi n n n n n Oltin baliqcha O’rgimchak to’ri CHarxpalak Elpig’ich B-B-B Keys-stadi Sinkveyn Loyihalash Rolli o’yin Ishbilarmonlik o’yini va h. k. 28
29
n n “AQLIY HUJUM” metodi- biror muammo yoki savol bo’yicha ta’lim oluvchilar tomonidan bildirilgan erkin fikr va mulohazalarni to’plab, ular orqali ma’lum bir yechimga kelinadigan metoddir. 30
«AQLIY HUJUM» metodini qo’llashdagi asosiy qoidalar n n n ! Barcha ta’lim oluvchilar qatnashishlari shart. Bildirilgan har qanday fikrg’oyalar, hatto ular noto’g’ri bo’lsa ham inobatga olinadi. Bildirilgan fikr-g’oyalar baholanmaydi. 31
«AQLIY HUJUM» metodining tuzilmasi Guruhga yangi mavzu bo’yicha savol beriladi ta’lim oluvchilar tomonidan fikr va g’oyalar bildiriladi Fikr va g’oyalar jamlanadi va guruhlanadi Aniq va to’g’ri javoblar tanlab olinadi 32
Dumoloq tortning ustki chetiki qismidan orasidagi masofa teng qilinib kremdan 5 ta gul qо‘yildi. Shu gullarni ketma ket tutashtrib shunday kesing-ki natijada tort necha bо‘lakka bо‘linadi. ЎМКҲТТКМОва. УҚТИ Г. В. Елдашева 33
34
35
63
- Slides: 63