T C ZMR VALL L MLL ETM MDRL

T. C. İZMİR VALİLİĞİ İL MİLLî EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ALKOL VE MADDE BAĞIMLILIĞI EĞİTİM PROGRAMI - KARAR VERME VE ASSERTİVİTE ( ÖZEL EĞİTİM REHBERLİK VE DANIŞMA HİZMETLERİ BÖLÜMÜ ) 15 -19 MART 2004 HASAN SAĞLAM ÖĞRETMENEVİ - İZMİR

İletişim ve Madde Kullanımı Dr. Yıldız Akvardar Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı

Etkili bir iletişim “tek yanlı bir ileti”den çok, “paylaşımı” ve “katılımı” içerir

Bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak, olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecine EMPATİ adı verilir

Soru: Bu tanımdan yola çıkarak bir insanın karşısındaki kişi ile “empati” kurabilmesi için gerekli unsurlar nelerdir?

1 1) Empati kuracak kişi, kendisini karşısındaki kişinin yerine koymalı, olaylara onun bakış açısıyla (adeta onun gözlükleriyle) bakmalıdır

2) Karşıdaki kişinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak gerekir… Empatinin bilişsel ve duygusal bileşenleri vardır

3) Empati kuran kişinin zihninde oluşan empatik anlayışın karşıdaki kişiye iletilmesi gerekir

İnsanın ilk görevi nedir? Kısaca-----kendisi olabilmektir. . Ibsen

Etkin davranış kim olduğunuzun ve ne olduğunuzun “direkt ve dürüst” anlatımıdır

Edilgin Davranış; çatışma ve gerginliği önlemeye yöneliktir Etkin Davranış; direkt ve dürüst ilişki kurmaya yöneliktir Saldırgan Davranış; üstünlük kurmaya yöneliktir

ETKİN DAVRANIŞ İstek ve gereksinimlerimizi ifade edebilmek Duygularımızı ifade edebilmek Hakkımızı arayabilmek--başkalarının hakkına saygı göstererek “Hayır” diyebilmek

“HAYIR” diyebilmeliyiz çünkü

Maddeler yaşamınızı mahveder Kontrolü ele geçirir Sizi hastalandırır, hatta öldürebilir. Yasal sorunlar yaratır, üniversiteye gitme şansınızı, hayallerinizi yok edebilir. Sizi maddesiz olamayan biri haline dönüştürebilir.

Maddeler ? Beyni, vücudu , davranışları, duyguları etkileyen doğal ve sentetik kimyasal maddeler: alkol amfetamin ve ekstazi kafein esrar kokain LSD Uçucular (ballly, tiner) nikotin eroin fensiklidin (PCP) nervium, xanax

Küçük miktarlarda alınan madde bile büyük problemler yaratabilir. . . Madde kullanımı : ** Sağlığa zarar verir. ** Yasalarla sorun yaratır. **Ekonomik sorunlara yol açar. **Sosyal yaşantıya zarar verir. Madde Kullanımı Yaşamın Her Alanını Olumsuz Etkiler.

SİGARA-NİKOTİN Sigaradan ölenlerin toplam sayısı : yangın+ oto kazaları + AIDS+ alkol+ kokain + eroin+ cinayetler+intiharların toplam sayısından fazla Uzun süreli kullanım: Akciğer kanseri; kalp-damar hastalıkları

Nikotin yoksunluğu Çökkünlük Uykusuzluk Kolay sinirlenme, öfkelenme Kaygı Konsantrasyon güçlüğü Huzursuzluk İştah ve kilo

Sigarayı bırakabilirsiniz İlk hafta için öneriler: Aşırı istekle baş etmek için; Bol sıvı alın, özellikle su Şekeri ve yağlı gıdalardan uzak durun. Düzenli eksersiz yapın. Daha fazla uyuyun. Derin soluk alın. Alışkanlıklarınızı değiştirin. Gerginliğinizi azaltacak bir şeyler yapın.

Sigarayı bırakabilirsiniz Her gün neden sigarayı bıraktığınızı kendinize hatırlatın. Sigara içmekle bağlantılı yerlere gitmeyin. Gerginliğinizi azaltmak için bir plan geliştirin. Dinlendirici müzik dinleyin. Eğlenceli bir film seyredin. Sorunları düşünmeyi erteleyin. Arkadaş, aile yardımını isteyin. Alkol içmeyin.

ALKOL Koordinasyon kaybı, konuşmanın bozulması, yargılamanın bozulması, konfüzyon, baş dönmesi, bulantı- kusma *Yoksunluk : terleme, titreme, çarpıntı. Bulantı-kusma, uykusuzluk, konvülsiyon koma (delirium tremens) *Uzun süreli kullanım: alkolik karaciğer hastalığı, siroz, kalp hastalıkları, bunama

Comparison of two female subjects who had volumetric MRIs created in a GE 1. 5 Tesla MRI machine This illustration is from NIAAA's Laboratory of Clinical Studies Section of Brain Electrophysiology and Imaging ).

ESRAR Öfori, rahatlama hissi, duyularda artış *Yüksek dozlarda: konfüzyon, huzursuzluk, halüsinasyonlar, panik, psikotik reaksiyon * Yoksunluk : aşırı istek, huzursuzluk • Uzun süreli kullanım: miktar artar, amotivasyon, akciğer kanseri, kronik broşit

Liseli gençlerde yıllara göre esrar kullanımı:

BENZODİYAZEPİNLER *Etki: Rahatlama, kaslarda gevşeme, kaygının azalması, uyku hali, kontrolsüz davranış *Yüksek doz: Uyku hali, nistagmus, konuşma-yürüme güçlüğü, solunum yavaşlaması, koma *Yoksunluk : kaygı, saldırganlık, uyuşmalar, kramplar, kasılmalar, uyku bozukluğu, baş dönmesi, bayılma, koma

LSD * Düşüncede, duygu durumunda ve algılamada değişiklikler *Gerçek ve düşü ayıramama, halüsinasyonlar, paronaya, panik (bad trip) * Flashback *İntihar, kaza sonucu ölüm olabilir.

EKSTAZİ * ilişki kurmanın kolaylaşması, sosyalleşme, fiziksel ve duygusal enerji artışı * Yüksek dozlarda: halüsinasyon, bulantı- kusma , kan basıncı ve kalp hızının artışı, sıcak çarpmasından ölüm * Yoksunluk : Yorgunluk, depresyon * Uzun süreli etkileri: ciddi depresyon, bellek kaybı

ECSTASY (MDMA) Serotonin nöronlarında azalma

Eroin bana ne yapar? Her kullanımda koma ya da ölüme neden olabilecek aşırı doz riski Kilo kaybı, beslenme yetersizliği Damarlarda abseler, kangren Enjektör paylaşımı HIV/AIDS, hepatit

KOKAİN * öfori, uyanıklık ve enerji artışı, anksiyete, paranoya, ajitasyon, halüsinasyonlar * Saldırganlık, paranoid psikoz, MI, ani ölümler, SAK, beyin enfarktı, burun mukoza ve kıkırdak dokusunun nekrozu ve perforasyonu

UÇUCULAR Beyin hasarı (frontal lob) Periferik nöropati İşitme kaybı KC ve böbrek hasarı Nörolojik etkiler kalıcı