SUKCESJA JAKO PROBLEM POLSKICH PRZEDSIBIORSTW RODZINNYCH Joanna Stefaska
SUKCESJA JAKO PROBLEM POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW RODZINNYCH Joanna Stefańska Katedra Zarządzania Procesami Gospodarczymi
CEL ARTYKUŁU n n Przedstawienie istoty sukcesji, jako naturalnego problemu przedsiębiorstw rodzinnych Analiza problemów szczegółowych związanych z tym zjawiskiem.
DEFINICJA PRZEDSIĘBIORSTWA RODZINNEGO n „ przedsiębiorstwo o dowolnej formie prawnej, którego kapitał w całości lub większej części znajduje się w posiadaniu rodziny, przynajmniej jeden członek rodziny sprawuje funkcję kierowniczą oraz istnieje zamiar utrzymania przedsięwzięcia w rękach rodziny” Jeżak J. , Popczyk W. , Winnicka-Popczyk A. (2004), Przedsiębiorstwo rodzinne funkcjonowanie i rozwój, Wyd. Diffin, Warszawa, s. 19
ZNACZENIE PRZEDSIĘBIORSTW RODZINNYCH n n Przedsiębiorstwa rodzinne są najstarszym znanym sposobem prowadzenia biznesu oraz fundamentem gospodarki światowej (stanowią ok. 90% podmiotów gospodarczych różnych krajów). Stanowią one 90, 46% wszystkich przedsiębiorstw prywatnych i 87, 01% ogółu podmiotów zarejestrowanych w Polsce.
PRZEDSIĘBIORSTWA RODZINNE W POLSCE n n Polskie przedsiębiorstwa rodzinne to w większości firmy powstałe po okresie transformacji rynkowej (ok. 85% przedsiębiorstw znajduje się w rękach pierwszego pokolenia). Według K. Safina 71% firm planuje przekazanie drugiemu pokoleniu, jednocześnie w większości przypadków znajomość metod, narzędzi i technik skutecznej sukcesji jest bardzo ograniczona. Safin K. (2007), Przedsiębiorstwa rodzinne- istota i zachowania strategiczne, Wyd. Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław, s. 12
PRZEDSIĘBIORSTWA RODZINNE W POLSCE n Ø Ø Ø Z badania polskich przedsiębiorstw rodzinnych prowadzonych przez Pricewaterhouse. Coopers wynika, że: na zachowaniu obecnej struktury własności zależy aż 66% badanych przedsiębiorstw, jednak nadal ponad połowa badanych firm (68%) nie ma planu przekazywania kluczowych stanowisk w firmie, aż w 70% podmiotów nie został sporządzony plan sukcesji. Pricewaterhouse. Coopers: Badanie przedsiębiorstw rodzinnych 2007/08
ZNACZENIE SUKCESJI n n Etapem kluczowym dla firmy rodzinnej jest faza dojrzałości (stagnacji), w firmie rodzinnej ściśle związana z międzygeneracyjnym transferem własności i władzy. Przedsiębiorstwo i rodzina muszą zmierzyć się z wieloma problemami związanymi z przygotowaniem tego procesu, samą sukcesją jak i konsekwencjami przekazania władzy.
PRAWNO-ORGANIZACYJNE PROBLEMY PROCESU SUKCESJI n n Konsekwencje prawne i fiskalne. W większości przypadków następuje założenie firmy przez następcę i sukcesywną sprzedaż majątku. Zmiany organizacyjnych w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa i rodziny ( zmiana ośrodka władzy i własności). Może to powodować niejasności kompetencyjne.
PROBLEMY PSYCHOLOGICZNE I SPOŁECZNE n n n Niechęć potencjalnych następców. Wysoki stopień zadowolenia potencjalnych następców nie idzie w parze z chęcią przejęcia rodzinnego biznesu, bo tylko 36% respondentów jest zainteresowanych przejęciem firmy. Wprowadzenie następców ma charakter przypadkowy i niesystematyczny. Brak porozumienia pomiędzy dotychczasowym zarządzającym a następcą prawnym.
CZYNNIKI NIEPOWODZENIA PROCESU SUKCESJI n n brak planowania sukcesji brak chęci przekazania przedsiębiorstwa brak chęci przejęcia przedsiębiorstwa przez następcę brak zdolności do utrzymania się na rynku po przejęciu
WNIOSKI Konieczne staje się: n podejmowanie problemu sukcesji w badaniach nad przedsiębiorczością rodzinną n propagowanie rozwiązań wypracowanych w krajach o długiej tradycji firm rodzinnych n wypracowanie wzorców odpowiadających polskiej rzeczywistości.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
- Slides: 12