SUBJEKTI MEUNARODNOG JAVNOG PRAVA LATINSKE IZREKE OD ZNAAJA

SUBJEKTI MEĐUNARODNOG JAVNOG PRAVA

LATINSKE IZREKE OD ZNAČAJA ZA I KOLOKVIJUM § § § Ex iure proprio – na osnovu sopstvenog prava Genus humanum – ljudski rod De novo- iznova Exempli causa – kao na primjer Cuius regio, eius religio- čija zemlja toga i religija § In abstracto- uopšte § Vis a vis – što se tiče

Subjektivitet države i međunarodne organizacije -Država jedini entitet koji posjeduje sve elemente subjektiviteta u međunarodnom pravu -Subjektivitet međ. org. se ne poklapa sa subjektivitetom države - Razlike kvalitativne i kvantitativne

§ Subjektivitet međunarodne organizacije je izvedene, derivativne i funkcionalne prirode § Međ. organizacije nemaju sposobnost da mijenjaju subjektivitet države osim u nekim slučajevima § Nedostaje im pravnostvarajuća sposobnost § Nemaju sposobnost da stvaraju pravila opšteg međunarodnog prava § Ugovorna sposobnost je ograničena § Naddržavna obilježja međunarodne organizacije

Podjela subjekata međunarodnog prava § § § Izvorni i derivativni Potpuni i krnji Aktivni i pasivni Apstraktni i konkretni Trajni i prolazni

Položaj individue u međunarodnom pravu § Definicija individue § Teorije o pravnom položaju individue 1. da je subjekt međunarodnog prava 2. da je objekt međunarodnog prava 3. da je subjekt u fazi nastajanja -Subjektivitet pojedinca - Subjekt međ. prava/učesnik

Država § Entitet koga kumulativno određuju tri konstitutivna elementa § Konstitutivni elementi : postojano stanovništvo, utvrđena teritorija, *suverena vlast § Podjela država 1. Prema obimu suverenosti suverene i polusuverene 2. Prema unutrašnjoj strukturi unitarne i složene

Složene države § § Personalna unija Realna unija Konfederacija Federacija

Nastavak novih država § § § Faktički i pravni elemenat Princip nacionalnosti – 19. vijek Pravo naroda na samoopredeljenje - pravo naroda na unutrašnje samoopredeljenje - pravo naroda na spoljašnje samoopredeljenje - Nastanak novih država na prostoru SFRJ

Kondominijum § Vršenje suvereniteta nad jednom teritorijom od strane dvije ili više država § Modeli interne podjele kosuverena * § Prevaziđen istorijski oblik- primjeri

Teritorijalni entiteti i države pod međunarodnom kontrolom § Sarska oblast- Društvo naroda § Slobodni grad Dancing- Društvo naroda § Slobodni grad Jerusalim - Ujedinjene nacije § Slobodna teritorija Trst – Ujedinjene nacije

Mandatne teritorije i teritorije pod starateljstvom § § Mandatni sistem – Društvo naroda Podjela teritorije pod mandatnim sistemom Starateljski sistem – Ujedinjene nacije Odnos država starateljica i OUN

§ Primjer formalno suverene i nezavisne države pod međunarodnu upravu – Bosna i Hercegovina § Dejtonski sporazum – 1995. god. § Međunarodna kontrola i Bosna i Hercegovina

Prelazna uprava UN za istočnu Slavoniju, Baranju i Zapadni Srem § Specifična , vremenski oročena međunarodna uprava nad određenom teritorijom § Uloga i značaj rezolucije 1037

Neteritorijalni entiteti sa elementima subjektiviteta – postojeći ili u fazi nastajanja - Ustanici i zaraćene strane • • Obratiti pažnju na subjektivitet Elementi subjektiviteta u tri pravca: ratione materiae, ratone temporis i ratione loci - NARODNOOSLOBODILAČKI POKRETI Specifičan status NOP ispoljava se dvojako Elementi subjektiviteta - MULTINACIONALNE KOMPANIJE Pravna i procena sposobnost - MEĐUVLADINE KOMPANIJE I MEĐUVLADINA UDRUŽENJA PROIZVOĐAČA Hibridni karakter Cilj ostvarenje zajedničke dobiti Primjeri

Slučajevi sui generis § Vatikan – amalgam § Tajvan – uticaj SAD i revolicije § Pridružene države i zajednice država – primjer( Kukova ostrva ) § Asocijacije država naroda Britanska zajednica § Malteški viteški red – značaj nekada (vjerska org. ) i sada ( humanitarna org. )

Priznanje država § § Konstitutivna teorija Deklarativna teorija * -VRSTE PRIZNANJA : de jure- de facto; uslovno – bezuslovno; izričito- prećutno ; individualno – kolektivno - Priznanje vlada - Praksa država - Revizija ustanove priznanja država

Prava i obaveze država 1. Obaveza država da se uzdrži od prijetnje ili upotrebe sile 2. Obaveza rješavanja međunarodnih sporova mirnim sredstvima 3. Pravo na samoodbranu 4. Zabrana intervencije u unutrašnje i spoljnje poslove 5. Obaveza država da sarađuju u skladu sa Poveljom UN 6. Obaveza savjesnog ispunjavanja obaveza

§ Humanitarna intervencija -Podjela intervencija -Značaj humanitarne intervencije - Dragova i Monrova doktrina

Principi za određivanje nadležnosti države u međunarodnom pravu § § § Teritorijalni Nacionalni Zaštitni Univerzalni Pasivni nacionalni

Oblici nadležnosti države § Teritorijalna ( pozitivan i negativan vid ) § Ekstrateritorijalna ( nadležnost nad državljanima i nadležnost nad objektima ) § Strogo unutrašnja nadležnost države i međunarodna nadležnost

Imunitet stranih država § Par in parem non habet imperium ( sve države jednake i jedna država nema vlast nad drugom tj. ne može joj suditi ) § Koncepcija o apsolutnom imunitetu stranih država § Koncepcija o funkcionalnom imunitetu stranih država

Oblici odgovornosti države § § Građanska odgovornost – uslovi za građansku odgovornost Direktna odgovornost Odgovornost za akte privatnih lica Odgovornost države za štete koju prouzrokuju pobunjenici i ustanički pokreti - Priroda i obim odgovornosti za kršenje međ. odgovornosti - Okolnosti koje isključuju protivpravnost akta