SVETI SAVA TEODORA KARAFERI 6 2 Sveti Sava

SVETI SAVA TEODORA KARAFERIĆ 6 -2

Sveti Sava, rođen kao Rastko Nemanjić, je raški plemić, svetogorski monah, iguman manastira Studenica, prosvetitelj, književnik, diplomata i prvi arhiepiskop autokefalne Srpske pravoslavne crkve. Smatra se jednom od najznačajnijih ličnosti srpske istorije i osnivačem srpske crkve koja ga slavi kao sveca. Rođen je između 1169. i 1175. godine u mestu Ras koje se nalazi u blizini Novog Pazara, a preminuo je 12. ili 14. januara 1236. godine (po julijanskom kalendaru) u Trnovu, u Bugarskom carstvu, pri povratku sa hodočašća u Jerusalimu.

Rastko je bio najmlađi sin velikog župana Stefana Nemanje i plemkinje Ane Nemanjić o čijem poreklu se ne zna mnogo. Imao je dva brata: Stefana i Vukana i tri sestre: Jefimiju koja je bila udata za vladara Soluna, Elenu koja je bila udata za bugarskog kralja Ivana Asena i nepoznatu sestru koja je rodila bugarskog cara Konstantina I. Ana i Nemanja su željno iščekivali treće dete zbog čega im je Rastko bio veoma drag. Kada je imao 15 godina, otac mu je poverio oblast Zahumlje da njime upravlja. Stekao je solidno obrazovanje čitajući crkvene knjige. Dve godine kasnije, roditelji su hteli da ga ožene, ali Rastko je imao drugačije planove. Mnogo je razmišljao o Bogu i upoznao je kaluđere koji su mu pričali o životu u Svetoj Gori.

6. decembar 1219. godine se smatra veoma važnim za srpsku istoriju jer je Sava izborio samostalnost raške arhiepiskopije od Vizantije i postavio je temelje današnje Srpske pravoslavne crkve. Bio je arhiepiskop do 1233. godine. Zatim se vratio u Svetu Goru gde je obišao sve manastire i neke od najboljih učenika proglasio episkopima. Osnovao je osam novih episkopija (zetsku, hvostansku, humsku, topličku, budimljansku, dabarsku, moravičku) i arhiepiskopiju u Žiči. Zabranio je prinošenje krvnih žrtava i postavio je osnovu za proslavljanje Krsnog imena ili save

Vojvoda i njegova pratnja su plakali kada su videli da se Rastko zakaluđerio. On im je dao svoje svetovno odelo, kosu i pismo koje je namenio roditeljima. Stupivši u monaški red, dobio je ime Sava i premešten je u manastir Vatoped gde je postao jeromonah. Tu je ostao sedam godina, a 1196. godine mu se pridružio Stefan Nemanja koji je u manastiru Studenica bio monah više od godinu dana. U monaštvu je dobio ime Simeon. U početku, Rastkovi roditelji nisu mogli da prihvate njegovu odluku zbog čega su patili i nosili crninu. Na kraju su se pomirili da je to Božja volja i Stefan Nemanja mu je slao velike svote novca koje je on delio manastirima i pustinjacima. Sava je dobio dozvolu da ih sve obiđe, ali mu nije odobreno da ispašta u samoći kao isposnik.

Po gregorijanskom kalendaru, 27. januara se obeležava Savindan, praznik Srpske pravoslavne crkve. Svetkuju ga mnoge zanatlije, a proglašen je i za školsku slavu. Zbog jakog Savinog kulta, srpsko pravoslavlje se često zove svetosavlje.