SU KALTES VE KRLENME Yrd Do Dr Yaar

SU KALİTESİ VE KİRLENME! Yrd. Doç. Dr. Yaşar EREN

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • İnsan vücudunun % 66’sı veya 2/3’ü sudur .

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Su kaynakları • Pınarlar-kaynaklar • Kuyular • Nehir, göl ve akıntılar • Yüzey • Yeraltı • Belediye-şehir

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Pınar-kaynak • Avantajları – Sabit sıcaklık – Mikrop ve virüs yok – Doğal canlı-yırtıcı yok • Dezavantajları – Eğer gravite ile sağlanamıyorsa pompalama maliyeti

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Yer altı suları-Sondaj kuyuları • Tipleri – pompalı – artezyen • Avantajları – Mikrop ve virüs yok – – – • Temiz, soğuk, renksiz Uniform yapı İyi bakteri kalitesi Daha az organik madde Korunması kolay Dezavantajları -N 2 and CO 2 gibi yüksek gaz çözünürlülüğü -Düşük. O 2 – – Yüksek mineral içeriği Kantitesini belirlemek zor

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Akarsu, Göl ve Akıntılar • Avantajları – Büyük hacim – Ucuz • Dez avantajları – Kirlilik – Doğal canlı-yırtıcılar – Aşırı besleyiciler

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Yüzey suları • Avantajları – – Ucuz Sertliği az Güvenilir kaynak Miktarı belirlenebilir • Dezavantajları – Kirlilik • Bakteriyel • kimyasal – – Kuruma ve sellenme Yüksek turbulans Yüksek organik madde Kolay sabotaj

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Belediye-Şehircilik • Avantajları – – Çok yüksek kalite Canlı yok Hastalık yapıcı virüs-mikrop yok • Dezavantajları – dezenfektanlar • Kloramin – Pahallı

Su kalitesi Yeraltısuları, genellikle yüzeysularına göre kayaçlar ve zeminle daha çok etkileşimde bulunduğundan daha fazla çözünebilir element içerir. Bu etkileşim yararlı olabilir, buna rağmen sularda aynı zamanda istenmeyen maddelerde çözünebilir. oksijen: O-zengin sular: Okyanus, yağmur ve nehirler Geçiş: yeraltısuyu O- fakir sular: bataklıklar, atmosferden izole olmuş kesimler

YERALTISUYUNUN KİRLENME KAYNAKLARI Havadaki sülfür Ve nitrojen bileşikleri Asit yağmurları Yüzey ve yer altı Sularını besler Şehir suları akışı Tehlikeli artık Çöplüğü Doldurma Otomobil Gübre ve ilaçlar Belediye Su sağlama ünitesi Ahır gübresi kuyu Botlar Septik sistem Gaz istasyonu Su tablası Göl sızıntı Kum ve çakıl akiferi Kirlilik ilerlemesi Yeraltısuyu akışı Amerikada Yakıt tanklarının % 15’i sızdırmaktadır

Kirlenme Kirlilik kaynakların doğasına bağlı olarak tanımlanabilir. Noktasal kirlenme: Tek bir kaynaktan gelir Örnek yakıt tanklarının sızdırması, fabrika atıkları, çöp alanlarının sızdırması Noktasal olmayan kirlilik: Kirlilik kaynağı tam olarak sınırlanamayan ve çok değişik kirleticiler tarafından oluşturulan kirlilik Örneğin, akış, atmosferik birikme

Kirleticiler çok hafif ve çok tehlikeli arasında dizilirler. Bu nedenle çevreye bırakıldıkları zaman her biri özel bir özen ister Yol tuzu/ besleyiciler -- tarım ilaçlar -- tarım Uçucu organik bileşenler (UOB): PCBs -- elektrik Halojen olmamış UOB-ler– ağaç işleri halogenize UOB-ler – Kuru temizleme, elektronik bileşiklerde hidrokarbonlar (yakıtlar)) Ağır metaller – pil sanayi, metal kaplama, petrokimyasal asit ve bazlar Radyoaktiv maddeler – Nükleer güç ve silah fabrikaları, tıbbi atıklar

