T C ONDOKUZ MAYIS NVERSTES ZRAAT FAKLTES TARLA

T. C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ TARLA BİTKİLERİ Türkiye tarla tarımının sorunları Konu: Ürün fiyatları ve girdi maliyetlerinden kaynaklanan sorunlar.

Üretim artışı için yeni tarım alanları elde etme olanağı kalmamıştır. Bu durumda verimi yükseltmek, üretimi artırmanın tek yolu olarak görülmektedir. Tarımda girdi kullanımı, gerek bitkisel gerekse hayvansal üretimde verimin, dolayısıyla üretim miktarının artmasında, kalitenin yükseltilebilmesinde en önemli unsurdur. Toprak, işgücü ve sermayeyi etkin hale getiren unsur tarımsal girdilerdir. Bu girdilerin yoğun bir şekilde kullanılması, entansif bir tarımsal faaliyeti, o da daha ileri düzeyde bir gelişmeyi simgeler. Ancak, gereğinden fazla ve hatalı biçimde kullanılan girdilerin, ürün kalitesi yanında toprak ve su kirlenmesine yol açabilen olumsuz etkileri de söz konusudur. 2

Tarımsal girdiler; • • • Tohumluk Gübre Mücadele ilaçları Tarımsal mekanizasyon Sulama Tarımsal kredi 3

TOHUMLUK 4

Bölgelere göre ıslah edilmiş çeşitlerden elde edilen tohumlar, diğer girdilerin yararını da artırmaktadır. İyi nitelikli tohum kendi başına, hububatta % 20, serada domates yetiştiriciliğinde % 400 oranında bir artış sağlayabilir. Ortalama olarak verimi, kalitesi ve genetik potansiyeli yüksek tohum kullanımının, verimi % 20 -25 oranında artırdığı bilinmektedir. Tohumluk tarımsal verimlilik ve üretimin artırılmasında, üretim maliyetinin düşürülmesinde ülkemiz için en temel ve önemli bir teknolojik girdi durumundadır. 5

Türkiye 2012 Yılı Çeşitler İtibariyle Sertifikalı Tohumluk İhtiyaçları (ton) Tohumluk İhtiyacı(Ton) Buğday 501, 976 Arpa 183, 251 Tritikale 2, 148 Çavdar 9, 548 Yulaf 5, 955 Hububat Toplam 702, 879 Hibrit Mısır 12, 452 Çeltik 11, 972 Hibrit Ayçiçeği 2, 418 Soya 2, 844 Aspir 156 Kanola 295 Yerfıstığı 1, 869 Ş. Pancarı 1, 126 Pamuk 9, 771 Nohut 13, 875 Kuru Fasulye 3, 106 Mercimek 7, 916 Yonca 3, 371 Korunga 5, 236 Fiğ Patates 10, 251 260, 438 6

Türkiye’nin İthal Ettiği Tohumluk Miktarı ve Değerleri (ton) Ürünler Buğday Miktarı(Ton) 2002 2005 2010 2011 2012 129 563 3434 1269 612 46 384 1348 1226 726 20 58 133 95 9 51 152 114 4568 3164 2462 2667 13632 14145 15285 18165 17 109 1 22 111 1 Arpa H. Mısır Parasal Değeri(000 $) 784 Çeltik 2442 Pamuk 166 290 147 148 60 241 604 487 824 190 H. Ayçiçeği 177 125 387 196 157 2190 4928 4465 3815 5299 50 51 81 88 152 136 612 839 1109 6 0 0 10 1 4 0 30 2 0 0 0 14147 9712 22025 20788 18997 6826 6728 16331 18794 14822 86 8 895 314 159 18383 6020 5146 Yem bitkileri 403 3989 1105 2147 2763 426 8327 2826 6518 9880 Çim ve çayır otu 3047 5784 5844 8722 3848 3047 5784 5844 8722 8464 Sebze 1148 1691 3185 1056 1223 40070 49065 107298 108558 128217 0 0 2591 3661 2429 0 0 4978 7228 5513 55292 89597 176792 178121 197649 Kanola Soya Yerfıstığı Patates Ş. pancarı Diğerleri GENEL TOPLAM 7 7

