SZL KOMPOZSYON GZEL KONUMA HAZIRLIKLI KONUMA ETLER SZL

SÖZLÜ KOMPOZİSYON GÜZEL KONUŞMA HAZIRLIKLI KONUŞMA ÇEŞİTLERİ

SÖZLÜ KOMPOZİSYON Sözlü kompozisyon, dilin malzemesini oluşturan kelimelerin bir düzen içerisinde anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sözle ifade edilmesidir. Sözlü kompozisyonun amacı, kişiye kendi meramını açık, anlaşılır, tam ve doğru bir şekilde ifade etme becerisi kazandırmaktır.

SÖZLÜ KOMPOZİSYON Konuşma Herhangi bir düşüncenin, olayın, isteğin. . . dinleyenlere sözle anlatılmasına konuşma denir. İnsan (belki de tabiatının bir gereği olarak) duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmak, bildiklerini diğer insanlara öğretmek, herhangi bir gerçeği ifade etmek, ilgi duyduğu konuları öğrenmek. . . amacıyla konuşmaya ihtiyaç duyar. Bu ihtiyacın en güzel biçimde, usulüne uygun olarak karşılanması, konuşmanın önemini kavramak ve güzel konuşma ilkelerine uymakla mümkündür.

Güzel konuşmanın önemi İnsanı diğer canlılardan ayıran önemli özelliklerden biri olan konuşmanın, usulüne göre yapılması hemen her alanda başarılı olmanın temel şartlarındandır. Başarılı yöneticilerin, tanınmış avukatların, liderlerin, toplum içinde saygın bir yeri olan kişilerin ayırıcı vasıflarından biri de güzel ve etkili konuşmalarıdır. Böyle insanlar düşüncelerini güzel konuşma sanatının incelikleriyle ifade ettikleri için kendilerini dinletmesini bilirler ve herkesin kalbini kazanırlar.

Güzel konuşmanın önemi Zira bunlar, Aristo’nun dediği gibi düşündüklerinin hepsini söylemez fakat söylediklerini düşünür de söylerler. Konuşma sanatını bilmeyen birisi ne kadar akıllı, ne kadar değerli olursa olsun, kendisini dinletemez, muhatabını inandıramaz, etrafındakileri kendisinden uzaklaştırır, konuşmaya başladığı andan itibaren kendisine zarar vermeye başlar.

Güzel konuşmanın önemini veciz olarak özetlemek için, konuyla ilgili özlü sözlerden bazıları aşağıya alınmıştır: • Söz biliyorsan konuş ibret alsınlar, bilmiyorsan sus adam sansınlar. • İnsanın eti yenmez, derisi giyilmez, tatlı dilinden başka nesi var? • İstediğini söyleyen istemediğini işitir. • Dilin kemiği yoktur, ama kemik kırar. (Atasözü) • Her sözü söyleme, yerin kulağı var. (Atasözü) • Dilin cismi küçük, cürmü büyüktür. (Atasözü)

Güzel konuşmanın önemi • İnsanlar konuşa anlaşırlar. • Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. (Atasözü) • Dilim, seni dilim dileyim. (Atasözü) • Söz gümüşse sükût altındır. (Atasözü) • Söylediklerinizi dinletmek için kimseyi kolundan tutmayın, zira insanlar sizi dinlemek istemiyorlarsa onları tutacak yerde çenenizi tutsanız daha iyi edersiniz. (Chesterfield) • Güzel söz söyleme sanatı varsa, bir de güzel anlama ve dinleme sanatı vardır. (Epiktetos)

Güzel konuşmanın önemi • Kuşlar ayaklarıyla; insanlar dilleriyle yakalanırlar. (T. Fuller) • Ya susun ya da susmaktan iyi şeyler söyleyin. (Pisagor) • Konuşma, insanın aklını kullanma sanatıdır. (Eflatun) • Konuşma, aklın fihristidir. (Seneca) • Can sıkıcı bir adam olmak isterseniz, aklınıza gelen her şeyi söyleyin. (Voltaire)

GÜZEL KONUŞMA (RETORİK) Güzel konuşma; yerine, zamanına, kişisine uygun olarak yapılan konuşmadır. Neyi, nerede, ne zaman, kime nasıl söyleyeceğini bilen bir kişinin güzel konuşmayla ilgili önemli bir problemi yok demektir. Hazırlıklı veya hazırlıksız herhangi bir sözlü anlatımın güzel ve etkili olması, konuşma yanlışları yapılmamasına bağlıdır. Şu hâlde, güzel konuşmayı içinde konuşma yanlışlarının olmadığı sözlü anlatım şeklinde tanımlamak da mümkündür.

