Szkoa Podstawowa nr 46 w Czstochowie Raport z

Szkoła Podstawowa nr 46 w Częstochowie Raport z ewaluacji wewnętrznej I semestr 2011/2012 RESPEKTOWANIE NORM SPOŁECZNYCH, KSZTAŁTOWANIE POSTAW UCZNIÓW

zakres ewaluacji Ocena respektowania norm społecznych w szkole celem doskonalenia i modyfikacji działań wychowawczych nauczycieli wzmacniających właściwe zachowanie uczniów.

Cel ewaluacji pozyskanie informacji dotyczących postaw uczniów oraz procesów edukacyjnych, które je kształtują, jak również informacji na temat właściwego zachowania uczniów

§ Wyniki ewaluacji sporządzono na podstawie: ■ analizy ankiet skierowanych do uczniów, ■ analizy ankiet skierowanych do nauczycieli, ■ analizy ankiet skierowanych do rodziców, ■ analizy ankiet skierowanych do personelu pomocniczego ■ analizy zachowania na podstawie zeszytów pochwał i uwag, ■ analizy dzienników lekcyjnych, (godziny wychowawcze, wyjazdy, ważniejsze wydarzenia z życia klasy), spostrzeżeń i obserwacji zajęć przez dyrektora placówki

Analiza ankiet skierowanych do uczniów naszej szkoły Ankiety przeprowadzono wśród 84 uczniów klas I-VI

Co robisz gdy spotkasz na ulicy nauczyciela? �Mówię „dzień dobry” - 81 uczniów �Przechodzę na drugą stronę – 2 uczniów �Mijam obojętnie – 1 uczeń

Czy używasz słów: Zawsze często rzadko Proszę 33 38 13 Dziękuję 45 35 3! Przepraszam 51 22 9

Twój kolega używa wulgaryzmów - co robisz? Zwracam mu uwagę, by tego nie robił 47 Przeszkadza mi to, ale nie reaguję 20 Też używam brzydkich słów 8 Nie przeszkadza mi to 7

Jak myślisz dlaczego dzieci i młodzież używają wulgaryzmów i biją innych? Chcą imponować kolegom Obserwują agresję w telewizji Naśladują kolegów Nie wiedzą, jak inaczej rozwiązać problem 40 22 19 17 Naśladują dorosłych Brak odpowiedzi 10 3

Co robisz, gdy widzisz , że twój kolega(koleżanka) bije kogoś? 7 informuję nauczyciela 26 informuję rodzica 50 zwracam uwagę , by tego nie robił nie przeszkadza mi to 16

Czy kiedykolwiek zostałeś pobity? 30 NIE TAK 54

Uczeń został pobity (wg ankiety 30 uczniów) w jakich okolicznościach? - przykładowe odpowiedzi w szkole 3 q. W zabawie 2 q. Na przerwie 2 q. W szatni 2 q. W domu 2 qbez powodu 2 qbyłem na Rakowie 1 q. Jak się śmiałem z kolegi q. W mieście q. Mateusz zawsze mnie bije q. Umówiłem się na solo q. Poza terenem szkoły q. Bo stałem na drodze q

Czy ktoś próbował wymuszać od Ciebie pieniądze? 10 74 Nie Tak Gdzie wymuszano od Ciebie pieniądze? (odp. własne uczniów) W kościele 4 W szkole 1 W sklepie 1 W klasie 1 Na boisku 1 Nie pamiętam 2

Co robisz jak ktoś Cię zdenerwuje? Szukam pomocy dorosłych 35 Tłumię złość i spokojnie wyjaśniam problem 28 Obrażam się 26 Krzyczę i wyzywam go 10 Biję go (popycham, kopie) 4 Niszczę jego rzeczy 3 Brak odpowiedzi 2

Komu powiedziałbyś o tym, że wobec ciebie stosowano przemoc? Rodzicom 49 Wychowawcy lub zaufanemu nauczycielowi 32 Pedagogowi szkolnemu Koledze lub koleżance nikomu 21 20 12

Analiza ankiet skierowanych do rodziców Ankiety przeprowadzono wśród 94 rodziców klas I-VI ( oto niektóre wyniki)

Czy Państwa dziecko używa zwrotów grzecznościowych w stosunku do dorosłych? 5 46 Czy Państwa dziecko używa zwrotów grzecznościowych w stosunku do rówieśników? 11 13 5 zawsze często rzadko 48