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • Kirlilik – Saflıktan herhangi bir sapma • Temiz su – Su kirlenmesi kapsamında, suyun “normal” olarak kullanımını engelleyen herhangibir konsantrasyonun olmadığı sular için kullanılan bir terimdir • suyun “Normal” olarak kullanıldığı yerler • • • Rekreasyon Toplum ihtiyacı Suyabağlı habitatlar tarım Endüstri • Su kirleticileri – Suyun “normal kullanımını etkileyen maddeler • Su kalitesi – Suyun kimyasal ve fiziksel özellikleri • Su kirliliğinin işaretleri? • • • İçme suyundaki kötü tat Su bitkisi kütleleri Tiksindirici koku Azalan balık popülasyonu Yüzen petrol ve lağım artıkları

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Su kalitesi Su kirleticilerinin sınıflanması Oksijen-gerektiren artıklar Patojenik organizmalar Bitki besleyicileri Sentetik organik bileşikler Petrol Sedimentler Isı

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Oksijen isteyen arttıkların kaynağı Lağım Kağıt fabrikaları Besin endüstrisi Mezbahaneler Oksijen isteme düzeyini kontrol eden faktörler Su sıcaklığı Deniz yüzeyinden yükseklik Turbulans derecesi Akıntı kanalı geometrisi Suda yaşayan organizmaların yoğunluğu

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • Karakteristik oksijen -gerekliliği düzeyi • İyileştirilmemiş lağım suları 100 -400 mg/L • Besin artığı 10010, 000 mg/L • Temiz su 1 mg/L

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Patojen tipleri Virüsler Bakteriler Protozoalar Parazitik solucanlar Hastalıklar Amoebik dizanteri Bacteriyal dizanteri Tifo Kolera Hepatiti Schistosomiasis Yoğun (kütlesel) artıkların kaynakları Septik tanklar, lağım çukuru İşlemden geçmemiş lağım pisliği Gemi ve botlardan boşaltılan artıklar Et işleyen fabrikalar Yüzücü ve dalgıçlar

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Gerkli bitki besinleri: C, N, P, K, S Sınırlı besleyiciler N, P Eutrophication – Suyun doğal olarak bitki besleyicileri ile zenginleşmesi Kültürel eutrophication – İnsan etkileri ile hızlandırılmış eutropikasyon

• Kültürel eutropikasyonun işaret ve etkileri • • • Kültürel Eutropikasyon için gerekli besleyicilerin kaynakları • • • Köklü bitkilerin yoğun gelişimi Mavi yeşil alglerin artması Çer-çöp balıklarınn artması Su yüzeyindeki köpüğümsü tabaka Lağım pisliği Şehirleşmenin ilerlemesi Endüstriyel kaynaklar Tarımsal kaynaklar KE’ nun yönetimi Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Su kirleticilerinin sınıflaması Sentetik organik Bileşikler (SOB) Yakıtlar Plastikler Pestisitler Gübreler Besin katkıları İlaçlar

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • Sentetik organik bileşikler – Pestisidler • • • Çevre etkileri Biyolojik birikim Yeniden üretimle girişim Doğum kusurları Biyolojik çeşitliliğin ve üretimin azalması Tümör

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • SOB – Petrol (Hidrokarbonlar) Kaynağı – Kapalı yüzeyler – Petrol sızıntıları – Oto-emisyon – Petrol artıklarının uygun olmayan şekilde dökülmesi

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • SOB – Petrol (Hidrokarbonlar) Çevresel etkileri – Su yüzeyinin bozuk görünümü – Atmosfer ve su arasındaki hava değişiminin sınırlanması – Çözünmüş oksijen seviyesinin alçalması – Biyokimyasal oksijen gereksinimi artması – Habitat azalması – Biyolojik çeşitliliğin azalması – ölümler

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • Sediment kaybını kontrol eden faktörler Toprağın kimyasal ve fiziksel özellikleri Yamaç eğimi Bitki örtüsünün yoğunluğu ve tipi Yağış

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • Sediment Çevresel etkileri Liman ve kanalların sedimentle dolması Su hayvanlarının çeşitliliğinin azalması Bulantının artması

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • Sıcaklık (Termal kirlilik) Kaynağı – Endüstriyel süreçlerle suyun ısınması – Güneş ışığıyla doğal ısınma Çevresel etkileri -Çözünmüş Oksijen artışı -Kimyasal reaksiyon hızının artması -Su canlıları için yanlış sıcaklık ayarlamaları -Su canlılarının ölümü