KONUŞMA YANLIŞLARI Konuşma yanlışları çevreye, eğitime, dilin kurallarını bilme seviyesine, alışkanlıklara ve kişiye göre değişmekle birlikte bunları; 1. Alışkanlıklardan kaynaklanan davranışla ilgili konuşma yanlışları, 2. Söyleyiş tarzıyla ilgili konuşma yanlışları, 3. Konuşma kurallarını bilmemekten kaynaklanan konuşma yanlışları, olmak üzere üç başlık altında toplayabiliriz.

1. ALIŞKANLIKLARDAN KAYNAKLANAN DAVRANIŞLA İLGİLİ KONUŞMA YANLIŞLARI • Kibirlenmek • İlgisizlik • Konuşanın sözünü kesmek • Kendini yetersiz görmek

1. ALIŞKANLIKLARDAN KAYNAKLANAN DAVRANIŞLA İLGİLİ KONUŞMA YANLIŞLARI • Alay etme alışkanlığı “İstediğini söyleyen istemediğini işitir. ” Bir toplantıda sonradan görme gençlerden biri aklınca kif’i küçük düşürmek için alaylı bir sesle: ― Üstat, siz baytardınız değil mi, diye sorar. kif gayet sakin, cevabını yapıştırır: ― Evet, bir yeriniz mi ağrıyordu?

1. ALIŞKANLIKLARDAN KAYNAKLANAN DAVRANIŞLA İLGİLİ KONUŞMA YANLIŞLARI • Boşboğazlık Söylenmemesi gereken bir sözü yerli yersiz söyleme alışkanlığıdır. Kulaklarının büyüklüğüyle ünlü Galileo’ye edepsizin biri: ― Üstat, kulaklarınız bir insan için biraz büyük değil mi, demiş. Galileo: ― Doğru, demiş. Benim kulaklarım bir insan için biraz büyük; ama seninkiler de bir eşek için fazla küçük sayılmaz mı?

1. ALIŞKANLIKLARDAN KAYNAKLANAN DAVRANIŞLA İLGİLİ KONUŞMA YANLIŞLARI • Gevezelik • Usulsüz eleştiri yapmak İğneyi kendine çuvaldızı başkasına batır. • Yapmacıklık Ya olduğun gibi görün ya göründüğün gibi ol. • Övünmek • Dedikodu etmek • Kesin konuşmak

2. SÖYLEYİŞ TARZIYLA İLGİLİ KONUŞMA YANLIŞLARI Etkili ve güzel bir konuşmada konunun içeriği kadar söyleyiş tarzı da önemlidir. Neyi, ne zaman, nerede, nasıl söyleyeceğini bilmeyen bir kişinin güzel konuşması çok zordur. Herhangi bir isteğin ifadesinde, seçilen kelimelerin ve söyleniş tarzının kişiler üzerinde farklı etkiler uyandıracağı unutulmamalıdır.

2. SÖYLEYİŞ TARZIYLA İLGİLİ KONUŞMA YANLIŞLARI Aşağıdaki cümleler, bu konuyu örnekleyen özlü sözlerdendir: • Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. (Atasözü) • Hoo var, öküz durdurur; hoo var saban kırdırır. Söz ola kese savaşı, söz ola kestire başı Söz ola ağulu aşı, bal ile yağ ede bir söz. (Yunus Emre) (Atasözü)

2. SÖYLEYİŞ TARZIYLA İLGİLİ KONUŞMA YANLIŞLARI • Aynı kelimeleri tekrarlamak • Söyleyiş yanlışları yapmak, anlamsız sesler çıkarmak • Argo sözleri kullanmak ve kaba konuşmak Argo: Kullanılan ortak dilden ayrı olarak aynı meslek ya da topluluktaki insanların kullandığı özel dil ya da sözcük dağarcığı; serserilerin, külhanbeylerinin kullandığı söz ya da deyim (Türkçe Sözlük) Kendisine ve çevresindekilere saygısı olan aydın bir insanın konuşmasında argoya ve kaba sözlere rastlanmaz.