Jak Państwo reagują, gdy, dziecko używa wulgaryzmów? zwracam uwagę, by tego nie robił 60 przeszkadza mi to, ale 1 nie reaguję nie przeszkadza mi to 0 Rodzice dopisali, że ich dziecko nie używa wulgaryzmów 10 Dlaczego zdaniem Państwa dzieci i młodzież używają wulgaryzmów? chcą zaimponować kolegom 38 słyszą je od rówieśników 38 słyszą je w mediach (np. filmy, gry komputerowe, itp. 35 chcą być bardziej dorośli 20 słyszą je w domu 16 Chcą w prosty i przejrzysty sposób wyrazić swoją opinie- dopisek w jednej ankiecie

Jak się zachowuje Państwa dziecko, gdy coś lub ktoś je zdenerwuje? informuje rodziców o 40 zdarzeniu obraża się 29 płacze 26 tłumi w sobie złość i 9 spokojnie przyjmuje zastrzeżenia wyładowuje złość na przedmiotach 8 krzyczy i wyzywa innych 7 bije 2 Czy zauważyli Państwo zachowania agresywne w domu u swoich dzieci ? Agresja wyładowana na jakimś przedmiocie, rzeczy 28 Agresywne zachowanie słowne 26 Agresywne zachowanie fizyczne 11 Nie zaznaczono odpowiedzi 10 Nie jest agresywnydopisek rodzica 14

Czy Państwa dziecko było świadkiem przemocy w szkole? Najczęstsze odpowiedzi na tak 60 50 50 40 30 20 20 15 9 10 ni e w ie m i ie dz od po w Ta k ak br N ie 0 § bicie się na przerwach §Szarpanie, popychanie na schodach §Wynoszenie dziewczynek z łazienki §Koleżanki biły kolegę wykręcały mu ręce § dziwne zabawy na przerwach §Kopanie §plucie

Czy Państwa dziecko doświadczyło przemocy w szkole? Najczęstsze odpowiedzi na tak ****** 33 k dz i po w ie od Ta k 30 br a N ie 30 vŚmianie się i dokuczanie 10 v. Przezywanie 6 v. Używanie wulgarnych słów 5 v. Plucie 5 v. Szarpanie 4 v. Zmuszanie do czegoś 3

Jak Państwo reagują na informację , że jakieś dziecko używa siły fizycznej wobec innych? zwracam uwagę, by tego nie robił 61 informuję o tym jego opiekunów 18 Brak odpowiedzi 13 zawiadamiam służby prewencyjne ( policja itp. ) 2 przeszkadza mi to, ale nie reaguję 0

Dlaczego zdaniem Państwa dzieci i młodzież używają siły fizycznej do rozwiązywania swoich problemów? chcą zaimponować rówieśnikom 37 obserwują taki sposób rozwiązywania problemów w grach komputerowych 35 obserwują taki sposób rozwiązywania problemów w telewizji 33 nie znają innych dobrych rozwiązań 18 naśladują zachowania dorosłych 16 (jest to biologiczna i naturalna forma obrony człowieka- dopisek rodzica)

Czy wiedzą Państwo w jaki sposób nauczyciele reagują w przypadku negatywnych zachowań ucznia? wezwanie rodziców 39 rozmowa z wychowawcą, dyrektorem, pedagogiem 35 poruszanie problemów na lekcji wychowawczej 25 inne • nie wiem 1 • rozmowa z uczniem 3

Co Państwa zdaniem może zrobić szkoła i nauczyciel, aby wyeliminować negatywne zachowanie dzieci, młodzieży? Co mogą zrobić rodzice, aby wyeliminować negatywne zachowania wśród dzieci i młodzieży? Dużo rozmów i pogadanek z uczniami 48 Dużo rozmów i pogadanek z własnymi dziećmi Promowanie dobrego zachowania 44 Wyciągać konsekwencje ze 38 złych zachowań Konsekwentne rozliczanie dzieci i rodziców 29 Inne 0 Nagradzanie dobrego zachowania 54 31 Inne • wszystkie metody są nieskuteczne 1 • Dawać przykład swoim zachowaniem i postępowaniem 5 • nie krytykować nauczycieli i innych w obecności dzieci

Skąd według Państwa dziecko powinno PRZEDE WSZYSTKIM czerpać wzorce do właściwego zachowania się w szkole, domu i w dalszym życiu (proszę wybrać tylko jedną odpowiedź) 57 60 50 40 30 19 20 10 10 6 2 IE D ZI ED IA PO W M KI AN LE Z O D O BR AK IK LE D ZY KO D O M R O SZ D ZI N KO N Y ŁA 0

Analiza ankiet skierowanych do nauczycieli Ankietę przeprowadzono wśród 14 nauczycieli oraz 6 pracowników szkoły Ankieta zawierała 8 pytań