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • Sıcaklık (termal kirlilik) – Çevresel etkileri • Çözünmüş Oksijen azalması – Termal örtü • Sıcak su soğuk suya göre daha az yoğundur • Sıcak su daha yoğun soğuk su üzerinde örtü oluşturur • Sıcak su soğuk su kadar atmosferik oksijeni çözmez • Sıcak ve soğuk su arasındaki oksijen değişimi oranı çok düşüktür • Soğuk su atmosferik olarak tekrar yenilenemez • Su organizmaları

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • Sıcaklık (termal kirlilik) – Çevresel etkileri • Kimyasal reaksiyonun artması • Herhangibir kimyasal reaksiyonun hızı sıaklığın 10 C artması ile ikiye katlanır • Termal olarak kirlenmiş sularda Soluma hızının artması nedeniyle balıklar daha fazla Çözünmüş oksijene’e ihtiyaç duyar • Daha yüksek sıcakalıklara bağlı olarak soluma da artar

Kirlenme oranı zeminin gözenekliliğine ve geçirimliliğine bağlıdır Aynı şekilde akiferin serbest veya basınçlı akifer olup olmamsı da kirliliğe etki eder

Ağır metaller arsenik (As) kadmiyum (Cd) krom (Cr) kobalt (Co) bakır (Cu) Ağır metallerin çoğu zehirlidir ve çok küçük Kurşun (Pb) dozlarda kansere yol açabilir civa (Hg) nikel (Ni) kalay (Sn) vanadyum (V) çinko (Zn)

Kurşun (Pb) özellikle çocuklar ve kötü beslenme durumunda olanlar için çok tehlikelidir. Çünkü bunlar sindirim sistemlerinde daha fazla miktarda kurşun absorve ederler Kurşun temel beyin ve sinir sistemi fonksiyonlarında tahripe yol açar Boya da kurşun kullanımı 1978 de yasaklanmıştır, Gıda konservecileri 1991’de, 25 yıılık kademeli kurşunsuz benzine geçiş 1995’te gerçekleşmiştir. . Bu halen kurşun kullanılmadığı anlamına gelmez

Noktasal yeraltısuyu kirleticileri Yağmur Şehir çöplüğü Çöplük altındaki Yeraltısuyu tepeciği Çöplük öncesi su tablası Su tablası Kirletilmiş su Yer altı suyunun ana hareketi KESİT GÖRÜNÜMÜ Yer altı suyunun ana hareketi ÇÖPLÜK Saçak KİRLENMİŞ YERALTISUYU SAÇAĞININ HARİTA GÖRÜNÜMÜ. KİRLENME KAYNAĞINDAN UZAKLAŞTIKÇA KİRLENMİŞ SUYUNALANI BÜYÜR

Akım yönü değişebilir Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Temiz su alınan kuyu Septik tank Küçük kuyu, lağım bakterileri Tarafından kirlenmiş durumda Yeraltısuyunun Hareketi SULAMA Aşırı su Çekilmiş kuyu Septik tank Yeraltısuyunun Hareketi

Differensiyel kirleticiler Kimyasal fabrika Akaryakıt Depolama Tankı akaryakıt Geçir im İçind li kumta ek şları yeral i tısuy u oğun r a Sudan y l l a s a kimy Toksik Göreli ola rak geçirim siz kayaç Değişik kirletici tipleri değişik özelliklere (yoğunluk, suda çözünürlük uçuculuk ve reaktivite özelliği) sahip olacaklardır

Ana temizleme teknikleri Çevre temizliği çalışmaları üç ana grupta toplanabilir. • Kirlenen maddeyi kontrol altına almak Zemini örtmek, drenaj kontrolü oluşturmak • Kirleticiyi toprak veya sudan ayırmak Zemin uçuçularını çıkartmak yıkamak, • Maddeyi daha az toksik hale getirmek Biyolojik temizleme, kül haline getirme

Zemin uçucularını çıkartmak Hava Deliği Hava dağıtma kuyusu Uçucu organik Gazlar Vakum pompası İyileştirme Sistemi Buhar çıkartma kuyusu Suya Doymamış zon Su tablası Suya doygun zon Bu iyileştirme kazma anlamına gelmez. Genellikle doygun olmayan zondan uçucuları çıkartmak için kullanılır. Hava dağıtıcısı ile berabar su-tablası altın da da kullanılır.