3. KONUŞMA KURALLARINI BİLMEMEKTEN KAYNAKLANAN KONUŞMA YANLIŞLARI Güzel ve etkili konuşma kurallarını bilmeyen, bu konuda deneyimi olmayan, konuşma sırasında yapılan yanlışlıkların neler olduğundan habersiz bir konuşmacının başarılı bir sunuş yapamayacağı, konuşmasının yanlışlarla dolu olacağı muhakkaktır. Konuşmacı, karşılaştığı kötü örnekleri kendisine devamlı ölçü kabul ederse başarılı olamaz. • Üslûp yanlışları • Plansızlık

GÜZEL KONUŞMA KURALLARI Ø 1. Muhatabınıza önem veriniz, saygılı olunuz ve övünmeyiniz. Ø 2. Dinlemesini biliniz. Ø 3. Samimî olunuz ve yapmacıklıktan sakınınız. Ø 4. Yere, zamana, duruma, muhataba uygun bir konu seçiniz ve boş konuşmayınız. Ø 5. Çevrenizdekilere sık nasihat vermeye kalkışmayınız. Ø 6. Konuşurken kelime seçimine, bunları doğru söylemeye ve üslûbunuza özen gösteriniz.

GÜZEL KONUŞMA KURALLARI Ø 7. Mümkün olduğu kadar sağlam cümleler kurmaya çalışınız. Ø 8. Sesin insanın kişiliğini yansıtan önemli bir unsur olduğunu unutmayınız. Ø 9. Sesinizin tonunu duygu ve düşüncenizin özelliğine göre ayarlayınız. Ø 10. Konuşmada jest ve mimiklerden aşırılığa kaçmadan, gerektiği ölçüde söz ve düşüncenin ahengine uygun olarak yararlanınız. Ø 11. Bir sunuş konuşması yapmanız gerektiği mutlaka hazırlık yapınız. Ø 12. Dinleyicilerinizle göz irtibatını kesmeyiniz. Ø 13. Konuşma sırasında doğruyu güzel bir üslûpla ifade etmeye özen gösteriniz.

A. HAZIRLIKLI KONUŞMALAR Bir topluluğa hitaben yapılan sunuş konuşmaları hazırlıklı konuşmalardır. Bu konuşmalar siyasi, hukuki, ilmî, dinî, ticari vb. gibi hangi türden olursa olsun hepsinde dinleyici grubunu göz önünde bulundurarak uygun bir konu seçmek, konuşma planı yapmak ve hazırlanmak şarttır.

Hazırlıklı konuşmalarda dikkat edilmesi gereken hususlar 1. Konuşmayı kimler dinleyecek? 2. Konunun tespiti 3. Konuşma planının çıkarılması ve konunun hazırlanması

Konuşma planı Planın bölümleri Sorular Sunuş a) Hitap bölümü Kime hitap edilecek? Sayın …. . (sevgili) b) Giriş bölümü Konu nedir? Konunun özü: . . . . c) Gelişme bölümü Konu hangi fikirlerle Fikirler: genişletilecek? 1. . . . 2. . . . Örnekler: . . ç) Sonuç bölümü Sonuç nedir? Ana fikir: . .

Hazırlıklı konuşmalarda dikkat edilmesi gereken hususlar 4. Hazırlığın denenmesi 5. Sunuştan önce yapılması gerekenler Ø Gerekli malzemeler, kaynaklar, dokümanlar kontrol edilmelidir. Ø Konuşma yapılacak yerin önceden görülmesinde yarar vardır. Ø Donanım kontrol edilmelidir. (Ses düzeni, sunular vs. ) Ø Gereksiz eşya kaldırılmalıdır. Ø Dinleyiciler ön kısımda toplanmalıdır. Ø Kıyafet uygun olmalıdır.

Hazırlıklı konuşmalarda dikkat edilmesi gereken hususlar 6. Sunuş Ø Konuşmacı kürsüye canlı adımlarla gelmelidir. Ø Konuşmacı dış görünüşüyle, sesiyle dinleyicileri etkileyebilmelidir. Ø Dinleyiciler karşısında rahat olmalıdır.

Hazırlıklı konuşmalarda dikkat edilmesi gereken hususlar 6. Sunuş Ø Konuşma planındaki sıraya göre sunuş yapılmalıdır. Ø Söze “Biraz başınızı ağrıtacağım, kusura bakmayın. Aslında içinizde bu konuyu benden daha iyi bilenler var ama görev bana verildi. Bildiğim kadarıyla anlatmaya çalışayım. ” gibi, konuşmanın etkisini azaltacak ifadelerle başlamamak gerekir.

