Talim metodlari va vositalari Talim metodlari Metod szi

Ta’lim metodlari va vositalari

Ta’lim metodlari. Metod sо‘zi grekcha tadqiqot, maqsadga erishish yо‘li, usuli deganidir. Bu sо‘zning etimologiyasi (kelib chiqishi) uning ilmiy kategoriya sifatidagi talqinida ham aks etgan. “Metod – eng umumiy ma’noda – maqsadga erishish usuli, ma’lum tarzda tartibga solingan faoliyat”.

Ta’lim metodlari deyilganda, о‘rganilayotgan materialni egallashga qaratilgan turli didaktik vazifalarni hal etish bо‘yicha о‘qituvchining о‘rgatuvchi ishi va о‘quvchilar о‘quvbilish faoliyatini tashkil etish usullari tushuniladi.

Ta’lim usuli – ta’lim metodining tarkibiy qismi yoki alohida tomoni, Metodlar bilan usullar munosabati о‘zaro bir-biriga bog‘langan. Usul va metod butun va qism sifatida bir-biriga bog‘lanadi. Usullar yordamida faqat pedagogik yoki о‘quv vazifasining bir qismi hal qilinadi. Xuddi shu metodik usullar turli metodlarda foydalanilgan bо‘lishi mumkin. Va aksincha xuddi shu metod turli о‘qituvchilar tomonidan turli usullarda ochib berilishi mumkin.

Qoida – tanlab olingan metod bilan bog‘liqlikda faoliyat usullarini amalga oshirish uchun qulay tarzda harakat qilish zarurligini belgilab beruvchi meyoriy kо‘rsatmalardir.

Metodik usullar Namoyish (kо‘rgazmali, obyektiv – tajriba, amaliy va aqliy harakatni namoyish etish, hokazolar) Topshiriq berish Masalani о‘rgatish Yо‘l-yо‘riq kо‘rsatish Metodik usullarning turlari

Ta’lim metodlari tasnifi: 1. An’anaviy (manbasiga kо‘ra) ta’lim metodlari (YE. I. Golant, N. M. Verzilin va bosh. ) 2. О‘quvchilarning bilish faoliyati tavsifiga kо‘ra ta’lim metodlari tasnifi (I. Y. Lerner va M. N. Skatkin). 3. Asosiy didaktik maqsadlariga kо‘ra ta’lim metodlari tasnifi (M. A. Danilov va B. P. Yesipov). 4. Ta’limning binar metodlari (M. I. Maxmutov). 5. Yaxlit yondashuv bо‘yicha ta’lim metodlari tasnifi (Y. K. Babanskiy). 6. Ta’limning interfaol metodlari.

An’anaviy (manbasiga kо‘ra) ta’lim metodlari tasnifi Og‘zaki Kо‘rgazmali Amaliy Kitob Videometod bilan ishlash Hikoya Illyustratsiya Mashq О‘qish Kо‘rish, Suhbat Demonstratsiya Amaliy О‘rganish, Tushuntirish Laboratoriya Reja Nazorat qilish Ma’ruza Didaktik tuzish Munozara о‘yin Konspekt qilish

Asosiy didaktik maqsadlariga kо‘ra ta’lim metodlari tasnifi: Yangi bilimlarni egallash metodlari; Kо‘nikma va malakalarni shakllantirish metodlari; Bilimlarni amaliyotda qо‘llash metodlari; Bilim, kо‘nikma va malakalarni mustahkamlash va nazorat qilish metodlari.

Ta’limning binar metodlari О‘rgatish metodlari О‘rganish metodlari Axboriy-ma’lumotli Ijro etish (bajarish) Tushuntirishli Reproduktiv Kо‘rgazmali-amaliy Ijodiy-amaliy Tushuntirishli-undovchi Qisman izlanishli Undovchi Izlanishli

Yaxlit yondashuvga kо‘ra ta’lim metodlari tasnifi * О‘quv-bilish faoliyatini tashkil etish va amalga oshirish metodlari. * О‘quv-bilish faoliyatini motivatsiyalash va rag‘batlantirish metodlari. * О‘quv-bilish faoliyatini nazorat va о‘z-о‘zini nazorat qilish metodlari.

О‘rganilayotganlarini о‘zlashtirishga da’vat qilish metodlari Erkin yozish. Klaster. Aqliy hujum. B-B-B chizmasi. Chalkashtirilgan mantiqiy zanjirlar ketma-ketligi. Semantik xususiyatlar tahlili. Yangi materialni anglash О‘rganilganlarini fikrlashga metodlari imkon beruvchi metodlar Semantik xususiyatlar tahlili. Eng asosiy tushunchalar, B-B-B chizmasi. takrorlash. О‘qitish bо‘yicha qо‘llanma. T-chizma. Bir-biriga о‘rgatish. Konseptual jadval. Bir-biridan sо‘rash. Venn diagrammasi. Ikki qismli kundaliklar. Nilufar guli. Eng asosiy tushunchalar Besh minutlik esse. О‘n minutlik esse.

Ta’lim metodlarini tanlab olish shartlari 1. Ta’limning umumiy maqsadlari. 2. Fanning va о‘rganilayotgan mavzuning mazmuni hamda о‘ziga xosliklari. 3. Biror fanni о‘qitish metodikasining о‘ziga xosliklari. 4. Materialni о‘rganishga ajratilgan vaqt. 5. О‘quv mashg‘ulotining maqsadi, vazifalari va mazmuni. 6. О‘quvchilarning yoshi va bilish imkoniyatlari. 7. О‘quvchilarning tayyorgarlik darajasi. 8. Ta’lim muassasasining moddiy ta’minlanganligi. 9. О‘qituvchining nazariy, amaliy va metodik tayyorgarligi, pedagogik mahoratni egallaganlik darajasi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!