Türkiye’nin Tohumluk İthalat Ve İhracat Değeri (1. 000 $) 200, 000 180, 000 160, 000 140, 000 120, 000 100, 000 80, 000 60, 000 40, 000 20, 000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 İthalat İhracat 8

Dünya Tohumluk Ticareti Artışı 9

Tohumluk Pazar Büyüklükleri 10

USD 2, 0450 TL Bazı ürün fiyatlarının karşılaştırılması ÜRÜN Türkiye Fiyat(kg/tl) Diğer Ülkeler(USD/tonne) (USD) buğday 0, 61 236. 90(0, 48446 kg/tl) arpa 0, 55 194. 90 mercimek 2, 14 -1, 28 498. 00 nohut 2, 68 759. 00 mısır 0, 58 238. 90 keten 559. 50 soya 1, 15 445. 60(0, 91125 kg/tl) pamuk 4 -5 ayçiçeği 1, 34 -2, 26 581. 70 11

Ürünler - Crops * Buğday (Toplam) - Wheat (Total) 1994 2000 2006 2012 ** 3 947 100 024 - - Buğday (Durum) - Wheat (Durum) - - 0, 36 0, 61 Buğday (Diğer) - Wheat (Other) - - 0, 35 0, 60 2 944 80 765 - - Arpa (Biralık) - Barley (for beer) - - 0, 28 0, 55 Arpa (Diğer) - Barley (other) - - 0, 28 0, 56 Mısır - Maize 4 354 106 341 0, 36 0, 58 Pirinç - Rice 17 078 260 414 0, 74 0, 96 Nohut - Chick pea 13 592 418 376 1, 12 2, 68 Fasulye - Dry beans 26 088 583 706 1, 87 2, 91 Mercimek (Yeşil) - Lentil (Green) 13 901 409 241 1, 25 2, 14 Mercimek (Kırmızı) - Lentil (Red) 9 478 358 333 0, 75 1, 28 47 918 1 734 024 4, 88 9, 40 Şeker pancarı - Sugar beets 1 032 36 612 0, 09 0, 13 Pamuk (kütlü) - Cotton (raw) 17 480 285 804 0, 76 1, 23 Ayçiçeği (Toplam) - Sunflower (total) 13 529 292 692 - - Ayçiçeği (Yağlık) - Sunflower (for oil) - - 0, 74 1, 34 Ayçiçeği (Çerezlik) - Sunflower (for appetizer) - - 1, 44 2, 26 11 839 122 380 0, 42 0, 49 4 732 121 046 - - 0, 43 0, 47 Arpa (Toplam) - Barley (Total) Tütün - Tobacco Soğan (kuru) - Dry onions Patates (Toplam) - Potatoes (Total) Patates (Diğer) - Potatoes (Other) *** (Kg/TL) 12

Yurt İçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği Sıra No Birim Destek(TL/da) 1 buğday 7, 5 2 arpa, tritikale, yulaf, çavdar 6 3 çeltik, y. fıstığı, yonca 8 4 nohut, k. fasulye, mercimek 10 5 susam, kanola, aspir 4 6 patates 40 7 soya 20 8 korunga, fiğ 5 13

GÜBRE 14

Bazı ülkelerin hektar başına ekili arazideki gübre tüketimleri (kg/ha) • Türkiye: 80 kg • Yunanistan: 144 kg • İngiltere: 208 kg • Almanya: 160 kg • Amerika : 103 kg Dikili Tarım Alanı 2. 883. 105 (ha) 15

