T C EVRE VE ORMAN BAKANLII evre Ynetimi
T. C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE TÜRKİYE’DE AB’YE UYUMLU SU HAVZASI YÖNETİM STRATEJİSİ
SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ
Gelişimi Avrupa Su Hukuku'nun gelişimindeki; • 1975 -80 arasında gerçekleşmiş birinci dalga • 1980 -1995 yıllarını kapsayan ikinci dalga • 1995'ten günümüze kadar geçen süre Üçüncü ve son dalga • Bu kapsamda Su Çerçeve Direktifi için hazırlıklar başlatılmış ve 1995 ortasından 2000 yılına kadar sürmüştür. • 1996 : Su Çerçeve Direktifi Taslağının AB Komisyonu tarafından hazırlanması • 1998: Taslak Direktifin tartışmaya açılması • 22 Kasım 2000'de Su Çerçeve Direktifi yürürlüğe girmiştir.
SÇD’nin hedefi ve amacı İç yüzey sular, geçiş ve kıyı suları ve yeraltı suları için aşağıdaki özellikleri taşıyan bir koruma çerçevesi oluşturmak: • Sucul ekosistemlerin, karasal ekosistemlerin ve sucul ekosistemlere doğrudan bağımlı sulak alanların durumunu koruma, kötüleşmesini önleme, iyileştirme; sürdürülebilir su kullanımını teşvik etme • Yeraltı suyu kirliliğinin giderek azaltılması • Taşkın ve kuraklığın etkilerini azaltarak iyi kalitede su teminine katkıda bulunma, yeraltı suyunun kirliliğinin azaltılması, kara ve deniz sularının korunması • Tüm sularda “iyi durum”a ulaşmak; son tarih • Nehir havzaları bazında su yönetimi • Emisyon limit değerleri ve kalite standartlarında “birleşik yaklaşım” • Doğru fiyatlar; maliyetin karşılanması • Vatandaşların daha fazla katılımını sağlamak • Mevzuatı düzenlemek İYİ SU KALİTESİ!!!
Nehir Havzası Yaklaşımı Su Kütleleri Kıyı Suları Yapay Su Kütleleri Nehirler Sulak alanlar/ karasal ekosistemler Haliçler Göller Yeraltı Suları
Nehir Havzası Yönetim Planı (NHYP) Kilit adımlar Su Çerçeve Direktifi Su Kütlelerinin karakterizasyonu ve baskıların analizi 2015’e kadar İYİ duruma ulaşmak için önlemler teklif edilmesi İzleme verileriyle durumun sınıflandırılması İYİ Duruma ulaşmak için Çevresel Hedeflerin Belirlenmesi
SÇD Yaklaşımı Tanımlama Değerlendirme Önlemler Raporlama
İlgili Direktifler • • • • İçmesuyu Direktifi (98/83/EC) Yüzmesuyu Direktifi (76/160/EC) Yerüstü Sularından İçmesuyu Eldesi Hakkında Direktif (75/440/EC) Yeraltı Suyu Direktifi (80/68/EEC) Kuşların Korunması Direktifi (79/409/EEC) Habitat Direktifi (92/43/EEC) Stratejik Çevresel Etki Değerlendirme Direktifi (85/337/EEC) Kentsel Atık Su Arıtma Direktifi (91/271/EEC) Nitrat Direktifi (91/676/EEC) IPPC Direktifi (91/692/EEC) Seveso Direktifi (82/501/EEC) Tatlı Su Balıkçılığı Direktifi (78/659/EEC) Taşkın Direktifi Tehlikeli Maddeler Direktifi ( 76/464/EEC) İnterkalibrasyon Direktifi
SÇD’de Anahtar Kavramlar • • Nehir Havzaları Bölgesi yaklaşımı Entegre su yönetimi Ekolojik kalite Sürdürülebilir su kaynakları yönetimi Tehlikeli maddeler Ekonomik analizler / maliyetin karşılanması AB mevzuatının uyumlaştırılması
SÇD İÇERİĞİ • • • Havza sınırları içinde uluslararası koordinasyon (Madde 3) Bütün suların doğal, önemli şekilde değiştirilmiş ve yapay olarak sınıflandırılması ve hedefler (Madde 4) İçme suyu temini (Madde 7) İzleme (Madde 8) Maliyetin karşılanması (Madde 9, Ek III) Noktasal ve yaygın kaynaklar için kombine yaklaşım (Madde 10) Önlemler programı (Madde 11) Nehir Havzası Yönetim Planları (Madde 13) Halk Katılımı ve Danışmanlığı (Madde 14) Kirliliğe karşı stratejiler - Öncelikli Maddeler (Madde 16) Diğer topluluk mevzuatı ile ilişkiler ve yürürlükten kaldırdığı direktifler (Madde 22) Nehir Havzası yaklaşımı, yetkili koordinasyon birimi
NEHİR HAVZASI YÖNETİM PLANI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Nehir Havzası Özelliklerinin Belirlenmesi Önemli Baskı ve Etkilerin Özeti Korunan Alanların Belirlenmesi ve haritalandırılması İzleme Ağları ve İzleme Programları haritası Çevresel Hedefler listesi Ekonomik analizin özeti Önlemler Programının özeti Daha ayrıntılı programların kaydı Halkın katılımı ve bilgilendirme önlemlerinin özeti ve ortaya çıkan değişiklikler Yetkili makamların listesi Kamuoyundan bilgi almak için irtibat noktaları
Faydalar Gelecek nesiller için ekolojik ve kimyasal açıdan iyi su kalitesi!
