SZANSE INWESTYCJI W NIEMCZECH DLA POLSKICH PRZEDSIBIORCW XII
SZANSE INWESTYCJI W NIEMCZECH DLA POLSKICH PRZEDSIĘBIORCÓW XII Ogólnopolskie Forum Gospodarcze Małych i Średnich Przedsiębiorstw Warszawa, 6 -7 grudnia 2006
I. Sytuacja gospodarcza Niemiec ¢ Ludność: 82, 5 milionów (2005) l l ¢ Niemcy: 75. 148. 000 cudzoziemcy: 7. 289. 000 Struktura ludności według wieku: l l l 0 -15: 15 -25: 25 -45: 45 -65: pow. 65: ok. 11, 5 mln ok. 9, 7 mln ok. 23, 7 mln ok. 21, 5 mln ok. 15, 9 mln
II. Rynek pracy ¢ Bezrobocie: 3. 995 mio = 9, 6 % (listopad 2006) l Landy o największym bezrobociu (2005): • l Landy o najniższym bezrobociu (2005): • ¢ Mecklenburg-Vorpommern (20, 3 %), Berlin (19, 0%), Brandenburg (18, 3%), Sachsen (18, 3%), Bremen (16, 8%) Baden-Württemberg (7, 0%), Bayern (7, 8%), Rheinland-Pfalz (8, 8%), Hessen (9, 7%) Miesięczna średnia zarobkowa (brutto) w produkcji oraz w branży handlowej, kredytowej oraz ubezpieczeniowej: l l robotnicy: 2. 542 Euro (ok. 15, 45 Euro na godzinę) pracownicy umysłowi: 3. 452 Euro Srednia zarobkowa (brutto) na godzinę w rzemieślnictwie: 12, 59 Euro Srednia zarobkowa (brutto) na godzinę w rolnictwie: 7, 56 Euro
III. Handel zagraniczny ¢ Import w roku 2005: 625, 6 mlrd. Euro → Wzrost o 8, 7 % w skali rocznej ¢ Eksport w roku 2005: 786, 1 mld. Euro → Wzrost o 7, 5 % w skali rocznej l l Najważniejszy partner handlowy: kraje UE (61, 4 %) Wartość eksportu do krajów UE: 498, 6 Mlrd. Euro. Eksport do Polski w roku 2005: Import z Polski w roku 2005: ok. 21 mlrd. Euro ok. 20 mlrd. Euro
IV. Najważniejsze podatki ¢ Podatek dochodowy od osób naturalnych: według tabelek dochodowych od 15% do 42 % (tzw. Einkommenssteuer) l l 15 % przy minimalnym rocznym dochodzie 7. 665 euro (u osób stanu wolnego) oraz 15. 330 euro (u małżonków) 42 % przy maksymalnym rocznym dochodzie 52. 152 euro (u osób stanu wolnego) oraz 104, 304 euro (u małżonków). Dochody powyżej maksymalnego dochodu pozostają opodatkowane 42% (tzw. Spitzensteuersatz). ¢ Podatek dochodowy od osób prawnych (Körperschaftssteuer): 25% → spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ¢ Podatek od towarów i usług (tzw. Mehrwertsteuer lub Umsatzsteuer) l l stawka podstawowa: 16% (19% od 01. 2007) stawka zredukowana: 7%
V. Pobyt w Niemczech dla Obywateli UE ¢ Ustawa o powszechnej swobodzie osiedlania się i przemieszczania obywateli Unii Europejskiej (Gesetz über die allgemeine Freizugigkeit von Unionsbürger - Freizügigkeitsgesetz/EU – Freizüg. G/EU). ¢ Obowiązek meldunku w urzędzie w miejscu zamieszkania (pobytu) ¢ Podejmowanie pracy: 7 -letni okres przejściowy
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Obywatel polski ma prawo do podjęcia i prowadzenia w Niemczech samodzielnej działalności gospodarczej oraz do zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw, zwłaszcza spółek niezależnie od wysokości udziału wniesionego do spółki kapitału własnego.
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Przedsiębiorstwo jednoosobowe l Osoba prowadząca w Niemczech samodzielną działalność zarobkową (selbstständige Erwerbstätigkeit) stanowi jednoosobowe przedsiębiorstwo (Einzelunternehmen) podlegające regulacjom Kodeksu Cywilnego (Bürgerliches Gesetzbuch BGB). l Ustawa o prowadzeniu działalności gospodarczej – Gewerbeordnung (Gew. O) reguluje zasady rejestracji i działalności gospodarczej. l Przedsiębiorstwo jednoosobowe nie musi być wpisane do rejestru handlowego i nie prowadzi pełnej księgowości (ksiąg handlowych) ani nie sporządza bilansu.