16

17

2013 yılı bazı gübre fiyatları(ton) 04 MART 2013 A. SÜLFAT %21 CAN %26 A. NİTRAT %33 ÜRE %46 TSP %42 -44 DAP %18 -46 KOMPOZE 15. 15 670, 00 1. 015, 00 1. 225, 00 1. 135, 00 1. 365, 00 855, 00 1. 055, 00 KOMPOZE 20. 0 990, 00 KOMPOZE 15. 15 + Zn 1. 115, 00 A. SÜLFAT %21 ( GRANÜL ) 1. 040, 00 KOMPOZE 20. 0 + Zn 770, 00 18

Mücadele İlaçları 19

ETKİLİ MADDESİ KULLANILDIĞI ALAN UYGULANDIĞI ALAN(da) 480 gr saf Glyhosate isopropylamin tuzu Yabancı ot ilacı 1 kg ilaç 2, 5 dönüm araziyi ilaçlar. FULLOT 48 SL 1 lt Yabancı ot ilacı PARADİSE 50 WP 100 gr % 50 Carbendazım Sebze Hastalıkları İlacı İLACIN ADI RANİDAP 48 SL PAREKENDE SATIŞ FİYATI 8. 50 YTL 1 kg ilaç 2, 5 dönüm araziyi ilaçlar. 7. 50 YTL 16 lt’lik depo haznesine 25 gr ilaç tavsiye edilir. 2. 50 YTL ALTIN COMBİ 55 B-Cu-Fe-Mn -Zn İz Elementler Karışımı ALTIN MİNAREL 1 lt N-P-K 8 -4 -4 Yaprak Gübresi 16 lt’lik depo haznesine 10 gr tavsiye edilir. 1 kg ilaç 30 dönüm araziyi ilaçlar. 14. 00 YTL Yaprak Gübresi 16 lt’lik depo haznesine 50 cc tavsiye edilir. 1 kg ilaç 10 dönüm araziyi ilaçlar. 4, 50 YTL 20

Sulama 21

Sulama Boruları Fiyatları SULAMA BORULARI KDV DAHİL (TL) Q 75 SULAMA BORUSU 15, 85 Q 90 SULAMA BORUSU 22, 80 Q 110 SULAMA BORUSU 36, 25 Q 125 SULAMA BORUSU 51, 00 22

Damla sulama DAMLA SULAMA BORULARI KDV DAHİL (TL) 6 Mil/30 cm/1, 6 lt/h Yassı 0, 0650 6 Mil/30 cm/2, 6 lt/h Yassı 0, 0650 8 Mil/30 cm/1, 6 lt/h Yassı 0, 0730 DL 16 Düz Deliksiz Yuvarlak 0, 9 mm 0, 1900 23

24

• Tarımsal mekanizasyon, diğer tarım teknolojisi uygulamalarının etkinliğini arttırmak, ekonomikliğini sağlamak ve çalışma koşullarını iyileştirmek yönünden tamamlayıcı bir etken olmak yanında tarımsal girdiler içerisinde en büyük yatırım payına sahiptir. • Tarım işletmelerinde arazi giderleri hariç, toplam üretim giderleri 400 $/ha’dır. Üretim giderlerinin %6’sını kimyasallar, %10’unu tohum, %10’unu gübre, %11’ini işgücü, %13’ünü diğer giderler ve %50’sini de makine giderleri oluşturmaktadır. 25

• Üreticiler, gerek işletme sermayelerindeki yetersizlikler ve gerekse teknik bilgi eksikliği nedeniyle tarımsal üretim faktörlerini optimum düzeyde kullanamamakta ve bu durum ürün verimini ve dolayısıyla çiftçi gelirini olumsuz etkilemektedir. Bu yüzden her bir ürün için çiftçilerin girdi kullanım düzeylerini model dahilinde tespit edip, hangi girdiyi ne oranda kullanmaları gerektiğini ortaya koyan çalışmalara gereksinim vardır. 26