TÜRKİYE’DE AB’YE UYUMLU SU HAVZASI YÖNETİM STRATEJİSİ
RIVER BASINS IN TURKEY 2. 11. 2020 15
Başbakanlık Çevre ve Orman Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Tarım ve Köyişleri İçişleri Bakanlığı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı • Genel Sağlık Enerji ve Tabii Bakanllığı Hizmetleri Genel Müd. • İller İdaresi Kaynaklar Bakanlığı • Yapı İşleri • ÇED ve Planlama Genel Müd. • Çevre Yönetimi Genel Müd. • Elektrik İşleri Etüt • Doğa Koruma ve Milli Parklar Gen. Müd. İdaresi Genel Müd. Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Gen. Müd. • Maden Tetkik Arama Genel Müd. Devlet Su İşleri Genel Müd. ULUSAL Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğü • Koruma ve Kontrol • Genel Müd. • Sağlık Dairesi Başkanlığı • Refik Saydam • Hıfzısıhha Merkezi Genel Müd. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müd. Orman Bölge Müdürlüğü İller Bankası Bölge Müdürlüğü Meteoroloji İşleri Bölge Müdürlüğü İl Çevre İşletme Müdürlüğü Orman Müdürlüğü YERE L Genel Müd. • Afet İşleri Genel Müd. İller Bankası Genel Müd. Orman Genel Müd. Maden Tetkik Arama Bölge Müdürlüğü BÖLGESE L Devlet Planlama Teşkiilatı Tarım İl Müdürlüğü Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğü İl Sağlık Müdürlüğü • İlçe Sağlık Dairesi Başkanlığı • Valilikler • Kaymakamlıklar • İl Özel İdareleri • Büyükşehir Belediyeleri • Belediyeler
PLANLAMA
SU KALİTESİ EYLEM PLANI HAVZA KORUMA EYLEM PLANI ATIK SU ARITMA EYLEM PLANI KIYI YÖNETİMİ ÖZEL HÜKÜM BELİRLEME ÇALIŞMALARI
Havza Önceliklendirme Acil Öncelikli Havzalar q q q Akarçay Havzası Ergene Havzası Kızılırmak Havzası Gediz Havzası Büyükmenderes Havzası Diğer Havzalar q q q q Doğu Akdeniz Havzası Batı Karadeniz Havzası Fırat-Dicle Havzası Doğu Karadeniz Havzası Hatay Suları Havzası Batı Akdeniz Havzası Çoruh Havzası Aras Havzası Öncelikli Havzalar q q q q Yeşilırmak Havzası Sakarya Havzası Susurluk Havzası Marmara Havzası Konya Havzası Küçükmenderes Havzası Seyhan Havzası Burdur Gölü Havzası Ceyhan Havzası Van Gölü Havzası Orta Akdeniz Havzası Asi Havzası Ege Suları Havzası Havza Koruma Eylem Planlarını AB Su Kalitesi hedefleri (SÇD) kapsamında geliştiriyoruz
Havzalarda Önceliklendirme 10. KONYA KAPALI HAVZASI 14. CEYHAN HAVZASI 12. SEYHAN HAVZASI 18. DOĞU AKDENİZ HAVZASI 22. ASİ HAVZASI
Havza Koruma Eylem Planları
Sakarya ve Asi Havza Koruma Eylem Planları tamamlanma aşamasındadır. Antalya Havzası, Doğu Akdeniz Havzası, Batı Karadeniz Havzası, Fırat-Dicle Havzası, Doğu Karadeniz Havzası, Batı Akdeniz Havzası, Çoruh Havzası, Aras Havzası için 2010 yılında çalışmalar başlatılacaktır. 2010 yılı Yatırım Programında bütçe ayrıldı. “ 11 Havzada Havza Koruma Eylem Planı Hazırlanması Projesi” 12. 08. 2009 tarihinde TÜBİTAK ile imzalanan sözleşmeyle başlatılmıştır. Hazır-2008 yılında başlatılan çalışmalarda 4 havzada çalışmalar tamamlanmış olup, gelişmeler izlenmektedir.