Hazırlıklı konuşmalarda dikkat edilmesi gereken hususlar Ø Ses tonu dinleyenlerin ilgilerini canlı tutacak şekilde konuya göre ayarlanmalı; konu, ses, söyleyiş, jest ve mimikler uyum içinde olmalıdır. Ø Konuya uygun nükte, fıkra, hatıra veya küçük bir hikâye anlatmak uygun olabilir. Ø Sunuşta göz irtibatı çok önemlidir. Ø Konuşmacı dinleyicileri gözleyerek onların tepkilerini kontrol etmeli ve konuşmasını buna göre ayarlamalıdır.

Konuşmanın Uzunluğu Guru bilgeliğini tüm insanların emrine sunmak istediği salona girmiş. Salon, ön sırada oturan seyis dışında boşmuş. Konuşup konuşmama konusunda düşünen Guru sonunda seyise sormuş: - Buradaki tek kişi sensin. Sana göre konuşmalı mı, yoksa konuşmamalı mıyım? Seyis cevap vermiş: -Sayın Guru ben basit bir insanım. Bu konulardan anlamam. Fakat ahıra gelseydim ve bütün atların kaçıp bir tanesinin kaldığını görseydim, yine de onu beslerdim. Bu sözlere hak veren Guru anlatmaya başlamış. İki saatten fazla konuşmuş durmuş. Sonra kendini mutlu hissetmiş, dinleyicisinin de vaazın çok iyi olduğunu onaylamasını isteyerek sormuş: - Konuşmamı nasıl buldun? Seyis cevap vermiş: - Sana daha önce basit bir adam olduğumu ve bu konulardan anlamadığımı söylemiştim. Gene de eğer ahıra gelip biri dışında tüm atların kaçtığını görseydim, onu beslerdim dedim ama elimdeki tüm yemi ona verip hayvanı çatlatmazdım.

Hazırlıklı konuşmalarda dikkat edilmesi gereken hususlar Ø Samimi, saygılı ve hoşgörülü olmalı, başkalarını kıracak ölçüsüzlüklere, kaba sözlere ve argoya yer vermemelidir. Ø İyi bir giriş ve iyi bir sonucun konuşmanın en etkili bölümleri olduğu unutulmamalıdır. Ø Konuşmacı kendisine ayrılan süreye uymaya özen göstermeli, sorulacak sorulara açık, kısa ve kesin cevaplar verilmelidir.

HAZIRLIKLI KONUŞMALAR NUTUK (SÖYLEV) Bir dinleyici grubuna belli bir düşünceyi, bir duyguyu aşılamak; önemli açıklamalarda bulunmak için yapılan coşkulu konuşmalara nutuk denir. Nutuk siyasî, içtimaî, millî, ahlâkî, hukukî, askerî olabilir. Nutuktan amaç heyecanlandırarak bir düşünceyi aşılamaktır. Victor Murdock’un “Söze iyi başlayın, iyi bitirin, arasını neyle doldurursanız doldurun. ” sözü, nutukta özellikle giriş ve sonuç bölümünün önemli olduğunu göstermesi bakımından dikkat çekicidir. “Gençliğe Hitabe” ile biten Atatürk’ün Nutuk’u bu türün en başarılı örneklerinden biridir.

KONFERANS Alanında uzman birinin bir konu hakkında, duygu ve düşüncelerini açıklamak, öğretmek amacıyla yaptığı hazırlıklı konuşmaya konferans denir. Konferansçı istediği konuyu anlatabilir. Konferanslar bilimsel konularda daha çok verilmekle birlikte güncel konularda da verilebilir. Konferanstan amaç dinleyenleri coşturmak veya onlara bir fikir aşılamak değil, dinleyicileri belli bir konuda bilgilendirmektir.

KONFERANS Konferans şöyle bir planla sunulabilir: 1. Seslenme 2. Konferansın amacı 3. Konunun kısaca özeti 4. Sorulabilecek soruların cevapları 5. Sonuca götüren açıklamalar 6. Sonuç

MÜL KAT (GÖRÜŞME) Kendi alanının uzmanı ünlü kişileri etraflıca tanıtmak veya toplumu ilgilendiren önemli bir konuyu aydınlatmak üzere uzmanlarla (veya ünlülerle) yapılan görüşmelerin aktarıldığı gazete yazılarına mülâkat (görüşme) denir.

