SYSTEMY OPERACYJNE SO zestaw programw zarzdzajcych zasobami komputera

SYSTEMY OPERACYJNE SO : zestaw programów zarządzających zasobami komputera i wspomagających jego użytkowanie • zarządzanie zasobami komputera – komendy, polecenia : dir, cd, . . . , program 1 – obsługa pulpitu : ikony skróty programów, katalogi ikon, myszka, skróty klawiaturowe

• definicja komputera wirtualnego Program Użytkowy Rozkazy Procesora SO

• Historia Systemów Operacyjnych – Przetwarzanie wsadowe system jednoprogramowy zadania wsad IBM 1401 wyniki IBM 7094 FMS wydruki IBM 1401

– Język opisu zadania $ JOB $ FORTRAN Program w języku FORTRAN zadanie $ LOAD $ RUN Dane $ END – SPOOLing symulowanie urządzeń zewnętrznych za pomocą plików dyskowych

• Wieloprogramowanie podział czasu procesora P 1 P 2 P 3 t

• Systemy wielodostępne T 1 MAIN FRAME . . Tn MAIN FRAME T 1. PK . Tn

Systemy operacyjne komputerów osobistych – jednoprogramowe : CP/M, MS-DOS – wieloprogramowe : Unix, OS 2, Linux, Windows – sieci komputerowe : lokalne, rozległe Systemy operacyjne dla urządzeń mobilnych – Palm. OS (Garnet OS) – Symbian, EPOC (Psion) – Windows : Mobile 2003, 5. 0, 6. 1, Phone 7. 0 – Andriod (Linux)

Podstawowe moduły systemu operacyjnego – zarządzanie procesami obliczeniowymi – komunikacja miedzy procesami oblicz. – zarządzanie pamięcią operacyjną – zarządzanie pamięcią zewnętrzną – zarządzanie systemem plików – zarządzanie urządzeniami we/wy – współpraca z siecią komputerową – zarządzanie zadaniami (programami) – realizacja poleceń użytkownika jądro systemu

PR 1 PR 2 MS 1 MS 2 Jądro Systemu Operacyjnego PR 3 . . .

• PROCESY – pseudorównoległość PAO LR PAOA PAOB PAOC LRA LRB LRC A B C

– stany procesów Wykonywany Zablokowany Gotowy

– przełączanie procesów : 1. przerwanie zegarowe 2. zapamiętanie stanu procesu ( tablica opisu ) 3. wybór następnego procesu 4. odtworzenie jego stanu 5. przekazanie sterowania ( LR )

– szeregowanie procesów: kolejka najkrótsze zadanie najpierw algorytm karuzelowy priorytety + algorytm karuzelowy

– współpraca procesów hazard przy dostępie do zasobów współużytkowanych A_LOOP : TEST PRN_FLAG , 1 JZ DEC A_LOOP PRN_FLAG drukowanie INC PRN_FLAG B_LOOP : TEST PRN_FLAG , 1 JZ DEC B_LOOP PRN_FLAG drukowanie INC PRN_FLAG • sekcje krytyczne, semafory, monitory

zakleszczenie (deadlock) drukarka Proces A Proces B ploter

PRZYDZIAŁ PAMIĘCI OPERACYJNEJ W Z Z W – pierwszy pasujący – najlepszy pasujący – najgorszy pasujący Z Z W Z

ZARZĄDZANIE PAMIĘCIĄ WIRTUALNĄ – wymiana stron : uprzedzająca na żądanie – algorytmy wymiany stron optymalny (znany ciąg odwołań) ostatnio nie używana ( NRU ) najdłużej nie używana ( LRU ) kolejka

SYSTEM PLIKÓW Hierarchia katalogów korzeń plik . . . C: A: / plik katalog . . . katalog

– ścieżki dostępu C: DOKUMENTYLISTYIZBA_SKARBOWALIST 3. TXT /HOME/USERS/KOWALSKI/DANE

– operacje związane z : plikami katalogami utworzenie pliku utworzenie katalogu likwidacja pliku likwidacja katalogu otwarcie pliku odczyt pozycji katalogu zamknięcie pliku zapis pozycji katalogu zapis danych usunięcie pozycji katalogu odczyt danych odczyt parametrów katalogu odczyt parametrów pliku

– struktura dysku : głowica, ścieżka, sektor (128 B)

– podział pliku na bloki (klastry) ( np. 1 KB), spójny ciąg bloków pliku 0 – 1 2 . . . N podział dysku na bloki ( np. 1 KB : 8 sektorów), spójny ciąg bloków dysku 0 1 2 . . . M

– kartoteka plików ( wydzielony obszar dysku ) : • • informacje opisujące plik, powiązanie bloków pliku i bloków dysku FAT • • Nazwa w formacie 8. 3 (11 bajtów) Atrybut (1 bajt) Czas utworzenia (3 bajty) Data utworzenia (2 bajty) Data ostatniego otwarcia (2 bajty) Czas ostatniej modyfikacji (2 bajty) Data ostatniej modyfikacji (2 bajty) Numer początkowego bloku w tablicy alokacji plików (2 bajty) • Rozmiar pliku (4 bajty)

• tablica alokacji plików • podział dysku na partycje : kilka dysków logicznych w jednym dysku fizycznym

• fragmentacja dysku