SYASET FELSEFES BERNA AYHAN ERSAVA SYASETN KELMESNN ANLAMI
SİYASET FELSEFESİ BERNA AYHAN ERSAVAŞ
SİYASETİN KELİMESİNİN ANLAMI SİYASET FELSEFESİNİN KONUSU �Dilimize Arapçadan geçen bu sözcük devleti yönetmek manasına gelir. �Siyaset felsefesi , siyasal olaylar ve sorunlarla ilgilenir. �Kökeni ise Antik Yunan’ın polis (şehir devleti) kavramına dayanır. � Ülke, devlet ve toplum yönetimidir siyaset felsefesinin konusu.
TEMEL KAVRAMLAR BİREY TOPLUM DEVLET SİYASET POLİTİKA MESRUİYET EGEMENLİK İKTİDAR YÖNETİM HUKUK YASA HAK SİVİL TOPLUM BÜROKRASİ SİYASET ÜTOPYA
TEMEL SORULAR �Devlet nedir? �İktidar kaynağını nereden alır? �Egemenliğin kullanış biçimleri nelerdir? �Devlet doğal mı yapay mı bir kurumdur? �Meşruiyetin ölçütü nedir?
�Sivil toplumun anlamı nedir? �Devletin işlevleri nelerdir? �Bürokrasiden vazgeçilebilir mi? �Birey devlet ilişkisi nasıl olmalıdır? �İdeal bir düzen var olabilir mi?
İKTİDAR KAYNAĞI NEDİR? İNSAN DOĞASI DİN PLATON ARİSTOTELES İnsan doğası gereği bir İktidar Tanrı’nın devletin içinde yeryüzündeki yaşamalıdır. Devlet temsilcisidir. tarafından korunmalı ve ihtiyaçları karşılanmalıdır. ORTAK İRADE THOMAS HOBBES İnsan doğası gereği kötüdür ve bencildir. Devletin olmadığı durumlarda insanlar birbirlerine zarar verirler. Bundan dolayı insanlar ortak iradeleri ile devleti ve iktidarı oluşturmuşlardır.
EGEMENLİĞİN KULLANILIŞ BİÇİMLERİ NELERDİR? Geleneksel Egemenlik Geleneksel egemen yetkisini gelenek-görenek ve toplumda yerleşmiş olan örf –adet bağından alır. Karizmatik Egemenlik Yasal Egemenlik Karizmatik egemen Rasyonel egemen yetkisini toplumu etkileyen o toplumda geçerli olan ve insanların kendisini yasalardan alır. takip etmesini sağlayan karizmasından alır.
MEŞRUİYETİN ÖLÇÜTÜ NEDİR? �Meşruiyet Arapça kökenli bir kelimedir. Meşru yani yasal kelimesinden türemiştir. �Bu tanıma göre meşruiyetin ölçütü siyasi iktidarın kaynağıdır. �Siyasi iktidar kaynağına dayanırsa yönetim meşru olur.
BÜROKRASİDEN VAZGEÇİLEBİLİR Mİ? �Bürokrasi devlet memurları ve memurların devlet işlerini yazı ile yapmasıdır. �Bürokrasi devlet işlerinin aksamadan ilerlemesi için gereklidir. İşler, memurlar arasındaki işbölümü ve astüst ilişkisine göre düzenlenir. �Bürokrasiden vazgeçmek mümkün değilken işlemler esnasında yaşanan zaman problemini çözümlemek gerekmektedir.
SİVİL TOPLUMUN ANLAMI NEDİR? �Sivil toplum hukuk kuralları içerisinde oluşturulan bir yapıdır. Siyasi sistemlerde sivil toplum örgütleri kamuoyu oluşturabilmektedir.