Zemin enjeksiyonu Temizlenmiş su (tekrar temizleme solüsyonunda kullanılır Veya uygun bir şekilde dökülür Yıkama soluüsyonu Yıkama solüsyonu Ayırıcı Kirlilik Giderme Hava emisyon kontrolü Temizlenmiş emisyon Konsantre edilmiş artıklar Daha fazla temizleme Veya depolama Yıkama solüsyonu Yıkama solusyonu ve Kilenmiş karışım Kirlenme * Birçok ağır metal, uçucu organik bileşikler ve ilaçların temizlenmesinde etkilidir Enjeksiyon kuyusu Çıkarma Kuyusu Zemin yıkamaya benzerdir, fakat yerinde yapılır. Yeraltsuyu akışının çok iyi bilinmesini gerektirir. Değişik özellikli çok kirleticili arazilerde etkili değildir.

Zemini yıkamak Yeniden kullanılan su Yıkama Solüsyonu Yıkama suyunun Yerinde temizl. Kirletilmiş zemin Büyük hacimli Artıklar (depolanır Veya diğer işlemlerle temizlenir Zemin yıka ma ünitesi Temizlenmiş kum Ve çakıl (yeriine Konur) Yıkama suyu * Birçok ağır metal, uçucu organik bileşikler ve ilaçların temizlenmesinde etkilidir evet Yıkama suyu Zararlı artılar İçeriyor mu? hayır Başka yerde temizlenir Kirlenmiş maddeler (depolanır veya diğer İyileştrimeler uygulanır) Temiz silt ve kil (yerine konur( Bu bir çamaşır yıkamaya benzer. Kazılmış kirlenen zemine temizleyiciler eklenir. Kilce zengin zeminlerde, kirleticileri tutacakları için daha az etkilidir. Yıkamada temizlenmesi hedeflenen değişik kirleticilerin yıkanması için kimyasallar (aseton, bütan, metanol) kullanılabilir

* Uçucu organik bileşenler ve ilaçlar için çok etkili Termal temizleme Hava emisyon Kontrolu Yoğunlaştırıcı Temizlenmiş Hava emisyonu Daha fazla temizlenecek Veya depolanacak organik sıvılar Buhar Ayırıc Tekrar kullanılacak su Isıtıcı İşlenmiş zemin Zemin kir. Leticiler için Test edilir Kirletilmiş zemin Temiz evet hayır Daha fazla temizleme Veya depolama Zemin tekrar depolanır veya kullanılır Toprak kazılır ve 100 -500 o. C arasında ısıtılır. Bu sıcaklık arasında birçok bileşik bölünür ve buharlaşır

Biyolojik temizleme r la ma z i an * Halojenize olmayan birçok bileşik ve yakıtlar için çok etkili petrol org ikro M Mikro-organizmalar petrolü Veya diğer organik kirleticileri yer Mikro-organizmalar petrolü Sindirir ve onları karbondioksit Ve suya çevirir Mikro-organizmalar su ve Karbondioksiti dışarıya verir Teknik kirleticileri yiyen organizmalara dayanır. Zemine hava ve ısı ekleme bu işleme yardımcı olabilir Yerinde yapılabilidiği gibi, daha etkili olarak, toprağın kazıldığı ve organizmalarla tamamen karıştırıldığı şekilde de uygulanır.

Kirlenmiş yer altı suyunu doğal olarak temizlemek Yeraltısuyundan kirleticileri elimine etmenin diğer bir yolu da yeraltısuyunu zeminde bırakmaktır. Su zemin etkileşimi genellikle doğal olarak sudaki istenmeyen bileşikleri kaldırır veya hafifletir Bu suyun sonsuza kadar temizlendiği anlamına gelmez kuyu Sıvı lağım suyu Bu kuyu temiz su verir Septik tank Filtreleme çizgisi . Kumtaşı lağım suyunu bu kuyuya yetişmeden temizler

Kırıklardaki akış daha hızlıdır Kuyu Kristalli kayaçlardaki kırıkla Septik tank Kirlenmiş kuyu Lağımsuyu kırıklarda temizlenmeden Hızlı bir şekilde hareket eder Yer altı suyu tanelerin gözeneklerine göre kırıklarda daha hızlı hareket eder. Sonuç olarak, doğal temizleme zaman gerektirdiği için bu durumda bu çeşit yerlerde iş görmez

Bataklıklar Bataklık veya sulak alanlar su tablasının yeryüzüne ulaştığı düşük toğoprafyaya ve zayıf drenaja sahip bölgelerdir Bu bölgeler kıyı bataklıkları-tuzlu bataklıklar, bataklık ve geçici gölleri kapsamaktadır Bu ortamlar, karakateristik Oksijen azlığı, özel olarak adapte olmuş organizmalarve nominal büyüme sezonundaki su örtüsüne bağlı olarak sınıflanır