• Üretilen ürünün uygun bir fiyata satılamaması ve karlılık düzeyinin düşük olması, • Üreticilerimizin büyük bir bölümü sertifikalı tohumluk kullanımının verim artışı sağladığı konusunda bilgi sahibi oldukları halde, alım gücünün yetersizliğinden bu tohumlukları kullanmamaları. 27

• Tohumluk üretiminden kaynaklanan sorunlardan dolayı İstenilen tohumluğu piyasada bulamama, • İstenilen tohumluk bulunsa bile pahalı oluşu, • Bitkiyi en iyi şekilde yetiştirebilmek ve en yüksek verimi elde etmek için kullanılan; sulama sistemi materyalleri gübreler ilaçlar vb. girdilerin maliyetinin yüksek oluşu 28

Kaynaklar • • • • http: //www. gubretas. com. tr/FILES/Gubretas. Sunum. Mayis 2011. pdf http: //www. worldseed. org/cms/medias/file/Resource. Center/Seed. Statistics/Domestic_ Market_Value_ http: //www. tigem. gov. tr/Documents/Fiyatlar/Sertifikal%C 4%B 1%20 Tohumluk%20 Fiya tlar%C 4%B 1/sertifikal%C 4%B 1%20 Tohumluk%20 kullan%C 4%B 1 m%20 Deste%C 4% 9 Fi. pdf http: //www. trakkulup. net/ciftci-muhabbetleri/gubre-fiyatlari-09 -10 -2012/210/ http: //www. pancarkooperatifi. com/default. asp? act=show_content&cat=5&id=214 http: //www. nazillipamuk. gov. tr/cotton/haber-arsivi/03/1/tr/452/2013 -yili-pamuktohumluk-fiyatlari. html http: //www. google. com. tr/imgres? imgurl=&imgrefurl=http%3 A%2 F%2 Fwww. peyzajpa zari. com%2 Fbilgi 42%2 Fyapay-gubreler-ve-cesitleri. php&h=0&w=0&sz=1&tbnid=xlwvl 8 Yp. JITLM&tbnh=160&tbnw=240&zoom=1&docid=cx 7 r. YEFeh. Mxc 7 M&ei=ytq. WUs 6 X B 8 TAt. Aa. Dy. YCQCg&ved=0 CAo. Qs. CUo. BA https: //www. google. com. tr/search? q=g%C 3%BCbre&source=lnms&tbm=isch&sa=X& ei=ddq. WUv 7 u. CIP 8 yg. Ojv 4 Co. CA&ved=0 CAc. Q_AUo. AQ&biw=1366&bih=666#q=sula ma+borular%C 4%B 1&tbm=isch&facrc=_&imgdii=_&imgrc=lp. KL 5 f. Dn 6 Bk. FM%3 A%3 BIBi. Qfr. BTs. Mex 8 M%3 Bhttp%253 A%252 Fwww. sedirtarim. c om. tr%252 Fimages%252 Fyagmurlama 1. jpg%3 Bhttp%253 A%252 Fwww. sedirt arim. com. tr%252 Fyagmurlama_sulama. php%3 B 524%3 B 510 http: //dergi. ksu. edu. tr/public/journals/2/back. Issues/sayi/eski/sayi/52/52. 88 -94. pdf ftp: //ftp. sakarya. edu. tr/KUTUPHANE/tohumculuk. pdf http: //journals. tubitak. gov. tr/agriculture/issues/tar-98 -22 -3/tar-22 -3 -6 -96045. pdf www. tarim. gov. tr/Sayfalar//Icerikler. Detay. aspx? rid=303. . . 170. . . https: //www. google. com. tr/search? q=g%C 3%BCzel+resimler&source=lnms&tbm=isc 29 h&sa=X&ei=Fbmf. Uq. Gv. Ft. Ojhgfk 7 ICYDg&ved=0 CAc. Q_AUo. AQ&biw=1366&bih=628#i mgdii=_

TEŞEKKÜRLER 30