T C Salk Bakanl Trkiye Halk Sal Kurumu

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ ERKEN TANI VE TEDAVİ PROGRAMI DERS 1: GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ VE TARAMA PROGRAMI

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Gelişimsel Kalça Displazisi Gelişimsel kalça displazisi, kalçayı oluşturan yapıların intrauterin oluşumları sırasında normal olmalarına karşın, çeşitli nedenlerle sonradan yapısal bozulma gösterdiği dinamik bir hastalıktır. Her zaman doğumsal olarak ortaya çıkmaması nedeniyle “doğuştan kalça çıkığı" yerine bugün artık “gelişimsel kalça displazisi (GKD)” terimi daha yaygın olarak kullanılmaktadır

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Gelişimsel Kalça Displazisi Kalça displazisi tanımı kapsamındaki sorun üç grupta değerlendirilir: 1. Dislokasyon; femur başı ile asetabulum arasında hiçbir ilişkinin olmamasıdır. 2. Subluksasyon; femur başı ile asetabulum arasında ilişki tamamen yok olmayıp azalmıştır. 3. Displazi; asetabulum gelişimindeki yetmezliği ifade eder.

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Gelişimsel Kalça Displazisi 60 yenidoğandan 1 inin kalçasında pozitif instabilite bulgusu vardır. Bunların %60’ı yaşamın ilk haftasında, %88’i yaşamın ilk 2 ayında kendiliğinden düzelir.

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu G. K. D. görülme sıklığı Kız / Erkek; 4 -8 / 1 Dünyada 0 -188. 5 / 1000 canlı doğum Türkiye’de ? 10 -15 / 1000 canlı doğum Türkiye’de Yıllık G. K. D. ’li Yenidoğan Sayısı 1. 3 milyon canlı doğum / yıl 15000 -20000 yeni G. K. D. olgusu / yıl

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tanı • Fizik muayene • Radyolojik Muayene • Ultrasonografi (ilk 6 ay) • Düz AP pelvis Grafisi( 6 aydan sonra)

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tedavi A. 0 -6 ay arası doğuştan kalça çıkığı tedavisi I- Dinamik ortezler • Pavlik Bandajı II- Statik Ortezler • Von Rosen Cihazı • Craig (ilfeld) ateli • Diğer B. 6 -18 ay arası doğuştan kalça çıkığı tedavisi • Kapalı Redüksiyon – Alçı • Traksiyon – Kapalı Redüksiyon – Alçı • Adduktor Tenotomi – Kapalı Redüksiyon – Alçı C. Cerrahi Tedavi

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Geç Tanı ve Tedavi • Doğum kanalı değişiklikleri • Kalça Dejeneratif Eklem Hastalığı (Koksartroz) • Vertebra değişiklikleri • Alt ekstremite değişiklikleri ve • Sosyoekonomik sorunlar

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Erken Tanı ve Tedavi Maliyeti 5 -75 Misli Fark Geç Tanı ve Tedavi Maliyeti

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Gelişimsel Kalça Displazisi en uygun zaman ve biçimde tedavi edilmediğinde kişisel ve toplumsal bir sağlık sorunudur Önlenebilir bir sakatlıktır

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tarama Yöntemleri 1. Klinik tarama Ortolani ve Barlow testleri; • Spesifisite yüksektir • Sensitivite düşüktür • Klinik tarama programları geç cerrahi müdahale yapılan GKD olgularında yavaş bir azalma sağlamıştır R. W. Paton, K. Hinduja, C. D. Thomas: The significance of at-risk factors in ultrasound surveillance of developmental dysplasia of the hip: A TEN-YEAR PROSPECTIVE STUDY, J Bone Joint Surg. 2005; 87 -B: 1264 -6.

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tarama İçin Hangi Yöntem Kullanılmalı ? 2. Ultrason • Yumuşak dokuları değerlendirir • Dinamik değerlendirme sağlar • Anestezi gerektirmez • Yapımı kolaydır • Değerlendirmesi kolaydır • Masrafsızdır • Objektiftir • Tedavide yol göstericidir • Tehlikesizdir

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Ultrasonla Nasıl Tarama Yapılmalı ? Evrensel tarama; Tüm yenidoğanların GKD açısından USG ile taranmasıdır 2. Seçici ultrason taraması; Seçici USG taraması risk faktörü bazlıdır. Tarama yükünü azaltmayı amaçlar

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Risk Faktörleri -GKD’li 1. ve 2. derece akrabalar -İlk doğan kız bebek, -Çoğul gebelik, -Amniyon Sıvısı Anormallikleri (sıvı azlığı) -Makat geliş, -Doğumsal tortikollis -Bebeğin ayağında şekil bozukluğu (içe, dışa, yukarı dönüklük), -Plajiosefali --Pelvik oblisite -Kalça abduksiyon kontraktürü

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Ülkemiz İçin Tarama Yöntemi Seçimi Ülkemizde uygulayacağımız tarama programında eğer tüm bebekler USG ile taranamayacaksa en azından belirlenecek risk grubunun kalçalarının 3 -4. haftalarda USG ile tetkik edilmesi yeterli olacaktır.

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 1, 5/100 • KD görülme sıklığı 1/1000 • Tam çıkıklı çocuk görülme sıklığı 15. 00 020. 00 0 • Beklenen Vaka (yılda)

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu GKD Erken Tanı ve Tedavi Programı Temel Amaçlar Yenidoğan döneminde (3 -4 hafta) tüm bebeklerin kalça çıkığı açısından muayenelerinin yapılması Riskli ve klinik muayenede şüpheli grubun hayatlarının ilk 3 -4 haftasında GKD açısından kalça USG ile değerlendirilmesi Tedavi gerektiren olgularda erken ve uygun tedavilerinin başlatılması Kalça çıkığı için yapılacak cerrahi tedavi sayısı ve muhtemel komplikasyonların en aza indirilmesi

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu GKD Erken Tanı ve Tedavi Programı Akış Şeması Risk faktörü yok Muayene bulgusu yok Doğum sonrası ilk 48 saat aileyi bilgilendirme 3 -4 haftalıkken fizik muayene ve risk faktörü sorgulama Normal Risk faktörü var Muayene bulgusu yok Risk faktörü yok Muayene bulgusu var Risk faktörü var Muayene bulgusu var Kalça USG

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Programı Kimlerle Yürütüyoruz? Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği Çocuk Ortopedisi Şubesi (TOTBİD/ ÇOŞ) Türk Radyoloji Derneği Pediatristler Halk Sağlığı Uzmanları Aile Hekimleri

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Sevk Formu Oluşturularak 2. Basamakta Hasta Sevkinin Düzenlenmesi • Aile Hekimi sevk • ORTOPEDİST • USG sevk GERİBİLDİRİM

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu RADYOLOJİ KLİNİĞİNE SEVK FORMU

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu AİLE HEKİMİNE SEVK FORMU

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu RADYOLOJİ SEVK FORMU

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Sağlık Bakanlığı USVS 2. Sürüm Bebek/ Çocuk İzlem MSVS Veri seti No: 7 Tanımlanan 15 veri seti elemanından biri “Bebekte risk faktörleri”dir Bu risk faktörleri GKD risk faktörlerini de içerir ve doldurulması zorunludur

T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu “Yenidoğan taramasında yıllar içinde değişmeyen tek şey yenidoğanın kendisidir. Harry Hannon CDC Yenidoğan Tarama Programı Direktörü