Bataklıklar çöp alanı değildir su kalitesi su boşalımı ve dolumu Taşma kontrolu Karbon muhafazası Estetik ve yeniden düzenlenebilir alanlar soyu tükenmekte olan canlılar Kıyı kasırga erozyonuna tampon Doğal yangın söndü

Septik sistemler: Yerinde çöp-suyu yönetimi SEPTİK TANKLARIN BOYUNA KESİTİ KALEM İŞARETLERİ BACA GİRİŞ KÖPÜK ÇIKIŞ SEVİYESİ KÖPÜK OLMAYAN ZON SULU ÇAMUR A 3’’ VEYA DAHA AZ VEYA B 12’’ VEYA DAHA AZ OLDUĞU ZAMAN TANKTAKİ ÇÖPLERİ BOŞALT SİYAH ÇİZGİ SULU ÇAMURU SIVI KESİMDEN AYIRIR Köy ve yarı yerleşik yerlerde, septik sistemleri oldukça yaygındır Tüm evin atık suyu tanka, tuvalete, çukurluklara gitmektedir.

Septic Sistem Septik tanklar su geçirmez özelliğe sahip kapsayıcılardır (Su geçirmez oldukları için yeraltısuyunu kirletmezler İnsanların sindirim sistemlerinde bulunan bakteriler katı cisimleri yiyerek onları sıvı ve gazlara(genellikle kükürt içerikli) dönüştürürler Tanktan taşan sıvı ilk evre iyileştirmeyi geçirmiştir, fakat halen güvenli bir şekilde içilmekten uzaktır. Sıvı drenaj alnına çıkar ve toprakla etkileşimi ilerledikçe kirleticiler açısından fakirleşir Septik tanklardaki bakteriler tam olarak etkili değildirler ve lağım çamuru birikir. Ve bu sonunda pompalanmak zorundadır.

Tuvalete veya lağıma attığınız eşyalar basitçe yok olmaz. Lağıma atmaktan kaçınmanız gereken bazı nesneler: • Çok fazla miktarda ev kimyasalları, bitkisel boyama temizleme suyu • Kahve telvesi, pişirme yağı, ıslak-sağlam havlu, çocuk bezi, yüz-cilt eşyaları, ve diğer bozuşmayan bileşiklereşyalar Septik tankların 1 -3 yıl arasında temizlenmesi gerekir; Eğer çöp dökülüyorsa, septik tankın çok daha fazla temizlenmesi gerekir

Şehir atık-su iyileştirilmesi Şehirlerde lağım suları ve kullanılmış sular arıtma alanlarına pompalanır. Atık-su arıtmasının özellikleri yerel koşullara ve sonuçtaki ürününün nerde kullanılacağına bağlıdır.

Atıksudan –içme suyuna Tipİk bir atık su arıtılması aşağıdaki adımları takip etmelidir. • Elekten geçme (screening) • çökeltilme • Pıhtılaşma ve topaklanma • filtrasyon • Dezenfeksiyon (kimyasal ilaçlarla)

• 1 -elekleme: Genellikle kaynakta büyük boyutlu parçaları ayırma işlemidir. • 2 -Çökeltme: Bir rezevuar veya havuzda suyu bekleterek küçük parçacıkların gravite yoluyla ortadan kaldırılmasını sağlama • 3 -Pıhtılaşma-topaklaştırma: Kimyasallar ekleyerek (Al-tuzları) çok ince tanelerin birbirine yapışmasını ve çökeltilmesini sağlar

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • 4 -filitrasyon: Oldukça ince taneleri kaldırmak için (aktif taş kömürür de arıtmada yardımcı olur) • 5 -dezenfeksiyon (kimyasal iyileştirme): Klor ekleyerek mikrooragnizmaları öldürmek

İleri su arıtması • Kireç yumuşatılması: Sertliği azaltmak için p. H arttırılarak çözünmüş Ca ve iz elementler ortadan kaldırılır. • İyon değişimi: Filtre oluşturan maddeler iz elementleri kaldırmada (radionuklidlerde dahil) yüksek bir kapasiteye sahiptir • Ters ozmoz filtrasyonu: Özel zarımsı maddeler iz elementleri kaldırmada (radionuklidlerde dahil) oldukça etkilidirler