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Samodzielny oddział przedsiębiorstwa l Polskie przedsiębiorstwa mogą prowadzić w Niemczech działalność gospodarczą tworząc tu samodzielny oddział (Zweigniederlassung). Regulacje według niemieckiego kodeksu handlowego: l l l jednostka wyodrębniona przestrzennie i organizacyjnie z zakładu głównego prowadząca działalność samodzielnie (samodzielnie występując w obrocie gospodarczym) posiadająca oddzielną rachunkowość i której majątek jest wydzielony z majątku przedsiębiorstwa macierzystego. Osoba kierująca oddziałem samodzielnie reprezentuje go wobec osób trzecich podlega wpisowi do rejestru handlowego
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Filia przedsiębiorstwa l niesamodzielny oddział przedsiębiorstwa (Betriebsstätte, unselbständige Zweigstelle), wyodrębnionym przestrzennie i organizacyjnie, ale nie mającym innych cech oddziału (n. p. samodzielności w działaniu) l Ograniczony zakres działalności, uzależnienie od macierzystego przedsiębiorstwa l Cele otwarcia filii: prowadzenie promocji, badanie rynku, prowadzenie salonu z ekspozycją towarów, nadzorowanie realizacji kontraktu, itp. l Rozpoczęcie działalności gospodarczej zgłasza się we właściwym miejscowo urzędzie ds. gospodarczych. Filia nie ma osobowości prawnej a jej utworzenie podlega zgłoszeniu do rejestru handlowego.
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Spółki Obywatele polscy mogą zakładać w Niemczech spółki osobowe: l Spółka cywilna (Gesellschaft bürgerlichen Rechts = Gb. R) l Spółka jawna (offene Handelsgesellschaft = OHG), komandytową (Kommanditgesellschaft = KG) Oraz spółki kapitałowe: l Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Gesellschaft mit beschränkter Haftung = Gmb. H) l Spółka akcyjna (Aktiengesellschaft = AG)
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Personel kierowniczy i personel kluczowy Obywatel polski jako członek zarządu założonej w Niemczech spółki lub pracownik najwyższych stanowisk kierowniczych spółki oraz zatrudniany na stanowisku kierownika oddziałów lub filii. Warunki: l Uprzednie uzyskanie prawa pobytu z prawem do działalności w danej spółce. l Specyficzne regulacje dotyczące uzyskania pozwolenia na pracę.
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Świadczenie usług Zasada Unii Europejskiej o swobodzie przepływu usług jest przedmiotowo ograniczona. Podobnie jak w przypadku dostępu do rynku pracy, Niemcy zastosowały wobec Polski w wybranych dziedzinach 2 - letni okres przejściowy z możliwością przedłużenia do 5, albo nawet 7 lat. Usługi objęte tym okresem: l l l budownictwo i usługi pokrewne sprzątanie budynków, inwentarza i środków transportu wyposażanie i dekoratorstwo wnętrz
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Usługi transgraniczne Czasowo i rzeczowo ograniczone świadczenie usług w Niemczech w sytuacji prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Ograniczenia wolności świadczenia usług wynikające z okresów przejściowych nie dotyczą usługodawców mających zgłoszoną działalność gospodarczą w Polsce i samodzielnie (jednoosobowo) wykonujących zlecenie.
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Nabywanie nieruchomości Brak szczególnych regulacji dotyczących nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, na podstawie których istniałby obowiązek uzyskania przez nich urzędowego pozwolenia. Tym samym zagraniczni nabywcy nieruchomości zrównani są w tym zakresie z nabywcami miejscowymi.
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Rejestracja działalności przez rzemieślników z państw członkowskich UE Firmy z krajów Unii Europejskiej (podobnie jak niemieckie firmy rzemieślnicze) podlegają przed rozpoczęciem działalności wpisowi do rejestru rzemieślników (Handwerksrolle) lub wpis na listę zakładów z działalnością zbliżoną do rzemieślniczej (Handwerkerverzeichnis). Podstawa prawna: Ustawa o rzemiośle (Handwerksordnung). Rozróżnia się: l rzemiosło właściwe, podlegające obowiązkowi posiadania tytułu mistrzowskiego, wymienione w załączniku „A” ustawy oraz specyficzne regulacje dotyczące uzyskania pozwolenia na pracę. l zawody rzemieślnicze i pokrewne rzemiosłu właściwemu, zawarte w załączniku „B” (np. suszenie budynków, kładzenie podłóg), do których wykonania nie jest potrzebne posiadanie uprawnień mistrzowskich.