Czy zdaniem Pani/Pana uczniowie używają zwrotów grzecznościowych? 25 20 15 6 14 wobec rówieśników 10 wobec dorosłych 12 5 0 8 0 zawsze często rzadko

uk aj ą sz oc y m po u zł oś ć 3 sł y. . . ro do ią m tłu ć oś zł ny ch in ą ad ow yw uj ył ją ny ch in si ę 15 bi ą aj yw iw yz ją ob ra ża 16 14 12 10 8 6 4 2 0 w yc za kr z Jak się zachowują uczniowie jak ktoś ich zdenerwuje? 15 5 6 3

Czy doświadczyła Pani/Pan agresji uczniów wobec siebie? Odpowiedź na tak 5 15 Nie Tak • Agresja słowna ( uwagi, prowokowanie w oczekiwaniu zdenerwowanie nauczyciela, wyśmiewanie , przezywanie), -2 • Agresja przeniesiona na przedmiot( trzaśnięcie drzwiami , rzucenie książką)- 4 • wskazanie na bicie. - 1

Jak Pani/Pan reaguje, gdy uczeń używa agresji fizycznej do rozwiązywania swoich problemów? W jaki sposób Pani/ Pan reaguje na złe zachowanie w czasie lekcji? Zwracam uwagę by tego nie robił, rozmawiam 16 Staram się zaciekawić uczniów tematem lekcji 10 Powiadamiam wychowawcę, pedagoga, dyrektora 8 Rozmawiam z uczniami na ten temat 9 Podnoszę głos 5 Zawiadamiam rodziców 7 4 Poruszam problem na godzinie wychowawczej 2 Zarządzam dodatkowe odpytywanie lub kartkówkę 0 Nie reaguję 0 Grożę obniżeniem oceny z zachowania Nie zwracam uwagi 0

Jak Pani/Pan reaguje gdy uczeń używa wulgaryzmów? Dlaczego Pani/Pana zdaniem dzieci i młodzież używają wulgaryzmów? Zwracam uwagę, by tego nie robił 19 Słyszą je w domu 14 Powiadamiam wychowawcę lub pedagoga 7 Słyszą od kolegów 12 Poruszam ten problem na godzinie wychowawczej 4 Chcą imponować kolegom 11 Nie reaguję 0 Słyszą w telewizji 10 Chcą być bardziej dorośli 9

Co może Pani/ Pan zrobić , aby wyeliminować negatywne zachowanie dzieci i młodzieży? Zaproponowano następujące rozwiązania ürozmowa z dzieckiem i całym zespołem klasowym, üdawanie dobrego własnego przykładu üukazywanie autorytetów, üpokazywanie alternatywnych rozwiązań, üpedagogizacja rodziców, üstwarzanie przyjaznej i pozytywnej relacji z uczniem, üKonsekwencja w działaniu, üwzmacnianie znaczenia nagrody i kary. üZrozumienie dziecka ü współpraca z rodzicami

Analiza dzienników lekcyjnych (ważniejsze wydarzenia z życia szkoły, wyjazdy) Uczniowie uczestniczą w takich działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych postaw jak: w apelach o tematyce dotyczącej: ■ patriotyzmu ; ■ religii; ■ bezpieczeństwa w szkole i poza nią; ■ bezpieczeństwa w sieci; ■ kultywowania tradycji.

■ spotkanie z policją na temat: odpowiedzialności za nieprzestrzeganie prawa; ■ działania charytatywne np. zbieranie zakrętek, zbiórka dla schroniska psów; ■ działania ekologiczne np. sprzątanie świata, zbiórka zużytych baterii; ■ tradycje szkolne: dzień chłopaka , ślubowanie kl. I, Andrzejki, Jasełka, bal karnawałowy, konkursy międzyszkolne, Dzień Babci i Dziadka itp. § akcje promujące zdrowe żywienie i zdrowy styl życia: ” Trzymaj formę”, ”Nie pal przy mnie” Dzień bez słodyczy, konkurs kulturalnego zachowania podczas spożywania obiadów itp.

Nauczyciele na godzinach wychowawczych (w I semestrze) oraz na przedmiotach poruszali tematykę: szacunku dla innych i samego siebie; ■ szacunku dla szkoły; ■ patriotyzmu; ■ kultywowania tradycji; ■ odpowiedzialności za siebie i innych; ■ akceptacji samego siebie w aspekcie fizycznym; ■ uwrażliwiania na problematykę związaną z ekologią; ■ kształtowania cnót społecznych; ■ kształtowania postawę zgłębiania wiedzy; ■ kształtowania postawy dialogu i tolerancji wobec innych; ■ bezpieczeństwa w szkole i poza nią; ■ skutków uzależnień i nałogów; ■ rozwoju własnej osobowości i higieny; ■ promowania poprawnego zachowania. �■