Yeraltısuyuna insan etkisi • Çölsel bölgelerde, sulama buharlaşma ile kaybolan suyun oranını arttırır. • Ürünlerin verimliliğini arttırmak, yine özellikle çölsel alanlarda tatlı-su kaynaklarının tuzlanmasını sağlar • Şehirleşme suyun yeraltına süzülmesini engeller ve yüzey akışı ile kaybı çoğaltır. • Ormanların yok edilmesi ve çölleşme yüzey akışını çoğaltır ve akiferleri küçültür. Yer altı suyunun çok değerli ve bir çok alanda yenilenemez bir tatlı-su kaynağı olduğunu asla aklınızdan

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren l İnsan etkisiyle yeraltısuyunun kirlenmesi

tüketim • Her insan günde 2 litre su ile yaşamını devam ettirir. . • ABD, nüfus başına tüm kullanım günde 6000 litredir. • ABD’deki evde kullanılan bu su batı Avrupa’ya göre 2 -4 kat daha fazladır.

Yer altı suyunu korumak ve muhafaza etmek için 10 yol 1. Kimyasalları uygun bir şekilde at 2. Kullanımış motor yağı ve pil-aküleri yeniden kazanım merkezlerine götürün 3. Bitki üzerinde verim arttırıcı maddeleri sınırlı kullanma 4. Soğuk duş şularını koru ve daha kısa duş ala. 5. 5. Dişlerini fırçalarken suyu kapa 6. Bulaşık ve çamaşır makinalarını full kapsite doldurarark çalıştır 7. Gevşek muslukları kontrol ve tamir et. 8. 8. Su ve deterjan etkili yıkayıcılar al 9. Buzdolabında sürahi ile su içmekten uzak dur 10. Su eğitimi al

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Uygun olmayan su kalitesi herhangibir problemden daha fazla kayba yol açar

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren SU KALİTESİ • Günlük veya haftalık testler • Yıllık veya yarı-yıllık testler

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Su kalitesi • lezzetli • Ters fizyolojik etkisi olmayan • Tahrip etmeyen • içilebilir

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Su kalitesi sınıflaması • Kimyasal kalite • Fiziksel kalite • Biyolojik kalite • Radiyolojik kalite

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Kimyasal kalite – Zararlı maddelerin varlığı – Su sistemini aşındıracak potansiyel maddeler – Boya sabiteleri Hakkında bilgi verir • Kimyasal analiz tipleri – İnorganik-organik

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Fiziksel kalite • Türbidite – suyun bulanıklığı • Renk, koku • sıcaklık • Köpürme: görünür organizmalar/organik kimyasallar

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Biyolojik kalite • Su hastalık oluşturan organizmaları kapsamamalıdır. – Bakteri – Protozoa – Virüs – bağırsak solucanı/kurt

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Radiyolojik kalite • Gross alpha • Gross beta • Radium 226 • Radium 228 • İnsan yapımı radyo-nuklid

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Günlük-Haftalık testler • Çözünmüş oksijen • Nitrojen bileşikleri – amonyum – nitrit – nitratlar • p. H • Alkalinite • Sertlik • • • Karbon dioksit Sıcaklık Hidrojen sülfit Askılı katı yük Klor

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Çözünmüş oksijen • Önemi – Yüksek ölüm nedeni GÜVENLİ • Çözünürlülük – Değişkenler • sıcaklık (-) • yükseklik (-) • tuzluluk (-) • Güvenli oran – 5 mg/L den daha fazla ALARM ÖLDÜRÜCÜ

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Nitrojen bileşikleri • Tipleri – Çözünmüş gaz – ammonyak • iyonize • İyonize değil – nitrit – nitrat

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Amonyak • Amonyak (NH 3) Balık beslenmesinden veya artıklardan kaynaklanır • İki tipi, iyonize (NH 4+) ve aniyonize (NH 3). • Aniyonize amonyak yoğunlaşması p. H ve sıcaklığa bağlıdır. • 0. 06 mg/L aniyonize formu sıcak su türleri (kedi balıkları gibi) türler için zehirleyicidir

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Toksik düzey hem p. H hemde sıcaklığa bağlıdır. Zehirli konsantrasyonlar çevre dengesini bozar, büyüme ve üremeyi azaltır, ve yapısal gelişimi bozar.