DEVLET SORUNSALI DOĞAL BİR KURUM YAPAY BİR KURUM �Bu görüşü savunan filozoflar: �Platon �Thomas Hobbes �Aristoteles �Jean Jacques Rousseau �Farabi �John Locke �İbn-i Haldun
DOĞAL BİR KURUM OLARAK DEVLET �Platon’a göre insan ile devlet birbirine çok benzeyen iki organizmadır. İnsanda var olan yetiler devlette de vardır. İnsan ne kadar doğal bir varlıksa devlette öyledir. İNSAN DEVLET BESLENME İŞÇİLER SAVUNMA ASKERLER AKIL YÖNETİCİLER
DOĞAL BİR KURUM OLARAK DEVLET �Aristoteles insanın doğası gereği siyasal bir varlık olduğunu söylemiştir. Bu sebeple insanın toplum içinde kendini var edebileceğini savunmuştur. �Devlet de insan doğasına bağlı ortaya çıkan doğal bir kurumdur.
DOĞAL BİR KURUM OLARAK DEVLET �Farabi insanların yaşayabilmek için diğer insanlara muhtaç olduğunu ifade etmiştir. Bunun da ancak yardımlaşarak ve devlet içerisinde mümkün olduğunu dile getirmiştir. �İbn-i Haldun devletin insanları var olan kötülüklerden koruyan doğal bir kurum olduğunu savunur.
YAPAY BİR KURUM OLARAK DEVLET �Thomas HOBBES: �İnsan doğuştan kötü ve bencildir. Bu yapısından dolayı insan kendisinden güçsüz durumda olanlara zarar verip haklarını elinden almıştır. �Doğal durumunda insanın kurdu olmuştur. Savaş ve karmaşa kaçınılmaz hale gelmiştir. �Bu durumdan kurtulmak isteyen insanlar ‘ortak irade’ ile devleti kurmuşlardır. �Ve devlet sonradan kurulduğu için yapay bir kurumdur.
YAPAY BİR KURUM OLARAK DEVLET �Jean Jacques Rousseau : �İnsan doğası gereği iyidir. İnsanın doğuştan özgür ve barış yanlısı olduğunu, devletin de bunu gözetmesi gerektiğini savunmuştur. �İnsanlar hür iradeleri ile bir araya gelmiş ve bir toplumsal sözleşme yaparak devleti kurmuşlardır. �Ve devlet sonradan kurulduğu için yapay bir kurumdur
İDEAL DÜZEN ARAYIŞLARI: İdeal düzen var olabilir İdeal düzen var olamaz �LİBERALİZM �SOFİSTLER �SOSYALİZM �NİHİLİZM �ADALETİ TEMEL ALAN YAKLAŞIM
LİBERALİZM M Özgürlüğü temel alır. İnsan her alanda özgür bırakılmalıdır. Böyle olursa ideal düzen sağlanır. SOSYALİZ ADALET Eşitliği temel alır. Adaleti temel alır. Liberalizme tepki olarak doğmuştur. İnsan her koşulda diğer insanlarla eşit olmalıdır. Özgürlük ve eşitlik tek başlarına ideal düzeni sağlayamaz. Adalet , özgürlük ve eşitliği kapsayarak herkese hak ettiğini verir ve ideal düzen sağlanır.
SOFİSTLER NİHİLİSTLER İdeal düzenin amacı bütün insanların Bütün kurumlar insanın özgürlüğünü mutluluğunu sağlamaktır. Fakat bu kısıtlar. Bu sebeple ideal bir düzen mümkün değildir. var olamaz.
ÜTOPYALAR �Hayali düzen tasarımlarına olmayan yer anlamına gelen Ütopya denir. Ütopya hiçbir yerde bulunmayan hayali bir yerdir. Tarih içerisinde ütopya yazarları iki başlık altında toplanır:
İSTENİLEN ÜTOPYALAR İSTENİLMEYEN ÜTOPYALAR Bu tür ütopyalar her şeyin yolunda gittiği, toplumsal alanda herhangi bir sorunun bulunmadığı ütopyalardır. Bu tür ütopyalar ise insanların devlet ve toplum alanında teknoloji ekseninde yaşayabileceği olumsuzlukları ifade eder.
İSTENİLEN ÜTOPYALAR İSTENİLMEYEN ÜTOPYALAR Platon : Devlet George Orwel : 1984 Farabi : El Medinet’ül Fazıla Aldous Huxley : Yeni Dünya Thomas More : Ütopia F. Bacon: Yeni Atlantik Campenella : Güneş Ülkesi
- Slides: 22