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Rejestracja działalności przez rzemieślników z państw członkowskich UE Warunki: l Przedłożenie niemieckiego dyplomu mistrzowskiego (Meisterprüfung) bądź innego porównywalnego dokumentu potwierzającego złożenie egzaminu (np. odpowiednio do zawodu dyplom szkoły wyższej) lub l Zezwolenie na zasadzie wyjątku (Ausnahmebewilligung) zgodnie § 9 ustawy o rzemiośle (Handwerksordnung = Hw. O) dla obywateli Unii Europejskiej (§ 9 Hw. O/EWG/EWR rozporządzenie o rzemiośle/ dyrektywa 1999/42 Unii Europejskiej)
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Rejestracja działalności przez rzemieślników z państw członkowskich UE Zezwolenie otrzymują osoby: l które już przed zgłoszeniem się w izbie rzemieślniczej wykonywały zawód w kraju ojczystym oraz: l co najmniej 6 lat nieprzerwanie prowadziły samodzielną działalność gospodarczą w danym zawodzie lub pracowały na stanowisku kierownika zakładu , lub l co najmniej 3 lata nieprzerwanie prowadziły samodzielną działalność gospodarczą lub pracowały na stanowisku kierownika zakładu, po uprzednim ukończeniu min. trzyletniego, państwowego lub uznanego przez państwo, kształcenia zawodowego w tym zawodzie,
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Rejestracja działalności przez rzemieślników z państw członkowskich UE Zezwolenie otrzymują osoby które: l co najmniej 3 lata nieprzerwanie prowadziły samodzielną działalność gospodarczą oraz pracowały min. 5 lat jako pracownik zależny, lub l co najmniej 5 lat w trybie ciągłym pracowały na stanowisku kierowniczym, z tego min. 3 lata zakres obowiązków obejmował zadania o charakterze technicznym oraz odpowiedzialność za min. jeden oddział/wydział przedsiębiorstwa, po uprzednim ukończeniu min. trzyletniego kształcenia zawodowego w tym zawodzie, l Od ukończenia powyżej wymienionych działalności nie może upłynąć więcej niż 10 lat.
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Rejestracja działalności przez rzemieślników z państw członkowskich UE Wyżej wymienione wymogi otrzymania zezwolenia na zasadach wyjątku nie dotyczą następujących zawodów: l l Optyk akustyk aparatów słuchowych technik ortopeda oraz wykonawca butów ortopedycznych technik dentystyczny. Poświadczenia charakteru i okresu wykonywania działalności dla obywateli polskich wydaje: Ministerstwo Gospodarki i Pracy Departament Rozwoju Przedsiębiorczości Plac Trzech Krzyży 3/5, 00 -507 Warszawa Tel. : (22) 693 57 61
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Handel obwoźny Warunki: l Posiadanie na terenie Niemiec specjalnego pozwolenia, tzw. Reisegewerbekarte, także przez osoby zatrudnionej przez sprzedawcę i osób do pomocy l Wydawane ono jest przez urząd ds. gospodarki (Gewerbeamt/Wirtschaftsamt) w mieście zamieszkania lub l W przypadku osób nie posiadających miejsca zamieszkania w Niemczech Reisegewerbekarte wystawiana jest w ściśle wyznaczonych urzędach landowych l Otrzymanie niemieckiego numeru podatkowego (Steuer-Nr. ) l W przypadku sprzedaży w miejscach publicznych potrzebne jest pozwolenie na „miejsce sprzedaży” (Standschein), wyjątek: organizowane przez urzędy imprezy okolicznościowe
VI. Samodzielna działalność gospodarcza ¢ Handel obwoźny Charakterystyka: l Sprzedaż obwoźna oraz sprzedaż na stoiskach na rynkach prywatnych l Sprzedaż obwoźna w miejscach publicznych l Sprzedaż towarów bez uprzedniego zamówienia poza siedzibą swojej firmy lub l Bez posiadania firmy w kraju pochodzenia
VII. Konkluzja ¢ Szanse skutecznych inwestycji w Niemczech l Analiza potrzeb rynku, inwestowanie np. na wschodzie Niemiec, jeśli jest ono połączone z tworzeniem miejsc pracy (dotacje państwowe) l tzw. Betreibsnachfolge, czyl przejmowanie firm l Sprzedaż towarów „atrakcyjnych” w Niemczech l Oferta usług porządanych lub korzystniejszych w Niemczech l Oferty przyciągające Niemców do Polski (np. turystyka)
Dziekuję za uwagę! Mec. Joanna Konopińska Georgsplatz 17 D-30159 Hannover Tel: +49 511 123 57 19 -0 Fax: +49 511 123 57 19 -10 kanzlei@konopinska-drews. de www. konopinska-drews. de
- Slides: 24