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Nitrit • Nitrite (NO 2 -) amonyakın nitrate dönüşümünde ara üründür • 0. 60 mg/L Nitrit düzeyi balılar için zehirleyici amonyaktan 10 kat daha fazla tehlikelidir

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Nitrit düzeyi Nitrojen kapsayan bileşikler akıntılarda besin olarak yer alır Ve oksijen azalmasına yol açabilir. Sulardaki nitrojenin ana Kaynağı çöp suları, septik tanklar, hayvan artıkları ve araba Eksozlarından kaynaklanır. 2. 0 ppm altındaki nitrit. Kabul edilebilir ve 10 ppm’in altı uygundur.

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Nitrat • Nitrate (NO 3 -) amonyakın oksidasyonunda son üründür • 3. 0 mg/L konsantrasyona kadar Nitrat balılar için zehirleyici değildir

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Nitrifikasyon NH 3 1½ O 2 nitrosomonas NO 2 - 1½ O 2 nitrobacter NO 3 - • Bir mol amonyakın nitrate dönüşmesi için 3 mol oksijen gereklidir • Nitrifikasyon asitik bir reaksiyondur

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren p. H • p. H akıntının asitik ve bazik karakaterinin ölçümüdür • Hidrojen iyonu konsantrasyonunun ölçümü • 1 -14 arasında değişir – 7 den düşük asidik – / den büyük bazik • Emniyetli oran – 6. 5 -9 TEHLİKELİ GÜVENLİ TEHLİKELİ

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Karbon dioksit CH 2 O (gıda) + O 2 CO 2 + H 2 O • Kaynak – Balık soluması ve – fitoplanktonların ikili üretimi – Kuyular • Karbon içeren kayaçlar • Kaldırılması – Aşırı havalandırma – Tamponları • Kalsiyum karbonat • Sodyum bikarbonat SICAK SU CO 2 DÜZEYİ SOĞUK SU CO 2 DÜZEYİ

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Alkalinite • Alkalinite suyun p. H değişimine karşı tampon kapasitesidir • Kabul edilebilir oranı 40 -400 mg/L Bikarbonat: Karbonat: CO 2 + H 2 O H+ + HCO 3 - H+ + CO 3 - Kalsit kirecinin etkisi: Ca. CO 3 + CO 2 + H 2 O Ca+2 + 2 HCO 3*Dolomite Ca. Mg(CO 3)2 4 HCO 3 - üretir

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren % Toplam CO 2 Alkalinite 100 Serb est CO 2 75 50 HCO 3 -2 Bikarbonat p. K 1 = 6. 3 Karbonat p. K 2 = 10. 4 25 0 4 5 6 7 8 9 10 11 p. H ve değişik karbonat iyonları arasındaki ilişki

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Sertlik • İki değerlikli katyonların ölçümüdür – Kalsiyum – magnezyum • Alkalinite göstergesi olarak kullanılır fakat sertlik alkalinite ölçümü değildir – Magnezyum ve kalsiyum sertliği arttırır, fakat alkalinite üzerinde etkisi yoktur • Tavsiye edilen sertlik düzeyleri

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Hydrojen sülfid • Kaynak – Kuyu suyu – Yetersiz filtreleme • Çöplerin aerobik ortamdan anaerobik ortama geçişindeki bozulma • Kaldırılması – Yoğun havalandırma

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren • Tipleri Toplam katılar – asılı – çökelmiş • Kaynakları – kaçma – Yenilmemiş besinler – Tortu-dışkı • Emniyet düzeyi – 1, 000 mg/L den daha az • Kaldırılması – filtreleme – Çökeltme bölümleri

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Klorin • Dezenfektan – Şehir suyu – Temiz tank ve ekipmanlar • Emniyet düzeyi – 0. 3 mg/L den daha az • Kaldırılması – Şiddetli havalandırma – sodium thiosulfat • 1 mg/L her 1 mg/L chlorin’e – Güneş ışığı+

Yrd. Doç. Dr. Yaşar Eren Fosfat suda yaşayan ve balıkların besin kaynağı olan bitkiler için gereklidir. Bu besinin aşırı bulunması alglerin çok miktarda gelişimini sağlayacak, bu da oksijen miktarını azaltacaktır. Bu olaya eutrofikasyon veya aşırı beslenme denir. Çimenlik ve golf sahalarında kullanılan gübreler fosfat artışına yol açar. Yılın sıcak zamanlarına fosfat düzeyleri daha fazla artar