Analiza wyników ■ Na podstawie analizy dzienników można stwierdzić, że klasowe plany pracy są spójne z Programem Wychowawczym, Profilaktyki ■ Ankiety przeprowadzone wśród nauczycieli pokazują, że w szkole monitoruje się zachowanie uczniów. ■ Nauczyciele wdrażają wnioski z analizy działań wychowawczych w formie godzin wychowawczych i pedagogizacji rodziców. ■ Analiza dzienników lekcyjnych wykazała, że nauczyciele dostosowują tematykę lekcji wychowawczych do potrzeb uczniów. ■ Z ankiet wynika, że uczniowie wiedzą, jakich postaw się od nich oczekuje.

■ analiza dzienników lekcyjnych pokazała, że uczniowie uczestniczą w działaniach sprzyjających kształtowaniu postaw. ■ z ankiet przeprowadzonych wśród wszystkich badanych wynika, że uczniowie częściowo wykazują postawy i zachowania promowane przez szkołę oraz wiedzą jak reagować na negatywne zachowanie ■ Ankiety pokazały, że w szkole podejmowane są działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. ■ Większość uczniów czuje się bezpiecznie na terenie szkoły ■ Eliminowanie zagrożeń wśród uczniów podejmowane jest poprzez rozmowy z wychowawcą, pedagogiem szkolnym, spotkania z policją, ■ Analiza negatywnych wpisów do zeszytów pochwał i uwag wykazała, że niewielka grupa uczniów wymaga dyscyplinowania i przypominania o obowiązkach. § Większość uczniów zwraca się kulturalnie do osób dorosłych § Większość uczniów stara się nie używać wulgaryzmów § ■ Zasady promowane przez szkołę są normami, którymi uczniowie powinni kierować się poza szkołą.

Wnioski przekazane przez dyrektora placówki na podstawie przeprowadzonych przez Niego obserwacji zajęć oraz dokumentacji szkoły

- w czasie zajęć pozalekcyjnych, a także edukacji wczesnoszkolnej stosować dużą liczbę czynności polegającej na zdobywaniu wiedzy przez uczestnictwo dziecka w zabawie, - w zajęciach opiekuńczo-wychowawczych ze względu na rozpiętość wiekową niezbędne jest zróżnicowanie stopnia trudności wykonywanych zadań, - realizacja materiału, a w szczególności nowego zagadnienia wymaga zastosowania dużej liczby pomocy dydaktycznych z medialnymi włącznie,

- uświadamianie uczniowi roli zeszytu przedmiotowego, jako jednego z elementów składających się na ocenę postępów w nauczaniu oraz wywiązywania się z obowiązków ucznia, - opracowanie indywidualnych ćwiczeń zarówno dla uczniów mało/aktywnych, jak i nie zainteresowanych zajęciami (tzw. zdolnych znudzonych), - opracowywanie informacji zwrotnej dla ucznia „co już potrafisz, a nad czym musisz popracować”, - praca nad zdyscyplinowaniem zespołów klasowych.

Wnioski zespołu do realizacji

■ Systematyczne nagradzanie uczniów zapisami w zeszycie pochwał i uwag za właściwe zachowanie i postawy. ■ Analiza negatywnych wpisów do ww. zeszytów wykazała, że istnieje grupa uczniów, którym należy zwiększyć dyscyplinę na lekcjach i zmotywować do wypełniania obowiązków. ■ Przeprowadzenie pedagogizacji uczniów i rodziców na temat eliminacji agresywnych i niepożądanych zachowań ■ Podejmowanie tematyki bezpieczeństwa na godzinach wychowawczych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na przedmiot zagrożenia. § Podejmowanie tematyki kulturalnego zachowania się, odpowiedniego stroju i języka na godzinach wychowawczych w celu wyeliminowania wulgaryzmu wśród uczniów.

� Utrwalić wśród uczniów zachowania asertywne mające na celu nie uleganie presji rówieśników Zwracać każdorazowo uwagę na naganne zachowania uczniów � Wśród rodziców szerzyć wiedzę dotyczącą stosowanych w szkole form i metod pomocy uczniom i zapobiegania przemocy i agresji � Ulepszyć sposób dyżurowania podczas przerw mający � na celu zmniejszenie nagannych zachowań, monitorować sytuację na schodach oraz w toalecie- zaangażować w to samych uczniów � Realizować zajęcia mające na celu podniesienie samooceny wśród uczniów � Utworzenie szkolnego kodeksu kulturalnego zachowania

Za cierpliwość i uwagę dziękują: � Dorota Grocka -Czepiczek � Renata Konieczna � Katarzyna Kupisiewicz – Wojnowska