MÜL KAT (GÖRÜŞME) Mülâkatlar genellikle şu plana göre hazırlanır (veya yapılır): • Görüşülecek kişiyle mülâkat için yer ve zaman belirlenir. • Mülâkatı yapacak kişi konuşacağı konuyla ilgili olarak iyi bir hazırlık yapar. • Muhatabına soracağı soruları yazar ve bunları bir sıraya kor. • Görüşmeye başlamadan kendisini tanıtır, iyi bir giriş konuşmasını yapar. • Konuyu kısaca özetler ve sorularını sorar.

MÜL KAT (GÖRÜŞME) • Mülâkatta kararlaştırılan konunun dışına çıkılmaz, özel görüş ve yorumlara yer verilmez, ayrıntıya girilmez. Dilin açık ve sade olmasına özen gösterilir. Görüşme (mülâkat) bir işe alınacak kişiler arasından seçim yapmak amacıyla da yapılabilir. Böyle bir görüşmede başarılı olmak için aşağıdakilerin bilinmesinde yarar vardır:

MÜL KAT (GÖRÜŞME) 1. Mülâkat için yer ve zaman belirtilmemişse mutlaka randevu alınır ve görüşmeye vaktinde gidilir. 2. İyi bir kıyafetin en iyi tavsiye mektubu olduğu unutulmaz. 3. İçeri girdikten sonra komisyon, selâmlanmalı, kişi kendini tanıtmalı ve soruları cevaplamaya hazır olduğunu belirtmelidir. 4. Sorular dikkatle dinlenmeli ve sadece sorulanlar cevaplanmalı, söz gereksiz yere uzatılmamalıdır. Bu arada tuzak sorular sorulabileceği de hesaba katılarak temkinli konuşulmalıdır.

MÜLAKAT (GÖRÜŞME) Konuşma kurallarına mümkün olduğu kadar uyulmaya çalışır. Çünkü komisyon üyeleri adayı konuştururken konuşmada açıklık, anlatım ve ikna, anlama ve idrak kabiliyeti, zihnî kıvraklık, kendine güven ve tolerans gibi ölçütlerle değerlendirme yapacaklardır. 5. Görüşme tamamlandıktan sonra teşekkür edilir ve iyi dileklerle oradan çıkılır.

TARTIŞMA Bir grubu (veya çoğunluğu) ilgilendiren, daha önceden belirlenen bir konu hakkında farklı düşünceleri olan kişilerin konuyla ilgili görüşlerini açıklamak, konuyu (veya sorunu) çözmek, muhatabın zayıf yönlerini aramak amacıyla bir araya gelerek yaptıkları karşılıklı konuşmaya tartışma denir.

TARTIŞMA Tartışma konusu; üzerinde konuşmaya ve araştırma yapmaya değer nitelikte olmalı, kanıtlanmış konular üzerinde ısrar edilmemeli, normal bir ses tonuyla konuşulmalı, saygılı olunmalı, dedikodu etmekten, bağırıp çağırmaktan, konu dışına çıkmaktan ve konuşanın sözünü kesmekten kaçınılmalıdır.

Tartışmalarda başkanın görevleri 1. Konuyu özellikleri ve sınırlarıyla dinleyicilere belirtmek 2. Konuşmacıları dinleyicilere tanıtmak 3. Tartışmayı başlatmak 4. Konuşmacıların konu dışına çıkmalarını engellemek 5. Herkese eşit konuşma süresi vermek 6. Konuşmacılara yerine göre sorular yöneltmek

Tartışmalarda başkanın görevleri 7. Tarafsız olmak 8. Tartışma kurallarına uymayanları uyarmak 9. Kısa özetler yaparak konuyu toparlamak 10. Tartışmanın sonucunu açıklamak Bir dinleyici grubu önünde yapılan münazara, açık oturum, panel, forum ve bilgi şöleni toplu tartışma çeşitlerindendir.

MÜNAZARA Birer cümle hâlinde ifade edilen bir tezle antitezin, iki grup arasında bir hakem heyeti -jüri- huzurunda tartışıldığı konuşmalara münazara denir. Tartışmalarda yarışma kaygısı olmadığı hâlde, münazaralar birer fikir ve söz yarışmasıdır. Tartışmalar için geçerli olan kurallar münazaralar için de geçerlidir. Bir başkan yönetiminde, jüri önünde yapılan münazarada gruplardaki konuşmacı sayısı bir ile dört arasında değişebilir.

