Sucide en schizofrenie risicofactoren en implicaties voor behandeling

Suïcide en schizofrenie, risicofactoren en implicaties voor behandeling M. De Hert & J. Peuskes

Inleiding • Sterftecijfer bij schizofrenen: tweemaal zo hoog dan de algemene bevolking • Meest voorkomende doodsoorzaak = suïcide • Vooral jonge schizofrene patiënten (10 %) • Enkele risicofactoren: mannelijk geslacht, negatieve houding tegenover behandeling, impulsief gedrag, …

Inhoud • • Inleiding Demografische gegevens en risicofactoren Suïcide en schizofrenie in België Hypotheses omtrent zelfmoord bij schizofrene patiënten • Richtlijnen voor behandeling • Besluit

Demografische gegevens + risicofactoren • Algemene factoren: worden door schizofrenen gedeeld met de algemene bevolking • Vb. blank, mannelijk, alleenwoond, ongehuwd, … • Specifieke factoren: specifiek bij schizofrenen • Vb. korte ziektegeschiedenis, jonge leeftijd, … • Tussen 30 -50 procent van de schizofrene patiënten doet ooit een zelfmoordpoging, dikwijls met een hoogletale methode

Suïcide en schizofrenie in België • • • 1995: case-control bij schizofrenen (+- 870 pers) Follow-up van 11, 4 jaar Resultaten: 63 zelfmoord (49 M, 14 V) Suïcidefrequentie: 7, 2% Cijfers per geslacht zijn 40 x hoger dan de zelfmoordcijfers bij de leeftijdsgroep van 20 -39 j • Veel keuze voor hoogletale methode • Meest gekozen methode = springen voor een trein

Suïcide en schizofrenie in België • Beschermende factoren tegen zelfmoord: - Symptoomvrije patiënten - Zinvolle dagactiviteit - Ambulante behandeling • Tussen deze drie bestaat er een correlatie

Hypotheses omtrent zelfmoord bij schizofrene patiënten • Schizofrenie = sociale en persoonlijke catastrofe • Treft jonge mensen in belangrijke periode van hun leven • Verschillende verliessituaties leiden tot gevoelens van hopeloosheid en depressie hoe meer deze gevoelens aanwezig zijn, hoe groter het risico tot zelfmoord

Hypotheses omtrent zelfmoord bij schizofrene patiënten • Belangrijke risicofactoren: psychotische symptomen & episoden • Hoge correlatie tussen impulsief gedrag en suïcide • Afwijking in genetisch materiaal = indicator voor agressief en zelfdestructief gedrag • Weinig hoopvolle situatie: geen werk, isolatie, geen zinvolle dagactiviteit versterken gevoelens van depressie

Richtlijnen voor behandeling • Voorkomen van recidive en verergering • Toedienen neuroleptica: bestrijden van stemmingsschommellingen • Cognitieve gedragstherapie: behandeling voor hallucinaties • Levenslange begeleiding • Psycho-educatie: info over ziekte aan patiënt + familie • Psychosociale rehabilitatie: gebruik maken van de nog aanwezige vaardigheden

Besluit • Suïcide = meest dramatische uitkomst van schizofrene psychose • Gebeurd meestal op jonge leeftijd, terwijl er zich belangrijke ontwikkelingen voordoen • Behandeling moet zich richten op de risicofactoren • Op lange termijn: sociaal isolement tegengaan door middel van aangepaste opleidingen op vlak van werk en sociale vaardigheden