HAVZA KORUMA EYLEM PLANI Maksat • Su kalitesini iyi duruma getirmek Eylem § Havzadaki kirletici kaynakları tesbit etmek, mevcut durumu karakterize etmek, § Yerleşim yerleri için evsel atıksu arıtma tesislerinin planlamasını yapmak, münferit ve/veya ortak arıtım imkan ve kabiliyetlerini belirlemek, § Mevcut arıtma tesislerinin yenilenmesi veya iyileştirilmesine yönelik ihtiyaçları tespit etmek, gerekli önlemleri belirlemek, § Söz konusu Plan kapsamında bulunan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için havza sınırları içerisinde sorumlulukları olan tüm kurum ve kuruluşların faaliyetlerini takvime bağlamak, § Bu takvim çerçevesinde belirtilen faaliyetlerin Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından izlenerek gerçekleştirilmesini sağlamak.
Akarçay Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Uygulama Planı Ortak ve münferit arıtma tesisi sayısı: 40 Kollektör hattının toplam uzunluğu: 189 km. Toplam maliyet: 144. 054. 000 TL N, P giderimi: 16 adet Aktif Çamur: 5 adet Doğal arıtma: 19 adet
Ergene Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Uygulama Planı Kofcaz
Türkiye’de Su Sektörü için Kapasite Geliştirilmesi Projesi www. tr-suyonetimi. cevreorman. gov. tr
Büyük Menderes Nehir Havzası Yönetim Planı Haziran 2009 Temmuz 2009 Çevresel Hedefler Nehir Havzası Bölgesi Nehir Havzası Karakterizasyonu Önemli Su Yönetimi Konuları Raporu Önlemler Programı İzleme Mart 2009’da hazır Nehir Havzası Yönetim Planı
1. Göller, nehirler, geçiş suları ve kıyı suları 2. Yapay, Büyük ölçüde değiştirilmiş, doğal sular
Büyük Menderes Havzası Yüzeysel Su Kütleleri
Büyük Menderes Havzası Yüzeysel Su Kütlelerinin Durumu
İzleme noktaları (madde 8/ek 5) • • Denetimsel Araştırmacı Operasyonel Korunan Alanlar
HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARININ AB ÇALIŞMALARI İLE İLİŞKİSİ • AB çalışmalarında Su Kalitesi Sektörü Koordinasyonu Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülmektedir. • 23 tane su kalitesi direktifi ile çalışılmakta olup, tüm direktifleri kapsayan Su Çerçeve Direktifi su kalitesine ulaşma hedefine “Nehir Havzası Yönetimi Planı” yaklaşımını getirmektedir. • Havza Koruma Eylem Planları yabancı uzmanlarca da su çerçeve direktifine en uygun planlar olarak belirtilmiştir. • Bu durum çevre faslı açılış çalışmalarında gerek strateji belgelerinin hazırlanması gerekse müzakere pozisyon belgesi hazırlıklarında ülkemizin elini güçlendirmiştir. • Havza Koruma Eylem Planlarının 2014 ten sonra “Nehir Havzası Yönetim Planları” şeklinde güncelleneceği belirtilmiştir. Bu kapsamda bir çerçeve su koruma kanununun olması gerekliliği vurgulanmıştır.
İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER
- Slides: 33