Konuşma sırası örneği As Başkan Bs A 1 A 2 A 3 B 1 A Grup sözcüsü 1. üye 2. üye 3. üye B 2 B 3 As Bs

BİLGİ ŞÖLENİ Bir konunun çeşitli yönleri üzerinde, aynı oturumda, konunun uzmanı değişik kimseler tarafından (çoğunlukla akademik konularda) yapılan seri konuşmalara bilgi şöleni (sempozyum) denir. Bilgi şöleni, diğer konuşma türlerine göre daha ilmî ve ciddi bir sohbet havası içinde geçer. Bilgi şöleninden amaç, konuyu tartışmak değil, uzmanları tarafından olumlu ve olumsuz yönleriyle değerlendirilen konuya bir çözüm üretmektir. Konuşmaların sonunda oturum başkanı, konuyu özetler ve çıkan sonucu dinleyicilere aktarır.

BİLGİ ŞÖLENİ Bilgi şölenini, oturum başkanı yönetir. Konuşmacı üyelerin sayısı üç ile altı arasında değişebilir. Üyelerin konuşma süreleri genellikle beş dakikadan az, yirmi dakikadan çok olmaz. Bilgi şöleni, konunun önemine ve uzunluğuna göre oturumlar hâlinde, ayrı salonlarda birkaç gün boyunca da sürebilir. Bu nitelikteki konuşmalar genellikle akademik konularda olur.

AÇIK OTURUM Geniş halk kitlelerini ilgilendiren bir konunun, uzmanlarınca bir başkan yönetiminde dinleyici grubu önünde tartışıldığı konuşmalara açık oturum denir. Açık oturum, büyük bir salonda dinleyiciler önünde yapılabileceği gibi stüdyoya davet edilen dinleyiciler önünde veya dinleyici grubu olmadan da radyoda ya da televizyonda yapılabilir.

AÇIK OTURUM Konuşmacı sayısının üç veya beş kişi olarak tespit edildiği açık oturumlarda başkan önce konuyu açıklar, sonra konuşmacıları tanıtır ve sırayla söz verir. Başkanın konu hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Başkan, sırasıyla ve dönüşümlü olarak konuşmacılara sorular yöneltir, gerektiğinde kısa bir değerlendirme yapar. Tartışma boyunca tarafsız olmak, konuşmacılara verilen süreyi dengeli bir şekilde ayarlamak, tartışma kurallarının dışına çıkılmasını engellemek başkanın görevleri arasındadır. Açık oturumun süresi konuya göre ayarlanmalıdır.

PANEL Toplumu ilgilendiren bir konunun dinleyiciler önünde, sohbet havası içinde, uzmanları tarafından tartışıldığı konuşmalara panel denir. Açık oturum ile panel özellikleri yönüyle birbirlerine çok benzerler. Hatta bazı kitaplarda panel ile açık oturum aynı konuşma türü olarak verilir. Arada sadece üslûp farkı vardır. Panelin sonunda, dinleyiciler panel üyelerine soru sorabilirler. Tartışma dinleyicilere de geçerse o zaman tartışma, forum şekline dönüşür.

FORUM Bir başkanın yönetiminde, toplumu ilgilendiren bir konuda, farklı gruplardan oluşan dinleyicilerin söz sırası alarak konuşma kuralları içerisinde yaptıkları tartışmalara forum denir. Forum, panelin devamında yapılacaksa başkan, panelin süresini bir saat, forumun süresini de yarım saat olarak sınırlayabilir. Bu durumda panelden sonra forum yapılacağı konuşmalara başlanmadan duyurulmalıdır.

FORUM Esasen forumdan amaç belli kararlara varmak değil, konuyu değişik anlayışlarla, farklı boyutlarıyla ortaya koymaktır. Forumda söz alan dinleyiciler, konuyla ilgisi olmayan özel sorunlarına değinmemelidir. Sorular kısa, açık ve net olmalı, tartışma saygı kuralları içerisinde, kırıcılıktan uzak, samimî bir hava içerisinde yapılmalı, tartışmadan beklenen amaca yardımcı olunmalıdır.

SEMİNER Herhangi bir konuyla ilgili yapılan araştırma sonuçları hakkında bilgi vermek ve bu bilgiler üzerinde tartışma amacıyla birkaç yetkilinin yönetimi altında düzenlenen toplantılara seminer denir. Üniversitelerde bir öğretim üyesinin denetimi altında genellikle yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin yaptıkları araştırmalarla ilgili rapor hazırlama; tartışma biçiminde yönetilen grup çalışmaları da seminerdir. Süresi konuya bağlı olarak değişen seminerler, genellikle akademik özellik taşırlar.